Categorie archief: Financiering

Financiering van armoedebeleid en schuldhulpverlening

Kabinetsreactie onderzoek bekostiging en beloning van schuldenbewind

Posted on by

Vorige week reageerde minister Schouten op het onderzoek van Seo (uit nov. 2022!).

Wat wil het kabinet niet:

Het kabinet vindt directe bekostiging door het rijk (i.p.v. gemeenten) niet wenselijk, o.a. omdat gemeenten dan mogelijk eerder naar bewindvoering doorverwijzen en minder gebruik maken van lichtere alternatieven zoals budgetbeheer. Schouten wil ook geen knip tussen schuldenbewind (gefinancierd via bijzondere bijstand) en toestandsbewind (gefinancierd via het Rijk), omdat het de administratieve- en uitvoeringslast voor zowel gemeenten, bewindvoerders, rechtspraak en Rijk vergroot.

Wat wil het kabinet wel:

  • We gaan na wat de gevolgen zijn van het laten vervallen van de grondslag problematische schulden en/of verkwisting.
  • We bezien de optie van het verkorten van het schuldenbewind al dan niet in combinatie met een looptijdonafhankelijke vergoeding.
  • We zoeken naar (budgetneutrale) oplossingen zoals een hogere vergoeding het eerste jaar.
  • We kijken of gemeenten een deel van de bewindvoeringstaken willen overnemen, zoals versterken zelfredzaamheid, treffen betalingsregeling of voorwerk voor het opzetten van een schuldregeling.
  • We bekijken of het haalbaar is om gemeenten te compenseren voor eventuele beleidsmatige wijzigingen in de beloning voor bewindvoerders.

Het kabinet zal de Kamer halverwege 2024 hierover informeren. In Q2 reageert het kabinet op de initiatiefnota Meer tijd, aandacht en bescherming bij bewind van oud-Kamerlid Kat.

Verder schrijft Schouten: Waar schuldenbewind bedoeld is om de financiën te stabiliseren, is de schuldhulpverlening bedoeld om de problematische schulden op te lossen. Om die reden zie ik liever dat mensen met financiële problemen hulp zoeken bij, doorverwezen worden naar, of hulp aangeboden krijgen door, de gemeente. Daarom zet zij in op doorontwikkeling van vroegsignalering en de basisdienstverlening voor schuldhulpverlening, en wijst zij gemeenten op de mogelijkheid om gebruik te maken van het adviesrecht.

Tot slot. Op 21 maart was er een rondetafelgesprek in de Tweede Kamer. Je kunt hier terugkijken en de position papers lezen. Lees ook nog eens Bewindvoering in Schuldenwet (juni 2022).

Budgetten armoede- en schuldenbeleid ’23-’26

Posted on by

Op veler verzoek hierbij een overzicht van de gemeentelijke budgetten vanuit het rijk.

Budgetten (x miljoen)

2023202420252026
Dienstverlening gemeenten aanpak armoede en schulden
meicirculaire 2023, § 2.2-6		40
Bijzondere bijstand en vroegsignalering
septembercirculaire 2023, § 2.2-7		5050
Flankerend beleid energiearmoede
meicirculaire 2023, § 2.2-5		50
Basisdienstverlening schuldhulpverlening (structureel)
Waarschijnlijk in meicirculaire 2024 meer info		404040
Vangnet Energietoeslag
Eenmalig voor gemeenten met hoog bereik		32,5
Compensatie alleenverdieners, totaal ’23-’27: € 89 mln.
Laatste nieuws in Gemeentenieuws SZW 2024-1

Als je hierboven op een circulaire klikt en een beetje naar beneden scrollt, vind je taakmutaties. In deze excel-sheets vul je op het 2e tabblad de gemeentecode in. Vervolgens vind je op de andere tabbladen de bedragen per gemeente.

Het is nog niet bekend hoe de € 40 miljoen voor Basisdienstverlening Schuldhulpverlening precies verdeeld wordt, maar als je kijkt welk deel je in 2023 kreeg van de € 40 miljoen voor Dienstverlening gemeenten aanpak armoede en schulden dan heb je een goede indicatie.

Bereken extra budget energietoeslag

Posted on by

Naar aanleiding van het artikel €32,5 miljoen voor gemeenten met hoger bereik energietoeslag kreeg ik de vraag hoe je berekent of je in aanmerking komt voor extra budget.

Je moet het aantal verstrekkingen 2023 afzetten tegen het gemiddeld aantal huishoudens met inkomen tot 120% in de periode 2019-2021. Verstrekkingen aan huishoudens met een hoger inkomen mag je uiteraard niet meetellen. Als je meer dan 2% hoger bereik hebt (=drempel), dan kom je waarschijnlijk in aanmerking voor extra budget.

Vul hier (excel) het aantal verstrekkingen ET2023 in en bekijk of je in aanmerking komt.

Maar let op! Ik heb hierin gerekend met CBS-cijfers die zijn afgerond op 100-tallen. SZW rekent straks met exacte aantallen. Vooral bij kleine gemeenten kan dit tot grote verschillen leiden. Dus reken je niet meteen rijk (of arm)!

Je komt daarnaast ook in aanmerking voor compensatie als je het budget met meer dan €150.000 overschrijdt. Hiertoe zet je het totaal verstrekte bedrag aan huishoudens <120% af tegen het budget. Om in aanmerking te komen hoef je niet beide drempels te overschrijden.

In mijn vorige artikel las je meer over de overige voorwaarden en het vervolgproces. De VNG vraagt in mei/juni wat jouw bereik en uitgaven waren. Onderzoek ter voorbereiding alvast of je de eventuele verstrekkingen aan huishoudens met een hoger inkomen eruit kunt filteren. Later volgt meer uitleg via SZW-Gemeentenieuws.

€32,5 miljoen voor gemeenten met hoger bereik energietoeslag

Posted on by

Het rijk reserveerde €32,5 miljoen voor gemeenten die een hoger bereik realiseren dan waarvoor zij budget ontvingen. In het voorjaar kun je compensatie aanvragen. Uitgangspunten hierbij:

  • De drempel is een overschrijding van ofwel 2% hoger bereik ofwel meer dan € 150.000 overschrijding van het budget.
  • Na overschrijding wordt het volledige tekort vergoed.
  • Er geldt een standaardopslag van 5% uitvoeringskosten.
  • Bij overvraging van het budget wordt de tegemoetkoming per gemeente naar rato bijgesteld.
  • Bij onderuitputting wordt het resterende budget verdeeld volgens de verdeelsystematiek van de energietoeslag 2023. Het kan dus zijn dat ook niet-aanvragers nog wat extra ontvangen.

De VNG doet in mei/juni ’20’24 een uitvraag. Gemeenten die meer huishoudens hebben bereikt dan waarvoor ze budget hebben ontvangen, kunnen dan via de VNG dit signaal afgeven. De VNG geeft deze signalen door aan een extern onderzoeksbureau. Dit bureau doet vervolgens in Q3 ’24 per gemeente een plausibiliteitstoets. Daarbij gaat het om de vraag of de bereikte huishoudens binnen de beoogde doelgroep (120% sociaal minimum) vallen. In beginsel is dit een lichte toets, waarbij vooral op basis van de beleidsregels van gemeenten wordt getoetst. Bij gemeenten met een ruimere doelgroep, zal het bureau ook toetsen of de splitsing tussen de doelgroep boven en onder 120% sociaal minimum goed is gemaakt. Wanneer het budget wordt overvraagd, wordt een uitgebreidere plausibiliteitstoets uitgevoerd. Het bureau brengt daarna een advies uit aan SZW. De middelen worden via de decembercirculaire 2024 als decentralisatie-uitkering uitgekeerd.

Bron: Gemeentenieuws van SZW

Welke basisdienstverlening schuldhulpverlening moet je in huis hebben

Posted on by

Gemeenten en rijk gaan in een Bestuurlijk Akkoord afspreken welke basisdienstverlening gemeenten moeten bieden.* Dat schrijft minister Schouten.

Dus gemeenteraad, vraag het college of jouw gemeente deze diensten al biedt. Klik om te vergroten:

Het Rijk stelt o.a. hiervoor vanaf 2024 structureel €40 miljoen extra beschikbaar. Het budget is niet geoormerkt, dus claim het! NB. in 2023 kregen we ook €40 miljoen. Check in de Septembercirculaire welk deel jouw gemeente kreeg (tabblad aanpak armoede en schulden).

Een aantal basisdiensten kunnen direct worden aangeboden, andere acties vragen nadere uitwerking. Naar verwachting wordt voor de zomer van 2024 een actieplan opgeleverd met concrete handvatten voor gemeenten.

Dit basispakket uniformeert de gemeentelijke schuldhulp zoals ook bepleit in het voorstel voor één Schuldenwet.

Het kabinet onderzoekt ook nog:

  1. Samenwerking gemeenten en bewindvoerders. Zie voorstellen in de Schuldenwet en de initiatiefnota Sneller uit de schulden.
  2. Landelijk aanmeldpunt schuldhulp.
  3. Bindende schuldregeling door gemeenten. N.a.v. motie Kat / De Jong en onze brief.

* Ondertekening waarschijnlijk op 21 maart ’24.

Verkiezingsprogramma’s over armoede en schulden

Posted on by

Ik ben er eens goed voor gaan zitten en heb bijna alle verkiezingsprogramma’s doorgeplozen. Bestaanszekerheid is een belangrijk thema voor alle partijen. Sommige partijen borduren een beetje voort op het huidige stelsel, anderen gooien het roer om, met bijvoorbeeld eerste stappen richting een basisinkomen. Meerdere partijen doen ook concrete voorstellen voor de aanpak van de schuldenproblematiek. De term ‘schuldenindustrie’ komt in meerdere programma’s terug. Ik presenteer hieronder alleen de wat concretere voorstellen.

Maar eerst: wat stemmen minima?

We hebben allemaal wel een beeld van de achterban van de verschillende partijen. Maar toch interessant om het wat wetenschappelijker te bekijken. Lees bijvoorbeeld Demografie in stemhokje, Wat als alleen arme of juist rijke wijken mochten stemmen?, Steeds gaat het over bestaanszekerheid, hoe staat Nederland ervoor? of Buiten het Binnenhof: Leven onder het bestaansminimum. Ook de Van 9 tot 5 Kieswijzer geeft wel een treffend inzicht :). Aanvullingen: Kijk op klimaatenjouwportemonnee.nl, met antwoord op de vraag: Welke politieke partij gaat mij helpen? Karin, bedankt voor de tip! Lees de factsheet Zeker van een inkomen van de Landelijke Cliëntenraad met o.a. koopkrachtplaatjes per politieke partij. Alef, bedankt! En lees in de Volkskrant: Met welke politieke keuze heb je straks nog een goed belegde boterham?

BBB

  • Toeslagenstelsel vervangen door systeem waarbij bijv. de eerste €30.000 inkomen voor werknemer en werkgever belasting- en premievrij is. Eventueel i.c.m. negatieve belastingaanslag.
  • Op lange termijn verhoging sociale uitkeringen en minimumloon.
  • Nieuw stelsel kinderopvang, met beperkte eigen bijdrage.
  • Verbod op doorverkoop vorderingen. Recht van dagvaarding door incassobureaus wordt beperkt.
  • 0% BTW op groente en fruit.
  • Onderzoeken naar mogelijkheden geregistreerde schuldhulpregeling (ik denk dat wordt gedoeld op dit voorstel. Inmiddels is dat voorstel doorontwikkeld).
  • Voorlichting om beter met geld om te gaan. Financiële educatie jeugd, met rol overheidscommunicatie.
  • Oprichting microkredietinstelling die zich richt op sociale schuldhulp, schulden herfinanciert en burgers begeleidt naar een schuldenvrije toekomst.
  • De Nederlandse Loterij krijgt als enige een vergunning voor een grote landelijke loterij.
  • Gemeenten krijgen extra compensatie bijzondere bijstand. Financiering gemeenten gaat gelijk lopen met collegeperiodes zodat geen zogenaamd ravijnjaar ontstaat in de structurele begroting.
  • Marktwerking beperken door één basisverzekeringspolis wettelijk verplicht te maken en verschillen in premies te maximeren. Mondzorg en meer fysiotherapie in basispakket. Eigen risico sterk verlaagd en indien mogelijk de komende jaren afgeschaft.

BIJ1

  • Afschaffen: Participatiewet, tegenprestatie, sancties, boetes, verplichte sollicitatie, kostendelersnorm en tegenprestatie. Meer geld scholingsprogramma’s voor mensen zonder werk.
  • Minimumloon naar €16/u. Minimumloon stijgt jaarlijks tenminste mee met de automatische prijscompensatie en is niet minder dan 60% van mediaanloon. AOW en bijstand stijgen automatisch mee. Minimumjeugdloon naar niveau volwassenen.
  • Start met Housing first. Meer sociale huurwoningen bouwen. Woningvoorraad met ten minste 50% sociale huur. Regels voor huurprijzen worden gekoppeld aan minimumloon. Het huurtoeslag wordt overbodig. Extra klasse binnen sociale huursector, met huren niet hoger dan €350.
  • Nationaal Zorgfonds vervangt zorgverzekeraars en dekt alle zorg, incl. tandheelkunde. Afschaffen premies en eigen bijdragen.

CDA

  • Nieuw lokaal georganiseerd loket voor informatie, advies en hulp bij financiële zaken.
  • Belastingen en toeslagen worden hervormd. De middenklasse wordt met deze wijziging versterkt.
  • Samenvoeging re-integratieregelingen in WW, ZW, WIA, P-wet en Wajong.
  • Introductie basisbanen.
  • Verhoging minimumloon (er worden geen bedragen genoemd. Ook niets over koppeling met uitkeringen).
  • Ondersteunen van mensen met schulden laten we niet meer over aan de markt. Schuldhulp is taak publieke of maatschappelijke organisaties.
  • Boetes bij te laat betalen worden beperkt en woekerrentes verboden. Fintech-aanbieders van uitgesteld betalen en gokaanbieders worden zwaarder gereguleerd en belast.
  • Aanvragen van inkomensregelingen eenvoudiger en voorspelbaarder. Uitgaan van vertrouwen. Geen zware en kostbare controles, maar steekproefsgewijs controleren.
  • Samen met bedrijfsleven werken aan bewustzijn om schulden tijdig te signaleren.
  • Gemeenten moeten de ruimte hebben om alle schulden over te nemen zodat huishouden nog maar één schuldeiser heeft.

ChristenUnie

  • Uitvoering advies Commissie Sociaal Minimum.
  • Verhoging minimumloon naar 60% van het mediane salaris. Hiermee komt minimumloon in 2028 uit op bijna €18/u. Uitkeringen stijgen mee. Werkenden tot circa 2x modaal moeten netto meer overhouden.
  • Introductie basisbaan.
  • Bijstand: bij parttime werken gedeeltelijke vrijlating inkomsten, zodanig dat parttime werken lonend is, en geen armoedeval. Afschaffing zoekperiode jongeren. Introductie bufferbudget. Afschaffing kostendelersnorm bij tijdelijk verblijf.
  • Terugdringen niet-gebruik van regelingen. Hiervoor kan gegevensuitwisseling een oplossing bieden. Landelijke fondsen en gemeentelijke voorzieningen sluiten op elkaar aan en zijn breed bekend.
  • Gemeenten krijgen extra geld voor armoedebestrijding in gebieden en wijken waar intergenerationele armoede disproportioneel sterk aanwezig is, zoals voormalige Veenkoloniën of verschillende stadswijken.
  • Hogere vermogensgrenzen bij kwijtscheldingen lokale belastingen.
  • Geen huisuitzetting en afsluiting water, gas, en elektra als er kinderen zijn of als iemand in schuldhulptraject zit.
  • Ondersteuning voedselbanken.
  • Einde aan Buy Now, Pay Later (BNPL) diensten. Betere campagnes tegen lenen en BNPL-diensten. Verbod op afbetaling bij consumentenproducten. Verlaging maximale kredietrente.
  • Vorderingen mogen maximaal 1x worden doorverkocht, oorspronkelijke eigenaar houdt zorgplicht. Plafond voor incassokosten. Deurwaarders moeten vooraf inzicht kunnen krijgen in vermogenspositie schuldenaar. Krediettax waarbij kredietverstrekker deel van verleende bedrag afdraagt aan preventie-/schuldenfonds. Deurwaarders krijgen zorg- en meldplicht. Schuldeiser moet binnen redelijke termijn kunnen specificeren hoe de vordering tot stand is gekomen als schuldenaar hierom vraagt.
  • De Nederlandse Schuldhulproute en MijnSchuldenwijzer.nl worden uitgebreid en breed ingevoerd.
  • Eén Rijksincasso.
  • Afschaffen wanbetalersregeling.
  • Financiële educatie op middelbare scholen.
  • Schuldhulp: geen voorkeurspositie overheid. Vaker saneringskredieten. Verbetering vroegsignalering. Kwaliteitskader met minimumeisen voor gemeentelijke schuldhulp. Verkort de maximale termijn om tot minnelijke regeling te komen. Nazorg wettelijk verankerd.
  • Versterking Schuldhulpmaatje.
  • Beslagvrije voet op 100% sociaal minimum.
  • Maximale huurstijging moet onder inflatie of CAO-loonstijging blijven. Huurtoeslag omgevormd naar huursubsidie, gebaseerd op inkomen van 2 jaar terug, incl. vangnetregeling.
  • Maandelijks uitkeerbare belastingkorting i.p.v. toeslagen.
  • Arbeidskorting en ondernemersregelingen in inkomstenbelasting geleidelijk geïntegreerd in één werkendenkorting. Lagere belasting op arbeid, hogere belasting op vermogen.
  • 0% BTW op groente, fruit, OV en reparaties.
  • Geen energiearmoede meer in 2030.

D66

  • Aanpak dakloosheid naar voorbeeld Housing First.
  • Verhoging minimumloon naar tenminste €17,50 in 2028, de bijstand stijgt volledig mee. Ook minimumjeugdloon stijgt. Verhoging AOW en loslaten koppeling met minimumloon. Verlaging werkgeverspremies voor de laagste inkomens. Ruimere mogelijkheden voor bijstandsgerechtigden om tijdelijk tot minimumloon bij te verdienen. Gemakkelijker om onderneming te starten vanuit uitkering. Inkomsten worden een paar maanden vrijgesteld.
  • Lastenverlaging voor lage- en middeninkomens. Hoge vermogens meer belasten dan kleine. Grote erfenissen zwaarder belast, kleine erfenissen juist minder.
  • Mensen kunnen met terugwerkende kracht gebruikmaken van armoederegelingen. Ondergrens aan gemeentelijke armoederegelingen.
  • Uitkeringen en toeslagen op vast moment uitbetaald. Ook incasso’s z.v.m. op vast moment.
  • Gelijktrekking vermogensgrenzen kwijtschelding gemeentelijke belastingen en bijstand.
  • Kinderopvang bijna gratis. Kinderopvangtoeslag afgeschaft. (Kleine) eigen bijdrage.
  • Vervanging zorgtoeslag door andere vorm van (inkomens)ondersteuning.
  • Introductie verzilverbare heffingskorting die met je belasting wordt verrekend en die in geld wordt uitgekeerd bij geen of te lage inkomsten.
  • Buy Now, Pay Later-diensten beter gereguleerd. Zorgplicht voor schuldeisers.
  • Inzet op financiële geletterdheid en -begeleiding jongeren en gezinnen.
  • Kredietregistratie wordt wettelijke taak. BKR-registratie vervalt na minnelijk traject of Wsnp.
  • Verbod op opkopen schulden door externe partijen. Verjaringstermijn om te voorkomen dat mensen na lange tijd of na afronden schuldhulp nog worden geconfronteerd met hoge rekeningen.
  • Schuldhulp: vormgeven met één traject, één plan en één regisseur en standaard saneringskrediet. Samenvoeging minnelijk en wettelijk traject. Rechter toetst alleen als dat strikt noodzakelijk is. Schuldhulp breder toegankelijk voor ondernemers, mensen met beginnende schulden, hoger inkomen of koophuis. Aflossingspauze van 2 maanden per jaar. Gratis budgetbeheer i.c.m. bevorderen financiële zelfredzaamheid.
  • Keurmerk voor bewindvoerders.

DENK

  • Minister van Armoedebestrijding blijft. Meer geld armoedebestrijding.
  • Wettelijke taak om aantal mensen onder sociaal minimum jaarlijks te doen afnemen. Verhoging minimumloon naar €16/u. Uitkeringen stijgen mee. Verhoging minimumjeugdloon. Hogere inkomens meer belasten.
  • Subsidiëren voedselbanken.
  • Kinderbijslag omhoog en maandelijkse betaling.
  • Vroegsignalering van armoede, bijv. via banken, nutsbedrijven en verhuurders.
  • Energieplafond en -toeslagen blijven van kracht zo lang prijzen hoog blijven.
  • Verlaging BTW op boodschappen, groente en fruit. Prijsmaximum voor essentiële levensmiddelen.
  • Schuldhulp: We nemen bewezen maatregelen uit het land over. Overheid gaat meer schulden kwijtschelden en bedrijven dienen menswaardig om te gaan met mensen als zij schulden incasseren. Gokken minder laagdrempelig.
  • Gratis kinderopvang voor lage- en middeninkomens.
  • Bijstand: ruimere bijverdienmogelijkheden. Afschaffen kostendelersnorm. Einde verplichte zoekperiode jongeren. Ruimere vrijlating giften. Hogere bijstand dak- en thuislozen.
  • Ouderen die recht hebben op AIO worden automatisch bereikt door verantwoorde gegevensuitwisseling. Vermogensgrenzen bij AIO en andere uitkeringen worden verhoogd.
  • Invoering kredietbank voor kleine ondernemers.
  • Lagere energierekening door woningen beter te isoleren. Meer subsidies isoleren huurwoningen. 40% moet sociale koop- of huurwoningen zijn. Huurverhogingen maximeren. Huurtoeslag omhoog.
  • Afschaffen eigen risico. Lagere zorgpremie voor lage en middeninkomens. Mondzorg, tandheelkundige controles en fysiotherapie in basispakket.

Forum voor Democratie

  • Maximaal 10% sociale huurwoningen.
  • Grondige vereenvoudiging belastingen-, toeslagen en premiestelsel. (Meer) werken moet altijd lonen. Hogere belastingvrije voet van € 30.000 voor werkende Nederlander, idealiter in combinatie met lage vlaktaks.
  • Voorkomen van problematische schulden bij mensen in armoede.
  • Omzetting kinderbijslag in forse kindgebonden aftrekpost inkomstenbelasting.
  • Strenge controle op sociale fraude.
  • Beperken toegang sociale voorzieningen voor asielzoekers en immigranten. Geen uitkeringen en (kinder)toeslagen voor mensen die in buitenland verblijven.
  • AOW-uitkering belastingvrij. Verhoging AOW.
  • Verlaging eigen risico naar €200.

NSC

  • Herijking minimumloon en daaraan gekoppelde uitkeringen;
  • Terugdringen onrechtvaardigheden in stelsel sociale zekerheid die ertoe leiden dat mensen plotseling zonder inkomen zitten of te maken krijgen met hoge boetes of terugvorderingen door een klein foutje.
  • Sociaal tarief energiebelasting: minder belasting over eerste 1000 m3 gas.
  • Hervorming belastingstelsel, zodat marginale druk bij lagere en middeninkomens afneemt en (meer) werken loont. Verlaging laagste tarief inkomstenbelasting. Beter vormgeven heffingskortingen. Herziening stelsel toeslagen en premies. Verminderen beroep op zorgtoeslag, zonder grote inkomenseffecten. Kinderopvangtoeslag vervangen door instellingsfinanciering i.c.m. ouderbijdrage.
  • Inkomensbeleid is kerntaak rijksoverheid. Gemeentelijk armoedebeleid is sluitstuk, bedoeld om in individuele gevallen maatwerk te leveren.
  • Ontmoedigen kopen op krediet door betere voorlichting via overheidscampagnes en door strengere regelgeving. Maximale rente en incassokosten fors aangescherpt.
  • Werkgevers die bij loonbeslag hun werknemers (financieel) willen helpen, krijgen meer armslag. Duidelijke regels wanneer hulp niet als belastbaar loon beschouwd wordt.
  • Centrale incasso voor overheid en semipublieke organisaties.
  • Samen met gemeenten bezien hoe bereik en effectiviteit schuldhulp kan worden verbeterd.

Partij voor de Dieren

  • Lage tarief inkomstenbelasting verlaagd, hoge tarief verhoogd.
  • Minimumloon naar €16/u. Minimumloon beweegt mee met andere inkomens en minimaal 60% van mediane inkomen. Uitkeringen stijgen mee. Minimumjeugdloon afgeschaft en naar niveau volwassenen.
  • Progressieve vermogensbelasting van 1% tot €500.000 oplopend tot 5% voor vermogens boven €5 miljoen. Vrijstelling voor spaargeld verhoogd.
  • Bijstand: afschaffen kostendelersnorm, partnertoets en tegenprestatie. Bijverdienen wordt mogelijk. Versoepelen giftenbeleid.
  • Mensen met hoge schulden beter en sneller helpen. Makkelijker om hulp te vragen. Verkorten schuldtrajecten.
  • Voedselbanken moeten overbodig worden. Zolang dat niet zo is ondersteunen we ze.
  • Kinderopvang gratis voor lage inkomens. Arbeidseis afschaffen.
  • Kinderbijslag inkomensafhankelijk.
  • Uiteindelijk alle toeslagen overbodig.
  • Afschaffen erfbelasting voor kleine erfenissen en verhoging voor grote erfenissen.
  • Start pilot met verschillende vormen van basisinkomen.
  • Onderzoeken hoe mensen ‘sociaal kapitaal’ kunnen opbouwen, door het verrichten van maatschappelijk zinvol geachte activiteiten, dat ze in kunnen zetten om basisbehoeften als eten en woonruimte te ‘betalen’.
  • 0% BTW op groenten, fruit, noten, granen en peulvruchten.
  • Eigen risico afgeschaft. Ook eigen bijdrage voor chronisch zieken afgeschaft. Ziekenfonds komt terug, met dekking mondzorg, fysiotherapie en (definitieve) anticonceptie. Premie verlaagd. Inkomensafhankelijke bijdrage omhoog. Zorgtoeslag wordt zo overbodig.
  • Recht op huurverlaging bij bijvoorbeeld woningen met energielabels lager dan C. Huizen op grote schaal te isoleren + betere voorlichting.
  • Huren komende 5 jaar bevroren.

PvdA-Groenlinks

  • Minimumloon stapsgewijs naar €16/u voor iedereen vanaf 18 jr. Uitkeringen stijgen mee. Verhoging bijstand in lijn met voorstel commissie Sociaal Minimum.
  • Gemeenten krijgen extra middelen voor ondersteuning lage inkomens. Specifiek beleid kwetsbare kinderen.
  • Op termijn Bestaanszekerheidswet die Participatiewet vervangt.
  • Bijstand: Afschaffing kostendelersnorm, zoekperiode voor jongeren, tegenprestatie en taaleis. Versoepeling sollicitatie- en inlichtingenplicht. Minder formulieren. Minder snel een boete. Basisbaan op maat. Ruimte om tot € 2.400 p.j. aan giften te ontvangen. Huis en auto vallen niet langer onder vermogenstoets. 15% bovenop uitkering bijverdienen. Terugvaloptie, zodat mensen weer werk kunnen aanvaarden zonder angst dat ze recht op uitkering verliezen als het tegenvalt.
  • Onderzoek negatieve inkomstenbelasting. Evalueren pilots ‘gewoon geld geven’ om te bezien welke groepen hier daadwerkelijk voor in aanmerking kunnen komen. Onderzoek naar varianten basisinkomen.
  • Ondergrens gemeentelijke armoederegelingen minimaal 120%. Automatische kwijtschelding gemeentelijke en waterschapsbelastingen, met dezelfde vermogensgrens als bij bijstand.
  • Overbodig maken toeslagen door o.a. zorgpremie en kinderopvang op andere manier te financieren.
  • Aanpak niet-gebruik van inkomensondersteunende regelingen. Door bestanden en gegevens slim te koppelen, met een wettelijke grondslag. Dit gebeurt bij life-events, zoals verlies van werk, geboorte, scheiding, verhuizing of overlijden. Inzet op gemeentelijke loketten waar mensen in één keer overzicht krijgen en alle regelingen in één keer kunnen aanvragen. Communicatie op B1-taalniveau. Fiscus moet proactief minima benaderen die geld terugkrijgen over afgelopen 5 jaar.
  • Vast betalingsmoment uitkeringen, toeslagen, etc. Z.v.m. op één vast moment innen zorgpremie, gemeentelijke- en waterschapsbelasting, huren bij corporaties, verzekeringen, gas, licht en water en betalingsregelingen bij Rijk. Als het betalingsmoment in de feestdagen valt, krijgen mensen hun inkomen daarvoor en niet daarna.
  • Consumentenkredieten en woekerrentes aan banden. Bij Buy Now Pay Later (BNPL) moet minimaal 1/3 vooraf worden betaald. In fysieke winkels BNPL verboden. Minimumleeftijd naar 21 jaar. Gemaximeerd rentetarief en verplichte transparantie over verdienmodel. Als bedrijven niet aantoonbaar hebben gecontroleerd of mensen de aankopen wel konden betalen en de minimumleeftijd hebben, vervalt de schuld. Aandacht voor financiële educatie op scholen.
  • Stop handel in schulden. Verlaging maximale incassokosten en rente. Deurwaarders
    in overheidsdienst. Mensen hebben voortaan 1 deurwaarder, die per regio opereert. Deurwaarder krijgt wettelijke taak om schulden te helpen voorkomen. Verplichte melding bij gemeente i.k.v. vroegsignalering.
  • Overheidsinstanties stoppen met excessieve boetes op wanbetaling. Eén Rijksincassodienst voor overheidsorganisaties incl gemeenten. 1 portaal voor alle openstaande boetes, schulden, heffingen en dagvaardingen. Zorgverzekeraars dragen klanten met een betaalachterstand niet langer over aan CAK, maar aan gemeente.
  • Schuldhulpverlening alleen door partijen zonder winstoogmerk. Mensen hoeven niet
    meer hun eigen bewindvoering te financieren vanuit bijzondere bijstand.
  • Landelijke pauzeknop: opschorting incasso en beslag. Iedereen die onder sociaal minimum dreigt te komen door schulden, krijgt automatisch recht op betalingsregeling. Gemeenten krijgen meer bevoegdheden om betalingsregelingen af te dwingen bij schuldeisers. Schuldregeling bindend bij 2/3 schuldeisers akkoord. Verhoging beslagvrije voet tot sociaal minimum. Richtlijnen en middelen voor nazorg door gemeenten Onderzoek naar generaal pardon. Huisuitzettingen niet meer vanwege betaalachterstanden. Afsluiten gas, water en licht verboden.

PVV

  • Verlagen energierekening (lagere belasting en btw)
  • Verlagen sociale huren
  • Verhogen wettelijk minimumloon
  • Verhogen van de huurtoeslag
  • Afschaffen van het eigen risico in de zorg
  • Verlaging brandstofaccijnzen
  • Verhoging ouderenkorting
  • Bestrijden uitkeringsfraude
  • Stoppen met export van uitkeringen (m.u.v. AOW)
  • Afschaffen eigen risico
  • Meevallers op zorg naar lagere zorgpremie
  • Tandarts in basispakket
  • Sociale huren verlagen
  • Huurtoeslag verhogen
  • Financiële steun aan ouderen met laag inkomen voor kosten dierenarts

SP

  • Niet alleen bestuurders en aandeelhouders, maar ook alle medewerkers krijgen recht op een deel van de winst. Dit komt bovenop het reguliere salaris.
  • Hoge inkomens meer belasten. Verlaging inkomstenbelasting voor iedereen tot modaal, Verhoging minimumloon tot €16/u. Uitkeringen stijgen mee.
  • Sociaaleconomische gezondheidsverschillen verkleinen door inzet op preventie.
  • Afschaffing kostendelersnorm.
  • Landelijk aanvalsplan om armoede en schulden te bestrijden.
  • Goede en toegankelijke schuldhulp en met één herkenbaar verwijsloket.
  • Incassobureaus die zich misdragen verliezen vergunning. Deurwaarders en bewindvoerders mogen niet langer commercieel zijn, dit wordt een publieke taak.
  • Verlaging maximale rente op krediet.
  • Investeringsfonds om kunst en cultuur te ondersteunen, en ook te voorkomen dat kunstenaars in armoede leven.
  • Maximering huurprijzen alle soorten woningen.
  • Met een oorlogsaanpak de energierekening structureel verlagen. Met een isoleringsoffensief, collectief plaatsen van zonnepanelen op huurwoningen en beter onderhoud van woningen.

Volt

  • Sociaal minimum omhoog. Maandelijkse inkomensonafhankelijke huishoudtoelage die bestaat uit een vaste basisuitkering per huishouden. Daar bovenop extra geld per volwassene en per kind. Ook voor alleenstaande ouders extra geld. Afschaffen alle toeslagen, heffingskortingen, aftrekposten, vrijstellingen en de werkgevers- en werknemerspremies. Uitbreiding inkomstenbelasting met een aantal schijven. Dit is eerste, grote stap op weg naar een basisinkomen.
  • Verhogen minimumloon voor nu naar €14/u. Verdere stijging niet uitgesloten, maar mag niet ten koste gaan van kleine ondernemers, en zo, onbedoeld, grote bedrijven in de kaart spelen. Minimumjeugdloon gelijktrekken met minimumloon.
  • Verlaging nominale zorgpremie.
  • Tegoedbonnen i.p.v. voedselpakketten.
  • Afschaffen kostendelersnorm.
  • Nationale aanpak tegen schulden. Schuldenpardon voor mensen die in armoede leven én mensen met problematische schulden. Goede nazorg. Achteraf betalen z.v.m. aan banden gelegd. Af van verdienmodel schuldenindustrie. Verbod op gokreclames. Maximum verlieslimiet voor gokwebsites. Fors investeren in schuldpreventie d.m.v. scholing over financiën, vroegsignalering en door te zorgen voor duidelijke hulp en nazorg bij problematische schulden.
  • Volt ziet armoedebestrijding als preventiemaatregel #1 voor gezondere samenleving. Armoedebestrijding wordt onderdeel Nationaal Preventieakkoord.
  • Eigen bijdrage Wmo inkomensafhankelijk.

VVD

  • Verhoging minimumloon (er staat niets over bedragen en of uitkeringen meestijgen).
  • Flexwoning en passende hulp en ondersteuning voor daklozen. Doelstelling: nul daklozen in 2030.
  • Buy Now, Pay Later constructies streng reguleren. Verboden voor minderjarigen of bij grote bedragen. Verlaging maximale boetes bij het missen van een betaling.
  • Tegengaan niet-gebruik sociale regelingen. Het kan bijvoorbeeld niet zo zijn dat iemand in armoede leeft omdat sociale diensten geen contact mogen opnemen.
  • Gemeentelijk armoede- en schuldenbeleid moet gericht zijn op ontzorgen. Professionals helpen zo vroeg mogelijk mee om orde op zaken te stellen.
  • Voorkomen terugval van schuldhulp. Gemeenten moeten doelgroep extra goed in de gaten houden en contact onderhouden.
  • Coulance voor ondernemers met coronaschulden.

Tot slot, ook interessant: Verkiezingsprogramma’s over publieke dienstverlening (door Staat van de Uitvoering)

Structurele oplossing voor alleenverdieners

Posted on by

Door een samenloop van fiscaliteit, toeslagen en sociale zekerheid hebben alleenverdienende huishoudens met een uitkering een lager besteedbaar inkomen dan een vergelijkbaar paar in de bijstand, zo bleek een jaar geleden. Afgelopen voorjaar schreef ik over een tijdelijk handelingskader voor gemeenten (gemeenten vullen aan via bijzondere bijstand).

Rond Prinsjesdag kondigde het kabinet in een Kamerbrief aan dat er vanaf 2028 een structurele oplossing is via de Belastingdienst.

Tot die tijd komt er een overbruggingsregeling via gemeenten. De strekking daarvan is dat gemeenten jaarlijks een forfaitaire tegemoetkoming uitkeren.

Hiervoor is €89 miljoen beschikbaar. Hierbij is rekening gehouden met de uitvoeringskosten. Ik weet niet of dit toereikend is, en of het met terugwerkende kracht wordt verstrekt.

De overbruggingsregeling wordt de komende maanden uitgewerkt. De Kamer wordt voor het einde van het jaar nader geïnformeerd.

Energietoeslag 2023 kan waarschijnlijk vanaf volgende week worden uitgekeerd

Posted on by

Op dinsdag 3 oktober doet de Eerste Kamer het wetsvoorstel ET2023 als hamerstuk af. 1 tot 4 dagen later wordt het via spoedprocedure in het Staatsblad gepubliceerd. Dan treedt de wet in werking en kun je starten met de uitvoering.

Kom 11 oktober naar het webinar van Divosa.

  • Aanvulling d.d. 3/10: De EK heeft zoals aangekondigd zojuist het wetsvoorstel als hamerstuk afgedaan. Lees het nieuwsbericht op rijksoverheid.nl.
  • Aanvulling d.d. 6/10: vandaag publicatie in Staatsblad.
  • Aanvulling d.d. 16/10: Hier kun je het Divosawebinar van 11 oktober terugkijken.
  • Aanvulling d.d. 16/10: in een speciale editie van Gemeentenieuws van SZW staan de definitieve budgetten per gemeente. Ik heb niet gecheckt of dit dezelfde bedragen zijn als de voorlopige budgetten die op 18 sept werden gecommuniceerd.
  • Aanvulling d.d. 19/10: Bekijk de bijgewerkte Q&A op divosa.nl.

Miljoenennota 2024: geen verrassingen voor gemeenten rond armoede en schulden

Posted on by

Het kabinet trekt €2 miljard extra uit voor armoedebestrijding. Hiervan gaat maar een klein deel naar gemeenten:

  • Gemeenten krijgen in 2024 opnieuw € 50 miljoen voor vroegsignalering en bijzondere bijstand (maar dat wisten we al);
  • Er komt in 2024 geen Energietoeslag. Dat is volgens het Nibud een aderlating voor de laagste inkomens;
  • Het programma Participatiewet in balans beoogt met 3 sporen: 1) op korte termijn ruimte bieden aan mensen in de huidige wet, 2) werken aan lange termijn brede herziening van de wet, en 3) versterken vakkundigheid professionals. Het kabinet beraadt zich nu over de voortzetting van de sporen en informeert de Kamer hierover uiterlijk in het 4e kwartaal. Dit ziet o.a. toe op het in consultatie geweest zijnde wetsvoorstel met ruim 20 wetswijzigingen dat voortkomt uit spoor 1. Kort voor de kabinetsval deelde minister Schouten haar visie voor de lange termijn (spoor 2).
  • In de voorjaarsnota 2023 besloot het kabinet al om structureel € 20 miljoen te bezuinigen op het re-integratiebudget voor gemeenten;

De €2 miljard gaat vooral naar landelijke regelingen:

  • Verhoging arbeidskorting met €115;
  • Verhoging kindgebonden budget voor het eerste kind met € 750, en voor het tweede kind en verder met € 883 euro per jaar;
  • Eigen bijdrage huurtoeslag wordt verlaagd met € 416. Dit betekent voor minimuminkomens een stijging van €30 tot €50 per maand;
  • Bevriezing van de afbouw van de dubbele heffingskorting in de bijstand. Het was ooit de bedoeling om de dubbele heffingskorting vanaf 2012 in 20 jaar af te bouwen, maar sindsdien is de afbouw meerdere keren bevroren, net als nu weer dus. Door de afbouw groeit het verschil met het minimumloon;
  • Het kabinet reserveert max. € 60 miljoen voor de heropening van het Tijdelijk Noodfonds Energie in de komende winter. Het prijsplafond verdwijnt;
  • Het kabinet trekt €166 miljoen uit voor gratis schoolmaaltijden;
  • De incidentele verhoging van de zorgtoeslag vervalt in 2024. De maximale zorgtoeslag bij een minimuminkomen gaat daardoor €20 tot €30 per maand omlaag.

Aanvullingen na 1e dag Algemene Beschouwingen:

  • Minimumloon per 1 januari met 1,7% extra omhoog naar €13,50. Correctie d.d. 4/10: minimumloon gaat pas 1 juli 2024 met 1,2% omhoog;
  • Meer geld naar kindgebonden budget en kinderopvang.

Wat heb je gemist tijdens je vakantie

Posted on by

  • Nog net voor het zomerreces verzoekt de Tweede Kamer met een motie de regering om te voorkomen dat de armoede in Nederland toeneemt door de val van het kabinet-Rutte IV. Alleen FVD stemt tegen.
  • Tot 5 september kun je reageren op de internetconsultatie wetsvoorstel handhaving sociale zekerheid. Het is een aanscherping van een eerder voorstel.
  • Er zijn belangrijke stappen gezet om wonen weer betaalbaar te maken voor meer mensen. Dat schrijft minister Hugo de Jonge in zijn voortgangsrapportage over het vorig jaar gelanceerde programma Betaalbaar wonen. Zo kregen 600.000 huurders met lage inkomens per 1 juli huurverlaging naar € 575 per maand.
  • De rechtbank kan niet uit de voeten met de nieuwe bepaling dat de Wsnp-aflosperiode wordt verkort met de periode waarin iemand al heeft afgelost in de Msnp. De rechter vindt het oneerlijk, omdat niet iedereen kan aflossen, bijvoorbeeld a.g.v. beslag. Ook vreest de rechter dat het leidt tot ongewenst gedrag van schuldeisers.
  • De VNG plaatst op 24 juli een nieuwe Q&A verkorting Msnp. Bovenstaande rechterlijke uitspraak is hierin nog niet verwerkt.
  • Diverse gemeenten overwegen om ook de Bbz-aflosperiode te verkorten. Gemeenten hebben hierin beleidsvrijheid. Er komt vooralsnog geen landelijke richtlijn.
  • Je kunt nog tot het eind van het jaar gebruikmaken van het tijdelijk verbrede waarborgfonds om te voorkomen dat schuldregelingen niet kunnen starten of worden afgebroken vanwege hoge energiekosten.
  • Er komt een andere verdeelsleutel voor de energietoeslag 2023. Het budget wordt verdeeld naar rato van het aantal langdurige minima tot 120% in de periode 2019-2021. Zijn er in jouw gemeente relatief veel of juist weinig langdurige minima, dan krijgt jouw gemeente waarschijnlijk een hoger respectievelijk lager bedrag dan vorig jaar. Zie hier mijn ruwe berekening.
  • De rechtbank oordeelt in hoger beroep dat de gemeente ‘s-Hertogenbosch bewindvoerders niet uit de markt mag drukken door geen bijzondere bijstand te verstrekken.
  • Ik heb 1x het boekje Schone Lei van Sandra Doevendans. Leuk om te lezen of weg te geven aan een cliënt. Mail me je adres, dan stuur ik het gratis toe. Wie het eerst komt… Boekje is inmiddels vergeven. Boris, veel leesplezier!

Wetsvoorstel Energietoeslag 2023 naar Tweede Kamer

Posted on by

Minister Schouten heeft zojuist het wetsvoorstel energietoeslag 2023 aangeboden aan de Tweede Kamer.

Uitwonende studenten met een aanvullende beurs krijgen eenmalig een energietoeslag á €400 via DUO. Dit bedrag komt bovenop de tijdelijke verhoging van €164 per maand voor het studiejaar 2023-2024. Er is nog geen oplossing voor studenten die geen recht meer hebben op een prestatiebeurs, maar nog wel kunnen lenen. Voor hen wordt in de zomerperiode een oplossing gezocht.

Studenten blijven als groep uitgesloten van de gemeentelijke energietoeslag.

De energietoeslag is verder hetzelfde als in 2022.

De beoogde inwerkingtreding is oktober 2023. Gemeenten kunnen vanaf dan gaan uitkeren. Hij kan worden verstrekt t/m 31 augustus 2024.

In de berichtgeving lezen we nog niets nieuws over de financiering.

  • Aanvulling 6 juli: Op divosa.nl en in dit opnieuw gepubliceerde artikel lees je meer over de financiering.
  • Aanvulling 7 juli: meer info over o.a. financiering in Gemeentenieuws SZW.
  • Aanvulling 14 aug: Er komt een andere verdeelsleutel. Het budget wordt verdeeld naar rato van het aantal langdurige minima tot 120% in de periode 2019-2021. Zijn er in jouw gemeente relatief veel of juist weinig langdurige minima, dan krijgt jouw gemeente waarschijnlijk een hoger respectievelijk lager bedrag dan vorig jaar. Zie hier mijn ruwe berekening.

Meicirculaire geeft inzicht in budgetten armoede en schulden

Posted on by

De budgetten per gemeente vind je in Taakmutatie 2023, mei 2023 (.xls).

  • Budget Energietoeslag 2023 is nog niet bekend. De €500 miljoen die je eerder al mocht uitkeren wel; die stond in decembercirculaire);
  • €200 miljoen voor flankerend beleid energiearmoede voor 2022-2024. Hiervan in 2023 €50 miljoen aan gemeenten beschikbaar gesteld voor de verwachte extra inzet op vroegsignalering en bijzondere bijstand. Dit werd in november jl. aangekondigd. In een latere circulaire worden we geïnformeerd over de middelen voor 2024 en de verdeling daarvan.
  • €40 miljoen voor aanpak armoede en schulden. Bedoeld voor “investering in betere dienstverlening door gemeenten op het gebied van armoede en schulden. Gemeenten kunnen deze middelen inzetten om aan de slag te gaan met de prioriteiten van de Aanpak geldzorgen, armoede en schulden, zoals het verdubbelen van het gebruik van de schuldhulpverlening en het tegengaan van kinderarmoede.” Ook dit is onderdeel van de €120 miljoen voor de aanpak van geldzorgen, armoede en schulden.* Budget 2024 en verder is nog niet bekend.
  • Vanaf 2017 is er ook structureel €85 miljoen voor bestrijding kinderarmoede. De bedragen 2024 en verder vind je op p. 85 van de meicirculaire.

* De €120 miljoen is structureel, maar het is nog niet bekend welk deel hiervan in 2024 e.v. naar gemeenten gaat.

Tjitske, bedankt voor de alertheid 😉

Verwachte ingangsdatum energietoeslag 2023 niet in juni

Posted on by

Dit artikel heb ik op 24 mei ingetrokken, omdat het toen nog vertrouwelijke info bevatte.

De concept-wetswijziging energietoeslag 2023 van eind december ging uit van een verwachte ingangsdatum van juni 2023. Vanwege de studenten-rechtszaken en het advies van de Raad van State, nam minister Schouten het wetsvoorstel opnieuw onder de loep. Dit heeft de nodige vertraging opgeleverd, waardoor juni niet gehaald wordt.

Studenten

Divosa en VNG pleitten om de oplossing voor studenten te zoeken bij DUO. Dit blijkt niet mogelijk. Minister Schouten ziet geen andere oplossingen meer en heeft vorige week tijdens bestuurlijk Overleg gevraagd of gemeenten haar toch willen helpen. Bestuurlijk is afgesproken om te helpen als de randvoorwaarden van voldoende middelen, communicatie en juridische houdbaarheid zijn uitgewerkt. Op basis daarvan wordt het wetsvoorstel gereed gemaakt en naar de Tweede Kamer gestuurd.

Budget

Uit onderzoek van Divosa bleek dat de helft van de gemeenten in 2022 niet uitkwam met het budget. Divosa pleitte voor volledige compensatie, maar SZW geeft aan dat het niet mogelijk is extra middelen vrij te maken. Het compromis is nu dat €17,5 miljoen van het macrobudget energietoeslag 2023 wordt verdeeld onder tekort-gemeenten. En er komt een betere verdeling van het uitvoeringsbudget van de energietoeslag 2023.

Omdat er in 2023 nog steeds sprake kan zijn van een tekort, is besloten om een vangnetregeling van €32,5 miljoen te installeren. Dit bedrag is ook afkomstig van het macrobudget 2023. Gemeenten kunnen hier via een lichte toets een beroep op doen; een onderzoek, een drempel van 2% hoger bereik en een tekort vanaf €150.000.

Het macrobudget 2023 is hetzelfde als in 2022: €1,4 miljard. Dit wordt via een nieuwe verdeelsystematiek onder gemeenten verdeeld en is geheel gebaseerd op de CBS-cijfers huishoudens met een inkomen tot 120%. Je kunt dus zelf al globaal berekenen hoeveel jouw gemeente minimaal krijgt. Ben je een tekort-gemeente dan is het wel lastig om in te schatten hoeveel je daar nog bovenop krijgt. Hopelijk krijgen we z.s.m. meer duidelijkheid, zodat we ons beleid kunnen vaststellen.

Gemeenten krijgen €17,5 miljoen voor bevorderen maatschappelijke participatie

Posted on by

Minister Schouten stelt € 17,5 miljoen beschikbaar uit het Europees Sociaal Fonds (ESF+) om de kansen te vergroten van mensen om volwaardig mee te doen aan de maatschappij, ook als zij niet direct aan het werk kunnen. Centrumgemeenten van de 35 arbeidsmarktregio’s kunnen vanaf 3 april t/m oktober aanvragen indienen.

Het kan bijvoorbeeld gaan om projecten gericht op budgetbeheer of schuldhulpverlening, hulp bij het vinden van een woning, het ontwikkelen van een gezonde levensstijl, de aanpak van verslavingsproblematiek en ondersteuning van statushouders op het gebied van taalbeheersing. Bekijk in hoofdstuk 3 van de toelichting bij de subsidieregeling welke activiteiten in aanmerking komen voor subsidie. In de bijlage staat het subsidieplafond per arbeidsmarktregio.

Lees het nieuwsbericht op rijksoverheid.nl.

Budgetten armoede- en schuldenbeleid ’22-’25

Posted on by

Op veler verzoek hierbij een overzicht van de gemeentelijke budgetten vanuit het rijk.

Budgetten (x miljoen)

2022202320242025
Armoedebestrijding kinderen85858585
Energietoeslag1.904
Bijzondere bijstand
en vroegsignalering		35
Vroegsignalering en
bijzondere bijstand (indicatief)		5050
Studenten35
Bijzondere bijstand15
Schuldenbeleid30
Versterking dienstverlening (indicatief):
– Participatiewet in balans
– Dienstverlening
– 20 kwetsbare gebieden
–
87,5
–
–
40
12
7,5
40
4
15
40
4
Energiebesparende maatregelen218,5

Decembercirculaire 2022 geeft inzicht in middelen armoede en schulden per gemeente

Posted on by
  • De extra €500 miljoen voor de energietoeslag staan op tabblad Energietoeslag_(2) in Taakmutatie 2022 (.xls). De eerder toegekende budgetten staan op tabbladen Energietoelage_lage_inkomen €854 miljoen) en Energietoeslag (€550 miljoen).
  • De €35 miljoen bijzondere bijstand en vroegsignalering staan op tabblad Bijzondere_bijstand_(3) in Taakmutatie 2022.
  • De €35 miljoen bijzondere bijstand voor studenten staat op p. 41. van de Decembercirculaire.
  • De eerder bekendgemaakte budgetten 2022 voor bijzondere bijstand en gemeentelijke schuldenbeleid vind je op de andere tabbladen van Taakmutatie 2022.

Structureel € 120 miljoen voor aanpak van geldzorgen, armoede en schulden

Posted on by

Het kabinet trekt de komende jaren structureel € 120 miljoen uit voor de aanpak van geldzorgen, armoede en schulden. In tabel 1 van deze bijlage bij de Kamerbrief (23 nov.) van minister Schouten zie je waar het geld naartoe gaat. Een groot deel gaat naar gemeenten.

In de Miljoenennota werd daarnaast voor 2023 en 2024 al incidenteel €75 miljoen vrijgemaakt. Een groot deel van deze middelen gaat ook naar gemeenten, zo lees je in tabel 2 van de bijlage:

Dit is een indicatieve verdeling. De komende tijd werkt het kabinet aan verdere uitwerking van de plannen. In 2024 worden waarschijnlijk delen van deze besteding voortgezet, om de continuïteit te borgen. Gezien de crisissituatie wordt een slag om de arm gehouden om de ruimte te houden om de middelen voor 2024 in te zetten waar dit het meest noodzakelijk is.

NB. bovengenoemde budgetten staan los van de incidentele gemeentelijke budgetten voor energietoeslag en individuele bijzondere bijstand studenten 2022-2023.

Volgende week begint de begrotingsbehandeling SZW 2023.

In de Kamerbrief zelf lees je niet veel nieuws, d.w.z. de belangrijkste onderwerpen kwamen eerder al aan bod op mijn blog. Behalve dan dat er volgende week al wordt gestart met één gezamenlijke Betalingsregeling Rijk. Ik postte daarover zojuist dit bericht.

Minister Schouten presenteert in een tweede brief (23 nov.) het Implementatieplan Aanpak Geldzorgen, Armoede en Schulden. Dit is een concretisering van de aanpak die het kabinet afgelopen zomer presenteerde. Ook hierin staan geen opvallende nieuwe zaken waarover ik niet al heb bericht.

Verdeling aanvullende middelen energie-maatregelen

Posted on by

In september maakte het kabinet bekend voor 2022 aanvullende middelen ter beschikking te stellen aan gemeenten voor een extra energietoeslag (€ 500 miljoen) en om lage inkomens en studenten individuele bijzondere bijstand te bieden (€ 35 miljoen). In de bijlage bij de oktoberbrief van minister Bruins Slot aan gemeenten staan de indicatieve budgetten per gemeente. Let op: het budget voor studenten gaat alleen naar studentensteden en staat in de tabel op p. 11 van de bijlage. De definitieve verdeling wordt in de decembercirculaire bekend gemaakt.

ESF-subsidie voor voedselhulp, materiële basishulp en begeleidende maatregelen

Posted on by

Voor Nederland is vanuit het Europees Sociaal Fonds (ESF) voor de periode tot en met 2027 €15,8 miljoen beschikbaar voor voedselhulp, materiële basishulp en begeleidende maatregelen. Hiervan is €2,5 miljoen specifiek voor de behoeften van kinderen.

Hier lees je alles over de criteria en de procedure voor het aanvragen van een subsidie uit het ESF. Alleen rechtspersonen zonder winstoogmerk kunnen subsidie aanvragen.

Gemeentelijke budgetten energietoeslag en individuele bijzondere bijstand studenten

Posted on by

In juli verhoogde het kabinet het budget voor de energietoeslag 2022 met € 550 miljoen. In Taakmutatie 2022, september 2022 bij de Septembercirculaire lees je welk deel jouw gemeente krijgt. In de meicirculaire zag je al welk deel jouw gemeente kreeg van de eerste € 854 miljoen.

Zoals je weet, mogen gemeenten in 2023 opnieuw een energietoeslag á € 1.300 uitkeren. Gemeenten krijgen hiervoor € 1,4 miljard. Het kabinet is voornemens om hiervan € 500 miljoen naar 2022 te schuiven, zodat gemeenten al in 2022 € 500 kunnen uitkeren. Hierdoor blijft er € 900 miljoen over in 2023. Over de verdeling van de middelen in 2022 ‘volgt zo spoedig mogelijk nadere informatie’. Je kunt zelf een goede inschatting maken door hetzelfde percentage te hanteren als voor 2022.

Studenten

Het kabinet blijft zoals gezegd bij haar standpunt dat studenten gebruik kunnen maken van de individuele bijzondere bijstand. Het kabinet stelt een bedrag van € 35 miljoen beschikbaar* voor de uiterste gevallen waarin dit nodig is (Septembercirculaire p. 7). Over de wijze van toekenning en de verdeling van de middelen gaat het kabinet nog in overleg met gemeenten. Ik neem aan dat studentensteden wat meer krijgen.

Verder lees je op p. 7/8: ‘Uit de uitspraak van de Rechtbank Gelderland volgt dat de individuele bijzondere bijstand dan een redelijk alternatief moet bieden voor de eenmalige energietoeslag. Aangezien de voorwaarden voor de energietoeslag per gemeente kunnen verschillen is niet in algemeen te stellen wat een redelijk alternatief is. Wel is, gezien de diversiteit in woonsituatie, het hebben van een energiecontract op naam een redelijke, aanvullende voorwaarde die gemeenten kunnen stellen. Hiermee wordt voorkomen dat studenten een beroep doen op de toeslag, terwijl ze niet onder de doelgroep vallen. Over de verdere uitwerking hiervan wordt u nader geïnformeerd.’

* Aanvulling d.d. 3/10: in Gemeentenieuws van SZW staat een tweede bedrag van € 35 miljoen ‘aan incidentele middelen om zowel via vroegsignalering als via de bijzondere bijstand gerichte hulp aan te bieden aan burgers.’

De Miljoenennota 2023 over armoede en schulden

Posted on by

De Miljoenennota en Begroting SZW melden het volgende over armoede en schulden:

  • Gemeenten krijgen €1,5 miljard om ook in 2023 de energietoeslag á €1.300 uit te keren aan huishoudens tot 120% van het sociaal minimum (p. 69 Begroting SZW).
  • Het kabinet vervroegt de inkomensafhankelijke huurverlaging naar 1 juli 2023. Dit verlaagt de huren voor sociale huurders met een inkomen onder 120% van het sociaal minimum.
  • De basisbeurs voor uitwonende studenten wordt voor het collegejaar 2023-2024 verhoogd als tegemoetkoming voor de gestegen lasten.
  • Voor 2023 en 2024 is in totaal €300 miljoen extra beschikbaar voor energiebesparende maatregelen, vooral voor ‘kwetsbare’ huishoudens (p. 46 Miljoenennota). Ik vermoed dat een belangrijk deel van dit budget naar gemeenten gaat zoals eerder met de EZK-regeling.
  • Per 1 januari 2023 wordt het wettelijk minimumloon verhoogd met ruim 10% (inclusief de gebruikelijke indexatie). Uitkeringen zijn hieraan gekoppeld.
  • Huur-, zorg- en kinderopvangtoeslag en kindgebonden budget worden verhoogd.
  • De arbeidskorting wordt verhoogd, meer nog dan in het coalitieakkoord was aangekondigd.
  • Het belastingtarief eerste schijf wordt verlaagd, en ook de lasten voor MKB’ers worden verlaagd. De dekking wordt gerealiseerd door o.a. versnelde afbouw van de zelfstandigenaftrek.

Budget aanpak geldzorgen, armoede en schulden

In juli jl. presenteerde minister Schouten de ‘Aanpak geldzorgen, armoede en schulden‘. In de Begroting SZW (p. 68) staat daarover het volgende: ‘Voor de aanpak stelt het kabinet in 2023 €118 miljoen, in 2024 €102 miljoen, in 2025 €95 miljoen en vanaf 2026 structureel €73 miljoen beschikbaar. Daarnaast is het kabinet voornemens om daar bovenop vanaf 2026 structureel €27 miljoen uit de enveloppe arbeidsmarkt, armoede en schulden in te zetten voor dit doel. Deze toevoeging is afhankelijk van de uitkomsten van monitoring en evaluatie. Daarmee zou het totale structurele budget voor de aanpak op €100 miljoen komen.’ Volgens mij is nog niet bekend welk deel naar gemeenten gaat.

‘De uitzonderlijk hoge inflatie vraagt daarnaast om aanvullende, incidentele inzet. Om stapeling van sociale en maatschappelijke problemen te voorkomen wordt daarom door het kabinet incidenteel €200 miljoen extra beschikbaar gesteld.’ In de Miljoenennota wordt dit flankerend beleid genoemd (p. 45). Ik vermoed dat deze €200 miljoen wordt uitgesmeerd over 2022-2024 en ook komt uit de enveloppe armoede en schulden zoals bedoeld in de tabel op p. 44 van de miljoenennota. De middelen zijn bestemd voor enerzijds gerichte tegemoetkomingen (zoals bijzondere bijstand, voedselbanken, initiatieven die deelname van kinderen aan school en samenleving financieel borgen) en anderzijds voor extra capaciteit, snelheid en effectiviteit in de schuldhulpverlening. De precieze inzet van de middelen wordt nader uitgewerkt.

Plafond energieprijzen

Vandaag werd ook een prijsplafond voor energie gepresenteerd als een soort inlegvelletje bij de Miljoenennota.

€ 550 miljoen extra om energietoeslag opnieuw te verhogen

Posted on by

Het kabinet besloot vorige week om de energietoeslag te verhogen van € 800 naar € 1.300. Dat blijkt uit een Kamerbrief van minister Schouten.

  1. De doelgroep van de eenmalige energietoeslag 2022 blijft ongewijzigd. Gemeenten kunnen blijven uitgaan van de eerder door hen in lokale beleidsregels vastgestelde doelgroep.
  2. Bij nieuwe aanvragen van de eenmalige energietoeslag hanteren gemeenten het nieuwe, verhoogde bedrag van de eenmalige energietoeslag (richtbedrag € 1.300).
  3. Huishoudens van wie de aanvraag van de eenmalige energietoeslag al is afgehandeld, ontvangen van de gemeente ambtshalve een nabetaling (richtbedrag € 500). Deze huishoudens hoeven hiervoor niets te doen.

Gemeentefonds

Gemeenten krijgen € 550 miljoen extra, waarvan € 500 miljoen voor de ophoging en € 50 miljoen voor de uitvoeringskosten. Dit gebeurt ‘via een nota van wijziging op de 1e suppletoire begroting van het Gemeentefonds’. Het lijkt erop dat dit niet ten laste komt van de ‘enveloppe armoedebestrijding’ (zoals bij de vorige verhoging wel deels het geval was, zie Voorjaarsnota p. 24).

Studenten

Minister Schouten adviseert gemeenten opnieuw om studenten als categorie uit te sluiten. Vanwege de diversiteit in woonsituatie acht ik ‘voor deze doelgroep de individuele bijzondere bijstand een geschikter instrument dan de categoriale bijzondere bijstand.’

Zoals ik al eerder meldde, stelt jurist Willy Heesen dat studenten niet kunnen worden uitgesloten enkel omdat zij student zijn. Je kunt wel uitsluiten o.b.v. woonsituatie, maar dan moet je ook niet-studenten in dezelfde woonsituatie uitsluiten.

Een andere discussie is of er überhaupt individuele BB kan worden verstrekt voor de extra energiekosten. Dat is naar zijn opvatting niet het geval. Volgens Schulinck wel. Als de regering het wel wil toekennen aan studenten dan is volgens Heesen het hek van de dam en kan iedereen met een inkomen tot bijv. 120% voor BB in aanmerking komen en ‘gaat het gemeenten miljoenen kosten‘.

Enfin, ik meldde ook al dat er een rechtszaak loopt, aangespannen door een student tegen de gemeente Nijmegen. Ik begreep dat de rechter – omdat er meerdere principiële punten spelen – de zaak waarschijnlijk doorverwijst naar de meervoudige kamer, zodat er uitspraak wordt gedaan door 3 rechters. Uitspraak waarschijnlijk 2e helft augustus.

Aanvulling d.d. 13/7: Motie aangenomen die de regering verzoekt er bij gemeenten op aan te dringen om de ruimte die er is om te beoordelen of een voorliggende voorziening passend en toereikend is te benutten om te voorkomen dat studenten altijd maximaal moeten lenen voordat zij in aanmerking komen voor individuele bijzondere bijstand.

Verlenging termijn

‘Hoewel het streven van gemeenten erop gericht blijft de eenmalige energietoeslag 2022 zo snel mogelijk en in het kalenderjaar 2022 uit te betalen, is het niet uitgesloten dat gemeenten voor de afhandeling van de laatste aanvragen de jaargrens zullen moeten overschrijden.’ Om hiervoor een grondslag te creëren wordt de termijn van het wetsvoorstel met 6 maanden verlengd, zo is althans het voorstel aan de Tweede Kamer.

Extra geld voor energiebesparende maatregelen

Posted on by

Vorig jaar kregen gemeenten € 150 miljoen om huishoudens te helpen bij het verduurzamen van hun woning. In de nota van wijziging las je vanaf p. 6 een toelichting en de budgetten per gemeente.

Het kabinet verhoogde in maart en mei van dit jaar het budget tot in totaal € 368,5 miljoen. Het is vooral bedoeld voor huishoudens die te maken hebben met energiearmoede. Lees meer.

Meicirculaire geeft inzicht in budgetten armoede- en schuldenbeleid en energietoeslag

Posted on by

De meicirculaire is zojuist verschenen. In juni.

Energietoeslag

Het is even zoeken, maar je moet in bijlage Taakmutatie 2022, mei 2022 op het tweede tabblad je gemeentecode invullen in het gele vakje. Op een van de laatste tabbladen ‘Energietoelage lage inkomens’ zie je vervolgens hoeveel jouw gemeente krijgt.

Bijzondere bijstand en gemeentelijk schuldenbeleid 2022

Je ziet op andere tabbladen van diezelfde bijlage ook de budgetten voor bijzondere bijstand (€15 mln) en gemeentelijk schuldenbeleid (€30 mln). Die budgetten zijn er alleen nog voor 2022.

Armoedebestrijding kinderen

In de bijlage Rekenmodel meicirculaire 2022 – uitkeringsjaar 2022 zie je op het laatste tabblad ‘DU 2022’ in de 6e kolom het budget voor ‘armoedebestrijding kinderen’ voor 2022. In de meicirculaire zelf zie je op p. 125 de budgetten voor 2023 en verder. Het is een structureel budget van € 85 miljoen, maar jaarlijks kunnen de bedragen per gemeente een beetje verschillen.

€500 miljoen coalitieakkoord

In het coalitieakkoord is €500 miljoen vrijgemaakt voor hervorming arbeidsmarkt, re-integratie en aanpak armoede en schulden. In de meicirculaire wordt dit budget niet verder gespecificeerd. Wel weten we sinds de Voorjaarsnota (p. 24) dat de energietoeslag voor € 87,5 miljoen wordt gefinancierd uit de ‘enveloppe armoedebestrijding’.

Kabinet garandeert gemeenten genoeg geld voor energietoeslag

Posted on by
plaatje zak geld - Expats Financial Solutions

Minister Schouten kwam gisteren in het Kamerdebat over de stijgende energieprijzen met een toezegging. ‘Als blijkt dat gemeenten meer nodig hebben, dan geven wij de garantie dat gemeenten dat ook gecompenseerd krijgen.’ Dat meldt de NOS.

Aanvulling 28/4: Kabinet trekt € 175 miljoen extra uit voor de gemeentelijke energietoeslag. In totaal is nu € 854 miljoen beschikbaar.

€200 miljoen voor gemeentelijke energietoeslag wordt verdeeld volgens verdeelsleutel bijzondere bijstand

Posted on by

Dus niet volgens de verdeelsleutel energiearmoede die EZK hanteerde voor Ondersteuning aanpak huishoudens met energiearmoede (vanaf p. 6).

Bekijk hier de budgetten per gemeente (linker kolom). Zelf berekend, dus geen garanties.

Naar verwachting wordt ‘deze week of volgende week’ het landelijk beleidskader gepubliceerd. Houd dit blog in de gaten.

Waarborgfonds Saneringskredieten start binnenkort

Posted on by
Revolverend fonds alternatief voor subsidie? | Nysingh

Tromgeroffel… Het duurde wat langer dan verwacht, maar dit najaar gaat toch echt het Waarborgfonds Saneringskredieten van start. De (nieuwe) staatssecretaris van SZW Dennis Wiersma kondigt dat aan in zijn brief aan de Tweede Kamer.

Vaker saneringskredieten

‘Het afsluiten van een saneringskrediet bij een schuldregeling vergroot de kans op een succesvolle afronding van een schuldregeling aanzienlijk. Ik heb er vertrouwen in dat het percentage saneringskredieten nog meer zal stijgen als het Waarborgfonds beschikbaar is’, schrijft Wiersma.

Gelukkig wachtten veel gemeenten niet op het fonds, en zijn er de afgelopen jaren al veel vaker SK’s ingezet. Vorig jaar lag het percentage SK’s (56%) voor het eerst hoger dan het percentage schuldbemiddelingen. Lees hier (tabel in H2) waarom SK’s vaak effectiever zijn dan schuldbemiddelingen.

Waar kunnen gemeenten terecht

Het Waarborgfonds is ondergebracht in een nieuwe Stichting Fondsbeheer die samenwerkt met de bestaande Stichting Sociale Banken Nederland. Voordeel van de samenwerking is dat je als gemeente bij 1 loket direct de borg èn het SK kan regelen.

Het Waarborgfonds heeft een revolverend karakter. Voor elke SK waarvoor je dekking uit het Waarborgfonds wenst, betaal je een risicopremie. De hoogte van die premie is afhankelijk van het risicoprofiel. Het Waarborgfonds is nog bezig met het opstellen van het risicoprofiel en voorwaarden waaraan SK’s moeten voldoen. Daarover binnenkort meer.

Beschikt jouw gemeente nog niet over SK’s en/of kan of wil je gemeente geen borg staan? Meld je dan binnenkort bij het Waarborgfonds! Verstrek je al wel SK’s, ga daar dan vooral mee door, en overweeg eventueel op termijn of je ook via het Waarborgfonds wil gaan werken. Het streven is om de rentes en kosten van de kredietbanken meer te uniformeren.

Aanvulling d.d. 16/9: De NVVK meldt: ‘We werken de komende maanden aan de technische realisatie en we testen de aanvraagprocedures. Eind november verwachten we de eerste aanvragen in behandeling te nemen. Als alles goed gaat zijn we vanaf 1 januari 2022 in staat elke gemeente te bedienen met saneringskredieten met een Waarborgfondsgarantie.’ 

Toch extra budget voor armoede- en schuldenbeleid in 2022

Posted on by

Kort na Prinsjesdag vorig jaar meldde het kabinet dat gemeenten in 2022 €30 miljoen extra zouden krijgen voor schuldenbeleid, en €15 miljoen voor bijzondere bijstand. Maar in de meicirculaire waren deze bedragen geschrapt. Nu lezen we in een brief (d.d. 30/8) van het demissionaire kabinet over de coronasteunmaatregelen, dat gemeenten volgend jaar toch het geld krijgen. Zie o.a. de tabel op p. 17.

Bekijk de bedragen per gemeente (zelf berekend o.b.v. verdeelsleutel vorig jaar).

plaatje zak geld - Expats Financial Solutions

Toch geen extra budget voor armoede- en schuldenbeleid in 2022

Posted on by

Kort na Prinsjesdag meldde het kabinet – met een klein voorbehoud – dat gemeenten in 2022 €30 miljoen extra zouden krijgen voor schuldenbeleid, en €15 miljoen voor bijzondere bijstand. Maar in de meicirculaire zijn deze bedragen geschrapt.

De structurele middelen voor bestrijding kinderarmoede staan er nog wel in (op p. 93 bedragen per gemeente).

Bij TONK (p. 7) staat het bedrag dat oorspronkelijk voor het eerste kwartaal van 2021 was gereserveerd: €65 miljoen. Op 12 maart jl. werd bekend dat het budget wordt verdubbeld, dus €260 miljoen voor een half jaar. Ik zal nog even uitzoeken hoe dit zit. *

Hoe kunnen gemeenten bezuinigen? | Trouw

Lees ook Meer geld maar beloofde extra middelen voor jeugdzorg, re-integratie en minimabeleid niet in meicirculaire (Divosa).

* Ik weet inmiddels hoe het zit. In Gemeentenieuws van SZW staat: De eerste tranche aan TONK middelen (€65 miljoen) is inmiddels via het gemeentefonds aan gemeenten beschikbaar gesteld volgens de maatstaven van het subcluster minimabeleid in het cluster Inkomen en Participatie. De tweede tranche met de resterende beschikbaar gestelde middelen (€195 miljoen) zal via dezelfde verdeelmaatstaven beschikbaar worden gesteld. Dit zal in de septembercirculaire van het gemeentefonds worden opgenomen.

Rijk compenseert gemeenten voor kwijtschelding vorderingen op gedupeerden toeslagenaffaire

Posted on by

Dat staat in deze brief die staatssecretaris Van Huffelen gisteren stuurde naar de Tweede Kamer. Gemeenten krijgen alle gemaakte kosten vergoed voor de kwijtschelding van gemeentelijke vorderingen op basis van nacalculatie, incl. uitvoeringslasten en kostenverhogende maatregelen (aanmaningen, dwanginvordering bijv.). Dit moet nog wel formeel worden goedgekeurd door de Kamer.

Toeslagenaffaire - Wikipedia

Ook andere publieke schuldeisers (CJIB, UWV, waterschappen, SVB, etc.) schelden hun vorderingen kwijt en worden daarvoor gecompenseerd. Op 22 april is er een Algemeen Overleg in de Tweede Kamer waar Van Huffelen meer hoopt te vertellen over de oplossing en de afspraken met private schuldeisers.

Tijdens een webinar (vanaf minuut 50) voor gedupeerden werd gisteren verteld dat de schulden van gedupeerden die in de Wsnp zitten, ook volledig worden overgenomen. Dit geldt niet voor gedupeerden in de gemeentelijke schuldhulpverlening (Msnp). Ik vind de argumentatie daarvoor – vanaf minuut 52 – halfbakken. (Jenny Vlemmings, bedankt voor de link!)

Kabinet verdubbelt TONK-budget

Posted on by
zak met geld - Ontslag.nl

Het Kabinet verdubbelt het budget voor TONK. In plaats van €130 miljoen komt hiervoor €260 miljoen beschikbaar voor het eerste halfjaar van 2021. Dat staat op p. 5 van deze brief d.d. 12 maart.

Budgetten armoede- en schuldenbeleid per gemeente 2020-2021

Posted on by

Rond Prinsjesdag werd bekend dat gemeenten i.v.m. corona extra middelen krijgen voor armoede- en schuldenbeleid. In deze samenvatting (.xls) van de gisteren verschenen Decembercirculaire staan de bedragen per gemeente.

De bedragen voor de Tijdelijke Ondersteuning Noodzakelijke Kosten (TONK) zijn nog niet bekend per gemeente en heb ik daarom zelf berekend met de verdeelsleutel minimabeleid (zie samenvatting hierboven). En verder geldt daarvoor nog het volgende voorbehoud (Decembercirculaire p. 11): In totaal is een bedrag van maximaal € 130 miljoen gereserveerd voor het eerste halfjaar van 2021. Voor het eerste kwartaal komt € 65 miljoen beschikbaar. Aan het einde van het eerste kwartaal van 2021 zal op basis van de dan geldende situatie rondom de maatregelen tegen het coronavirus de inzet voor het tweede kwartaal van 2021 worden gewogen.

Gemeenten geven meer uit aan bijzondere bijstand, vooral voor beschermingsbewind

Posted on by

Gemeenten gaven in 2019 €582 miljoen uit aan bijzondere bijstand. Dat is bijna 7% meer dan in 2018. Dat blijkt uit het vandaag gepubliceerde CBS-rapport Bijzondere bijstand 2019.

Aandelen uitgaven bijzondere bijstand per cluster, 2019 en 2018

Totaal uitgekeerd bedrag aan bijzondere bijstand, per jaar

Beschermingsbewind

Ruim een kwart gaat op aan beschermingsbewind (dit valt onder ‘financiële transacties’). De toch al hoge uitgaven voor beschermingsbewind stegen in 2019 met maar liefst 45% naar €155 miljoen.

Om deze uitgaven terug te dringen besloot ‘s-Hertogenbosch eerder deze maand om zelf beschermingsbewind te gaan doen en aan te merken als ‘activiteit in het algemeen belang’. De gemeente heeft dat besluit goed onderbouwd, maar toch is het spannend of bewindvoerders in beroep zullen gaan, en wat dan de uitspraak van de rechter zal zijn. Ik houd je op de hoogte.

Lees alle artikelen over beschermingsbewind.

Meer duidelijkheid over budgetten armoede- en schuldenbeleid

Posted on by

Van de € 150 miljoen voor armoede- en schuldenbeleid gaat € 30 miljoen naar gemeenten voor bijzondere bijstand. Daarnaast is € 75 miljoen bedoeld voor gemeentelijk schuldenbeleid. Dit blijkt uit beantwoording van Kamervragen over de SZW-begroting. De bedragen 2022 zijn nog met een klein voorbehoud.

202020212022Totaal
Gemeentelijk schuldenbeleid15303075
Bijzondere bijstand5101530
Versnellen brede schuldenaanpak3811
Garantiefonds schulden3030
Totaal237845146

Met de decembercirculaire zal ook duidelijk worden om welke bedragen het gaat per gemeente. Maar die kun je natuurlijk wel al globaal berekenen, ervan uitgaande dat de verdeelsleutel voor bijzondere bijstand (ongeveer) hetzelfde is als voor schuldenbeleid. In de rekensheet (regel 82) bij de septembercirculaire zie je welk deel jouw gemeente krijgt van de € 15 miljoen in 2020.

Ik ga ervan uit dat de middelen niet geoormerkt worden, maar dat is nog niet definitief zo blijkt uit beantwoording van vraag 11.

€ 3,3 miljoen in 2020 en € 8 miljoen in 2021 gaat naar activiteiten ter versnelling van de schuldenaanpak zoals het Schuldenknooppunt en Collectief Schuldregelen. Indirect profiteren gemeenten hier natuurlijk ook van. Volgende week weten we meer over de precieze besteding, zo lees ik in het antwoord op vraag 66.*

We wisten al dat € 30 miljoen gaat naar een Garantiefonds Schulden.

€ 4 miljoen van de € 150 miljoen is nog onbestemd. De bestemming wordt nog besproken met andere ministeries die meebetalen, zo begreep ik.

* Naschrift d.d. 1-10-2020 | Zie hier hoe deze middelen worden ingezet (bron: Kamerbrief):

Budgetten armoede- en schuldenbeleid per gemeente

Posted on by

Gisteren stuurde ik de Prinsjesdag special van mijn nieuwsbrief. In mijn haast om op tijd in Kerkrade te zijn, zag ik de septembercirculaire over het hoofd. Daarin lees ik dat gemeenten in 2020 € 15 miljoen en in 2021 € 30 miljoen krijgen voor armoede- en schuldenbeleid. Vul hier je gemeentecode in en bekijk de bedragen voor jouw gemeente. Voor uitkeringsjaar 2020 staat het in regel 82. Voor uitkeringsjaar 2021 zie ik niets staan. Het bedrag zou twee keer zo groot moeten zijn als in 2020. Ik ga nog even onderzoeken hoe dit zit.

Naschrift d.d. 16 sept: dit is nog niet het volledige verhaal. Tussen de hierboven gepresenteerde bedragen en het totaalbedrag van € 150 miljoen zit nog veel verschil. Over de exacte bestemming van die gelden is momenteel nog discussie. En het is ook nog niet definitief dat ze niet geoormerkt zijn. Wordt vervolgd…

€150 miljoen extra voor tegengaan armoede en schulden

Posted on by
zak met geld - Ontslag.nl

Om de gevolgen van de coronacrisis te bestrijden, maakte het kabinet op 28 augustus een nieuw sociaal pakket bekend. Ruim €1 miljard gaat naar begeleiding van werk(loosheid) naar werk, mogelijkheden tot (om)scholing, de aanpak van jeugdwerkloosheid en dus ook het tegengaan van armoede en problematische schulden. In de Kamerbrief ‘steun- en herstelpakket’ staat:

Ten vierde zet het kabinet zich ervoor in om armoede en problematische schulden tegen te gaan. Dit is een belangrijke voorwaarde om ervoor te zorgen dat mensen deel kunnen nemen in onze samenleving en om mensen aan het werk te houden of te helpen. Vroegtijdige hulp en ondersteuning zijn van belang, anders dreigt een stapeling van kwetsbaarheden. Om mensen met problematische schulden te ondersteunen gaat het kabinet een Waarborgfonds in het leven roepen om problematische schulden sneller af te kunnen wikkelen. Voor dit pakket stelt het kabinet in totaal ongeveer €150 miljoen beschikbaar.

€30 miljoen gaat in een waarborgfonds.

Uit de brief leid ik af dat een substantieel gedeelte naar gemeenten gaat. De middelen worden waar mogelijk aangevuld met Europese middelen uit het herstelpakket Next Generation EU.

BREAKING: kabinet komt met waarborgfonds!

Posted on by

Yes! Het kabinet komt op Prinsjesdag met een plan voor een waarborgfonds. Volgend jaar stopt de overheid daar € 30 miljoen in, zo wist Trouw eerder al te melden. Joke de Kock en ik kwamen eind 2015 op het idee voor zo’n fonds. Joke was toen NVVK-voorzitter en ik SUNN-bestuurslid. Het gebeurde tijdens de door SUNN georganiseerde ‘Noorderheideconferentie’ met vertegenwoordigers van fondsen en overheden. Met financiële steun van fondsen konden we in opdracht van SUNN en NVVK twee haalbaarheidsonderzoeken laten uitvoeren (Schut en Kwinkgroep). Toen we daarna onze uitgewerkte ideeën presenteerden was de tijd nog niet rijp. Het rijk vond dat ze dan teveel de rol van bankier kreeg. Particuliere vermogensfondsen (die ons onderzoek financierden) wilden wel, maar stelden terecht dat de overheid eerst een gebaar moest maken. De NVVK en Schuldenlab namen vervolgens ook initiatieven, maar vooralsnog zonder succes. Corona lijkt nu het breekijzer te zijn. Druk vanuit de Tweede Kamer van vooral CU en PvdA en deze motie gaven het laatste zetje.

Tien suggesties

De vormgeving van het fonds wordt in het najaar uitgewerkt, zodat de eerste mensen met problematische schulden begin volgend jaar al kunnen worden geholpen. Joke en ik hebben tien suggesties:

  1. Maak het fonds structureel onderdeel van de reguliere schuldhulpverlening. Sluit aan bij de werkwijze en criteria voor saneringskredieten.
  2. Bereken hoeveel de schuldenaar in drie jaar kan terugbetalen, rekening houdend met de beslagvrije voet en vermogen dat te gelde kan worden gemaakt. Verstrek voor dat bedrag een saneringskrediet.
  3. Vraag aan schuldeisers om de resterende schuld kwijt te schelden. Dat is gebruikelijk in de huidige schuldhulpverlening. Bovendien, als je niets laat kwijtschelden red je het niet met € 30 miljoen.
  4. Keer het saneringskrediet uit aan de schuldeisers, dus niet aan de schuldenaar. De schuldenaar is dan verlost van alle schuldeisers en heeft alleen het fonds als schuldeiser en lost het bedrag in drie jaar af.
  5. Gebruik het fonds vooral in gemeenten die geen kredietfaciliteit hebben of niet borg willen of kunnen staan. Er zijn twee mogelijkheden: (1) je verstrekt kredieten of (2) je keert uit als de schuldenaar niet het hele krediet aflost. In het tweede geval is het landelijke fonds een ‘waarborgfonds’ en verleent een kredietbank het krediet.
  6. Beleg de uitvoering bij gemeenten (net als de schuldhulp, de Tozo, etc.) en verplicht gemeenten om bij schuldregeling eerst de mogelijkheid van saneringskrediet te onderzoeken (en daarna schuldbemiddeling).
  7. Gemeenten kunnen de uitvoeringskosten betalen. Werken met saneringskredieten levert namelijk flinke besparingen op. Overweeg om kredietbanken tegemoet te komen als zij de rente laag houden. De facto profiteren schuldeisers daarvan; zij hoeven dan wat minder kwijt te schelden.
  8. Kredietverstrekking moet worden gedaan door banken. Maar dan wel graag door sociale (krediet)banken, en met stevige publieke sturing.
  9. Het grootste deel wordt netjes terugbetaald, zo is de ervaring bij saneringskrediet. Met het terugbetaalde geld kun je weer nieuwe mensen helpen. Vul het fonds aan zodra de bodem in zicht komt.
  10. Roep schuldenaren in een publiekscampagne op om zich te melden bij de gemeente. Leg uit wat schuldregeling inhoudt: na drie jaar maximaal aflossen ben je schuldenvrij!

Lees ook:

  • Onderzoek naar de meerwaarde van een Borgfonds (voor sanering met kwijtschelding, red.)
  • Onderzoek naar de meerwaarde van een sociaal leenfonds (voor herfinanciering zonder kwijtschelding, red.)

Besparen op beschermingsbewind: je bent er nog niet met een algemeen belang-besluit

Posted on by

Meerdere gemeenten willen beschermingsbewind zelf gaan aanbieden om de stijgende kosten van de bijzondere bijstand beheersbaar te maken, zo schreef ik in september. Als gemeenten het beschermingsbewind aanmerken als activiteit in het algemeen belang – zoals Groningen deed in 2014 – handelen zij volgens een uitspraak van de ACM niet in strijd met de Wet markt en overheid. Gemeenten hoeven dan ook niet de kostprijs door te berekenen en ook niet bijzondere bijstand te verlenen voor particuliere bewindvoering.

Guido Le Noble van Schulink schreef onlangs n.a.v. twee uitspraken van het College van Beroep voor het bedrijfsleven: Aanbieden van beschermingsbewind onder de marktprijs stopt niet bij het nemen van een algemeen belang-besluit. Volgens Guido doet de gemeenteraad er verstandig aan om:

  1. een prijsstelling in het algemeen belang-besluit op te nemen;
  2. aan te tonen dat die prijsstelling daadwerkelijk leidt tot vermindering van bijzondere bijstandsuitgaven;
  3. het nadeel voor de ‘normale’ professionele bewindvoerders zoveel mogelijk te beperken;
  4. een termijn aan het algemeen belang-besluit te verbinden;
  5. de ‘normale’ professionele bewindvoerders financiële compensatie te bieden voor het nadeel dat zij ondervinden en dat redelijkerwijs niet te hunner laste behoort te blijven.

Klinkt aannemelijk, maar vooral met punt 5 gaat natuurlijk elke ‘winst’ weer verloren en moet je je afvragen of je al het gedoe op de hals wil halen.

Lees ook:

Subsidie voor onderzoek beschikbaar voor gemeenten en kennisinstellingen

Posted on by
Subsidieregelingen Provincie en Rijksoverheid

Hoe kunnen we armoede bestrijden, het aantal mensen met problematische schulden terugdringen en mensen met schulden effectiever helpen?

Er is €3 miljoen beschikbaar om deze vragen te onderzoeken. Gemeenten, kennisinstellingen en andere geïnteresseerde maatschappelijke partijen kunnen van 9 maart tot 23 april 2019 bij ZonMw een motivatiebrief indienen. Lees meer.

Fonds 1818 investeert € 1 miljoen in financiële zelfredzaamheid

Posted on by

Voor organisaties en gemeenten in de regio Delft, Den Haag, Zoetermeer, Leiden, Westland, de Duin- & Bollenstreek en tussenliggende gemeenten:

Fonds 1818 stelt € 1 miljoen beschikbaar voor projecten die financiële zelfredzaamheid vergroten. Het project moet in ieder geval bijdragen aan een of meer van de volgende doelen:

  • het verbeteren van de samenwerking tussen partijen
  • het versterken van de vrijwilligersinzet
  • het opzetten van noodhulpbureaus
  • het verbeteren van de vroegsignalering
  • het verbeteren van de informatievoorziening

Alle informatie over deze tender staat vanaf 14 januari op www.fonds1818.nl. Organisaties kunnen tot 1 april 2019 een aanvraag indienen.

Budget voor onderzoek schuldhulpverlening

Posted on by

Schouders Eronder stelt budget beschikbaar voor onderzoek en ontwikkeling van nieuwe werkwijzen en instrumenten op drie thema’s binnen schuldhulpverlening:

  1. Leren van anderen (max. € 73.500)
  2. Het stabilisatietraject (max. € 200.000)
  3. Experimenten binnen de schuldhulpverlening (€ 73.500)

Binnen elk thema wordt één onderzoeksvoorstel gehonoreerd. Meld je interesse uiterlijk 5 november 2018.

Extra geld voor bestrijding armoede en schulden

Posted on by

op Prinsjesdag schreef ik €8 miljoen extra voor bestrijding kinderarmoede en schulden bij jongeren. Inmiddels zijn we een stapje verder en is na de Algemene Beschouwingen deze motie aangenomen. Als ik het zo lees, ga ik ervan uit dat het geld niet naar gemeenten gaat. Ik denk €4 miljoen naar (leden van) de Vrijwilligersalliantie, misschien ook SchuldenlabNL, en €4 miljoen naar de samenwerkende partijen achter Sam& (Leergeld, Jeugdfonds Sport en Cultuur, Jarige Job en Nationaal Fonds Kinderhulp).

€8 miljoen extra voor bestrijding kinderarmoede en schulden bij jongeren

Posted on by

Afbeeldingsresultaat voor miljoenennota 2019In de vandaag gepresenteerde Miljoenennota zie ik niet direct nieuwe budgetten of initiatieven op het gebied van gemeentelijke armoedebestrijding en schuldhulpverlening.

In het AD lees ik wel iets nieuws! Als ik het goed begrijp, komt er eenmalig €4 miljoen voor het terugdringen van armoede onder kinderen. En ook €4 miljoen om jongeren te begeleiden om uit de schulden te komen. Of daarvan een deel naar gemeenten gaat, kan ik nog niet achterhalen.

Dit komt dan bovenop de al eerder aangekondigde decentralisatie-uitkering van €72 miljoen voor het voorkomen van schulden en bestrijden van armoede – in het bijzonder onder kinderen. Dat bedrag wordt nu genoemd op p. 283 van de bijlage bij de Miljoenennota. Bekijk nog even het volledige overzicht van armoede- en schuldenbudgetten.

Interessante uitspraak ACM en wetsevaluatie beschermingsbewind

Posted on by

De Wet wijziging curatele, beschermingsbewind en mentorschap is geëvalueerd. Minister Dekker bood het evaluatierapport vorige week aan aan de Tweede Kamer. De onderzoekers hebben vooral gekeken naar de wetswijziging op het gebied van beschermingsbewind. Sinds 2014 kan dit ook aangevraagd worden in het geval van problematische schulden. Voorheen was deze maatregel alleen mogelijk als mensen niet voor zichzelf konden zorgen.

Gemeenten vinden dat rechters doorgaans geen oog hebben voor mogelijke alternatieven voor beschermingsbewind zoals gemeentelijk budgetbeheer. Overigens krijgen gemeenten in de nabije toekomst waarschijnlijk wel adviesrecht voordat de rechter uitspraak doet over beschermingsbewind.

Gemeenten zien de wetswijziging als een belangrijke oorzaak voor de sterke stijging van het aantal beschermingsbewindzaken en de extra kosten in de bijzondere bijstand.

Los van de kritiek van gemeenten signaleert een expertgroep van rechters dat de categorie problematische schulden erg dominant begint te worden binnen de beschermingsmaatregelen en daarmee tot veel werk leidt. Tegelijkertijd zijn geraadpleegde kantonrechters, bewindvoerders en schuldhulpverleners positief over de wettelijke mogelijkheid, omdat hiermee aangesloten wordt op een belangrijk maatschappelijk vraagstuk en bewind in deze situatie een oplossing kan zijn.

Er is ook gekeken naar de nieuwe kwaliteitseisen voor bewindvoerders. Rechters signaleren dat met de eisen het ‘kaf van het koren’ is gescheiden en er bij vertegenwoordigers meer bewustzijn over het belang van goede dienstverlening ontstaan is. Ze zien echter ook, dat de kwaliteitseisen geen volledige garantie bieden dat misstanden uitgesloten worden.

Over de wettelijke verruiming van de bevoegdheden van bewindvoerders bij problematische schulden – een bewindvoerder mag alle handelingen verrichten die bijdragen aan een goed bewind – lopen de meningen van de kantonrechters uiteen. In de Memorie van Toelichting zijn de taken benoemd die een bewindvoerder kan uitoefenen bij problematische schulden: stabilisatie, toeleiding naar schuldhulpverlening en eventueel zelf (tegen betaling) minnelijke trajecten regelen. Bewindvoerders zijn positief over deze verruiming, de NVVK niet.

Verder lees ik: de aanscherping van de rechtsgrond en overheveling van verkwisting als grond voor beschermingsbewind hebben ertoe geleid dat curatele minder vaak wordt opgelegd.

Beschermingsbewind als ‘activiteit in het algemeen belang’
Afbeeldingsresultaat voor autoriteit consument & marktOok recent in het nieuws: Meerdere gemeenten willen beschermingsbewind zelf gaan aanbieden om de stijgende kosten van de bijzondere bijstand beheersbaar te maken en problemen met malafide bewindvoerders aan te pakken. Als gemeenten het beschermingsbewind aanmerken als activiteit in het algemeen belang – zoals Groningen deed in 2014 – handelen zij volgens een recente uitspraak van de ACM niet in strijd met de Wet markt en overheid. Gemeenten hoeven dan ook niet de kostprijs door te berekenen en ook niet bijzondere bijstand te verlenen voor particuliere bewindvoering. Bewindvoerders zeggen dat zij door het gemeentelijk beleid geen broodwinning meer hebben en dat zij bezwaar zullen aantekenen tegen de uitspraak van de ACM.

De uitspraak heeft geen gevolgen voor de experimenten met het beschermingsbewind in Deventer. Deventer werd vorig jaar teruggefloten door de ACM toen zij van plan was alleen nog bijzondere bijstand te verlenen aan klanten van bewindvoerders als dat bewind door het gemeentelijk BAD (Budget Adviesbureau Deventer) werd uitgevoerd. Daarop kwam de gemeente met een ander plan; de bijzondere bijstand voor vergoeding van beschermingsbewind werd vastgesteld op het prijsniveau van het beschermingsbewind door het BAD, ook als een cliënt bij een commerciële bewindvoerder zit. Daarover is nu bij wijze van pilot een proefproces gaande.

Decentralisatie-uitkering Schulden en Armoede | Budgetten per gemeente

Posted on by

Afbeeldingsresultaat voor subsidieIn de net verschenen Meicirculaire gemeentefonds 2018 staat vanaf p. 86 hoeveel jouw gemeente in deze kabinetsperiode extra krijgt vanuit de Decentralisatie-uitkering Schulden en armoede. ‘Deze uitkering moet een impuls geven aan de verbetering van de toegang tot en effectiviteit van de gemeentelijke schuldhulpverlening en aan versterking van de lokale regiefunctie van het (kindgericht) armoedebeleid.’ Het budget is niet geoormerkt. De gemeente is dus niet verplicht het in te zetten voor de bestrijding van armoede en schulden. Maar het kabinet maakt in het Interbestuurlijk Programma met de VNG afspraken over de besteding ervan.

Kijk ook nog even naar het overzicht van (overige) budgetten armoedebeleid en schuldhulpverlening 2015 – 2021.

Budgetten armoedebeleid en schuldhulpverlening 2015 – 2021

Posted on by

Ik heb een overzicht gemaakt van de gemeentelijke budgetten armoedebeleid en schuldhulpverlening. Of liever gezegd: de mutaties daarin, want het is niet mogelijk om per gemeente precies aan te geven welk budget beschikbaar is. De budgetten zijn in het gemeentefonds niet afgebakend en bijna altijd ongeoormerkt. Hieronder de budgetten vanaf vertrekjaar 2010.

Het maken van dit overzicht was geen sinecure, want de circulaires en Miljoenennota’s zijn erg lastig te lezen en onderling nauwelijks vergelijkbaar. Dus voor wat het waard is:

2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021
Regeerakkoord 2010 Bezuiniging schuldhulpverlening -20 -20 -20 -20 -20 -20 -20
Regeerakkoord 2011 Maximering inkomensgrenzen * – €40 – €40 – €40 – €40 – €40 – €40 – €40
Miljoenennota 2011 Koopkracht van bijv. chronisch zieken, gehandicapten en ouderen.  €90  €90  €90  €90  €90  €90  €90
Miljoenennota 2011 Aanpassing norm kwijtschelding en bijzondere bijstand kinderopvang  €10  €10  €10  €10  €10  €10  €10
Regeerakkoord 2012 Intensivering armoedebeleid  €90  €90  €90  €90  €90  €90  €90
Regeerakkoord 2012 Maatwerkvoorziening chronisch zieken en gehandicapten  €216  €266  €268  €268  €268  €268  €268
Intensivering armoede- en schuldenaanpak, Kamerbrief 2013 € 90 € 90 € 90 € 90 € 90 € 90 € 90
Armoedebestrijding ouderen, dec. circulaire 2016 € 3,75 € 3,75
Klijnsma-gelden aanpak kinderarmoede, dec. circulaire 2016 € 85 € 85 € 85 € 85 € 85
Decentralisatie-uitkering voorkomen schulden en bestrijding armoede – in het bijzonder onder kinderen (Schuldenaanpak)  €27  €22,5  €22,5

* Hoewel de maximering in 2013 alweer ongedaan is gemaakt, is het budget niet gecorrigeerd.

Kabinet presenteert Schuldenaanpak

Posted on by

Lees het zojuist gepresenteerde Actieplan brede schuldenaanpak, overzicht initiatieven schuldenaanpak en de Kamerbrief.  Veel maatregelen vonden we al in het Regeerakkoord, een paar keer zelfs met exact dezelfde formulering. Er wordt voor concrete afspraken tussen Rijk en gemeenten onder meer verwezen naar het in februari gestarte Interbestuurlijk Programma (IBP) van Rijk en VNG. Maar zéker wel nieuw is het volgende:

€72 miljoen extra voor gemeenten
In het Regeerakkoord stond al dat het kabinet de komende drie jaar €80 mln. (2018: €30 mln., 2019: €25 mln., 2020 €25 mln.) ter beschikking stelt voor het voorkomen van schulden en de bestrijding van armoede – in het bijzonder onder kinderen. In de Kamerbrief is vandaag te lezen dat het merendeel van de middelen (90%) via een decentralisatie-uitkering beschikbaar zal worden gesteld aan gemeenten. NB. Voor decentralisatie-uitkeringen geldt formeel dat er geen sprake is van een bestedingsverplichting richting de Rijksoverheid. De middelen kunnen ook aan de bekende lantaarnpalen worden uitgegeven. Maar Rijk en VNG zullen er ongetwijfeld via o.a. het IBP op toezien dat het geld goed wordt besteed.

40 maatregelen
Het actieplan presenteert 40 maatregelen rond 3 actielijnen. Ik noem ze hieronder bijna allemaal; in ieder geval de meest concrete en voor gemeenten relevante:

  • Er wordt verder geëxperimenteerd met een schuldenrechter. Daar lazen we hier en hier al wat meer over. De rechtspraak komt binnenkort met een visiedocument ‘rechtspraak en schulden’ met maatregelen om de schuldenproblematiek te verlichten.
  • Gemeenten krijgen adviesrecht in gerechtelijke procedure rond schuldenbewind. Voorontwerp voor wetsvoorstel wordt naar verwachting rond de zomer voor consultatie aangeboden.
  • Ter ondersteuning van vroegsignalering, betere dienstverlening en kortere doorlooptijden wordt geïnventariseerd welke verduidelijkingen in de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening mogelijk en nodig zijn. NB. Ik wens dat gemeenten niet allemaal afzonderlijk en telkens verschillende convenanten hoeven te sluiten met schuldeisers, maar dat dit landelijk en uniform wordt opgepakt.
  • Uitvoering van kennis- en ontwikkelprogramma’s Vakkundig aan het werk en Schouders Eronder.
  • De minimum-incassokosten, nu €40, gaan mogelijk omlaag.
  • Ook kleine boetes, vanaf €75, mogen in termijnen worden betaald.
  • Een nieuw incassoregister gaat bureaus registreren die voldoen aan alle eisen met betrekking tot oprichting, bedrijfsvoering en opleiding. Gaat een incassobureau te vaak in de fout, dan wordt het beboet en verliest het registratie.
  • Voor de zomer volgt de consultatie van het wetsvoorstel waarin wordt geregeld dat ook bij bankbeslag de beslagvrije voet wordt gerespecteerd.
  • Het Platform Wijzer in Geldzaken bevordert verantwoord financieel gedrag, met bijvoorbeeld de Werkgeversaanpak en het versterken van financiële vaardigheden van kinderen en jongeren in het onderwijs.
  • Voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid in het programma Tel mee met Taal. NB. Stichting Lezen & Schrijven kan jouw gemeente helpen met het ‘laaggeletterd proof’ maken van de schuldhulpverlening!
  • Eenvoudig maatwerk bij ingewikkelde problemen. Dit is een traject binnen het Programma Sociaal Domein.
  • De ‘doenvermogentoets‘ wordt opgenomen in de Uitvoerbaarheids- en handhaafbaarheidstoets en in overleg met de uitvoeringsorganisaties
    concreet vormgegeven. Dit in navolging van het advies van de WRR om uit te gaan van een realistisch perspectief i.p.v. rationalistisch perspectief. Dat advies werd ook al opgepakt in de eerste Miljoenennota van dit kabinet. Mooi. En is uiteraard ook aandachtspunt voor gemeenten.
  • Betere ondersteuning voor mensen met een licht verstandelijke beperking. Ook een traject binnen het Programma Sociaal Domein.
  • Met 7 gemeenten worden 100 kwetsbare jongeren aan het werk geholpen. Tegelijk wordt gekeken naar het terugbrengen van het aantal belemmerende factoren m.b.v. coaches, waaronder schulden. Onderdeel van Project Integrale Persoonsgerichte Toeleiding Arbeid.
  • Kleinschalige pilots voor de ontwikkeling van een persoonsgerichte aanpak voor mensen met een ernstig psychiatrische aandoening.
  • Breda en Tilburg experimenteren met re-integratie van (ex)-gedetineerden. Daarnaast lopen er experimenten met reclassering in Amsterdam.
  • In het kader van de regeling ter stimulering van activiteiten die een duurzame bijdrage leveren aan het tegengaan van armoede- en schuldenproblematiek wordt op 1 februari 2019 het zesde tijdvak opengesteld. Voor projecten is €4 miljoen beschikbaar. Niet voor gemeenten.
  • De alliantie van vrijwilligersorganisaties versterkt de inzet van vrijwilligers in de gemeentelijke schuldhulpverlening.
  • CBS onderzoekt hoe problematische schulden in kaart kunnen worden gebracht op basis van gegevens uit bestaande registers in plaats van op basis van enquêtes, zoals tot nu toe gebeurt.
  • Vereenvoudiging toeslagen. Bij 3 maanden zorgpremieachterstand zal de zorgtoeslag direct worden overgemaakt naar de zorgverzekeraar. Over afschaffing of aanpassing wanbetalersregeling wordt niet gerept. De regering zal nog wel voor de zomer reageren op een motie om de wanbetalersregeling te onderzoeken op ongewenste effecten. Onderzoek naar omleiden huurtoeslag loopt nog. Eerder werd bekend dat kinderopvangtoeslagniet zal worden omgeleid. Er komt waarschijnlijk een vervolg op pilots waarin de Belastingdienst burgers proactief attendeerde op het moment dat hun situatie verandert en wanneer dit mogelijk gevolgen kan hebben voor hun toeslag.
  • Het conceptbesluit vereenvoudiging beslagvrije voet is eind vorig jaar in consultatie gegeven. Afronding consultatiefase staat gepland op Q2 2018. Dat betekent vast niet dat de nieuwe beslagvrije voet dan al direct van toepassing is. Ik denk dat nog wordt vastgehouden aan invoering per 1-1-2019.
  • Afstemming Rijksincasso. Het kabinet streeft ernaar om organisaties als Belastingdienst, UWV, CJIB en Zorgverzekeraars aan te sluiten op het beslagregister. RVO en DUO zijn al aangesloten. Manifestpartijen SVB, Belastingdienst, CAK, UWV, DUO en CJIB bezien hoe het contact met schuldenaren kan worden verbeterd (lees meer daarover in overzicht initiatieven schuldenaanpak).

Vanavond 22:30 uur praten staatssecretaris van Ark en journalist Jesse Frederik in RTL Late Night over de Schuldenaanpak.

Opgroeien in armoede

Posted on by

De SER presenteerde vorige maand haar advies Opgroeien zonder armoede.  De Kinderombudsman presenteerde eerder het rapport Alle kinderen kansrijk. In haar brief van 6 april schrijft staatssecretaris Van Ark namens het kabinet dat ‘de adviezen betekenisvolle inzichten hebben gegeven die het belang van de aanpak van armoede onder kinderen onderstrepen. In lijn met deze adviezen zal het kabinet niet alleen inzetten op het compenseren van de gevolgen van armoede door kinderen mee te laten doen op school, aan sport en cultuur en aan sociale activiteiten, maar ook stevig investeren in het aanpakken van de structurele oorzaken van armoede.’

In de 19 kantjes tellende brief worden vrij uitputtend de maatregelen opgesomd die het kabinet neemt om kinderarmoede te bestrijden. Gelukkig wordt e.e.a. samengevat op p. 18/19. De meeste maatregelen kennen we al, mede omdat ze zijn genomen door het vorige kabinet. In veel gevallen wordt voor de uitvoering (van de maatregelen en opvolging van de adviezen) verwezen naar gemeenten. Ik heb een paar zaken ge-highlight en gelinkt:

VOORKOMEN VAN ARMOEDE

Meer mensen aan het werk

  • In gesprek met gemeenten over perspectief voor mensen in de bijstand
  • Het versterken van de werkgeversdienstverlening in de arbeidsmarktregio’s

Werk moet lonen

  • Verlaging van de lasten op arbeid
  • Meer uren werken laten lonen: verkleinen marginale druk vanaf het minimumloon.

Naar de mening van het kabinet past in dit verband een categoriale invulling van het armoedebeleid met vaste inkomensgrenzen niet bij het wettelijk uitgangspunt van de aanvullende inkomensondersteuning dat individueel maatwerk leidend is.

Verbeteren inkomenspositie van gezinnen met kinderen

  • Verlaging van de lasten op arbeid.
  • Verhoging van de kinderopvangtoeslag.
  • Verhoging van de kinderbijslag.

Voorkomen en bestrijden van problematische schulden

  • Het kabinet presenteert dit voorjaar haar brede schuldenaanpak.

Inzet extra middelen

  • Extra middelen in 2018-2020 voor het voorkomen van schulden en het bestrijden van armoede, in het bijzonder onder kinderen. Over de invulling van deze middelen wordt de Tweede Kamer dit voorjaar geïnformeerd. [Ik weet niet of dit geld naar gemeenten gaat]

TEGENGAAN VAN DE GEVOLGEN VAN OPGROEIEN IN EEN GEZIN MET LAAG INKOMEN

Lokaal integraal maatwerk

  • Programma Sociaal Domein (versterken lokale slagkracht en verbinding gemeenten).
  • Ondersteunen gemeenten bij invulling lokale regiefunctie in overleg met VNG en Divosa.

Samenwerking met maatschappelijke organisaties

  • Financiële ondersteuning van Stg. Leergeld, Jeugdsportfonds / Jeugdcultuurfonds, Nationaal Fonds Kinderhulp en Stg. Jarige Job
  • Subsidieregeling Kansen voor alle kinderen

Samenwerking met scholen

Het kabinet investeert structureel € 170 miljoen extra in een verruiming van het aanbod van voorschoolse educatie. Daarmee kunnen gemeenten peuters met een risico op een achterstand spelenderwijs meer taalvaardigheden mee laten geven. Daarnaast investeert het kabinet structureel € 15 miljoen extra in verdere versterking van de onderwijskansen. Deze investeringen komen bovenop het al bestaande budget ter bestrijding van onderwijsachterstanden. Dat betekent dat vanaf 2020 voor gemeenten in totaal structureel € 486 miljoen beschikbaar is. Voor basisscholen is structureel € 260 miljoen als onderdeel van de lumpsum beschikbaar.

Het kabinet faciliteert lokale samenwerking. Onder meer via het programma Gelijke Kansen, met daarbinnen de Gelijke Kansen Alliantie waarin gemeenten, scholen, onderwijsinstellingen, maatschappelijke initiatieven en het ministerie van OCW samenwerken. Vanuit hun lokale agenda bepalen deze partijen welke initiatieven zij gezamenlijk ondernemen om de gelijke kansen in het onderwijs te bevorderen. Het kan gaan om extra taallessen aan de ouders en kinderen, coaching en begeleiding van leerlingen of om activiteiten gericht op beroepseducatie en het trainen van sociale vaardigheden. Het ministerie van Onderwijs heeft € 2,5 miljoen beschikbaar gesteld voor cofinanciering van deze initiatieven.

Versterken van kennisopbouw en kennisdeling

Financiële ondersteuning gemeenten

  • Vanaf 2017 €85 miljoen extra per jaar voor het verstrekken van voorzieningen in natura voor kinderen in armoede

MONITOREN VAN RIJKSBELEID EN GEMEENTELIJK BELEID

  • Het kabinet is voornemens om aan het SCP, CPB en CBS gezamenlijk te vragen om te onderzoeken of het mogelijk is tot eenduidige armoede indicatoren te komen die bruikbaar zijn voor een eventuele reductiedoelstelling.
  • Tweejaarlijks inzicht in huishoudens met risico op armoede via rapportages CBS en SCP
  • Monitoring van de bestuurlijke afspraken met de VNG
  • Gesprekken met partijen op basis van deze inzichten

INZET VAN WERKGEVERS EN WERKNEMERS

Tot slot, lees ook de reacties van VNG en Divosa:

Regeerakkoord over armoede en schulden

Posted on by

Regeerakkoord

Op p. 27 van het vanmiddag gepresenteerde Regeerakkoord wijdt de nieuwe coalitie een paragraaf aan het Terugdringen van schulden en armoede:

  • Eén op de tien huishoudens heeft problematische schulden. Daarnaast loopt een grote groep het risico om problematische schulden te krijgen. Het kabinet wil het aantal mensen met problematische schulden terugdringen en mensen met schulden effectiever te helpen. Schuldhulpverlening is en blijft een gemeentelijke verantwoordelijkheid. Via programmatische afspraken wenst het kabinet met gemeenten tot een vernieuwende schuldenaanpak en een verbeterd schuldhulpverleningstraject te komen. Hierbij kunnen de volgende thema’s aan bod komen:
    – Verbeteren van de (toegang tot) schuldhulpverlening, met kortere wachttijden.
    – Beter samenwerken met andere partijen om onnodig oplopen van schulden te voorkomen.
    – Voorkomen van uithuisplaatsingen, zeker als daar kinderen bij betrokken zijn.
    – Ruimte geven aan gemeenten om op lokaal niveau met vernieuwende aanpakken en maatwerk te experimenteren.
  • De overheid heeft als schuldeiser een bijzondere verantwoordelijkheid om onnodige vergroting van schulden te voorkomen. De overheid dient de beslagvrije voet te respecteren. Om escalatie van schulden te voorkomen, wordt meer ingezet op direct contact met schuldenaren. De stapeling van boetes vanwege te laat betalen en bestuursrechtelijke premies wordt gemaximeerd. Mogelijkheden voor
    betalingsregelingen worden uitgebreid.
  • Bij incasso worden misstanden effectiever bestreden. De maximale incassokosten die in rekening mogen worden gebracht, worden gehandhaafd en er wordt bezien of het minimumbedrag omlaag kan. Er komt een incassoregister waarin incassobureaus worden opgenomen, die voldoen aan eisen met betrekking tot oprichting, bedrijfsvoering en opleiding. Indien een incassobureau te vaak de fout ingaat, wordt het beboet en verliest het de registratie.
  • Excessen in kredietverlening zullen worden tegengegaan, net als verdienmodellen waarbij hoge rentes mensen in de problemen brengen en de kosten van wanbetaling op de samenleving worden afgewenteld.
  • De juridische afhandeling van schulden wordt verbeterd. Schuldeisers dienen eerst de mogelijkheden van een betalingsregeling te onderzoeken voor een zaak voor de rechter wordt gebracht. Er komt een experiment met een schuldenrechter, die alle zaken van een schuldenaar geconcentreerd behandelt.
  • Gemeenten krijgen een adviesrecht in de gerechtelijke procedure rondom schuldenbewind.
  • Met gemeenten en erkende vrijwilligersorganisaties wordt gewerkt aan een landelijk dekkend netwerk van vrijwilligersprojecten gericht op schuldhulp en financiële begeleiding.
  • Het kabinet zal extra middelen beschikbaar stellen voor het voorkomen van schulden en de bestrijding van armoede – in het bijzonder onder kinderen. Op p. 61 zie ik bedragen staan: €30, €25 en €25 miljoen voor 2018, 2019 respectievelijk 2020. Niet structureel dus. Ik neem aan dat dit komt bovenop de Klijnsmagelden. Ik weet niet of het via gemeenten wordt uitgekeerd.

En verder lees ik:

  • P. 26: Het kabinet gaat in gesprek met gemeenten over de wijze waarop zij actief uitvoering geven aan de bestaande tegenprestatie. Omdat werk een zeer belangrijke onderdeel is van integratie, moet de arbeidsmarktpositie van Nederlanders met een migratieachtergrond –nieuwkomers én oudkomers– worden verbeterd. Om de beheersing van de Nederlandse taal –en daarmee het toekomstperspectief– te vergroten, geven gemeenten actief uitvoering aan de bestaande verplichting om de Nederlandse taal te leren. Het kabinet wil hierover niet-vrijblijvende bestuurlijke afspraken maken met gemeenten.
  • P. 27: Wanneer mensen vanuit de bijstand aan het werk komen, is het van belang dat ze er ook echt op vooruit gaan. Daarom wil het kabinet met gemeenten afspraken maken over het lokaal beleid om de armoedeval te verkleinen. Ook blijft de huidige ruimte voor experimenten in de Participatiewet om bijstandsgerechtigden weer actief te krijgen op de arbeidsmarkt.
  • P. 55: Te veel nieuwkomers blijven te lang aangewezen op een bijstandsuitkering. Dit is een onacceptabele uitkomst van het inburgeringsbeleid. Om dat te voorkomen dient er, waar mogelijk, een activerend en tegelijk ontzorgend systeem van sociale voorzieningen te zijn. Een simpeler en activerend systeem van voorzieningen voor statushouders kan dan inhouden: integratie met burgerschapswaarden en een verplicht leer- en (vrijwilligers)werktraject; een begeleide toegang tot de verzorgingsstaat: gemeenten
    innen de zorgtoeslag, huurtoeslag en bijstand gedurende de eerste twee jaar en de nieuwkomer ontvangt deze voorzieningen en begeleiding in natura met leefgeld. Na een toetsmoment kan een statushouder die zichzelf redt op de arbeidsmarkt, eventueel eerder uitstromen. Iemand die niet slaagt voor de toets, stroomt in principe nog niet uit. Op basis van het voorgaande worden middelen en werkwijzen ontwikkeld die in alle gemeenten toepasbaar kunnen zijn, zo nodig op basis van wet- en regelgeving, die het mogelijk maakt op deze wijze de zelfredzaamheid van nieuwkomers te bevorderen.
  • P. 66: De jaarlijkse afbouw van de dubbele algemene heffingskorting in het referentieminimumloon voor de bijstand wordt verlaagd van 5%-punt naar 3,75%-punt. Jaarlijks structureel, zo interpreteer ik het. In de Miljoenennota 2018 werd dit al aangekondigd voor alleen het jaar 2018. Lees wat dit betekent in Sociaal minimum gaat omlaag (2011) en Hoe zit dat nou precies met die dubbele heffingskorting? (2011).
  • P. 16: De hoogte van het maximale verplichte eigen risico voor zorgkosten wordt deze kabinetsperiode bevroren op €385 per jaar. Het niet verhogen van het eigen risico leidt, gegeven de financieringssystematiek in de Zvw, tot hogere zorgpremies.
  • P. 31: De harde afbouwgrens in de huurtoeslag wordt omgevormd naar een geleidelijkere afbouw.

Weinig verrassingen in begroting 2018

Posted on by

Vandaag werden de Miljoenennota 2018 en Rijksbegroting SZW 2018 gepresenteerd. Voor gemeenten zie ik rond armoedebeleid en schuldhulpverlening geen nieuwe budgettaire wijzigingen. Op p. 19 van de SZW-begroting is een paragraaf over ‘armoede en schulden’ opgenomen. Maar ook daarin lees ik niets nieuws.

Voor minima en mensen met schulden zie ik wel een paar vermeldenswaardige zaken:

Eerder was al bekend dat het kabinet €425 miljoen uittrekt om de koopkracht van de meest kwetsbare groepen op peil te houden. En dat het eigen risico, de zorgpremie en de zorgtoeslag (p. 169 begroting SZW) omhoog gaan.

Minder snelle verlaging sociaal minimum
Op p. 19 Miljoenennota lees ik: ‘Het kabinet verbetert met verschillende maatregelen de koopkracht van kwetsbare groepen. Zo wordt de afbouw van de dubbele algemene heffingskorting in de bijstand getemporiseerd, wat een positief effect heeft op de inkomens van de sociale minima.’ Door de afbouw – die volgens de oorspronkelijke plannen zou plaatsvinden in 20 jaar vanaf 2012 – wordt het sociaal minimum verlaagd. Het sociaal minimum wordt in de nieuwe plannen dus nog wel verlaagd, maar minder snel. In de periode 2014 tot en met 2017 is het afbouwtempo gehalveerd. De maatregel in de Miljoenennota voorziet in het verlengen van deze temporisering tot en met 2018. Lees: Sociaal minimum gaat omlaag (Schut 2011) en Hoe zit dat nou precies met die dubbele heffingskorting? (Schut 2011) en Worden we blij van een temporisering van de verlaging van de bijstand? (Eiselin 2017).

Verhoging Kindgebonden budget
p. 72 Miljoenennota: Het bedrag voor het tweede kind van het kindgebonden budget verhoogt het kabinet met €71 naar €977 per jaar.

Zelfredzaamheid van de burger
Afgelopen vrijdag bepleitte Will Tiemeijer namens de WRR dat de overheid (rijk en gemeenten) de sociale zekerheid en schuldhulpverlening veel meer moet organiseren vanuit realistisch perspectief, en minder vanuit rationalistisch perspectief. (Mensen nemen beslissingen vaak niet alleen op basis van rationele overwegingen, maar ze worden beïnvloed door allerlei sociale en psychologische factoren). De adviezen van de WRR hebben een prominente plek gekregen in de Miljoenennota! Zie p. 36-39. Inzichten vanuit de gedragswetenschappen worden o.a. meegenomen in het beleid van DUO en de Belastingdienst. En: ‘Het Ministerie van Financiën onderzoekt nu samen met de AFM, mede vanuit een gedragsperspectief, de risico’s en ontwikkelingen op de markt voor consumptief krediet. Dit helpt om te bepalen welke rol er is voor waarschuwingen en hoe deze effectief kunnen zijn. Hierbij is speciale aandacht voor de link tussen consumptief krediet en de schuldenproblematiek.

Nieuwe beslagvrije voet pas in 2019
Misschien heb ik iets gemist, maar op p. 19 van de SZW-begroting lees ik: ‘Daarnaast wordt de Wet vereenvoudiging beslagvrije voet uiterlijk op 1 januari 2019 geïmplementeerd.’ Eerder dit jaar was de beoogde invoeringsdatum nog 1 januari 2018!