€200 miljoen voor energiefixers

Het kabinet stelde in maart €200 miljoen beschikbaar voor de opschaling van energiefixteams waarmee kwetsbare huishoudens in huur- en koopwoningen ondersteund kunnen worden. Hiervan is €35 miljoen specifiek gereserveerd voor 20 stedelijke focusgebieden. Vandaag spraken ministers en burgemeesters van deze focusgebieden af om een deel hiervan in te zetten om ‘energiefixers’ op te leiden in de wijken zelf. Hiermee wordt niet alleen gewerkt aan de verduurzaming van woningen, maar kunnen ook werkzoekenden in de wijk de arbeidsmarkt op geholpen worden.

Het Energiefixteam in Nijmegen

Utrechters met schulden veel sneller geholpen door schuldenaanpak

In 2019 introduceerde Utrecht een nieuwe schuldenaanpak. Een in het oog springende maatregel was de verkorting van aflosperiode: de gemeente scheldt max. 12 maanden of €1.000 van het saneringskrediet kwijt als er zicht is op duurzame schuldenvrijheid. Ook verlaagde Utrecht de eisen aan het schuldregelingsdossier: als 80% van het dossier op orde is, wordt de rest geschat (80/20-regel). Er is een ‘Oepspotje’ voor de gevallen waarbij een verkeerde schatting is gemaakt.

Andere maatregelen (allerminst uitputtend):

  • Studenten die wettelijk gezien door hun situatie niet kunnen aflossen op hun schulden, kunnen door gedeeltelijke kwijtschelding toch schuldenvrij worden zonder de studie te hoeven afbreken.
  • Het Voorkom-erger-potje is een soort maatwerkbudget. In een Whatsapp-groep beslissen hulpverleners van het buurtteam met elkaar over bedragen tot €500.
  • Inwoners (zowel jongeren als volwassenen) krijgen, nadat ze een (bijzondere) bijstandsaanvraag hebben gedaan, de vraag of ze open staan voor een vrijblijvend Rondkomengesprek: een gesprek over geld, rondkomen en alles daaromheen.
  • Utrechtse jongeren die bijna 18 worden krijgen een verjaardagskaart met info over wat het betekent om (financieel) volwassen te zijn (zie nieuwsbericht).
  • Sociaal raadslieden zijn standaard aanwezig bij rolzittingen van de rechtbank. Als er gedaagden met geldproblemen aanwezig zijn verwijst de rechter ze direct door naar de sociaal raadslieden.
  • In het kader van de vroegsignalering zijn er afspraken gemaakt met deurwaarders over warme doorverwijzing naar de buurtteams.
  • Er is een gezamenlijk aanbod van ASR, Rabobank, Volksbank, Nibud, DOCK, gemeente en U-Centraal voor gratis gastlessen en financiële educatie in het gehele Utrechtse onderwijs, van primair onderwijs tot hbo/wo.
  • De gemeente heeft 6 ervaringsdeskundigen in dienst genomen als praktisch ondersteuner. Ze motiveren mensen om hulp te aanvaarden en bieden zelf praktische hulp bij het op orde brengen van de administratie, het bellen met schuldeisers en de aanmelding voor schuldhulp.
  • Met het Huishoudboekje beheert de gemeente de bankrekening van de inwoner en betaalt hiervan maandelijks de vaste lasten voor de inwoner, wat overblijft krijgt hij of zij als leefgeld. Schommelingen in het inkomen worden met een buffer van maximaal €1.500 in het Huishoudboekje opgevangen. Inmiddels maken ca 550 inwoners gebruik van het Huishoudboekje, waaronder standaard alle statushouders. Vanuit andere gemeenten is er veel interesse; samen met de VNG wordt gewerkt aan landelijke opschaling.
  • In de pilot sociaal renoveren wordt bij een fysieke renovatie (van een flatblok) met de corporatie, aannemer en bewoners in gesprek gegaan over sociale vraagstukken betreffende werk of bestaanszekerheid. Er is een nieuwe functie van bewonersverbinder ontwikkeld. Deze medewerker, met eenzelfde culturele achtergrond als veel inwoners van de flat, zoekt laagdrempelig contact, is gericht op vertrouwen winnen en gaat in gesprek zonder agenda. De bewonersverbinder helpt inwoners overzicht te creëren over de eigen leefsituatie en hulpvragen te formuleren en heeft daarmee een brugfunctie tussen inwoners en instanties.
  • Invordering op maat. Werk en Inkomen hanteert bij incasso een lijn van algemene coulance waar mogelijk en het vergroten van persoonlijk contact met de inwoners. Inwoners worden kort na een besluit telefonisch benaderd om in overleg te bepalen welk maandelijks bedrag voor hem/haar reëel en wenselijk is.
  • Als schuldeisers niet mee willen werken aan een aanbod voor een schuldregeling, kan de rechter hen dwingen middels een dwangakkoord. Vaak stemmen schuldeisers alsnog in met het voorstel, zodra ze de uitnodiging van de rechtbank ontvangen, waardoor de zitting niet nodig is. De gemeente en de rechtbank hebben een slimme werkwijze bedacht en ingevoerd: eerst de schuldeisers uitnodigen voor de zitting, daarna pas het complete verzoek indien. In drie kwart van de gevallen als dit laatste niet meer nodig. Dat bespaart veel stress, tijd en geld.

Uit de evaluatie blijkt dat er mooie resultaten zijn behaald, zoals:

  • De gemiddelde schuldenlast bij aanvang van een schuldregeling is in 4 jaar meer dan gehalveerd: van € 44.000 in 2019 naar € 21.300 in 2022.
  • De doorlooptijd tussen het eerste intakegesprek en de start van een schuldregeling is gedaald van 11 maanden in 2020 tot een kleine 5 maanden in 2022.
  • Het aantal schuldenbewinden is in 5 jaar tijd met 30% gedaald.

Lees het eindrapport en de raadsbrief.

Beleidsregels Ondersteuningsfonds energiekosten gemeente Deventer

Het college van de gemeente Deventer heeft op 29 november de Beleidsregels Ondersteuningsfonds energiekosten 2022 vastgesteld. Het ondersteuningsfonds is gebaseerd op art. 35 Participatiewet (bijzondere bijstand). De gemeente vergoedt het verschil tussen de oude en nieuwe energierekening. Er wordt gekeken naar het besteedbare inkomen, dus na aftrek van vaste lasten. De €190 korting van de energieleverancier wordt in mindering gebracht.

Bij een huishouden met een inkomen hoger dan 140%, die na aftrek van de vaste lasten, een besteedbaar inkomen heeft lager dan de norm voedselbank, wordt aan de bijstandsverlening de verplichting verbonden om budgetbegeleiding van het Budget Adviesbureau te accepteren.

Als er sprake is van een extreem hoog verbruik van energielasten, hoger dan het gemiddelde verbruik van een vergelijkbaar huishouden, dan wordt aan de verlening van de bijzondere bijstand het volgende verbonden:

  • Gesprek met medewerker Budget Adviesbureau;
  • Huisbezoek van een energiecoach.

Modelconvenant voor schuldregeling met woningcorporaties

De NVVK en Aedes hebben een modelconvenant voor schuldregeling met woningcorporaties opgesteld. In het convenant staan afspraken over schuldenrust voor de hulpvrager, schaderust voor de woningcorporatie, wederzijdse reactietermijnen en bereidheid ‘bij voorbaat akkoord’ te gaan met een schuldregelvoorstel. Omdat sommige woningcorporaties zelf al veel hebben geregeld op dit gebied is er ruimte gelaten voor bestaande of aanvullende afspraken. Lees meer in de toelichting bij het convenant. Het convenant is complementair aan het landelijk convenant vroegsignalering.

Nodig je lokale woningcorporaties uit om mee te doen! Zij kunnen zich aanmelden via het formulier op deze pagina op nvvk.nl.

Lees het nieuwsbericht van de NVVK.

Jongeren huren zonder zorgen

Het Lectoraat Armoede Interventies ontwikkelde samen met woningcorporaties en Nibud een interventie waarmee huurachterstanden bij jonge huurders worden teruggedrongen. Belangrijk onderdeel is dat nieuwe huurders een tweede bankrekening openen voor hun vaste lasten, daarvoor beloond worden met een cadeaubon en advies krijgen van een coach. Je leest het in deze handreiking.

€ 550 miljoen extra om energietoeslag opnieuw te verhogen

Het kabinet besloot vorige week om de energietoeslag te verhogen van € 800 naar € 1.300. Dat blijkt uit een Kamerbrief van minister Schouten.

  1. De doelgroep van de eenmalige energietoeslag 2022 blijft ongewijzigd. Gemeenten kunnen blijven uitgaan van de eerder door hen in lokale beleidsregels vastgestelde doelgroep.
  2. Bij nieuwe aanvragen van de eenmalige energietoeslag hanteren gemeenten het nieuwe, verhoogde bedrag van de eenmalige energietoeslag (richtbedrag € 1.300).
  3. Huishoudens van wie de aanvraag van de eenmalige energietoeslag al is afgehandeld, ontvangen van de gemeente ambtshalve een nabetaling (richtbedrag € 500). Deze huishoudens hoeven hiervoor niets te doen.

Gemeentefonds

Gemeenten krijgen € 550 miljoen extra, waarvan € 500 miljoen voor de ophoging en € 50 miljoen voor de uitvoeringskosten. Dit gebeurt ‘via een nota van wijziging op de 1e suppletoire begroting van het Gemeentefonds’. Het lijkt erop dat dit niet ten laste komt van de ‘enveloppe armoedebestrijding’ (zoals bij de vorige verhoging wel deels het geval was, zie Voorjaarsnota p. 24).

Studenten

Minister Schouten adviseert gemeenten opnieuw om studenten als categorie uit te sluiten. Vanwege de diversiteit in woonsituatie acht ik ‘voor deze doelgroep de individuele bijzondere bijstand een geschikter instrument dan de categoriale bijzondere bijstand.’

Zoals ik al eerder meldde, stelt jurist Willy Heesen dat studenten niet kunnen worden uitgesloten enkel omdat zij student zijn. Je kunt wel uitsluiten o.b.v. woonsituatie, maar dan moet je ook niet-studenten in dezelfde woonsituatie uitsluiten.

Een andere discussie is of er überhaupt individuele BB kan worden verstrekt voor de extra energiekosten. Dat is naar zijn opvatting niet het geval. Volgens Schulinck wel. Als de regering het wel wil toekennen aan studenten dan is volgens Heesen het hek van de dam en kan iedereen met een inkomen tot bijv. 120% voor BB in aanmerking komen en ‘gaat het gemeenten miljoenen kosten‘.

Enfin, ik meldde ook al dat er een rechtszaak loopt, aangespannen door een student tegen de gemeente Nijmegen. Ik begreep dat de rechter – omdat er meerdere principiële punten spelen – de zaak waarschijnlijk doorverwijst naar de meervoudige kamer, zodat er uitspraak wordt gedaan door 3 rechters. Uitspraak waarschijnlijk 2e helft augustus.

Aanvulling d.d. 13/7: Motie aangenomen die de regering verzoekt er bij gemeenten op aan te dringen om de ruimte die er is om te beoordelen of een voorliggende voorziening passend en toereikend is te benutten om te voorkomen dat studenten altijd maximaal moeten lenen voordat zij in aanmerking komen voor individuele bijzondere bijstand.

Verlenging termijn

‘Hoewel het streven van gemeenten erop gericht blijft de eenmalige energietoeslag 2022 zo snel mogelijk en in het kalenderjaar 2022 uit te betalen, is het niet uitgesloten dat gemeenten voor de afhandeling van de laatste aanvragen de jaargrens zullen moeten overschrijden.’ Om hiervoor een grondslag te creëren wordt de termijn van het wetsvoorstel met 6 maanden verlengd, zo is althans het voorstel aan de Tweede Kamer.

Voortgang Energietoeslag

Vooruitlopend op het Kamerdebat van 29 juni informeert minister Schouten de Tweede Kamer over de voortgang van de Energietoeslag. Uit een beperkte steekproef van Divosa blijkt:

  • een klein aantal gemeenten kiest ervoor het bedrag gespreid uit te betalen, variërend van twee betalingen in voor- en najaar tot een bedrag per maand voor de rest van het jaar.
  • ca. driekwart hanteert een inkomensgrens van 120%, op een enkele uitzondering na hanteert de rest een hogere grens, oplopend tot 140%. De enkele gemeenten die een lagere grens dan 120% hanteren zijn hierop op verzoek van minister Schouten aangesproken door de VNG.
  • ca. 1 op 5 gemeenten keert een bedrag hoger dan € 800 uit. Sommige gemeenten hanteren een ander, lager bedrag voor de doelgroepen boven 120% van het sociaal minimum.

Studenten

In de landelijke richtlijn wordt geadviseerd om studenten de toeslag niet via de
categoriale bijzondere bijstand toe te kennen. Vooral vanwege de diversiteit in woonsituaties is volgens Schouten voor studenten de individuele bijzondere bijstand een geschikter instrument.

Jurist Willy Heesen stelt dat studenten helemaal niet mogen worden uitgesloten van de energietoeslag. Door hen via individuele bijzondere bijstand tegemoet te komen, kan het zijn dat er rechtsongelijkheid ontstaat, bijvoorbeeld doordat daar andere bedragen en inkomens- en vermogensgrenzen worden gehanteerd. Op 4 juli is er een rechtszaak, aangespannen door een student tegen de gemeente Nijmegen. De uitspraak deel ik t.z.t. hier.

Budget

Opvallend, vanmorgen in G40-overleg meldden meerdere gemeenten dat zij volgens de meicirculaire een (fors) ander bedrag krijgen dan wat zij op basis van de verdeelsleutel bijzondere bijstand verwachtten. Sommige gemeenten zitten daardoor erg krap, andere gemeenten houden juist over. Een paar studentensteden geven aan dat zij onvoldoende middelen hebben om ook studenten tegemoet te komen.

Energiebesparing

Baarn, Bunschoten en Soest nodigen de doelgroep uit voor een bijeenkomst over energiebesparende maatregelen. De gemeenten verstrekken bovendien bijzondere bijstand voor energiezuinige apparaten.

Werkinstructie individuele bijzondere bijstand

Zie hier de werkinstructie van een gemeente die a.h.v. Nibud-normen bepaalt hoeveel individuele bijzondere bijstand iemand ontvangt.

Extra geld voor energiebesparende maatregelen

Vorig jaar kregen gemeenten € 150 miljoen om huishoudens te helpen bij het verduurzamen van hun woning. In de nota van wijziging las je vanaf p. 6 een toelichting en de budgetten per gemeente.

Het kabinet verhoogde in maart en mei van dit jaar het budget tot in totaal € 368,5 miljoen. Het is vooral bedoeld voor huishoudens die te maken hebben met energiearmoede. Lees meer.

Sluitend model voor het voorkomen van huisuitzettingen

Eropaf!, Movisie en Tijdschrift voor Sociale Vraagstukken presenteren in de publicatie Naar nul huisuitzettingen – Zo doe je dat! een sluitend model voor het voorkomen van huisuitzettingen.

De publicatie is geordend aan de hand van opeenvolgende fasen die uiteindelijk tot een ontruiming leiden. Per fase wordt toegelicht wat je kunt doen om verdere escalatie te voorkomen. De publicatie is interessant voor zowel uitvoerders als beleidsmakers.

Het aantal huisuitzettingen in Amsterdam is praktisch nul. Hoe doen ze dat?

Dat doen ze o.a. door goede vroegsignalering en inhouding van de huur op de bijstandsuitkering. Lees het artikel over de Amsterdamse aanpak ‘Geregelde Betaling’ in het Magazine Iedereen onder een dak. Een ander resultaat van de vroegsignalering is dat de gemiddelde schuld van inwoners met een schuldhulpverleningstraject halveerde ten opzichte van het landelijke gemiddelde.

Het aantal huisuitzettingen in Amsterdam is praktisch nul. Hoe doen ze dat?  | Preventie | Iedereen onder een dak

Correctie: 2 regelingen energiearmoede

Energierekening stijgt | Zo profiteert u hiervan | Gaslicht.com

De regeling die SZW momenteel ontwerpt samen met de VNG is een andere dan de regeling waarvoor Economische Zaken en Klimaat € 150 miljoen vrijmaakt voor gemeenten! Sorry als ik je op het verkeerde been zette...

  1. De regeling van SZW is een inkomensregeling. Staatssecretaris Wiersma noemde vorige week de categorale bijstand en de bijzondere bijstand als opties hiervoor. Een TONK-achtige regeling en ophoging van de huurtoeslag zijn ook opties die worden verkend. Voor zover ik weet zijn er nog geen budgetten bekend. Wiersma informeert de Tweede Kamer vóór 15 december.
  2. Die van EZK is vooral gericht op energiebesparende producten en energieadvies. In de nota van wijziging lees je vanaf p. 6 een toelichting en de budgetten per gemeente. Lees ook: 150 miljoen euro voor aanpak energiearmoede kwetsbare huishoudens op rijksoverheid.nl. Misschien kunnen EZK en VNG een oploopje organiseren om ideeën en collegevoorstellen uit te wisselen?

Regeling energiekosten minima (update)

Onlangs schreef ik dat er een regeling aan komt om minima te compenseren voor de energiekosten. Afgelopen donderdag zei staatssecretaris Wiersma daarover in de Tweede Kamer: ‘Specifiek voor deze groep […] zijn we met gemeenten concrete maatregelen aan het uitwerken. Ik heb net een aantal opties genoemd: de categorale bijstand en de bijzondere bijstand. Ik zou me daarvoor zo gericht mogelijk willen inzetten. We komen dan denk ik op uit op een bedrag van rond de €200, of misschien wel meer, dat er voor deze groep mensen extra bijkomt.’ en: ‘Dat wil ik in ieder geval snel met uw Kamer delen, in ieder geval voor het debat over armoede en schulden, half december.’

Regeling energiekosten minima

Veel gemeenten zijn aan het bedenken wat zij voor minima kunnen doen, zodat zij de energierekening kunnen (blijven) betalen. Daarom is het goed om te weten dat er wordt gewerkt aan een landelijke regeling, mogelijk met een rol voor gemeenten.

Staatssecretaris Yeşilgöz van Economische Zaken en Klimaat schreef op 15 oktober in een brief aan de Tweede Kamer dat zij € 150 miljoen beschikbaar stelt aan gemeenten. In de brief worden als voorbeelden genoemd dat gemeenten vouchers uitgeven waarmee energiebesparende producten gekocht kunnen worden, of dat ze energieboxen verstrekken met bijvoorbeeld radiatorfolie en ledlampen, of het geven van energieadvies door energieteams die langs huishoudens gaan.

Dit zijn natuurlijk mooie initiatieven, maar geven pas op termijn een besparing op de energiekosten. Een ander ministerie – SZW – werkt daarom momenteel een inkomensregeling voor minima uit. Een alternatief waarover gesproken wordt, is een tijdelijke TONK-achtige regeling. Ik hoop dat gemeenten dan niet weer te veel beleidsvrijheid krijgen en allemaal hun eigen beleidsregeltjes moeten schrijven. Een ander alternatief is ophoging van de huurtoeslag.

Weet dus dat deze regeling eraan komt, ergens in de komende weken. Verstrek in de tussentijd vouchers of energieboxen en geef energieadvies. En biedt maatwerk en financiële compensatie voor mensen die echt door het ijs dreigen te zakken.

Den Haag helpt minima aan koopwoning met hypotheek van gemeente

Den Haag

Minima in Den Haag met huisvestingsproblemen, die normaal niet in aanmerking komen voor een hypotheek, kunnen misschien nog dit jaar alsnog een eigen huis kopen. De gemeente onderzoekt of deze gezinnen een ‘doorbraakhypotheek’ kunnen krijgen van de Gemeentelijke Kredietbank. Deelnemers krijgen een hypotheek van maximaal twee ton. Als je het niet meer kan betalen en de woning moet verkopen, blijf je niet met een restschuld achter. Dat onderdeel zit in de garantstelling. Een bijkomend voordeel is dat gezinnen aan kapitaalopbouw werken. Je doet dus ook iets aan generatiearmoede.

Den Haag is de eerste gemeente die dit probeert. Het is een idee van Schuldenlab070. Vorig jaar schreef de gemeente dit al in haar beleidsplan. In 2010 introduceerde Den Haag ook al het Haags Vangnet voor huiseigenaren in de financiële problemen.

Meer mensen recht op huurtoeslag; attendeer hen erop!

Sinds januari 2020 kunnen meer huurders huurtoeslag krijgen. De harde inkomensgrenzen zijn afgeschaft. Tot en met 2019 kon het recht op huurtoeslag in één keer vervallen als de huurder een paar euro extra verdiende. Sinds 2020 krijgt men minder huurtoeslag als het inkomen stijgt. Maar het is niet meer zo dat bij een kleine stijging de huurtoeslag plotseling helemaal wegvalt.

Mensen die geen huurtoeslag ontvangen en er wel recht op hebben kunnen nog tot 1 september 2021 huurtoeslag over 2020 aanvragen. Het blijkt dat nog veel huurders niet weten dat zij vorig jaar recht op huurtoeslag hadden. Zij moeten actie ondernemen. Daarom probeert Toeslagen deze huurders tussen juni en september alsnog te bereiken. En gemeenten kunnen daarbij helpen:

In de Toolkit Stimuleren gebruik huurtoeslag 2020 vind je communicatiematerialen. Op dit moment is dit een artikel met bijbehorende visual en een infographic. De komende weken volgen er nieuwe artikelen en visuals. Het staat je vrij om deze middelen aan te passen.

Hernieuwde afspraken moeten huisuitzetting blijven voorkomen

Minister Ollongren, verhuurdersorganisaties, brancheverenigingen en de VNG hernieuwen de afspraken die vorig jaar zijn gemaakt om huisuitzettingen als gevolg van betalingsachterstanden zoveel mogelijk te voorkomen. De woonpartijen vertegenwoordigen ruim 80% van de huurhuizen in Nederland. Lees het gezamenlijke statement, het nieuwsbericht op rijksoverheid.nl en de infographic Wat is huisuitzetting en hoe voorkom je het als verhuurder?

TONK veel minder aangevraagd dan verwacht. Grote verschillen tussen gemeenten

‘Tot nu toe gaat het om duizenden aanvragen landelijk en we hadden toch wel op tienduizenden aanvragen gerekend’, zegt Peter Heijkoop namens de VNG op nos.nl. Volgens de Vereniging Zelfstandigen Nederland en artiestenvakbond Kunstenbond komt dit doordat de regels te streng zijn. De NOS constateert dat de verschillen tussen gemeenten groot zijn. Het Brabants Dagblad constateerde dat twee weken geleden ook al.

Dit was natuurlijk te voorzien. Was het niet veel beter geweest om hier één uniforme landelijke regeling van te maken? Op zijn minst had het rijk eerder 100% duidelijkheid moeten geven over rijksmiddelen. Nu kwam er pas op 25 februari een enigszins geruststellend bericht, maar nog geen harde compensatietoezegging als het budget ontoereikend zou zijn. En op 12 maart werd het budget verdubbeld. Maar toen hadden vrijwel alle gemeenten hun beleid al vastgesteld.

Wat te doen? Gemeenten kunnen beleidsregels verruimen. Maar liever zou ik zien dat er bijvoorbeeld vanaf 1 mei een goede, ruime landelijke regeling komt. Dan hoeven al die gemeentelijke beleidsmedewerkers ook niet opnieuw overuren te draaien om allemaal afzonderlijk het wiel uit te vinden.

Naschrift: bekijk het vragenuur in de Tweede Kamer vandaag (6 april) met o.a. een reactie van minister Koolmees. Hij is niet voornemens er een uniforme regeling van te maken, maar wil wel met gemeenten kijken of het wat meer kan worden ‘gestroomlijnd’.

@Erik Megens, bedankt nog voor de info

Kabinet bevriest huren sociale sector

Afbeeldingsresultaat voor flatgebouw overvecht

De huren van woningen in de sociale sector met een huur tot €752 worden dit jaar bevroren in verband met de coronacrisis. Het kabinet komt hiermee tegemoet aan de wens van de Tweede Kamer. Het betekent dat de huren van deze woningen per 1 juli niet mogen worden verhoogd.

De Tweede Kamer nam vorige week een motie aan van de SP samen met GroenLinks en PvdA. De motie kreeg onverwacht steun van de VVD, die bij alle voorgaande voorstellen tegen was. Het CDA noemde dat zo vlak voor de verkiezingen opportunistisch, omdat de VVD steeds tegen was. Bron: NOS.

Sinds 1 januari is ook al de Wet eenmalige huurverlaging van kracht.

Wet eenmalige huurverlaging

Per 1 januari 2021 is de Wet eenmalige huurverlaging van kracht.

Bekijk de factsheet van BZK en lees meer op de website van Aedes.

Rekenmodule TONK

Op de Divosa.nl vind je een handige voorbeeld-rekenmodule voor het berekenen van draagkracht en hoogte toekenning TONK. En verder was al beschikbaar:

Zelf had ik op een bierviltje al uitgerekend welk budget voor TONK beschikbaar is per gemeente. Dat lijkt misschien veel, maar realiseer je dat een deel van de huishoudens een half jaar lang TONK zal krijgen. Vorige week is in de Tweede Kamer gelukkig een motie aangenomen die oproept om meer middelen beschikbaar te stellen als dat nodig is.

Het verbaast mij dat we grote verschillen toelaten tussen gemeenten. En die verschillen hebben nauwelijks iets te maken met de lokale woonlasten of omstandigheden, maar eerder met politieke voorkeur. En omdat de uitgaven heel lastig te voorspellen zijn, gaan veel gemeenten aan de voorzichtige, zuinige kant zitten.

Gemeente verantwoordelijk voor afvoer en opslag ontruimde inboedels

De herziening van het beslag- en executierecht treedt gefaseerd in werking:

Lees het nieuwsbericht op rijksoverheid.nl.

Er zijn ook consequenties voor gemeenten: zij worden per 1 april 2021 verantwoordelijk voor de afvoer en opslag van ontruimde inboedels van woningen. Lees meer op vng.nl.

Grootste huurstijging in zes jaar

Het CBS meldt de grootste huurstijging in 6 jaar. De sociale huren stijgen ietsje minder dan gemiddeld. De huurverhoging is niet hoger dan de inflatie meldt Aedes. Dat was ook afgesproken in het Sociaal Huurakkoord.

Huurstijging t.o.v. voorgaande jaar

Betaalrisico

De huurprijzen stijgen sneller dan de lonen en uitkeringen.

Dat betekent dat de huur een groter deel van het inkomen opslokt. Het risico dat huurders op een gegeven moment de huur niet meer kunnen betalen, is gestegen in 2018, zo blijkt uit de meest recente Lokale Monitor Wonen:

Afbeelding

Wat te doen?

Verlaging verhuurdersheffing

Volgens Haagse bronnen gaat de verhuurderheffing voor sociale huurwoningen blijvend met €200 miljoen omlaag. Een deel van dat bedrag is bedoeld om volgend jaar de huren van huurders in de problemen te kunnen verlagen. Een ander deel is bedoeld om de bouw te stimuleren. Het kabinet wil de plannen op Prinsjesdag presenteren (bron: NOS)

Wetsvoorstel tijdelijke huurkorting

Het Wetsvoorstel tijdelijke huurkorting maakt het mogelijk om de huurprijs van een zelfstandige woning tijdelijk te bevriezen of te verlagen voor huurders die daarom vragen, bijvoorbeeld als gevolg van inkomensverlies. Deze huurkorting geldt voor een periode van een maand tot maximaal drie jaar.

Vroegsignalering

Vanaf 1 januari moeten gemeenten met verhuurders afspraken maken over vroegsignalering. Veel gemeenten hebben al afspraken met woningcorporaties. Verwey Jonker onderzocht of ook particuliere verhuurders willen samenwerken. Een groot deel van de verhuurders staat positief tegenover samenwerking en formuleert randvoorwaarden: snel melden en snel actie, regie bij verhuurder, efficiënte informatie-uitwisseling, snelle terugkoppeling over de stappen die gezet worden, beveiliging persoonsgegevens en korte lijnen en vaste contactpersoon van de gemeente.

Huurachterstand voorkomen, signaleren en oplossen

In het voorjaar presenteerde Platform31 Huurachterstanden: voorkomen is beter dan genezen – update 2020 met voorbeeldmaatregelen van woningcorporaties en gemeenten om huurachterstanden te voorkomen, signaleren en op te lossen.

Huurkorting voor Utrechtse minima

Utrechters met een laag inkomen krijgen vanaf 1 januari 2021 een huurkorting van ongeveer €60 per maand. De woningcorporaties dragen de kosten, dus is er geen sprake van ongeoorloofd gemeentelijk inkomensbeleid.

Lees ook

Breda focust op werkende arme

Het college van Breda presenteert haar beleidsplan armoede en schulden. Het plan moet nog worden vastgesteld door de raad.

Het is een mooi compleet beleidsplan met een paar interessante maatregelen. In de hoofdstukken 5-7 wordt elke paragraaf samengevat met een kopje ‘wat gaan we doen’. Een paar highlights:

  • Er komt een preventieteam dat zich o.a. richt op scholen en het vinden van werkende armen. Ook worden ervaringsdeskundigen ingezet.
  • Via lokale en regionale werkgevers en netwerken van zelfstandigen worden werkende armen opgespoord. Hierbij worden het Ondernemersteam en het Werkgeversservicepunt ingezet en er worden bijeenkomsten en studiedagen georganiseerd.
  • Er komt een financieel spreekuur voor ZZP-ers.
  • Breda ondersteunt minima die willen werken aan hun gezondheid (deels volgens JOGG-aanpak).
  • Energiearmoede wordt aangepakt met ontzorgprogramma’s, energiecoaches en een ‘groene lening’. In de Verordening voor het Woonabonnement komt een financieel arrangement, zodat minima goedkoper kunnen lenen (ook als zij een BKR-beschadiging hebben).
  • Er komt een drempelbedrag voor bijzondere bijstand, maar niet voor werkende armen, ZZP-ers zonder bijstand en AOW-ers.
  • Breda gaat vaker saneringskredieten verstrekken. ‘Uiteindelijk willen wij in 90% van de gevallen een saneringskrediet verstrekken’ 😉
  • Een schuldenafkoopfonds wordt ingezet voor inwoners met kleine schulden tot ongeveer €5.000. In tegenstelling tot bij een krediet of lening hoeft deze bijdrage niet altijd te worden terugbetaald.
  • De collectieve zorgverzekering maakt plaats voor maatwerk (zoals in Emmen).

Aedes: ’Achterstandswijken’ terug in Nederland?

… Eind 2018 stond dezelfde kop in de krant. Toen ook naar aanleiding van Aedes-onderzoek. Maar toen zonder vraagteken.

Aedes stelt in haar persbericht nu: ‘Achterstandswijken in Nederland? Die zijn dichterbij dan ooit.’ en ‘De instroom van mensen met een laag inkomen in wijken met corporatiewoningen blijft groeien. Daar komt bij dat huurders met een hoger inkomen steeds vaker de wijken verlaten. De concentratie van mensen die vaker hulp en ondersteuning nodig hebben is daardoor nóg groter dan verwacht.’

Lees het onderzoeksrapport Veerkracht in het corporatiebezit.

Oproep aan gemeenten

Aedes roept gemeenten op om ervoor te zorgen dat marktpartijen binnen hun projecten voldoende sociale huurwoningen opnemen. Corporaties willen samen met gemeenten meer sturen op spreiding en te veel geconcentreerde plaatsingen voorkomen. Corporaties roepen de overheid daarom op om de markttoets af te schaffen zodat woningcorporaties ook woningen met een middenhuur kunnen bouwen in wijken waar nu te veel sociale huurwoningen staan.

Wetsvoorstel

In haar reactie op de oproep zegt Minister van Vollenhoven dat zij een betere mix van bewoners in achterstandwijken wil. Ze wil daarom woningcorporaties de mogelijkheid bieden om meer mensen met een hoger inkomen toe te laten. Op dit moment kunnen de corporaties 10% van de woningen toewijzen aan mensen met een hoger inkomen. Van Veldhoven wil dat percentage verhogen naar 15%. Ze stuurt hierover nog voor de zomer een wetsvoorstel naar de Tweede Kamer.

Stemmingsuitslagen Tweede Kamer

De Tweede Kamer stemde vandaag over moties rond armoede en schulden. De eerste zeven aangenomen moties zijn relevant voor gemeenten en worden daarom hieronder wat verder toegelicht.

Aangenomen

  1. Motie over het recht op een aflossingspauze in schuldhulptrajecten. Verzoekt de regering, wet- en regelgeving dusdanig aan te passen dat het recht op een aflossingspauze van twee maanden per jaar in schuldhulptrajecten mogelijk wordt.
  2. Nader gewijzigde motie over de uitvoering van artikel 60c van de Participatiewet. De indieners constateren dat vorderingen in het kader van de Participatiewet wettelijk niet mogen worden kwijtgescholden en dat dit voor gemeenten tot de onduidelijke situatie leidt dat zij zelf niet mee kunnen werken aan hun eigen schuldregeling, en daardoor soms zelfs tegenover zichzelf komen te staan bij de rechter. De motie verzoekt de regering in kaart te brengen hoe vaak de uitvoering van artikel 60c van de Participatiewet leidt tot een dubbelrol voor gemeenten bij mensen met problematische schulden en in overleg met VNG te onderzoeken of en hoe deze onduidelijke situatie het beste kan worden voorkomen.
  3. Motie over het uitwerken van een laatstekanscuratele. Motie verzoekt de regering om laatstekanscuratele interdepartementaal uit te werken in het actieplan ‘naar geen uithuiszettingen wegens schulden’. Opvallend: een vergelijkbare motie (ook van Peters) werd precies een jaar geleden ook al aangenomen.
  4. Motie over een wettelijke termijn waarbinnen schuldeisers moeten reageren. En als ze dat niet doen, hun vorderingen geacht worden niet langer te bestaan.
  5. Motie over afspraken met schuldeisers over 75% van de totale schuld. Verzoekt de regering te onderzoeken of het mogelijk is om af te spreken, dat als er met schuldeisers afspraken zijn gemaakt over 75% van de totale schuld, de overige schuldeisers automatisch ook akkoord gaan. NB. In combinatie met collectief schuldregelen realiseer je zo een enorme versnelling!
  6. Motie over een sluitende aanpak voor het niet gebruiken van regelingen. Verzoekt de regering om per 1 januari 2021 een sluitende aanpak te realiseren waarbij mensen die zich bij de gemeente, de SVB of het UWV melden voor een bijstands-, AOW- of WW-uitkering actief worden gewezen op de mogelijkheid van een AIO-, lOW- of IOAW-uitkering.
  7. Gewijzigde motie over een aangescherpt afsluitingsbeleid voor internet vergelijkbaar met het afsluitingsbeleid voor energie en water.
  8. Motie over een verbod op kickbackfees;
  9. Motie over het verlagen van het maximumkredietvergoedingspercentage.

Aangehouden

Verworpen

Beschermingsbewind op verzoek van de gemeente

Afbeeldingsresultaat voor bewindvoering cartoon

Beschermingsbewind wordt meestal ingesteld op verzoek van degene wiens financiën beheerd moet worden. Wanneer betrokkene geen beschermingsbewind wil, of niet in staat is om het aan te vragen, kan een gemeente sinds 2014 onder bepaalde voorwaarden beschermingsbewind aanvragen. Een mooi instrument om bijvoorbeeld in te zetten bij zorgmijders bij wie vanwege een huurachterstand ontruiming dreigt. Lees meer op schuldinfo.nl.

kwart van de huurders zit financieel klem

Afbeeldingsresultaat voor woonlasten

Een kwart van de huurders in Nederland, ruim 800.000 huishoudens, betaalt volgens het Nibud zulke hoge woonlasten dat zij te weinig geld overhouden om alle andere kosten voor levensonderhoud te kunnen betalen. 50% heeft moeite met rondkomen, 40% ervaart financiële schaarste en 30% heeft betalingsachterstanden. Mensen met te hoge woonlasten bevinden zich vooral in een sociale huurwoning. Het zijn veelal alleenstaanden, mensen met een uitkering en huurders tussen de 25 en 45 jaar. Het Nibud ziet dat zij door de hoge woonlasten flink minder uitgeven aan vrijetijdsuitgaven, vervoer, contributies en abonnementen. En als deze groep te maken krijgt met andere onvermijdbare uitgaven zoals zorgkosten, wordt er ook minder uitgegeven aan essentiële zaken als voeding.

Dit zijn conclusies uit twee onderzoeken van het Nibud:

  1. Inkomenscriteria voor huurders en kopers
  2. Hoe gaan mensen om met hoge woonlasten?

Lees op dit blog meer artikelen in de categorie Wonen.

Energiearmoede

Energie wordt de komende tijd ongetwijfeld in veel gemeenten een belangrijk thema in het armoedebeleid.

Lage inkomens zijn tussen de 40 en 60% van hun inkomen aan huur en energiekosten kwijt, stelt de Woonbond.* Lage inkomens zijn de dupe van het klimaatbeleid, zo blijkt uit studie van het CPB. Het PBL rapporteerde onlangs dat ruim 900.000 huishoudens een relatief groot deel van hun inkomen uitgeven aan energie of het risico lopen dat zij hun woonlasten inclusief energie niet kunnen betalen. ‘Dit betreft voornamelijk huishoudens binnen de laagste inkomensgroep.’ Dat is niet per se iets nieuws, want dat concludeerden we 10 jaar geleden ook al. Maar met de klimaatdoelstellingen hebben we nu wel een opgave om te voorkomen dat het probleem groter wordt.

Vandaag was het een onderwerp tijdens de G40 Netwerkdag. We werden gewezen op de website energiearmoede.nl. Daar vind je o.a. een overzicht van interventies en materialen die je direct kunt gebruiken. Als je met trefwoord energie zoekt op mijn blog, vind je nog meer voorbeelden.

Discussie ging vandaag ook over de vraag wie dit gaat betalen: de burger, gemeenten, het rijk, woningcorporaties of …?

* Naschrift d.d. 18-3-2019: het Nibud meldt vandaag dat hurende bijstandsgerechtigden ongeveer de helft van hun inkomen besteden aan vaste lasten.

Wijziging Wet gemeentelijke schuldhulpverlening

Afbeeldingsresultaat voor wetsvoorstel

Het voorstel tot wijziging van de Wgs ligt vanaf vandaag tot 3 april ter consultatie.

Belangrijkste voorstellen:

  1. Gemeenten worden geacht een beschikking af te geven na het eerste gesprek waarin de hulpvraag wordt vastgesteld. En ook bij afwijzing en beëindiging. Nog niet alle gemeenten doen dat nu goed.
  2. Woningcorporaties en Rijksbelastingdienst mogen persoonsgegevens doorgeven aan de gemeentelijke schuldhulpverlening.
  3. Persoonsgegevens die gemeente heeft verkregen vanuit uitvoering Participatiewet*, Jeugdwet of Wmo mag de gemeente gebruiken i.k.v. schuldhulpverlening.

Er worden geen andere nieuwe partijen genoemd die in het kader van vroegsignalering persoonsgegevens mogen doorgeven aan de gemeente zoals CJIB, UWV, gemeentelijke belastingen, SVB, DUO, kinderopvang, KvK, schadeverzekeraars en RDW. Maar het voorstel biedt wel de ruimte om daarvoor een aparte ministeriële regeling te maken (die dan maximaal 3 jaar geldt). Voor zorgverzekeraars, energie– en waterleveranciers bestaan al grondslagen voor gegevensuitwisseling.

In het voorstel staan geen basisnormen. Vorige week was daarover discussie in de Tweede Kamer n.a.v. oproep Ombudsman. Zelf schreef ik in 2010 (de Wgs bestond nog niet) het artikel Een mooi keurslijf.

Het kabinet streeft ernaar om de wijzigingen in te voeren per 1-1-2020.

*Ik vraag me af: biedt dit voldoende grondslag om eropaf te gaan als er beslag wordt gelegd op bijstand?

Op naar nul uithuiszettingen

In een motie verzoekt Kamerlid René Peters (CDA) de regering, om in interdepartementaal overleg met de VNG en de woningcorporaties tot een actieplan ‘Naar geen uithuiszettingen wegens schulden te komen’. Zijn motie werd op 4 december jl. aangenomen.

In het artikel op Socialevraagstukken.nl schrijft hij: ‘Hoe moeilijk kan het zijn? Wie om wat voor reden dan ook zijn huur niet betaalt krijgt direct hulp van de gemeente. En, mochten de problemen niet opgelost kunnen worden, dan wordt een soort ‘laatste kans curatele’ voorgesteld. Dan krijgt iemand in zijn huis begeleiding door de maatschappelijke opvang. En worden de financiën uit handen genomen. Het moet op die manier mogelijk zijn uithuiszettingen te voorkomen. Wie wil dat nu niet?’ René Peters licht zijn motie toe tijdens een congres van Eropaf op 29 maart.

René, suggestie voor het actieplan: zorg ook dat mensen die al op straat zijn gezet, met datzelfde ‘laatste kans curatele’ weer een woning kunnen huren. De gemeente kan huur doorbetalen uit bijstand, budgetbeheer bieden en borg staan voor de huur.

Behoren deze taferelen straks definitief tot het verleden?

‘De achterstandswijken zijn terug’

‘De achterstandswijken zijn terug. Woningcorporaties en gemeenten zien het, bewoners merken het. Elke dag. De tweedeling neemt toe, mensen met allerlei persoonlijke problemen blijven achter in wijken waar gezinnen vertrekken. Het cement van de wijk verdwijnt, meer kwetsbare huurders komen ervoor in de plaats.’ Dat zegt Aedes-voorzitter Marnix Norder in reactie op een onderzoek dat Aedes liet uitvoeren. Daaruit blijkt dat de leefbaarheid verslechtert in buurten met veel sociale huurwoningen.

Eerder dit jaar concludeerden onderzoekers: De Rotterdamwet, waarbij bewoners met lage inkomens geweerd worden uit arme wijken, is geen succes.

Recent was er veel te doen over scheefwoners. Die blijken honkvast en maken niet de stap naar de vrije sector. En dat is gezien de diversiteit misschien helemaal niet zo verkeerd.

Huurders van sociale huurwoningen (maandhuur tot 710 euro) besteden meer dan 30% van hun inkomen aan woonlasten, zo blijkt uit de Lokale Monitor Wonen 2018. Het gemiddelde Nederlandse huishouden dat in armoede leeft, spendeert zelfs 48% van zijn inkomen aan wonen, zo blijkt uit Europees onderzoek. En dan lazen we eerder deze week ook nog eens dat de verzekeringspremies hoger liggen in achterstandswijken.

Leiden en Leiderdorp willen snellere hulp bij schulden

13 partijen ondertekenen op 31 augustus 2018 het convenant Snelle Hulp Bij Schulden

De gemeenten Leiden en Leiderdorp gaan met verschillende organisaties samenwerken om schulden vroegtijdig te signaleren en op te lossen. De ervaring is dat inwoners zich nu pas melden voor schuldhulpverlening als de schuld is opgelopen tot €40.000. Het is dan heel lastig om een regeling te treffen met schuldeisers. Het doel is daarom om inwoners met schulden eerder in beeld te krijgen en te helpen.

De werkwijze is dat aangesloten partners betalingsachterstanden of inkomensbeslag bij inwoners melden bij het vroegsignaleringsteam ‘Snelle Hulp Bij Schulden’, een team dat bestaat uit medewerkers van de Stadsbank en de Sociale wijkteams. Het vroegsignaleringsteam legt vervolgens een huisbezoek af. De inwoner krijgt hulp bij het aanvragen van inkomensondersteuning en het ordenen van de thuisadministratie. Als er achterliggende problemen zijn, worden die ook aangepakt. Het doel is om zo snel mogelijk de lopende rekeningen te betalen en een oplossing te vinden voor de achterstand, maar ook om de oorzaken van de schuldenproblematiek weg te nemen.

Deze samenwerking is vastgelegd in het convenant ‘Snelle Hulp bij Schulden’ dat op 31 augustus 2018 is ondertekend door alle partners. Per 1 september 2018 wordt volgens het convenant gewerkt. De bedoeling is dat het aantal partijen dat melding wil maken van betalingsachterstanden verder zal toenemen en meer partijen zich aansluiten bij het convenant.

Zeker, niet het eerste vroegsignaleringsproject, maar wel het beste 😉 Opgezet zonder last van remmende voorsprong en met maar liefst 13 partijen.

Convenantpartners en soort meldingen

  • Gemeenten Leiden en Leiderdorp: beslag op bijstand en in toekomst betalingsachterstand gemeentelijke belastingen. Korte lijnen met Stadsbank / schuldhulpverlening;
  • Zorgverzekeraar Zorg en Zekerheid: betalingsachterstand zorgpremie ca. 2-3 maanden en in toekomst cliënten wanbetalersregeling;
  • Sociale Verzekeringsbank: beslag op AOW;
  • Woningcorporaties Rijnhart Wonen, Woonzorg Nederland, Ons Doel, De Sleutels, Portaal en Stichting Huisvesting Werkende Jongeren: huurachterstand 1-2 maanden;
  • Stichting Peuterspeelzalen Leiden e.o. (SPL): betalingsachterstand kinderopvang. We proberen o.a. toeslag door Belastingdienst direct uit te laten betalen aan SPL;
  • GGD Hollands Midden: afstemming met meldingen Zorg en Overlast en meldingen i.h.k.v. Convenant Voorkomen Huisuitzettingen;
  • Coöperatie Sociale Wijkteams Leiden: integrale aanpak.

Er zal daarnaast in de nabije toekomst ook worden gelopen op dreigende energieafsluitingen. De energieleveranciers zijn geen convenant-partner, maar zijn wettelijk verplicht meldingen door te geven. Een aantal grote energieleveranciers heeft aangegeven voorlopig geen nieuwe convenanten te willen afsluiten en eerst de bestaande convenanten te willen beproeven. Melding waterafsluiting wordt waarschijnlijk ook verplicht. Die meldingen zal het vroegsignaleringsteam t.z.t. ook oppakken.

Luister:

Download:

 

Handreiking Voorkomen Huisuitzettingen – Nieuwe Editie!

Stichting Eropaf! heeft een hernieuwde uitgave van de Handreiking Voorkomen Huisuitzettingen uitgebracht. De handreiking biedt actuele inzichten over preventie en interventie bij dreigende ontruimingen wegens schulden.

Komend najaar organiseert Eropaf! een bijeenkomst rond het thema huisuitzettingen. Stuur een mail naar info@eropaf.nl als je hierover op de hoogte gehouden wil worden.

Schulden in de maatschappelijke opvang en beschermd wonen

Gisteren ging www.schuldenindeopvang.nl live. Met deze site wil Federatie Opvang cliënten in de opvang en beschermd wonen beter leren omgaan met hun financiën en professionals beter toerusten voor schuldhulpverlening aan deze doelgroep. 90% van de opvang-cliënten heeft schulden. Voor beschermd wonen en GGZ zijn geen goede cijfers bekend.

Vorig jaar lazen we Doorstroom opvang belemmerd door financiële knelpunten (Leger de Heils) en Vrouwen in vrouwenopvang verstrikt in financiële regelingen (Ombudsman).

Ook lazen we vorig jaar Utrechtse cliënten langer in de opvang door geldproblemen. Gelukkig lees ik recent Utrechtse financiële uitstroombelemmeringen opvang grotendeels opgelost! Dat is mooi werk van onder andere De Tussenvoorziening. Een greep uit de oplossingen:

  • Elke cliënt die instroomt, krijgt een financiële intake;
  • In de U-wijzer zitten verwijsposters voor woonbegeleiders om ze de weg te wijzen naar passende financiële hulpverlening.
  • De checklist uitstroom zelfstandig wonen brengt voor woonbegeleiders risico’s van zelfstandig wonen in kaart (zie p. 43 van dit rapport).
  • Er komt een Stadsbreed scholingsprogramma biedt Buurtteam- en opvangmedewerkers.

Meer oplossingen vind je dus op schuldenindeopvang.nl.

‘Wetswijziging huurtoeslag gaat huurders jaarlijks tientallen euro’s kosten’

Afbeeldingsresultaat voor achterstandswijkHuurders krijgen de komende jaren tientallen euro’s minder huurtoeslag. Dat komt doordat het deel van de huur dat ze zelf moeten betalen, gaat meestijgen met de huurprijs, heeft de Woonbond berekend. Nu is het zelf te betalen deel, de zogeheten basishuur, nog gekoppeld aan de bijstand, maar het kabinet gaat dat veranderen, zo was al te lezen in het Regeerakkoord. De wijziging kost de gemiddelde ontvanger in 2019 jaarlijks gemiddeld €24 en €94 in 2022.

De wetswijziging is online te bekijken en is openbaar ter consultatie tot 12 januari.

Het wordt zo steeds moeilijker om rond te komen van een minimuminkomen.

Regeerakkoord over armoede en schulden

Regeerakkoord

Op p. 27 van het vanmiddag gepresenteerde Regeerakkoord wijdt de nieuwe coalitie een paragraaf aan het Terugdringen van schulden en armoede:

  • Eén op de tien huishoudens heeft problematische schulden. Daarnaast loopt een grote groep het risico om problematische schulden te krijgen. Het kabinet wil het aantal mensen met problematische schulden terugdringen en mensen met schulden effectiever te helpen. Schuldhulpverlening is en blijft een gemeentelijke verantwoordelijkheid. Via programmatische afspraken wenst het kabinet met gemeenten tot een vernieuwende schuldenaanpak en een verbeterd schuldhulpverleningstraject te komen. Hierbij kunnen de volgende thema’s aan bod komen:
    – Verbeteren van de (toegang tot) schuldhulpverlening, met kortere wachttijden.
    – Beter samenwerken met andere partijen om onnodig oplopen van schulden te voorkomen.
    – Voorkomen van uithuisplaatsingen, zeker als daar kinderen bij betrokken zijn.
    – Ruimte geven aan gemeenten om op lokaal niveau met vernieuwende aanpakken en maatwerk te experimenteren.
  • De overheid heeft als schuldeiser een bijzondere verantwoordelijkheid om onnodige vergroting van schulden te voorkomen. De overheid dient de beslagvrije voet te respecteren. Om escalatie van schulden te voorkomen, wordt meer ingezet op direct contact met schuldenaren. De stapeling van boetes vanwege te laat betalen en bestuursrechtelijke premies wordt gemaximeerd. Mogelijkheden voor
    betalingsregelingen worden uitgebreid.
  • Bij incasso worden misstanden effectiever bestreden. De maximale incassokosten die in rekening mogen worden gebracht, worden gehandhaafd en er wordt bezien of het minimumbedrag omlaag kan. Er komt een incassoregister waarin incassobureaus worden opgenomen, die voldoen aan eisen met betrekking tot oprichting, bedrijfsvoering en opleiding. Indien een incassobureau te vaak de fout ingaat, wordt het beboet en verliest het de registratie.
  • Excessen in kredietverlening zullen worden tegengegaan, net als verdienmodellen waarbij hoge rentes mensen in de problemen brengen en de kosten van wanbetaling op de samenleving worden afgewenteld.
  • De juridische afhandeling van schulden wordt verbeterd. Schuldeisers dienen eerst de mogelijkheden van een betalingsregeling te onderzoeken voor een zaak voor de rechter wordt gebracht. Er komt een experiment met een schuldenrechter, die alle zaken van een schuldenaar geconcentreerd behandelt.
  • Gemeenten krijgen een adviesrecht in de gerechtelijke procedure rondom schuldenbewind.
  • Met gemeenten en erkende vrijwilligersorganisaties wordt gewerkt aan een landelijk dekkend netwerk van vrijwilligersprojecten gericht op schuldhulp en financiële begeleiding.
  • Het kabinet zal extra middelen beschikbaar stellen voor het voorkomen van schulden en de bestrijding van armoede – in het bijzonder onder kinderen. Op p. 61 zie ik bedragen staan: €30, €25 en €25 miljoen voor 2018, 2019 respectievelijk 2020. Niet structureel dus. Ik neem aan dat dit komt bovenop de Klijnsmagelden. Ik weet niet of het via gemeenten wordt uitgekeerd.

En verder lees ik:

  • P. 26: Het kabinet gaat in gesprek met gemeenten over de wijze waarop zij actief uitvoering geven aan de bestaande tegenprestatie. Omdat werk een zeer belangrijke onderdeel is van integratie, moet de arbeidsmarktpositie van Nederlanders met een migratieachtergrond –nieuwkomers én oudkomers– worden verbeterd. Om de beheersing van de Nederlandse taal –en daarmee het toekomstperspectief– te vergroten, geven gemeenten actief uitvoering aan de bestaande verplichting om de Nederlandse taal te leren. Het kabinet wil hierover niet-vrijblijvende bestuurlijke afspraken maken met gemeenten.
  • P. 27: Wanneer mensen vanuit de bijstand aan het werk komen, is het van belang dat ze er ook echt op vooruit gaan. Daarom wil het kabinet met gemeenten afspraken maken over het lokaal beleid om de armoedeval te verkleinen. Ook blijft de huidige ruimte voor experimenten in de Participatiewet om bijstandsgerechtigden weer actief te krijgen op de arbeidsmarkt.
  • P. 55: Te veel nieuwkomers blijven te lang aangewezen op een bijstandsuitkering. Dit is een onacceptabele uitkomst van het inburgeringsbeleid. Om dat te voorkomen dient er, waar mogelijk, een activerend en tegelijk ontzorgend systeem van sociale voorzieningen te zijn. Een simpeler en activerend systeem van voorzieningen voor statushouders kan dan inhouden: integratie met burgerschapswaarden en een verplicht leer- en (vrijwilligers)werktraject; een begeleide toegang tot de verzorgingsstaat: gemeenten
    innen de zorgtoeslag, huurtoeslag en bijstand gedurende de eerste twee jaar en de nieuwkomer ontvangt deze voorzieningen en begeleiding in natura met leefgeld. Na een toetsmoment kan een statushouder die zichzelf redt op de arbeidsmarkt, eventueel eerder uitstromen. Iemand die niet slaagt voor de toets, stroomt in principe nog niet uit. Op basis van het voorgaande worden middelen en werkwijzen ontwikkeld die in alle gemeenten toepasbaar kunnen zijn, zo nodig op basis van wet- en regelgeving, die het mogelijk maakt op deze wijze de zelfredzaamheid van nieuwkomers te bevorderen.
  • P. 66: De jaarlijkse afbouw van de dubbele algemene heffingskorting in het referentieminimumloon voor de bijstand wordt verlaagd van 5%-punt naar 3,75%-punt. Jaarlijks structureel, zo interpreteer ik het. In de Miljoenennota 2018 werd dit al aangekondigd voor alleen het jaar 2018. Lees wat dit betekent in Sociaal minimum gaat omlaag (2011) en Hoe zit dat nou precies met die dubbele heffingskorting? (2011).
  • P. 16: De hoogte van het maximale verplichte eigen risico voor zorgkosten wordt deze kabinetsperiode bevroren op €385 per jaar. Het niet verhogen van het eigen risico leidt, gegeven de financieringssystematiek in de Zvw, tot hogere zorgpremies.
  • P. 31: De harde afbouwgrens in de huurtoeslag wordt omgevormd naar een geleidelijkere afbouw.

Huurkorting voor minima in te duur huis

Afbeeldingsresultaat voor scheefwonen3.000 Utrechtse minima die in een te dure sociale huur­woning zitten, betalen per 1 september gemiddeld €60 per maand minder huur. Amsterdam is deze maand al begonnen met dergelijke steun. Het geldt voor huurders met een inkomen van maximaal 125% van het sociaal minimum, met een huur boven de huurtoeslaggrens van €592 (alleenstaanden) of €635 per maand. Zij krijgen een korting op de huur van het bedrag dat zij hier bovenop betalen. Een sociale huurwoning kost maximaal €710 per maand. In Utrecht gaat het om een proef van twee jaar. De gemeente steekt er €2 miljoen in, de overige kosten – naar schatting €1,5 miljoen – betalen de corporaties. Lees meer op U-pas.nl.

Dit is een alternatief voor bijvoorbeeld inkomensafhankelijke huur, de woonkostentoeslag en huur op maat. Lees meer in de rubriek Wonen op dit blog.

Lees ook:

Huur te duur…

Afbeeldingsresultaat voor huurwoningKijk, dat is goed nieuws: In Utrecht opnieuw minder mensen uit huurhuis gezet. En dat ondanks het feit, dat Nederland in de EU heel slecht scoort op betaalbaarheid huisvesting. En tegelijkertijd lees ik ook dat dat betaalrisico’s bij huurders vaak langdurig van aard zijn.

Betaalbaarheid huisvesting
Dakloosheid neemt (behalve in Finland) in alle EU landen toe. Voor Nederland valt op dat het bij de vier sterk dalende landen op de ranglijst staat. De oorzaak hiervan is het feit dat inmiddels 15% van de gehele bevolking een te groot deel van het inkomen aan huisvesting kwijt is. Van de mensen met een minimum inkomen is meer dan de helft teveel geld kwijt aan huisvesting.

In slechts 4 EU landen wordt meer uitgegeven aan huisvesting dan in Nederland. Het percentage huishoudens dat meer dan 40% van het besteedbaar inkomen uitgeeft aan huisvesting is in Nederland zeer hoog. 15% van alle huishoudens besteedt meer dan 40% van het inkomen aan huisvesting. Van de huishoudens met een minimuminkomen besteedt 51% daarvan meer dan 40% van het inkomen aan het betalen van de huisvesting.

Opvallend is dat vooral jonge mensen financieel in een risicovolle situatie verkeren vanwege de hoge kosten van huisvesting. In Nederland betaalt 73% van alle jongeren meer dan 40% van hun besteedbaar inkomen aan huisvesting. Het gemiddelde in de EU is 48%. Deze situatie is misschien ook een verklaring voor het feit dat Nederlandse jongeren steeds langer thuis blijven wonen (gemiddeld tot hun 25e jaar). Het risico op problematische schulden voor jongeren stijgt ook, zo blijkt uit het andere rapport waar ik in mijn inleiding aan refereer:

Betaalrisico’s huurders
Een ‘betaalrisico’ verwijst naar het risico dat een huishouden de woonlasten niet kan betalen, omdat het inkomen onvoldoende is voor het betalen van de netto huur en de noodzakelijke maandelijkse uitgaven voor het levensonderhoud. Van de 384.000 huurders die in 2012 moeite hadden om hun maandelijkse woonlasten en de kosten van het levensonderhoud te betalen, had ongeveer de helft 3 jaar later nog steeds een betaalrisico. Langdurige betaalrisico’s komen vooral voor onder jongvolwassenen en ZZP’ers. Naarmate huurders langer een betaalrisico hebben, wordt de kans om daar nog van af te raken kleiner.

Wat te doen?

Lees Ruim 4.600 huisuitzettingen door huurachterstand – wat te doen? (apr. 2016), Beter een kleine huurschuld betalen dan een groot, duur probleem creëren (okt. 2016) en Amsterdam helpt huurders met laagste inkomens (juni 2016).

Nagekomen berichten

Beter een kleine huurschuld betalen dan een groot, duur probleem creëren

Almelo stopt met huisuitzettingen en neemt in uitzonderingsgevallen de huurachterstanden over.

(klik op artikel om te vergroten)

almelo

Lees ook: Ruim 4.600 huisuitzettingen door huurachterstand – wat te doen?

 

 

Ruim 4.600 huisuitzettingen door huurachterstand – wat te doen?

Woningcorporaties zagen zich in 2015 genoodzaakt tot huisuitzetting van 5.500 huishoudens. Dat is 6% minder dan in 2014. En in 2014 was er ook al een daling van 15%. In 84,2% is huisuitzetting het gevolg van een huurachterstand. Dit blijkt uit de Corporatiemonitor Schulden & Huisuitzetting van Aedes. Woningcorporaties, gemeenten en hulpverleners doen er – ook na een vonnis – nog veel aan om huisuitzetting te voorkomen. Uit de cijfers blijkt dat die inspanningen vaak iets opleveren. Na een gerechtelijk vonnis bij huurachterstand konden woningcorporaties in 75% van de gevallen alsnog huisuitzetting voorkomen.

Aedes

Corporaties troffen met 49.800 zittende huurders een betalingsregeling.

Overigens, deze week meldde BKR dat ook het aantal mensen met een betalingsprobleem op hun hypotheek blijft afnemen.

Gisteren meldde het Planbureau voor de leefomgeving dat een half miljoen huurders – vooral ‘absolute minima’- moeite heeft met rondkomen. In 2015 gold dat voor 18% van alle huurders, tegenover 13% in 2012. Aedes constateert dat schulden bij bijvoorbeeld de Belastingdienst en CJIB ertoe leiden dat mensen geen geld overhouden voor de huur.

Woningwet
Daarnaast speelt natuurlijk dat de huur vaak te hoog is. In de nieuwe Woningwet, die sinds juli 2015 van kracht is, zijn rollen van en verhouding tussen woningcorporaties en gemeenten gewijzigd. Corporaties moeten zich richten op hun kerntaak: huisvesten van mensen met een laag inkomen. Gemeenten moeten via hun woonbeleid sturing geven aan het beleid van corporaties. Corporaties moeten minimaal 80% van hun vrijgekomen sociale huurwoningen toewijzen aan huishoudens met een inkomen tot € 35.739,00 (prijspeil 2016). Maximaal 10% kan naar huishoudens met een inkomen tot € 39.874,00. De resterende 10% mogen corporaties vrij toewijzen. Daarbij moeten zij rekening houden met voorrangsregels voor mensen met woonurgentie en doelgroepen uit de gemeentelijke huisvestingsverordening. Lees meer in de handige factsheet van Tympaan. Eind vorig jaar bleek al dat de aanpak van scheefwonen faalt. En vorige week publiceerde het CBS cijfers waaruit opnieuw blijkt, dat steeds meer huurders (18%) in te dure woningen wonen. In Binnenlands Bestuur is te lezen dat het tekort aan sociale huurwoningen in sommige regio’s het gevolg is van geldnood bij woningcorporaties.

Wat te doen
Een paar voorbeelden:

Samenwerking NVVK en hypotheekverstrekkers

In het project Schakel! zoeken de grootste hypotheekverstrekkers en NVVK-leden de samenwerking op het moment dat een gezamenlijke klant problemen heeft of verwacht met het betalen van zijn hypotheek. In het volgende filmpje wordt de werkwijze uitgelegd:

Huur inhouden op uitkering

Niet innovatief, maar wel vermeldenswaardig: De gemeente Amsterdam gaat mensen met een bijstandsuitkering en een huurachterstand aanbieden de huur op de uitkering in te houden en automatisch door te betalen. Daarover is met woningcorporaties en maatschappelijke dienstverleners een convenant gesloten. Lees meer in Binnenlands Bestuur.

‘Gemeenten: bied integrale schuldhulp aan (ex-) dakloze jongeren’

Staatssecretaris Klijnsma nodigt gemeenten uit de samenwerking te zoeken met de coalitie ‘Van de Straat’ om integrale schuldhulp te bieden aan (ex-)dakloze jongeren. De coalitie ‘Van de Straat’ is een samenwerking tussen Stichting Zwerfjongeren Nederland, de Federatie Opvang en stichting Kamers met Kansen. Deze jongeren hebben vaak allerlei problemen, waaronder schulden. Juist voor jonge (ex-)daklozen is de standaard dienstverlening vaak niet afdoende. Zij zijn gebaat bij maatwerk. Naast financiële stabiliteit, moeten deze jongeren ook een stabiele woonsituatie hebben, een stabiel inkomen en een opleiding met toekomstperspectief. Klijnsma roept gemeenten op om proefprojecten op te zetten.

Onderzoeken
In juni verscheen het onderzoek ‘Voor mijn gevoel had ik veel geld’, waarin onder meer gepleit werd voor laagdrempelig financieel advies dat aansluit bij de belevingswereld van jongvolwassenen. Ook worden aanbevelingen gedaan voor preventief beleid. Daarnaast heeft de Hogeschool Amsterdam onlangs een onderzoek gedaan naar effectieve interventies voor dak- en thuislozen.

Op effectieve schuldhulp.nl staan 9 tips voor effectieve schuldhulp voor deze doelgroep. Lees ook:

Aanpak scheefwonen faalt

Uit het zaterdag gepubliceerde rapport Passend wonen van Aedes en de Woonbond blijkt dat 418 duizend huishoudens eigenlijk te veel verdienen om in een gesubsidieerde huurwoning te wonen. Daarnaast wonen nog eens 332 duizend huurders gezien hun inkomen eigenlijk te duur. Ze krijgen daardoor meer huurtoeslag dan nodig is.

Minister Blok gaf corporaties de afgelopen jaren de ruimte om de huren voor de hogere inkomens extra te verhogen. Dat moest een prikkel geven om door te stromen. Maar deze aanpak werkt niet, zegt bijna driekwart van de 57 woningcorporaties in een onderzoek van de NOS. Een belangrijk probleem is volgens de corporaties, dat de huren binnen hun sector nooit hoger mogen worden dan €710. Voor die prijs is een koopappartement of een huurwoning in de vrije sector, vooral in de Randstad, onhaalbaar. De prijzen daarvan beginnen bij €900. Dat is een te grote stap voor veel scheefwoners.

Scheefwonen

Ondertussen repareert een aantal gemeenten voor minima waarvoor de huurtoeslag ontoereikend is, het inkomen met een woonlastenfonds of woonkostentoeslag. Maar dat is duur, het is geen duurzame oplossing en je doorkruist het inkomensbeleid van het rijk. De oplossing zal toch vooral gezocht moeten worden in verruiming van het (betaalbare) woningaanbod.

 

Gemeente Druten financiert restschuldleningen

medium_dreamstime_xs_22806177De gemeente Druten wil potentiële huizenkopers helpen met het aanbieden van restschuldleningen.

Lees op mijn blog over alternatieven om mensen te helpen met hun restschuld:

Positief nieuws: Aanzienlijk meer Nederlanders noemen aflossen en vermogen opbouwen in hun huis als maatregelen voor hun pensioen (Wijzeringeldzaken).

Meer huisuitzettingen

Het aantal mensen dat hun huis uit wordt gezet vanwege huurschulden is dit jaar weer gestegen. Uit een rondgang van het AD langs woningcorporaties, opvanginstellingen en andere hulpinstanties blijkt dat veel mensen hun baan kwijtraakten door de crisis en rekeningen niet meer kunnen betalen. Vooral het aantal gezinnen dat met kinderen in de opvang terecht is gekomen is volgens de Federatie Opvang dit jaar gestegen. Hoewel Aedes nog geen exacte cijfers heeft van het aantal huisuitzettingen dit jaar, ziet de organisatie een stijging. In 2011 werden nog zo’n 6.000 huurwoningen ontruimd. Dat waren er ook al meer dan in de jaren daarvoor.

Frontlijnteams succesvol
Gelukkig zijn er Frontlijnteams. Deze voorkomen escalaties en dure interventies. Dat bespaart niet alleen veel geld, maar ook onnodig leed, zo blijkt uit een kosten-baten analyse in Leeuwarden.

Kom tijdens het Jaarcongres Armoede en Schulden naar de workshop ‘Op Eigen Kracht Eropaf!’ over de aanpak in Amsterdam!

Cliëntenraad helpt minima huis en tuin op te knappen

De Cliëntenraad van Sociale Zaken in Vlagtwedde helpt onder het motto ‘Verrassend Opgeknapt’ minima met het opknappen van hun woonomgeving. Lees meer in Westerwolde Actueel.

Eigen woning en schuldhulpverlening (training)

Steeds meer mensen met een eigen huis melden zich bij de schuldhulpverlening. Schuldhulpverleners hebben behoefte aan kennis op dit specifieke terrein. Welke hypotheekvormen zijn er? Hoe gaan banken met schuldhulpverlening om? Stimulansz organiseert op 8, 15 en 22 januari 2013 trainingen voor schuldhulpverleners.

Verzet tegen restschuld

Huiseigenaren die zuchten onder een restschuld kunnen zich vanaf vandaag aansluiten bij de actiegroep Stop De Restschuld. Dat schrijft Spits. Jurist Sven Hulleman zoekt medestanders in zijn strijd tegen de banken. ‘Er zijn bijna 700.000 mensen met een restschuld. Banken hebben een zetje van de rechter nodig om met ons dit probleem op te lossen.’ Uit recente cijfers van de ING bleek dat een kwart van de Nederlandse huishoudens met een hypotheek in 2013 financieel ’onder water’ zal staan. Dit betekent dat hun hypotheekschuld groter is dan de potentiële waarde van het eigen huis.

Gemiste kans dat er nergens een website is te vinden waar men zich kan aansluiten.*

Observatrix deed onlangs een vergelijkbare oproep richting politiek.

Mijn huishouden staat trouwens ook ‘onder water’. Als er bij ons één inkomen wegvalt, wordt het sappelen. Ik heb deels een aflossingsvrije hypotheek en zal dus sowieso een restschuld hebben na de reguliere looptijd van m’n hypotheek. Ik kan niet over anderen oordelen, maar voor mezelf geldt: eigen schuld dikke bult!

* Naschrift d.d. 10 oktober: zojuist is www.stopderestschuld.nl gelanceerd.

Meer huiseigenaren met betalingsproblemen

Het BKR verwacht dat dit jaar ruim 11.000 huiseigenaren extra in de betalingsproblemen geraken. Lees meer op BKR.nl.