Auteursarchief: Martijn

Leg complexe casussen voor aan het Landelijk Maatwerkloket Multiproblematiek

Posted on by

Programma Maatwerk Multiproblematiek (PMM), voorheen programma, is nu een structureel organisatieonderdeel bij het Rijk. De naam PMM is gebleven, maar staat nu voor Professionals voor Maatwerk Multiproblematiek. Vanuit PMM, met onder meer het Landelijk Maatwerkloket Multiproblematiek, staan 6 ministeries en 17 landelijke uitvoerders klaar om professionals te helpen als zij het ook niet meer weten. Alle gemeenten kunnen aankloppen voor ondersteuning. Dat moet je zeker doen, want het bespaart veel tijd en zorgt vaak voor een doorbraak. Dus attendeer uitvoerenden hierop!

Casussen kun je heel laagdrempelig voorleggen via multiproblematiek@rijksoverheid.nl.

Bij multiproblematiek meestal ook financiële problemen

Voor vrijwel alle casussen die PMM oppakt geldt dat er problemen zijn op meerdere leefgebieden. Het meest voorkomend zijn financiële problemen, gevolgd door problemen met wonen, problemen op het vlak van psychische gezondheid, sociale relaties en zingeving. In driekwart van de casussen waar sprake is van financiële problemen, zijn er ook problemen op andere leefgebieden.   

In ongeveer de helft van de gevallen kan de indiener dankzij hulp van het Loket binnen 4 weken zelf weer verder; in ongeveer een vijfde van de gevallen vergt dit meer dan 24 weken. Het Maatwerkloket blijkt grote meerwaarde te hebben en wordt zeer gewaardeerd door de indieners.

Gratis Masterclasses Ruimte in regels

PMM biedt in nov en dec (gratis) masterclasses aan over de ruimte binnen wet- en regelgeving. De masterclass is bedoeld voor juristen, beleidsmakers en uitvoerders bij o.a. gemeenten die zich bezighouden met maatwerk. Voor wethouders is er de Bestuurlijke Tafel Casuïstiek.

Meer info

Kijk op maatwerkmultiproblematiek.nl, meld je aan voor hun nieuwsbrief of volg PMM op LinkedIn.

Miljoenennota 2024: geen verrassingen voor gemeenten rond armoede en schulden

Posted on by

Het kabinet trekt €2 miljard extra uit voor armoedebestrijding. Hiervan gaat maar een klein deel naar gemeenten:

  • Gemeenten krijgen in 2024 opnieuw € 50 miljoen voor vroegsignalering en bijzondere bijstand (maar dat wisten we al);
  • Er komt in 2024 geen Energietoeslag. Dat is volgens het Nibud een aderlating voor de laagste inkomens;
  • Het programma Participatiewet in balans beoogt met 3 sporen: 1) op korte termijn ruimte bieden aan mensen in de huidige wet, 2) werken aan lange termijn brede herziening van de wet, en 3) versterken vakkundigheid professionals. Het kabinet beraadt zich nu over de voortzetting van de sporen en informeert de Kamer hierover uiterlijk in het 4e kwartaal. Dit ziet o.a. toe op het in consultatie geweest zijnde wetsvoorstel met ruim 20 wetswijzigingen dat voortkomt uit spoor 1. Kort voor de kabinetsval deelde minister Schouten haar visie voor de lange termijn (spoor 2).
  • In de voorjaarsnota 2023 besloot het kabinet al om structureel € 20 miljoen te bezuinigen op het re-integratiebudget voor gemeenten;

De €2 miljard gaat vooral naar landelijke regelingen:

  • Verhoging arbeidskorting met €115;
  • Verhoging kindgebonden budget voor het eerste kind met € 750, en voor het tweede kind en verder met € 883 euro per jaar;
  • Eigen bijdrage huurtoeslag wordt verlaagd met € 416. Dit betekent voor minimuminkomens een stijging van €30 tot €50 per maand;
  • Bevriezing van de afbouw van de dubbele heffingskorting in de bijstand. Het was ooit de bedoeling om de dubbele heffingskorting vanaf 2012 in 20 jaar af te bouwen, maar sindsdien is de afbouw meerdere keren bevroren, net als nu weer dus. Door de afbouw groeit het verschil met het minimumloon;
  • Het kabinet reserveert max. € 60 miljoen voor de heropening van het Tijdelijk Noodfonds Energie in de komende winter. Het prijsplafond verdwijnt;
  • Het kabinet trekt €166 miljoen uit voor gratis schoolmaaltijden;
  • De incidentele verhoging van de zorgtoeslag vervalt in 2024. De maximale zorgtoeslag bij een minimuminkomen gaat daardoor €20 tot €30 per maand omlaag.

Aanvullingen na 1e dag Algemene Beschouwingen:

  • Minimumloon per 1 januari met 1,7% extra omhoog naar €13,50;
  • Meer geld naar kindgebonden budget en kinderopvang.

Voorlopige budgetten Energietoeslag 2023 per gemeente

Posted on by

In Gemeentenieuws SZW zijn vandaag de tentatieve budgetten per gemeente bekendgemaakt. De budgetten worden op een andere manier verdeeld dan in 2022. Bekijk in deze lijst hoeveel jouw gemeente krijgt. Onder de lijst en in de nieuwsbrief vind je een toelichting. Nadat het wetsvoorstel door de TK is aangenomen, worden de definitieve budgetten gepubliceerd en uitgekeerd.

Behandeling wetsvoorstel

De Tweede Kamer stemt a.s. donderdag 21/9. Op maandag 26/9 bepaalt de Eerste kamer in een procedurevergadering hoe ze het wetsvoorstel willen behandelen. Ze gaan dan nog niet stemmen zoals ik vorige week hoopte.

Ondersteuning Inlichtingenbureau

In Gemeentenieuws lees je ook dat het IB gemeenten ondersteunt om een zo groot mogelijk deel ambtshalve te verstrekken. Hiertoe kunnen gemeenten het doelbestand van aanvragers energietoeslag 2022 aanbieden voor een toets op inkomen. IB bepaalt met BRP-gegevens de leefvorm van de aanvrager. Vervolgens vindt een inkomenstoets plaats bij UWV. IB levert binnen een maand na de aanvraag de informatie terug. Gemeenten moeten het doelbestand aanleveren vóór de 26e van de maand. 26/9 gaan we dus helaas niet meer halen. Alleen als de EK heel snel is wil het IB nog wel wat schuiven. Maar ik zou er dus maar van uitgaan dat je pas eind november weet aan wie je ambtshalve kan uitkeren.

Handreiking en webinar

Een handreiking, beleidsregels en andere voorbeelddocumenten vind je op stimulansz.nl. Divosa organiseert binnenkort een webinar. Houd de website divosa.nl/energietoeslag in de gaten.

Toolkit voorlichting

Zodra de Eerste Kamer het wetsvoorstel heeft aangenomen wordt de geactualiseerde Toolkit Voorlichting hier gepubliceerd. In Gemeentenieuws lees je dat op 24 augustus de campagne ‘Zet ook de knop om‘ weer is gestart.

Energiefixers

SZW en BZK moedigen gemeenten aan om werkzoekenden met een ondersteuningsvraag te helpen energiefixer te worden. Daarvoor is ook extra geld uitgetrokken. Dat kun je nu niet direct aanvragen, maar je wordt geadviseerd om samenwerking te zoeken met bestaande energiefix-teams en het lokale sociaal ontwikkelbedrijf.

Vraagje: uitfilteren studenten

Veel gemeenten hebben vorig jaar ook uitgekeerd aan studenten. Dit jaar zijn studenten uitgesloten (ze krijgen een tegemoetkoming via DUO). De vraag is nu hoe je bij ambtshalve-verstrekking die studenten uit je bestanden filtert. Dat doe je liefst niet handmatig. En IB kan het niet, want heeft hiervoor geen koppeling met DUO. Heeft iemand daar een goede oplossing voor?

Tweede Kamer stemt 21 september over Energietoeslag

Posted on by

Gisteren debatteerde de TK over het wetsvoorstel Energietoeslag 2023. Er zijn 6 moties ingediend. Deze zijn door minister Schouten ontraden met uitzondering van de motie om samen met VNG een plan op te stellen om het niet-gebruik te beperken.

Volgende week donderdag stemt de TK over het wetsvoorstel en de moties. De maandag daarop, 26 sept, is een stemmingsdag in de Eerste Kamer, dus wellicht wordt dan ook daar het voorstel (als hamerstuk?) aangenomen.

Zoals gezegd komen er voorbeeldbeleidsregels en een handreiking. Kan je niet wachten en wil je alvast alles klaarzetten voor een collegebesluit? Kijk dan even af bij gemeente Twenterand. Zie hier hun concept-collegevoorstel en concept-beleidsregels. Deze gaan pas na de wetswijziging naar het college. Rob, bedankt dat je dit wil delen!

  • Aanvulling d.d. 14/9: Slechte timing van mij. Ongeveer op het moment dat ik mijn artikel publiceerde verschenen ook de handreiking en voorbeelddocumenten op de website van Stimulansz. NB. lees daarom altijd mijn berichten online ipv in je mailbox!
  • Aanvulling #2: Als de EK inderdaad op 26/9 instemt, dan is dat net na de datum waarop het Inlichtingenbureau normaal gesproken de aanlevering binnen wil hebben. Als het bestand pas voor aanlevering van 25 okt mee kan en teruggeleverd wordt omstreeks half nov, verstrijkt er erg veel tijd. Zou dus mooi zijn als het IB – gezien de druk die op het ambtshalve betalen ligt – de aanlevertermijn met een paar dagen kan oprekken, zodat gemeenten eind sept nog kunnen aanleveren en omstreeks half okt het bestand teruggeleverd krijgen.

Volgende week wetsbehandeling Energietoeslag 2023

Posted on by

Woensdag 13 september om 10:15 uur vindt de wetsbehandeling van ET2023 plaats in de Tweede Kamer. Kort daarna worden een handreiking, voorbeeldbeleidsregels en voorbeelddocumenten gepubliceerd (ervan uitgaande dat TK en EK het snel afhameren).

Eerder deze week presenteerde het kabinet het definitieve wetsvoorstel met daarin een oplossing voor studenten in de leenfase. Ook verklaarde de commissie SZW het wetsvoorstel niet controversieel.

Fijn weekend alvast! 😎

Aanvulling d.d. 13 sept.: het debat start een uurtje later en duurt tot 16:00 uur.

Energietoeslag: oplossing voor studenten in leenfase

Posted on by

Voor het zomerreces schreef ik in dit artikel over het wetsvoorstel energietoeslag 2023 dat uitwonende studenten die op 1 oktober 2023 een aanvullende beurs hebben een eenmalig energietoeslag van €400 krijgen via DUO. En dat er nog een oplossing wordt gezocht voor studenten die geen recht meer hebben op een prestatiebeurs, maar nog wel kunnen lenen. DUO heeft namelijk over deze groep geen aanvullende gegevens, zoals of zij uit- of thuiswonend zijn of het inkomen van hun ouders.

Gisteren presenteerde minister Schouten de oplossing. Deze staat in de Nota van Wijziging bij het wetsvoorstel. Ze stelt voor om de energietoeslag toe te kennen op basis van de laatst beschikbare gegevens. Als de student volgens deze gegevens vanwege het inkomen van de ouders recht had op een aanvullende beurs, krijgt hij of zij ook een energietoeslag van €400 van DUO. Hierbij kan geen onderscheid worden gemaakt tussen uitwonende- en thuiswonende studenten, omdat DUO niet over deze gegevens beschikt.

Als Tweede en Eerste Kamer een beetje haast maken met het aannemen van het wetsvoorstel kan DUO naar verwachting begin 2024 beginnen met uitbetalen.

Voor gemeenten wijzigt er niets. Wel is nu definitief uit de lucht dat voor deze groep studenten een beroep zou worden gedaan op gemeenten.

Lees eventueel ook de Nota n.a.v. het verslag met daarin o.a. antwoorden op Kamervragen. Ik lees daarin niet veel nieuws en voor gemeenten vermeldenswaardig. Hoewel, op p. 25 staat wel een wat uitgebreidere toelichting op de € 32,5 miljoen die is gereserveerd voor gemeenten die een hoger bereik realiseren dan waarvoor zij budget hebben ontvangen.

Tot slot. Er komt in 2024 geen energietoeslag. Het demissionaire kabinet gaat in plaats daarvan waarschijnlijk o.a. de huurtoeslag en het kindgebonden budget verhogen. Dat meldde de NOS vorige week.

Aanvulling 5 sept.: De Tweede Kamer heeft de energietoeslag niet controversieel verklaard.

Attendeer Mbo-school in jouw gemeente op subsidie voor financiële educatie

Posted on by

Mbo-scholen kunnen van 18 september t/m 16 oktober 2023 bij het rijk subsidie aanvragen voor geldlessen en ondersteuning. Geregistreerde scholen ontvangen dan nog dit jaar het geld om aan de slag te gaan. Er is € 8 miljoen beschikbaar. Hiervoor geldt first come, first serve: volledige aanvragen worden behandeld in volgorde van binnenkomst. Dien dus snel een aanvraag in!

Kijk op geldlessen.nl/subsidie en kom naar een van de online informatiebijeenkomsten.

Het voornemen is om de regeling in 2024 met nieuw geld ook beschikbaar te stellen aan het primair- en voortgezet onderwijs.

Let op: De subsidie moet helemaal gebruikt worden voor de aangevraagde activiteiten zonder dat deze al op een andere manier gefinancierd zijn. Veel gemeenten in Nederland ondersteunen nu al scholen om te voorkomen dat jongeren geldproblemen krijgen. Deze subsidie is daar een aanvulling op, geen vervanging van bestaande initiatieven.

Beslag op bijstand? Respecteer beslagvrije voet op maandbasis!

Posted on by

Er was dit voorjaar veel te doen over een uitspraak van de rechtbank over beslag op bijstand waarbij de gemeente maandelijks 5% afdroeg aan de beslaglegger en maandelijks vakantiegeld reserveerde. Hierdoor belandde de bijstandsgerechtigde op maandelijkse basis onder de beslagvrije voet.

Uit antwoorden op Kamervragen (14 aug.) blijkt nu dat je als gemeente de beslagvrije voet op maandelijkse basis moet respecteren. En het uitgangspunt is dat je jaarlijks het gereserveerde vakantiegeld afdraagt aan de beslaglegger. Slechts in een paar situaties is het wenselijk om maandelijks af te dragen, waarbij het vakantiegeld maandelijks uitbetaald wordt.

De VNG heeft een handelingskader opgesteld en organiseert op 7 september een (be)spreekuur. 

Aanvulling d.d. 19 sept: de VNG heeft na het bespreekuur het handelingskader en de Q&A aangevuld.

Wat heb je gemist tijdens je vakantie

Posted on by

  • Nog net voor het zomerreces verzoekt de Tweede Kamer met een motie de regering om te voorkomen dat de armoede in Nederland toeneemt door de val van het kabinet-Rutte IV. Alleen FVD stemt tegen.
  • Tot 5 september kun je reageren op de internetconsultatie wetsvoorstel handhaving sociale zekerheid. Het is een aanscherping van een eerder voorstel.
  • Er zijn belangrijke stappen gezet om wonen weer betaalbaar te maken voor meer mensen. Dat schrijft minister Hugo de Jonge in zijn voortgangsrapportage over het vorig jaar gelanceerde programma Betaalbaar wonen. Zo kregen 600.000 huurders met lage inkomens per 1 juli huurverlaging naar € 575 per maand.
  • De rechtbank kan niet uit de voeten met de nieuwe bepaling dat de Wsnp-aflosperiode wordt verkort met de periode waarin iemand al heeft afgelost in de Msnp. De rechter vindt het oneerlijk, omdat niet iedereen kan aflossen, bijvoorbeeld a.g.v. beslag. Ook vreest de rechter dat het leidt tot ongewenst gedrag van schuldeisers.
  • De VNG plaatst op 24 juli een nieuwe Q&A verkorting Msnp. Bovenstaande rechterlijke uitspraak is hierin nog niet verwerkt.
  • Diverse gemeenten overwegen om ook de Bbz-aflosperiode te verkorten. Gemeenten hebben hierin beleidsvrijheid. Er komt vooralsnog geen landelijke richtlijn.
  • Je kunt nog tot het eind van het jaar gebruikmaken van het tijdelijk verbrede waarborgfonds om te voorkomen dat schuldregelingen niet kunnen starten of worden afgebroken vanwege hoge energiekosten.
  • Er komt een andere verdeelsleutel voor de energietoeslag 2023. Het budget wordt verdeeld naar rato van het aantal langdurige minima tot 120% in de periode 2019-2021. Zijn er in jouw gemeente relatief veel of juist weinig langdurige minima, dan krijgt jouw gemeente waarschijnlijk een hoger respectievelijk lager bedrag dan vorig jaar. Zie hier mijn ruwe berekening.
  • De rechtbank oordeelt in hoger beroep dat de gemeente ‘s-Hertogenbosch bewindvoerders niet uit de markt mag drukken door geen bijzondere bijstand te verstrekken.
  • Ik heb 1x het boekje Schone Lei van Sandra Doevendans. Leuk om te lezen of weg te geven aan een cliënt. Mail me je adres, dan stuur ik het gratis toe. Wie het eerst komt… Boekje is inmiddels vergeven. Boris, veel leesplezier!

Moties armoede- en schuldenbeleid

Posted on by

Afgelopen woensdag was er een commissiedebat Armoede- en schuldenbeleid. Het debat ging vooral over het rapport van de commissie sociaal minimum. In dit eerste rapport worden aanbevelingen gedaan over de hoogte van het sociaal minimum. Deze aanbevelingen worden door het kabinet meegewogen in de augustusbesluitvorming. Naar verwachting publiceert de commissie sociaal minimum in september haar eindrapport. In het najaar komt er een kabinetsreactie. Het was een pittig debat, maar zonder vermeldenswaardige toezeggingen.

Woensdag was er ook een tweeminutendebat Armoede- en schuldenbeleid waarbij moties werden ingediend. Gisteren zijn de volgende moties aangenomen:

Wetsvoorstel Energietoeslag 2023 naar Tweede Kamer

Posted on by

Minister Schouten heeft zojuist het wetsvoorstel energietoeslag 2023 aangeboden aan de Tweede Kamer.

Uitwonende studenten met een aanvullende beurs krijgen eenmalig een energietoeslag á €400 via DUO. Dit bedrag komt bovenop de tijdelijke verhoging van €164 per maand voor het studiejaar 2023-2024. Er is nog geen oplossing voor studenten die geen recht meer hebben op een prestatiebeurs, maar nog wel kunnen lenen. Voor hen wordt in de zomerperiode een oplossing gezocht.

Studenten blijven als groep uitgesloten van de gemeentelijke energietoeslag.

De energietoeslag is verder hetzelfde als in 2022.

De beoogde inwerkingtreding is oktober 2023. Gemeenten kunnen vanaf dan gaan uitkeren. Hij kan worden verstrekt t/m 31 augustus 2024.

In de berichtgeving lezen we nog niets nieuws over de financiering.

  • Aanvulling 6 juli: Op divosa.nl en in dit opnieuw gepubliceerde artikel lees je meer over de financiering.
  • Aanvulling 7 juli: meer info over o.a. financiering in Gemeentenieuws SZW.
  • Aanvulling 14 aug: Er komt een andere verdeelsleutel. Het budget wordt verdeeld naar rato van het aantal langdurige minima tot 120% in de periode 2019-2021. Zijn er in jouw gemeente relatief veel of juist weinig langdurige minima, dan krijgt jouw gemeente waarschijnlijk een hoger respectievelijk lager bedrag dan vorig jaar. Zie hier mijn ruwe berekening.

‘s-Hertogenbosch biedt overgangsregeling voor alle schuldregelingen

Posted on by

Het Bossche college besloot dinsdag om een lokale overgangsregeling op te tuigen voor alle schuldregelingen.

  • Alle inwoners met lopende saneringskredieten op 1 juli krijgen kwijtschelding van maximaal 18 maanden, als zij aan al hun betalingsverplichtingen hebben voldaan.  
  • Schuldbemiddelingen worden omgezet naar saneringskredieten, zodat ook hier maximaal 18 maanden kunnen worden kwijtgescholden. Hiervoor moeten alle schuldeisers akkoord te gaan. Gebeurt dat niet, dan blijft de oorspronkelijke schuldbemiddeling doorlopen.

Lees het collegevoorstel en het nieuwsbericht.

Laura, bedankt voor de tip 🙂

Aanvulling 5 juli: bekijk de overgangsregeling van Haarlem. Haarlem betaalt ook bij bemiddelingen die startten na 7 februari 2023 de laatste 18 termijnen. Dus zonder deze om te zetten naar SK’s.

Drie moties rond schuldhulp aangenomen

Posted on by

Gisteren zijn 3 moties aangenomen. Deze werden vorige week ingediend tijdens het debat over de Initiatiefnota Sneller uit de schulden:

1. Motie De Kort (VVD) verzoekt de regering te onderzoeken hoe de overheid haar preferente positie kan benutten om een akkoord te sluiten tussen schuldenaar en schuldeiser teneinde prijzige gerechtelijke procedures en verdere problematische scenario’s voor de schuldenaar te voorkomen.

De Rekenkamer opperde dit eerder al in haar rapport Betalingsregelingen bij uitvoeringsorganisaties van het Rijk.

2. Motie Kat / De Jong (D’66) verzoekt de regering om in gesprek te treden met gemeenten en rechtspraak over de mogelijkheid om wettelijk een schuldregeling bindend te maken als tweederde van de schuldeisers akkoord is en uiterlijk q1 2024 hierover een voorstel naar de Kamer te sturen.

Dat betekent dat er onderzocht gaat worden hoe de totstandkoming van een bindende schuldregeling vereenvoudigd kan worden, bijvoorbeeld via privaatrecht (rechter legt dossier na dwangakkoord terug bij gemeente) of bestuursrecht (gemeente legt regeling op, bezwaarmakers melden zich bij bestuursrechter).

NB. de initiatiefnota van D’66 sluit aan bij het voorstel voor 1 Schuldenwet. Er zijn wel wat kleine verschillen. Die ’tweederde’ staat bijvoorbeeld niet in de Schuldenwet.

De Kamer vroeg minister Schouten eerder al om een afschrift van haar antwoord op onze brief over de rol van de rechter in de Schuldenwet. Volgt hopelijk binnenkort.

Ik ben blij om te zien dat het denken over vereenvoudiging nu niet eindigt met het afdoen van de individuele beslispunten in de initiatiefnota. Op zich is de kabinetsreactie positief en worden er een paar snel haalbare ingrepen gedaan, maar die maken de schuldhulp niet structureel eenvoudiger. Vooral minister Schouten lijkt steeds meer bereid om ook na te denken over het ideale eindplaatje.

Voorafgaand aan het debat van vorige week reageerde de VNG positief op de initiatiefnota. Eerder al lieten o.a. de FNV, Ombudsman, VNO-NCW en MKB-Nederland zich positief uit.

Andere elementen uit de Schuldenwet – zoals de rol van bewindvoering – komen terug in het commissiedebat op 5 juli.

3. Motie Palland (CDA) verzoekt de regering een pilot vorm te geven inzake een bredere invulling van de rol van de gerechtsdeurwaarder bij vroegsignalering, het coördineren om frustrerende beslagleggingen te voorkomen en een toepassing van het sociaal tarief, en de Kamer over de opzet en uitrol van de pilot te informeren in Q1 2024.

Deze motie komt voor uit een voorstel van KBvG, Nadja Jungmann en André Moerman. Ik hoop dat de uitkomst van de pilot niet is dat de deurwaarder hulpverlener of schuldregelaar wordt. Wat mij betreft wordt de deurwaarder verplicht om beslag te melden bij de gemeente, en ik vraag me af of daar een sociaal tarief voor nodig is. Vroegsignalering gebeurt wat mij betreft door de primaire schuldeiser en in het uiterste geval het incassobureau of de schuldenfunctionaris bij de rechtbank.

Meicirculaire geeft inzicht in budgetten armoede en schulden

Posted on by

De budgetten per gemeente vind je in Taakmutatie 2023, mei 2023 (.xls).

  • Budget Energietoeslag 2023 is nog niet bekend. De €500 miljoen die je eerder al mocht uitkeren wel; die stond in decembercirculaire);
  • €200 miljoen voor flankerend beleid energiearmoede voor 2022-2024. Hiervan in 2023 €50 miljoen aan gemeenten beschikbaar gesteld voor de verwachte extra inzet op vroegsignalering en bijzondere bijstand. Dit werd in november jl. aangekondigd. In een latere circulaire worden we geïnformeerd over de middelen voor 2024 en de verdeling daarvan.
  • €40 miljoen voor aanpak armoede en schulden. Bedoeld voor “investering in betere dienstverlening door gemeenten op het gebied van armoede en schulden. Gemeenten kunnen deze middelen inzetten om aan de slag te gaan met de prioriteiten van de Aanpak geldzorgen, armoede en schulden, zoals het verdubbelen van het gebruik van de schuldhulpverlening en het tegengaan van kinderarmoede.” Ook dit is onderdeel van de €120 miljoen voor de aanpak van geldzorgen, armoede en schulden.* Budget 2024 en verder is nog niet bekend.
  • Vanaf 2017 is er ook structureel €85 miljoen voor bestrijding kinderarmoede. De bedragen 2024 en verder vind je op p. 85 van de meicirculaire.

* De €120 miljoen is structureel, maar het is nog niet bekend welk deel hiervan in 2024 e.v. naar gemeenten gaat.

Tjitske, bedankt voor de alertheid 😉

BKR-registratie na schuldhulp teruggebracht naar half jaar

Posted on by

Het kabinet gaat de BKR-registratie terugbrengen van 5 jaar naar een half jaar na afronding van het schuldhulptraject. Dat staat op p. 14 van de Eerste voortgangsrapportage aanpak geldzorgen, armoede en schulden.

Daartoe werd het kabinet in december jl. al opgeroepen door de Tweede Kamer. Een aantal grote gemeenten liep toen al vooruit op de kortere registratie. Het kabinet gaat de BKR-registratie een wettelijke basis geven. De Tweede Kamer wordt na de zomer geïnformeerd over de technische uitwerking.

Aanvulling 22 juni: je kunt vanaf heden tot 3 september reageren op de internetconsultatie.

Geen overgangsregeling voor lopende minnelijke schuldregelingen

Posted on by

Er komt geen landelijke voorziening of overgangsregeling voor lopende minnelijke regelingen. Dat staat op p. 25 van de Eerste voortgangsrapportage aanpak geldzorgen, armoede en schulden die minister Schouten vandaag naar de Tweede Kamer stuurde.

Verstrek je vooral saneringskredieten? Dan kun je eventueel voor die lopende schuldregelingen doen wat Amsterdam doet: de verkorting uit eigen zak betalen. In Utrecht is dat al langer de standaard.

Aanvulling 9/6: Goed om hier nog even te melden: De definitie van de problematische schuldsituatie wijzigt vooralsnog niet. Als de schulden niet voor 100% voldaan kunnen worden door herfinanciering of een betalingsregeling binnen een periode van 36 maanden, dan kan er een schuldregeling worden ingezet. Als de schulden niet binnen 36 maanden kunnen worden voldaan, dan zal de schuldregeling 18 maanden duren. Dat lees je in de Q&A die VNG heeft opgesteld (pgf 2.4).

Gemeente Utrecht deelt op 3 juli kennis en ervaring met collega-adviseurs in het land

Posted on by

Van 2019 tot 2023 is in Utrecht gewerkt aan de Actieagenda Utrechters schuldenvrij. Met veel partners in de stad werd de schuldenaanpak verbeterd en vernieuwd. En met succes: de gemiddelde schuldenlast halveerde naar € 21.300 en de periode tot start schuldsanering halveerde eveneens. En nog veel meer…  

De gemeente Utrecht deelt op 3 juli haar opgedane kennis en ervaring met collega-beleidsadviseurs in het land. Met een aantal verdiepingssessies en voldoende ruimte voor informele ontmoeting is deze bijeenkomst hét moment om inspiratie op te doen en ervaringen uit te wisselen. Om daarna in je eigen gemeente de schuldenaanpak een boost te geven. Meld je uiterlijk 15 juni aan via deze link: Symposium Utrechtse schuldenaanpak.

Leuk, zien we elkaar daar; ik dan in mijn nieuwe rol als beleidsadviseur schuldhulpverlening bij de gemeente Utrecht!

Open brief aan minister Schouten over Schuldenwet

Posted on by

Aan: Mevr. drs. C.J. Schouten, minister voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen

Cc:

  • Dhr. F. M. Weerwind, minister voor Rechtsbescherming
  • Kamercommissie Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Onderwerp: de rol van de rechter in de Schuldenwet

Utrecht, 2 juni 2023

Hooggeachte mevrouw Schouten,

We zijn blij met uw eerste, overwegend positieve reactie op het voorstel voor één Schuldenwet zoals verwoord in o.a. de initiatiefnota Sneller uit de schulden van D’66.

De Schuldenwet vereenvoudigt de schuldhulp: er is één gemeentelijk loket waar je wordt begeleid van aanmelding tot schone lei. Er is nog maar één traject, dus zonder overdracht naar een apart Wsnp-traject. Heb je schulden, dan kun je alleen nog via de gemeente naar de rechter voor bewind. Lees de samenvatting van de Schuldenwet.

Maar u heeft ook bedenkingen. Bij meerdere gelegenheden geeft u aan dat de schuldsanering niet zonder de rechter kan. Wij nemen graag met deze open brief het mogelijke misverstand weg dat de Schuldenwet de rechtbank buitenspel zet.

Ons voorstel is als volgt. De gemeente treft een schuldregeling conform de criteria in de Schuldenwet. Deze criteria zijn niet nieuw. Ze worden al decennialang gehanteerd door rechtbanken en gemeenten. De regeling is bindend. Hulpvragers of schuldeisers die menen dat de gemeente de Schuldenwet niet goed toepast, doen na een bezwaarprocedure een beroep op de rechtbank. Na de uitspraak vervolgt het (bijgestelde) gemeentelijke traject. Er is in de Schuldenwet dus niet meer een apart wettelijk traject en Wsnp-bewind.[1]

Wel willen wij de goede elementen uit de Wsnp behouden in de Schuldenwet. Zo moet registratie in het insolventieregister of eventueel het Centraal Curatele en Bewindsregister mogelijk blijven en een schone lei waarborgen.

De rechter wordt hiermee dus allerminst buitenspel gezet, maar krijgt een meer passende plek in het proces. Welbeschouwd is het treffen van een schuldregeling in het Nederlandse bestel anno 2023 een oneigenlijke taak voor rechtbanken. De rechter moet pas worden ingeschakeld wanneer partijen het oneens zijn over de toepassing van een wet, conform het subsidiariteitsbeginsel.

Toen in 1998 de Wsnp werd ingevoerd, was de situatie anders: Nederland was één van de eerste landen met een wettelijk recht op schuldsanering, de criteria waren nieuw, er waren grote verschillen in de wijze waarop gemeenten minnelijke regelingen troffen en de mate waarin zij hulpvragers ondersteunden met inkomensbeheer, begeleiding en beschermingsbewind. Het gemeentelijke traject heeft zich sinds 1998 gevoegd naar de Wsnp. Dit werd nog eens versterkt met de invoering van de Wgs in 2012.

We kunnen nu na 25 jaar jurisprudentie met een gerust hart rechters weer de plek geven die zij behoren te hebben. De maatschappij is immers niet meer hetzelfde als 25 jaar geleden. Rechters hebben ook in de Schuldenwet altijd het laatste woord bij geschillen!

Hopende u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd en geïnspireerd,

Hoogachtend,

Namens de initiatiefnemers,

Martijn Schut, zelfstandig adviseur en publicist martijnschut.blog over armoede en schulden.

Taco Schaafsma, zelfstandig adviseur schuldendomein en ontwikkelmanager schuldhulpverlening gemeente Groningen.

[1] In Schuldenwet tornt niet aan eigendomsrecht leest u meer over de rol van de rechtspraak in de Schuldenwet.

Door samenloop regelingen houden alleenverdienende uitkeringsgerechtigden onbedoeld minder over dan paren

Posted on by

Door een samenloop van fiscaliteit, toeslagen en sociale zekerheid hebben alleenverdienende huishoudens met een uitkering een lager besteedbaar inkomen dan een vergelijkbaar paar in de bijstand. De CRvB deed in september 2022 uitspraak over de samenloop van regelingen en het effect op toeslagen. De strekking ervan is dat de gemeente Arnhem een echtpaar met terugwerkende kracht extra algemene bijstand moet verlenen, ter compensatie van het niet-ontvangen van het maximale toeslagenbedrag.

Het kabinet komt met Prinsjesdag met een structurele oplossing, zo staat vandaag in een brief aan de Tweede Kamer. In april bood SZW gemeenten een tijdelijk handelingsperspectief: Gemeenten kunnen deze huishoudens in twee gevallen tegemoetkomen:

  1. Voor huishoudens van wie de toeslagen over 2023 t.g.v. deze problematiek lager zijn vastgesteld dan bij een echtpaar in een vergelijkbare leefsituatie met een volledige bijstandsuitkering, kan de gemeente via de bijzondere bijstand maandelijks een bedrag toekennen ter hoogte van het verschil in de maandelijkse huur- en/of zorgtoeslag met een (echt)paar met alleen een bijstandsuitkering.
  2. Voor huishoudens die een terugvordering van zorg- en of huurtoeslag hebben gekregen over 2022 die te wijten is aan deze problematiek (of een betaalregeling die daaruit voortkomt), kan eenmalig bijzondere bijstand voor deze kosten worden toegekend ter hoogte van het ten gevolge van deze problematiek teruggevorderde bedrag.

In deze situaties kan de bijzondere bijstand vanwege de koppeling aan specifieke kosten onbelast worden verstrekt. Hierdoor telt deze bijzondere bijstand niet mee voor het toetsingsinkomen van de ontvanger, en heeft dit geen verdere gevolgen voor de hoogte van de toeslagen in het lopende jaar.

Gemeenten wordt verzocht om nog geen compensatie te bieden voor gemiste toeslagen in het verleden, hiervoor worden de mogelijkheden nog onderzocht.

In de brief wordt niet gerept over financiële compensatie voor gemeenten.

Onvoorwaardelijk €1.050 per maand voor gemarginaliseerde jongeren

Posted on by

Eindhoven kijkt tevreden terug op het eerste proefjaar van Bouwdepot. Dat is een interventie die gemarginaliseerde jongeren met financiële stress een jaar lang onvoorwaardelijk €1.050 per maand geeft om daarmee te leren bouwen aan hun toekomst. 

Kernwaardes in de aanpak zijn: financiële rust, onvoorwaardelijk ‘leef- en leergeld’, handelen in vertrouwen en autonomie van de jongeren. Aan het begin stellen de deelnemers een Bouwplan op met daarin hun doelstellingen voor het aankomende jaar. Gedurende en aan het eind van het jaar reflecteren ze op de doelen en passen ze deze aan.

Strikt genomen handelt de gemeente hiermee in strijd met de Participatiewet, maar het rijk gedoogt de proef.*

Lees het onderzoeksrapport, de samenvatting en kijk op hetbouwdepot.nl voor meer info.

* Aanvulling 2 juni: inmiddels is er een second opinion opgesteld door Prof. Geerten Boogaard (Bijzonder hoogleraar Decentrale Overheden), die gemeenten – en in dit geval Eindhoven – in het gelijk stelt. Het Bouwdepot is niet in strijd met de huidige wettelijke kaders, en valt wel degelijk onder de autonomie van gemeenten. Het is eerder zorg-met-bestaanszekerheid en geen bijstand-zonder-voorwaarden en dus niet in strijd met de Participatiewet.

* Aanvulling 13 juni: Bekijk dit filmpje over Bouwdepot.

Interessante cijfers over armoede en schulden

Posted on by

Uit het vandaag verschenen Jaarverslag 2022 van de NVVK blijkt dat het aantal aanmeldingen voor schuldhulp wat is afgenomen:

* door mijzelf bewerkte cijfers uit jaarverslagen 2007-2022

In april werd al bekend: Ondanks gestegen prijzen blijft verwachte toename aanmeldingen schuldhulp in 2022 uit.

Verder opvallend:

  • 65% van de schuldregelingen wordt gedaan met een saneringskrediet. Dat is nog geen 90%, maar we zijn op de goede weg.
  • Het aantal schuldregelingen voor ondernemers steeg van 2.187 in 2021 naar 3.447 in 2022. Da’s een toename van 58%.
  • De gemiddelde schuld van particulieren bleef nagenoeg gelijk (€37.485), maar de gemiddelde schuld van ondernemers daalde aanzienlijk van €112.673 naar € 74.000.
  • In 2022 zagen NVVK-leden meer mensen met een modaal of een bovenmodaal inkomen, en minder met een minimuminkomen of lager.
  • Het aantal schuldregelingen daalde, maar het aantal betalingsregelingen steeg; een trend die sterker kan worden naarmate vroegsignalering effectiever wordt. Amsterdam ziet bijvoorbeeld een duidelijk verband tussen afname van het aantal schuldregelingen en toename van het aantal betalingsregelingen, als gevolg van een sterke inzet op vroegsignalering.

Verder las ik vandaag in de Volkskrant; Voor het eerst in twee jaar meer instroom in bijstand dan uitstroom. En het SCP meldt Eén op de zes Nederlanders kampt met stapeling van problemen. Ik heb mede daarom deze grafiek nog maar weer eens bijgewerkt:

Meerjarencijfers armoede en schulden (meestal 2011=100)

Ook verkorting Wsnp-termijn start op 1 juli

Posted on by

de Wet tot wijziging van de Faillissementswet ter verbetering van de doorstroom van de gemeentelijke schuldhulpverlening naar de Wsnp treedt op 1 juli 2023 in werking. Dat schrijft minister Weerwind zojuist in een brief aan de tweede Kamer.

Dat betekent dat voor nieuwe Wsnp-trajecten vanaf 1 juli een saneringsperiode van 18 maanden geldt. Ook de andere wijzigingen in de Wsnp treden op 1 juli in werking.

Eerder was al afgesproken dat ook de Msnp per 1 juli wordt gehalveerd.

Overgangsregeling

Lopende Wsnp-regelingen worden niet verkort. VNG, NVVK en SZW zijn nog in gesprek over een mogelijke overgangsregeling voor de Msnp.

Aanvulling d.d. 2 juni: VNG heeft een nieuwe themapagina en Q&A over dit onderwerp.

Gratis animatievideo’s over financiële hulpverlening

Posted on by

Vier NVVK-leden hebben animatievideo’s laten produceren die je kunt inzetten bij het informeren van hulpvragers. Ze zijn gratis voor NVVK-leden. Tegen een kleine meerprijs kan het NVVK-logo worden vervangen door het logo van jouw gemeente.

Scherm­afbeelding 2023-05-24 om 22.23.10
Scherm­afbeelding 2023-05-24 om 22.31.33
Scherm­afbeelding 2023-05-24 om 22.23.48
Scherm­afbeelding 2023-05-24 om 22.23.34
Scherm­afbeelding 2023-05-24 om 22.24.01
Scherm­afbeelding 2023-05-24 om 22.24.14

Recent attendeerde ik je op de animatievideo’s van Purpose.

Verwachte ingangsdatum energietoeslag 2023 niet in juni

Posted on by

Dit artikel heb ik op 24 mei ingetrokken, omdat het toen nog vertrouwelijke info bevatte.

De concept-wetswijziging energietoeslag 2023 van eind december ging uit van een verwachte ingangsdatum van juni 2023. Vanwege de studenten-rechtszaken en het advies van de Raad van State, nam minister Schouten het wetsvoorstel opnieuw onder de loep. Dit heeft de nodige vertraging opgeleverd, waardoor juni niet gehaald wordt.

Studenten

Divosa en VNG pleitten om de oplossing voor studenten te zoeken bij DUO. Dit blijkt niet mogelijk. Minister Schouten ziet geen andere oplossingen meer en heeft vorige week tijdens bestuurlijk Overleg gevraagd of gemeenten haar toch willen helpen. Bestuurlijk is afgesproken om te helpen als de randvoorwaarden van voldoende middelen, communicatie en juridische houdbaarheid zijn uitgewerkt. Op basis daarvan wordt het wetsvoorstel gereed gemaakt en naar de Tweede Kamer gestuurd.

Budget

Uit onderzoek van Divosa bleek dat de helft van de gemeenten in 2022 niet uitkwam met het budget. Divosa pleitte voor volledige compensatie, maar SZW geeft aan dat het niet mogelijk is extra middelen vrij te maken. Het compromis is nu dat €17,5 miljoen van het macrobudget energietoeslag 2023 wordt verdeeld onder tekort-gemeenten. En er komt een betere verdeling van het uitvoeringsbudget van de energietoeslag 2023.

Omdat er in 2023 nog steeds sprake kan zijn van een tekort, is besloten om een vangnetregeling van €32,5 miljoen te installeren. Dit bedrag is ook afkomstig van het macrobudget 2023. Gemeenten kunnen hier via een lichte toets een beroep op doen; een onderzoek, een drempel van 2% hoger bereik en een tekort vanaf €150.000.

Het macrobudget 2023 is hetzelfde als in 2022: €1,4 miljard. Dit wordt via een nieuwe verdeelsystematiek onder gemeenten verdeeld en is geheel gebaseerd op de CBS-cijfers huishoudens met een inkomen tot 120%. Je kunt dus zelf al globaal berekenen hoeveel jouw gemeente minimaal krijgt. Ben je een tekort-gemeente dan is het wel lastig om in te schatten hoeveel je daar nog bovenop krijgt. Hopelijk krijgen we z.s.m. meer duidelijkheid, zodat we ons beleid kunnen vaststellen.

Individuele Inkomenstoeslag ambtshalve toekennen zonder aanvraag

Posted on by

In veel gemeenten hoef je maar 1x een aanvraag te doen en wordt vervolgens jaarlijks de IIT ambtshalve opnieuw uitgekeerd. Mits de inwoner nog steeds aan de voorwaarden voldoet uiteraard, en de gemeente beschikt over alle gegevens om dat te kunnen controleren.

Maar je kunt ook ambtshalve toekennen zonder een initiële aanvraag! De gemeente Utrecht startte vorig jaar daarmee als onderdeel van een breder pakket aan koopkrachtmaatregelen.

Lees de raadsbrief en de Beleidsregel Individuele Inkomenstoeslag gemeente Utrecht.

Tweede Kamer denkt na over toekomst schuldhulp

Posted on by

Vandaag lichtte Taco Schaafsma namens de initiatiefnemers de Schuldenwet toe in de Tweede Kamer. Verschillende (ervarings)deskundigen waren uitgenodigd om te reflecteren op de initiatiefnota van D’66 met ongeveer dezelfde strekking als ons schuldenwetsvoorstel. Lees onze position paper (als enige binnen de voorgeschreven 2 A4-tjes… een goed verhaal heeft weinig woorden nodig 😉 ). Je kunt het rondetafelgesprek hier terugkijken. Onze bijdrage hier:

De NVVK heeft een waslijst aan goede adviezen, roept op om nut en noodzaak van schuldenbewind te onderzoeken en pleitte eerder al samen met de VNG voor meer uniformiteit en een ‘basisvloer‘ in de schuldhulp. Ook de Ombudsman pleit voor minimale eisen aan gemeenten, o.a. rond nazorg, en ook een brede laagdrempelige toegang bij gemeenten.

Het Nibud pleit voor een goed sociaal minimum, bestrijding van armoedevallen en het bespreekbaar maken van geldzorgen op de werkvloer. Ook de FNV wil met een fatsoenlijk sociaal minimum voorkomen dat mensen schulden moeten maken. De FNV steunt ook de Schuldenwet.

Nadja Jungmann pleit voor schuldenregistratie, een signalerende functie voor schuldeisers, een stelsel waarin al in de buitengerechtelijke fase wordt voorzien in minnelijke betalingsregelingen die alle schulden omvatten, verschillende toegangspoorten voor zelfmelders, kwaliteitsnormen voor bejegening en meer onderzoek. André Moerman wil deurwaarders meer regie geven. In onze reactie op een vroege versie van dit plan schreven we dat we dit niet zo’n goed idee vinden (het plan was nog niet zo ver uitgekristalliseerd, dus ook onze reactie was wat ongenuanceerd, maar de hoofdboodschap blijft overeind).

Schuldhulpmaatje pleit voor lokale en landelijke samenwerking met en financiering van schuldhulpvrijwilligers. Tot slot, ook VNO-NCW en MKB-Nederland zijn overwegend positief over de initiatiefnota van D’66 en pleiten voor een sterkere regierol bij de gemeente en vereenvoudiging van het schuldhulpverleningsproces.

In vervolg op dit rondetafelgesprek debatteert de TK op 12 juni met ministers Weerwind en Schouten over de initiatiefnota van D’66.

Leg complexe casussen voor aan Maatwerkloket

Posted on by

Is een multiprobleemsituatie volledig vastgelopen? Twijfel je over wie de voorziening voor jouw cliënt moet betalen, en welke wet(ten) van toepassing zijn? Leg de casus dan voor aan het Maatwerkloket via multiproblematiek@rijksoverheid.nl. Dit is een heel laagdrempelig loket voor professionals.

Maak er gebruik van, bijvoorbeeld als je twijfelt over inzet van je maatwerkbudget.

Voor gedupeerden toeslagenaffaire in multiprobleemsituaties kun je terecht bij IPW.

Pilot saneringskrediet voor ondernemers

Posted on by

Je kunt vanaf heden meedoen met de pilot ‘Saneringskredieten voor ondernemers’ van NVVK en Waarborgfonds saneringskredieten (Wsk):

  • Het Wsk staat borg voor 100 saneringskredieten;
  • De risicopremie is 0% (!);
  • Er is geen maximum hoogte sk’s;
  • Jouw gemeente/kredietbank hoeft niet per se te zijn aangesloten bij het Wsk. Als je meedoet aan deze pilot hoef je dus niet meteen alle sk’s bij Wsk te borgen;
  • Je kunt ook lopende bemiddelingen omzetten in sk’s en daarvoor borging krijgen;
  • Het gaat om ‘natuurlijke personen met hoofdelijke aansprakelijkheid’;
  • Bedoeld voor ondernemers die niet in aanmerking komen voor of zijn afgewezen voor Bbz-krediet;
  • Indien nog steeds ondernemend: de ondernemer beschikt over een afgerond levensvatbaarheidsonderzoek met een positief advies;
  • De pilot loopt tot eind 2024.

Lees meer.

Kom naar de informatiebijeenkomst op 8 juni.