En de langdurige armoede stijgt niet meer. Bij kinderen daalt de langdurige armoede zelfs een beetje. Dit blijkt uit de nieuwste CBS-gegevens over risico op armoede.
Klik hier voor cijfers per gemeente.
Bekijk de presentatie van het CBS, met vanaf minuut 13 staatssecretaris Van Ark aan het woord:
Gemeenten moeten straks alle meldingen van betalingsachterstanden van woningcorporaties, zorgverzekeraars, water- en energieleveranciers opvolgen. Je hoeft niet per se iedereen thuis te bezoeken. Een brief, app, sms, e-mail of telefoontje is ook goed.
Maar van brieven weten we dat ze weinig effectief zijn. En we krijgen niet altijd een telefoonnummer van de melder. En huisbezoeken zijn relatief duur.
Het is dus zaak hele goede afspraken te maken met meldende partijen: zorg dat je waardevolle meldingen krijgt.
De nieuwe Wgs geeft een grondslag om – zodra de inwoner een hulpvraag heeft geformuleerd – te mogen checken of hij al bekend is bij bijvoorbeeld de hulpverlening of bijstandsadministratie. Maar bij vroegsignalering is er vaak nog geen hulpvraag :(. Overleg daarom met de meldende partij of je meldingen kunt krijgen waarbij de klant/werknemer een hulpvraag heeft geformuleerd. Zo werken we bij Amargi.
Laatst hoorde ik een verfrissend inzicht van nota bene een privacy-functionaris bij een gemeente: je moet juist eerst checken of de klant al bekend is, anders kun je niet proportioneel handelen! En die proportionaliteit is juist zo belangrijk in de AVG.
Op basis van deze check en matching selecteer je welke inwoners je gaat benaderen. Volgens mij kun je overige (enkelvoudige) meldingen ongezien* terugleggen bij de melders. In hun aanmaningsbrieven doen ze (namens de gemeente) een aanbod voor hulpverlening. Ik weet niet of dat juridisch helemaal standhoudt, maar het is in ieder geval effectiever dan met hagel schieten.
*Ongezien, want de meldingen zitten in RIS/VPS of ander ICT-systeem en rollen er pas uit als ze door de selectie heen komen.
Lees: Gemeenten moeten bij iedereen met een betalingsachterstand langs – maar kunnen dat niet (Trouw, 29/12).
Nog een ander puntje m.b.t. de nieuwe Wgs: gemeenten moeten straks aan schuldeisers gaan melden dat hun klant gebruikmaakt van schuldhulpverlening. Lees: Gemeenten moeten namen doorgeven aan schuldeisers (BB, 30/10). Het is nu nog niet duidelijk in welke fase dat moet. Bij afgeven beschikking of ondertekening schuldregelingsovereenkomst? Veel eerder lukt niet, want dan weten we nog niet wie alle schuldeisers zijn. Dit wordt nog uitgewerkt.
Vandaag is het Geldplan ZZP gelanceerd. Het is een online stappenplan waarmee zzp’ers hun geldzaken in beeld kunnen brengen. Daarmee kunnen zij zien welke risico’s er zijn, hun kans op succes vergroten en die op financiële problemen juist verkleinen.
Dit Geldplan bevat – net als andere geldplannen – geen nieuwe informatie. Maar het mooie is dat je op basis van je profiel alleen info krijgt voorgeschoteld die direct voor jou relevant is.
Ik maakte het Geldplan samen met het Nibud. Erg leuk om te doen, al was het maar om als zzp’er zelf veel te leren over mijn financiële administratie.
Tip: presenteer het Geldplan op je (gemeentelijke) website en attendeer zzp’ers erop. Het werkt preventief voor startende zzp’ers, maar is ook nuttig voor zzp’ers die al een eindje op weg zijn.
Zijn er gemeenten die een generaal schuldenpardon hebben uitgevoerd of overwogen? Waarbij inwoners dus in één klap van hun schulden worden verlost. Een gemeente heeft me gevraagd een paar scenario’s op een rij te zetten met daarbij de kosten en baten. Ik houd me aanbevolen voor suggesties en zal het hier tzt (geanonimiseerd) delen.
Eens in de zoveel tijd gaan er ook stemmen op voor een landelijk pardon.
En ook vandaag wordt in de Tweede Kamer gepleit voor varianten van een Saneringsfonds die heel ver gaan in het overnemen en kwijtschelden van schulden. Staatssecretaris zegt toe de komende weken onderzoek te doen.
Ook de vraag of een algehele kwijtscheldingsbepaling voor overheidsschulden haalbaar is, is vandaag aan de orde tijdens het debat. De staatsecretaris merkt op dat overheidsschulden heel verschillend van aard zijn. Een studieschuld is qua aard wezenlijk anders dan een strafrechtelijke beschikking. De verschillende regelingen kennen van daaruit ieder hun eigen kwijtscheldingbeleid. De Minister voor Rechtsbescherming heeft enige tijd geleden aangekondigd dat hij in de Algemene wet bestuursrecht een bevoegdheid voor bestuursorganen tot kwijtschelding van bestuurlijke geldschulden wil opnemen. Concreet is het voornemen om in de Awb een kwijtscheldingsbevoegdheid op te nemen voor de gevallen waarin de bijzondere wet niets regelt. In dat geval heeft het bestuursorgaan de mogelijkheid om een schuld kwijt te schelden als de nadelige gevolgen van de invordering onevenredig zijn in verhouding tot de met de invordering te dienen doelen. Een concept van dit wetsartikel is voorgelegd aan een aantal grote uitvoeringsorganisaties voor een uitvoeringstoets. Deze toetsen zijn nog niet volledig afgerond, maar het streven is het wetsvoorstel zo snel mogelijk bij de Tweede Kamer in te dienen.
Aanvulling d.d. 28/11: Kamer wil schuldenpardon: ‘Mensen worden soms genadeloos uitgeknepen’ (RTL Nieuws). Het gaat hier om (alleen) een pardon voor de verhogingen op overheidsschulden.
De gemeenteraad van Gorinchem heeft vorige week besloten dat minima een duurzaamheidspakket á €50 krijgen met daarin LED-lampen, tochtstrippen een waterbesparende douchekop, een schakelbaar verlengblok, radiatorfolie en een folder met bespaartips. Bron: stadgorinchem.nl.
De gemeenteraad van Kerkrade stelde vorige week het beleidsplan Armoede en Schulden Samen Aanpakken! vast. Unaniem, waar ik als penvoerder best trots op ben.
Kerkrade staat in de top 10 van armste gemeenten en hoog in de lijst met regio’s met risicovolle schulden.
In navolging van steeds meer gemeenten omvat het beleidsplan zowel het armoedebeleid als het (verplichte) beleid rond schuldhulpverlening. Het beleid rust op vijf pijlers: 1. Vroegsignalering en preventie 2. Redzaamheid versterken 3. Inkomensondersteuning 4. Schuldhulpverlening 5. Aanpak kinderarmoede
Ik begeleidde ook de hernieuwde samenwerking met Kredietbank Limburg die onder de titel KBL 2.0 schuldhulpverlening nieuwe stijl invoert en werkt met stress-sensitieve dienstverlening en saneringskredieten tenzij.
De wijziging van de Wgs is recent naar de Tweede Kamer gestuurd. De wet wordt verder uitgewerkt in het besluit gemeentelijke schuldhulpverlening ten behoeve van gegevensuitwisseling. Daarin staat o.a. wat de definitie van ‘signaal’ is in het kader van vroegsignalering en bij wie de gemeente nadere informatie voor schuldhulpverlening, zoals inkomen, vermogen en openstaande vordering, kan opvragen. Het besluit staat nu open voor internetconsultatie.
Divosa, VNG en NVVK organiseren op 19 november een bijeenkomst om de uitvoerbaarheid van de wet en het besluit te toetsen. De aanbevelingen uit deze bijeenkomst worden meegegeven aan SZW. Geef je nu op!
De NOS meldt dat banken klanten die geregeld rood staan, snel hun spaargeld opmaken of betalingen van een banklening missen, gaan wijzen op de website Geldfit. De hulpvraag wordt daar opgepakt door vrijwilligers. Afhankelijk van de problematiek wordt doorverwezen naar de gemeente. Lees hier hoe je als gemeente (betaald) kan aansluiten op Geldfit.
Ook in het kader van Amargi worden met o.a. banken afspraken gemaakt: de gegevens van de klant worden met toestemming van de klant doorgegeven aan gemeenten met een vroeg eropaf team.
En dan heb je ook nog schulden.nl, 155 help een bedrijf en sinds kort de komuitjeschuld en de hulplijn 115 Schulden te lijf. Dit moet natuurlijk allemaal gestroomlijnd worden.
Staatssecretaris Van Ark heeft daags na het Kamerdebat over armoede en schulden het voorstel Wijziging van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening ten behoeve van de uitwisseling van persoonsgegevens naar de Tweede Kamer gestuurd. Beoogde invoeringsdatum is 1 januari 2021.
Ten opzichte van de vorige versies zie ik alleen wat technische aanpassingen. De inhoud – waarover ik schreef op 20 februari en 21 juni – is op hoofdlijnen hetzelfde gebleven.
Alle signalen opvolgen
Er staat dus nog steeds in dat gemeenten bij alle signalen, dus ook enkelvoudige signalen een aanbod doen tot een eerste gesprek (!). Dat hoeft niet via een huisbezoek, maar kan ook bijvoorbeeld telefonisch of per brief. Maar toch…
Beschikking
De 8 weken termijn voor het afgeven van een beschikking – met daarin een plan van aanpak – gaat lopen vanaf ‘het eerste gesprek waarin de hulpvraag is vastgesteld’.
Alleen vaste lasten
Woningcorporaties moeten straks op verzoek van de gemeente huurachterstanden doorgeven, omdat dit noodzakelijk is om de wettelijke taak uit te kunnen voeren. Andere signalen dan huur, zorgpremie, water en energie worden niet genoemd. Met een AMvB kan de staatssecretaris later nog andere signalen aanwijzen. Gemeenten moeten actief afspraken maken met genoemde schuldeisers.
Er is dus nog geen grondslag om bij bijvoorbeeld gemeentelijke belastingschulden en beslag op bijstand zonder toestemming van de klant een melding te doen bij de schuldhulpverlening. ‘Als er al persoonsgegevens worden verwerkt, gaat dat in samenwerking met de cliënt/persoon met schulden.’
Groter bereik, geen extra middelen
In hoofdstuk 4 Gevolgen van de MvT staat de verwachting dat het aantal aanmeldingen voor schuldhulpverlening toeneemt van 193.000 naar 339.000 (75%). Maar in hoofdstuk 6 Financiële gevolgen staat: ‘Ervan uitgaande dat gemeenten het rendement en kostenbesparingen investeren in meer mensen helpen en betere hulp geven, zijn per saldo de structurele financiële gevolgen neutraal.’
Mandatering
In de nieuwe Wgs is nu formeel ook alles netjes geregeld als je de schuldhulpverlening uitbesteed aan een externe partij. Daar was in het verleden nog wel eens gedoe over.
Inwoners van Nijmegen met een inkomen tot 130% van de bijstandsnorm kunnen vanaf komend jaar voor slechts €15 een heel jaar gebruikmaken van de bus.
Bron: OVPRO
Het college van de gemeente stelde onlangs het Actieplan Schulden aanpakken in Capelle aan den IJssel vast. Het actieplan is opgesteld op basis van mijn adviezen over de Brede Schuldenaanpak en Vroegsignalering en aanbevelingen van de Rekenkamer. Doe er je voordeel mee..
De gemeenten Oldambt en Stadskanaal en zorgverzekeraar Menzis geven 75 te zware inwoners met een kleine beurs de kans twee jaar lang te werken aan een gezondere levenswijze.
Degenen die zich aanmelden, komen eerst terecht bij een diëtiste die onderzoekt of ze in aanmerking komen om mee te doen. Vervolgens worden ze twee jaar begeleid waar het gaat om gezonde voeding en kunnen ze meedoen aan sport- en beweegactiviteiten.
Bron: Dagblad van het Noorden
Bekijk ook eens de cijfers en interventies in het dossier Armoede, Schulden en Gezondheid van het RIVM
De NVVK wil dus een saneringsfonds van €3 miljard. Net als ons saneringsfonds €3 miljoen gaat het uit van het 1-schuld-principe: alle schulden worden overgenomen door 1 schuldeiser, het fonds of een kredietbank.
Het verschil is dat de NVVK de volledige schuld wil overnemen. Daarmee trek je dus als overheid alle risico naar je toe, zet je de incassobranche buiten spel en bereik je niet dat schuldeisers door gedeeltelijke kwijtschelding bijdragen aan het oplossen van het probleem.
Ik denk, dat de lat al hoog genoeg ligt als we bereiken dat alle gemeenten saneringskredieten verstrekken. Een saneringsfonds kan een aanjaagfunctie hebben of gemeenten faciliteren die geen kredietfaciliteit of borgstelling kunnen regelen.
Kleinere niet-problematische schulden kun je wel 100% herfinancieren. Dat doen sommige gemeenten al via bijvoorbeeld de kredietbank of een sociaal leenfonds.
En bedenk dat een saneringsfonds en sociale leenfondsen revolverend zijn: de ervaring leert dat zowel saneringskredieten als leningen uit een sociaal leenfonds 95% worden terugbetaald. Je hebt dus niet per se een gigantisch budget nodig, maar wel een borgstelling.
Defence for Children en Save the Children deden onderzoek naar de toegang tot voorzieningen voor kinderen die opgroeien in armoede. Ze concluderen:
Op hetzelfde moment presenteerde Divosa enkele resultaten uit de benchmark armoede en schulden. Kijk even of jouw gemeente significant daarvan afwijkt:
Staatssecretaris Van Ark schreef gisteren in een brief aan de Tweede Kamer dat invoering van De Wet vereenvoudiging beslagvrije voet, die al in maart 2017 in het Staatsblad heeft gestaan, mogelijk verder vertraagd wordt, o.a. omdat niet alle gemeenten er klaar voor zijn. De invoeringsdatum was al uitgesteld van 1 januari 2019 naar 1 januari 2021. Morgen Kamerdebat…
Ik snap maar gedeeltelijk dat ICT het probleem vormt. We kunnen toch direct al de nieuwe eenvoudige berekening invoeren en dan de benodigde gegevens per postduif uitwisselen zoals we dat nu al jaren doen?
Lees nog even Ingrediënten voor je collegevoorstel.
Ik ben blij dat de NVVK ons plan omarmt om een Saneringsfonds op te zetten. Lees en kijk op EenVandaag.nl. Dit gebeurt in de aanloop naar het Tweede Kamerdebat morgenmiddag.
Echt hoor, sanering is in de meeste gevallen (niet alle) beter voor schuldeiser, schuldenaar èn gemeente/overheid. Verstrekt jouw gemeente nog geen saneringskredieten!? Bel dan vandaag nog naar de dichtstbijzijnde kredietbank; de meesten doen je met liefde en plezier een aanbod. Denk anders ook aan private partijen zoals commerciële banken, zorgverzekeraars of (vermogens)fondsen.
Voor kleine, niet-problematische schulden is een sociaal leenfonds een mogelijke oplossing.
Lees mijn Tweet en de reacties.
Credits (krediet..) voor dit idee moeten ook naar Joke de Kock, SUNNederland, Adessium, Fonds1818, RDO en Van Bylandstichting die onderzoek en planvorming mogelijk maakten. Wij kwamen overigens uit op een fonds van € 3 miljoen in plaats van € 3 miljard. Het saneringsfonds moet vooral een aanjaagfunctie hebben voor gemeenten die nog niet saneren.
En nogmaals: dit is geen politieke speelbal! Sanering past in zowel links als rechts beleid.
De Factsheet Armoede en Schulden 2019 van de G40 themagroep Armoede en Schulden en Platform31 laat zien aan welke knoppen gemeenten kunnen draaien rond de volgende thema’s:
De factsheet biedt daarnaast relevante cijfers, een overzicht van de ontwikkelingen in wet- en regelgeving en een aantal overwegingen voor gedragsbewust beleid.
Eerder deze week organiseerde Schuldenlab070 een bijeenkomst over de innovatieve aanpak Collectief Schuldregelen.
Met de 30 grootste schuldeisers heeft Den Haag de afspraak gemaakt dat er niet langer vooraf een akkoord hoeft te worden bereikt over een afbetalingsregeling. Deze instanties, waaronder het CJIB en het UWV, vertrouwen erop dat de gemeente er alles uithaalt wat erin zit.
De schuldeisers krijgen de aanmelding van nieuwe klanten periodiek in een overzicht binnen en gaan bij de saldocheck wel/niet akkoord met een collectief saneringsvoorstel, dus met een saneringskrediet. De nieuwe aanpak is effectiever en efficiënter. Het betekent dat de gemeente niet langer jaarlijks zo’n 84.000 brieven hoeft te versturen. Het saneringskrediet geeft bovendien de schuldenaar rust (nog maar 1 schuldeiser) en schuldeisers krijgen direct hun deel van de vordering en kunnen de boeken sluiten.
Lees meer op Schuldenlab070.nl. Binnenkort nemen andere gemeenten het voorbeeld van Den Haag over. Op termijn wordt dat nog gemakkelijker als er wordt aangehaakt op het Schuldenknooppunt van de NVVK.
Eerder contact met mensen met schulden, maatwerk en een persoonsgerichte aanpak met aandacht voor de hulpvrager en zijn emoties. Dat is de sleutel voor effectieve schuldhulpverlening, blijkt uit onderzoek van Purpose in opdracht van Schouders Eronder. Enkele conclusies en aanbevelingen:
Purpose ontwikkelt nu een meetinstrument waarin de klantbeleving centraal staat en waarmee gemeenten inzicht krijgen in het functioneren van hun schuldentraject.
Eerder dit jaar riep staatssecretaris Van Ark gemeenten op om bij verrekening van vorderingen met de bijstandsuitkering de in de wet geïntroduceerde 95%-regel te hanteren.
De meeste gemeenten geven hier gevolg aan, is mijn indruk. In sommige gemeenten gaat de uitvoering hiermee direct aan de slag. De meeste gemeenten laten eerst het college hiertoe een besluit nemen en leggen het vast in beleidsregels terugvordering en verhaal. Dat lijkt me ook wel zo netjes. Hieronder een paar ingrediënten voor je collegevoorstel (met dank aan collega’s uit diverse gemeenten!):
Het college besluit:
Argumenten:
Betrokkenheid en communicatie
De 95%-regel wordt na vaststelling door het college openbaar. Bijstandsgerechtigden worden hier niet apart over geïnformeerd. Voor bestaande gevallen zijn er immers geen consequenties (tenzij je ervoor kiest die wel mee te nemen!). Bij nieuwe gevallen wordt de betreffende bijstandsgerechtigde gericht geïnformeerd. Het is zinvol om ook ketenpartners zoals sociaal raadslieden en schuldhulpverleners te informeren.
Vervolg
Praktische uitwerking
Mijn collega’s in het AD!
Om jongeren te leren omgaan met geld en ze bewust te maken van leven in armoede, verzorgen Jongerenwerk De Ronde Venen en de gemeente een challenge in de herfstvakantie: Watch the Budget.
Voor het project logeren drie groepjes jongeren vier dagen in een appartement. Met een budget van slechts €30 moeten zij deze dagen rondkomen. De jongeren krijgen opdrachten waarvan ze elke dag een vlog maken. Lees meer.
Geen nieuws is ook nieuws. Op p. 15 en 49 van de Begroting Sociale Zaken & Werkgelegenheid staan de maatregelen rond armoede en schulden. Ik vind er geen verrassingen, geen nieuwe maatregelen of budgetten voor gemeenten. Niets waar ik niet al over geblogd heb.
Het kabinet zet vooral in op koopkrachtverbetering voor werkende armen.
Ik kijk uit naar de LuckyTV van vanavond…
Een kwart van de huurders in Nederland, ruim 800.000 huishoudens, betaalt volgens het Nibud zulke hoge woonlasten dat zij te weinig geld overhouden om alle andere kosten voor levensonderhoud te kunnen betalen. 50% heeft moeite met rondkomen, 40% ervaart financiële schaarste en 30% heeft betalingsachterstanden. Mensen met te hoge woonlasten bevinden zich vooral in een sociale huurwoning. Het zijn veelal alleenstaanden, mensen met een uitkering en huurders tussen de 25 en 45 jaar. Het Nibud ziet dat zij door de hoge woonlasten flink minder uitgeven aan vrijetijdsuitgaven, vervoer, contributies en abonnementen. En als deze groep te maken krijgt met andere onvermijdbare uitgaven zoals zorgkosten, wordt er ook minder uitgegeven aan essentiële zaken als voeding.
Dit zijn conclusies uit twee onderzoeken van het Nibud:
Lees op dit blog meer artikelen in de categorie Wonen.
Tip voor gemeenten met een collectieve zorgverzekering!
De collectieve zorgverzekering kan worden verbeterd door het verplicht eigen risico te vervangen door een no-claim. Dat voorkomt dat mensen met een laag inkomen of bijstandsuitkering in één keer worden geconfronteerd met hoge zorgkosten. Dat adviseert het Centraal Planbureau (CPB).
De no-claimregeling werkt precies andersom als het eigen risico. In plaats van dat je moet betalen bij het maken van zorgkosten wordt je beloond als je geen of slechts beperkt beroep doet op je zorgverzekering.
Een verzekerde met een no-claim betaalt het (eventueel verlaagd) eigen risico in termijnen aan de zorgverzekeraar via een hogere premie. Als de verzekerde minder dan €385 aan zorg consumeert, wordt dit achteraf teruggestort op de bankrekening. Op deze manier kan een verzekerde onmogelijk worden geconfronteerd met plotseling hoge zorgkosten. Aan de andere kant zou er wel voldoende prikkel blijven om een efficiënt zorggebruik te stimuleren.
Lees meer op zorgwijzer.nl.
Vanaf 1 september is het mogelijk om bij Stichting Urgente Noden (SUN) Leiden een sociale (renteloze) lening aan te vragen. Dit is een belangrijke uitbreiding van de mogelijkheden om mensen in acute financiële nood een oplossing te bieden die perspectief biedt op een nieuwe start.
Net als bij de giften van SUN Leiden kunnen aanvragen alleen door professionele hulpverleners worden ingediend. Het budget voor het leenfonds (€50.000) is beschikbaar gesteld door de gemeente Leiden.
Een krediet uit het Sociaal Leenfonds kan bijvoorbeeld gebruikt worden om een aantal kleine vorderingen bij elkaar te voegen en daarmee incassotrajecten te voorkomen of te beëindigen. Een krediet kan ook nuttig zijn als het helpt om grotere schulden te voorkomen. In die gevallen is het logischer om iemand te helpen met een renteloze lening dan met een gift. Een sociaal krediet is mogelijk tot €1.750 voor een alleenstaande en tot €2.500 voor een gezin. In sommige gevallen kan worden geholpen met een combinatie van een lening en een gift.
SUN Leiden wordt bij het verstrekken van de leningen ondersteund door Humanitas en Schuldhulpmaatje. Zij beoordelen of een cliënt in staat is een lening af te lossen. Ook nemen zij als het nodig is de financiële begeleiding voor hun rekening.
Wil je in jouw gemeente ook aan de slag met een sociaal leenfonds? Lees dan het rapport Sociaal Leenfonds; een onderzoek naar de meerwaarde van een sociaal leenfonds.
Kennispunt Twente heeft een verkennend onderzoek uitgevoerd naar de voor- en nadelen van schuldenbewind in eigen (gemeentelijke) hand.
Eén van de voordelen is kostenbesparing: Deventer biedt bewindvoering in eigen huis tegen een kostprijstarief aan. Een tarief dat 20% onder de maximale tarieven ligt die veel bewindvoerders hanteren. Vanaf januari 2020 kunnen inwoners onder bewind maximaal het tarief dat de gemeente Deventer hanteert, vergoed krijgen vanuit de bijzondere bijstand. Ze blijven de vrijheid houden om naar een private bewindvoerder te gaan, maar zullen dan een eigen bijdrage moeten betalen als de private bewindvoerder het maximale tarief blijft vragen. Dit betekent een flinke kostenbesparing van maximaal 20% bij gelijkblijvende vraag.
In de Drechtsteden en Zwolle verwacht men een kleine kostenbesparing te realiseren door het afschalen naar lichtere goedkopere vormen van hulp.
Een andere voordeel is kwaliteitsverbetering: meer passende zorg (niet zwaarder dan nodig), meer controle op kwaliteit, grotere kans om integraal te werken en een aanbod bieden voor moeilijke doelgroepen die niet bij private bewindvoerders terecht kunnen of willen.
Er zijn ook nadelen genoemd die bijdragen aan mogelijk hogere kosten en mindere kwaliteit. Hogere kosten worden verwacht door mogelijke extra inzet op de controle van dossiers vanwege het vergrootglas waaronder een gemeente ligt. Hogere kosten zijn er mogelijk ook door cherrypicking van private bewindvoering. Enerzijds is genoemd dat gemeentelijk bewind voor moeilijke doelgroepen een uitkomst kan zijn. Anderzijds wordt ook verwezen naar inwonersgroepen die juist de overheid wantrouwen. Voor hen zou bewindvoering door de gemeente geen uitkomst zijn. Daarnaast kent bewindvoering in eigen huis een aantal risico’s: niet voldoen aan rechtmatigheid, mogelijke verstoring van een samenwerkingsrelatie met private bewindvoerders, en het risico dat je te maken krijgt met tegengestelde belangen binnen de gemeente. Hoe groot deze risico’s zijn, is afhankelijk van de lokale situatie en de insteek die wordt gekozen. De afweging van voor- en nadelen zal per gemeente anders uitwijzen.
De publicatie Armoede in Kaart 2019 van het SCP is verschenen. De belangrijkste conclusies uit dit onderzoek zijn:
Op vakantie geweest? Welkom terug! Ik heb lekker gegeten, gekanood en gezweet in Spanje en Portugal.
Ik zet even het nieuws rond armoede en schulden van de afgelopen weken voor je op een rij:
De VVD in Amsterdam berekent in dit artikel voor twee voorbeeldgezinnen de inkomenseffecten en komt tot de conclusie dat werken bijna niet loont. Het zou mooi zijn als dit eens landelijk werd onderzocht. Volgens mij zijn er geen recente onderzoeken.* En dan meteen ook goed kijken naar bruto en netto, want ik vraag me af of in de Amsterdamse berekening bijvoorbeeld de arbeidskorting is meegenomen. Overigens zoekt Amsterdam nog naar manieren om de armoedeval tegen te gaan. Suggesties zijn welkom.
De Centrale Raad van Beroep heeft alsnog bepaald dat de gemeente Enschede wel nadere informatie mag eisen bij een aanvraag om bijzondere bijstand voor de kosten van bewindvoering.
Uit onderzoek van BCC blijkt dat de gemeentelijke laptop-regelingen voor minima flink uiteenlopen. De maximale tegemoetkoming bedraagt gemiddeld €401. Zutphen hanteert een bedrag van €100, terwijl een laptop in Wijk bij Duurstede maar liefst negen keer zoveel mag kosten.
Het aantal aanmeldingen voor schuldhulpverlening neemt af, maar de schuldenproblematiek niet, zo blijkt uit onderzoek van het Nibud. Het Nibud constateert dat vooral mannen, jongeren, gezinnen met kinderen, huishoudens met werk en huishoudens met een koopwoning zich minder vaak aanmelden bij de schuldhulpverlening.
De gemeentelijke collectieve zorgverzekering voor inwoners met een laag inkomen kan volgens het CPB worden verbeterd door het verplicht eigen risico te vervangen door een no-claim. Dat voorkomt dat mensen met een laag inkomen of bijstandsuitkering in één keer worden geconfronteerd met hoge zorgkosten. Een ander verbeterpunt is het vergroten van de keuzemogelijkheden binnen de gemeenteverzekering.
De Autoriteit Persoonsgegevens adviseert o.a. om in de Wgs voor verhuurders een wettelijke grondslag te creëren om te voldoen aan de AVG. Gegevens uitwisselen mag alleen vanwege een reden die in de Europese privacywet staat vermeld. Dit kan een wettelijke verplichting of publieke taak zijn, te regelen via het wetsvoorstel. Lees ook Privacyhuiswerk voor het kabinet om schuldhulp te versimpelen in Trouw.
Mensen in schuldenbewind zijn er de afgelopen tien jaar €100 netto per maand in koopkracht op achteruit gegaan. Hun inkomen steeg, maar de (vaste) lasten stegen harder. Lees en kijk op nos.nl.
De Rechtbank Rotterdam heeft als eerste een aanvraag voor een breed moratorium toegewezen.
Minima in de gemeente Oldambt wordt uitgelegd hoe ze met een klein budget toch een gezonde maaltijd op tafel kunnen krijgen.
ZZP’ers kunnen onder voorwaarden blijven ondernemen in de Wsnp.
* Aanvulling d.d. 29 aug: ik hoorde dat VNG en min. SZW in oktober 2019 de uitkomsten bespreken van recent onderzoek naar de (theoretische) armoedeval door Stimulansz.
Amsterdam gaat experimenteren met inkomensondersteuning op maat: Amsterdammers die vanuit de bijstand aan het werk gaan en boven 120% van de bijstandsnorm komen, kunnen nog enige tijd gebruik blijven maken van de minimaregelingen. Een begeleider zoekt naar ruimte binnen de gemeentelijke regels en procedures en zet een vrij budget in als dat leidt tot een perspectief op een betere toekomst. Bijvoorbeeld door het volgen van een opleiding. Met deze maatregel wil Amsterdam terugval in armoede voorkomen.
Ik herinner me dat de gemeente Goes lang geleden zo’n regeling invoerde. Maar Goes werd toen teruggefloten door het ministerie van SZW, omdat SZW vond dat het inkomensbeleid was. De gemeente gaf bijstandsgerechtigden de garantie dat er na uitstroom geen armoedeval zou optreden. Vanuit de bijzondere bijstand compenseerden zij voor een bepaalde periode de inkomensterugval.
De Amsterdamse regeling is nog in ontwikkeling, dus ik kan nog niets concreters delen op mijn blog. Maar ik stel me voor dat het regelluwe maatwerkbudget (in Amsterdam het Doorbraakfonds en het Teambudget) misschien een uitkomst kan bieden. Of verstrek zoals Rotterdam (niet op maat) een Werkbonus. Het Nibud had 10 jaar geleden een instrument* waarmee je kon berekenen of en hoeveel je er netto op vooruit gaat als je (meer) gaat werken. De link in mijn artikel werkt niet meer, en ik weet ook niet of het Nibud nog iets dergelijks heeft. Maar zo’n instrument is misschien wel handig als je individuele klanten op maat inkomensondersteuning wil bieden.
* Aanvulling d.d. 16/7/19: Het Nibud meldt zojuist dat dit nu de werkzorgberekenaar is. Corinne, bedankt!
Lees op mijn blog alle artikelen over armoedeval.
Vermeldenswaardig in dit kader is het project ‘Simpel Switchen in de Participatieketen’. Een armoedeval kan optreden als je gaat werken. Maar er zijn meer schakelmomenten waarbij je inkomen daalt of – erger nog – tijdelijk helemaal wegvalt, bijvoorbeeld doordat je niet op tijd kunt terugvallen op een uitkering. De overgangen tussen verschillende uitkeringen of tussen bijstand en tijdelijk werk verlopen zelden rimpelloos. Met het project willen o.a. gemeenten, UWV, SVB en het ministerie van SZW de drempels en inkomstenonzekerheid voor mensen om werk te aanvaarden wegnemen en de overgangen tussen bijvoorbeeld uitkering, dagbesteding, beschut werk, banenafspraak-baan en een reguliere baan makkelijker en veiliger maken. Ook in de weg terug, als het even tegen zit.
Oplossingsrichtingen worden verzameld in een Inspiratielab. Na de zomer gaat het Inspiratielab ‘On Tour’ langs gemeenten en UWV. Er worden dan diverse oplossingsrichtingen verkend en gepresenteerd:
In totaal gaat de tour langs bij 30 gemeenten en UWV-vestigingen. Er worden regelmatig nieuwe bezoeken toegevoegd aan de evenementenpagina.
2,5 miljoen Nederlanders van 16 jaar en ouder hebben grote moeite met
lezen, schrijven en/of rekenen. Deze mensen zijn oververtegenwoordigd in de schuldhulpverlening.
Stadsring51 (Amersfoort) ontwikkelde daarom een aanpak waarbij meer oog is voor laaggeletterdheid.
De problematiek wordt opgespoord door:
Het veranderen van bestedingsgedrag door:
Het verbeteren van communicatie door:
Lees op dit blog alle artikelen over laaggeletterdheid.
Om schuldproblematiek onder jongeren uit de taboesfeer te halen is gisteren in Doetinchem het project De Rondkomers gestart. De voorstelling ‘Grip op Geld’ moet samen met een bijbehorend lesprogramma zorgen dat jeugd eerder hulp vraagt bij geldproblemen. Lees meer.
Bekijk ook de vergelijkbare lesprogramma’s MoneyWays en Your Message – Money die je als gemeente kunt inkopen bij Diversion respectievelijk TeamAlert.
Onlangs startte de landelijke campagne ‘Kom uit je schuld’.
Gemeenten kunnen hierop aanhaken met een lokale campagne. Je mag het landelijke campagnemateriaal en alle content op eigen kanalen delen en verrijken. Denk bijvoorbeeld aan verwijzingen naar het juiste loket. Je kunt posters, beeldmateriaal en social media content naar eigen wens aanvullen met een logo, telefoonnummer of e-mailadres. Wil je meer informatie? Stuur dan een mail naar Schuldhulp@emma.nl. Je ontvangt dan een e-mail over de toolbox en een contentplanning.
Eerder dit jaar riep staatssecretaris Van Ark gemeenten op om bij verrekening van vorderingen met de bijstandsuitkering de in de wet geïntroduceerde 95%-regel te hanteren. Ik schreef toen o.a. dit artikel. Lees ook even de commentaren eronder.
Gisteren schreef Van Ark in Gemeentenieuws:
‘Concreet vraag ik gemeenten om bij verrekening van een vordering met een lopende bijstandsuitkering minimaal uit te gaan van een beslagvrije voet ter hoogte van 95% van de bijstandsnorm voor een alleenstaande, respectievelijk gehuwde (ex. artikel 21 van de Participatiewet). In twee specifieke situaties is sprake van een uitzondering en zal (toch) een lagere beslagvrije voet kunnen worden gehanteerd:
Door op deze wijze te handelen kunt u reeds in hoge mate anticiperen op de aanstaande wetgeving, terwijl ook de schuldenaar op deze manier reeds de vruchten plukt van de met de wet beoogde betere bescherming van zijn bestaansminimum.’
* In deze situatie zou het hanteren van de 95% regel immers enkel tot gevolg hebben dat u afdrachtplichtig wordt richting de beslagleggende partij, terwijl er dan voor de schuldenaar niets verandert.
Minister Dekker heeft vorige week het wetsvoorstel tot herziening van het beslag- en executierecht aan de Tweede Kamer aangeboden. Het wetsvoorstel regelt o.a. dat er een beslagvrij bedrag bij beslag op een bankrekening wordt ingevoerd en dat het beslagverbod op roerende zaken wordt gemoderniseerd.
Lees meer over de aanleiding en totstandkoming.
Lees op schuldinfo.nl over de huidige regels rond bankbeslag.
Mijn oud-collega Corinne Berhitu attendeert ons in een artikel in Binnenlands Bestuur op een interessante uitspraak van de rechter. De rechtbank in Rotterdam heeft een dwangakkoord opgelegd aan een gemeente met een fraudevordering op grond van de Participatiewet.
Een inwoner met schulden werd geholpen door de gemeentelijke kredietbank. Aan de schuldeisers is een voorstel gedaan voor finale kwijting. Alle schuldeisers gingen akkoord, op 1 na, het Zorgcollege. De kredietbank wilde deze schuldeiser via een dwangakkoord laten instemmen met het aangeboden voorstel. Bij de rechtbank bleek echter dat in het schuldenpakket ook een fraudevordering van de gemeente zat. De gemeente is wel akkoord gegaan met het voorstel, maar niet met finale kwijting. Dit omdat de gemeente op grond van de artikelen 58, lid 7 sub a Pw en 60c Pw niet mag instemmen met een voorstel met finale kwijting.
Omdat de gemeente niet heeft ingestemd met finale kwijting van de restvordering, heeft de rechtbank de gemeente aangemerkt als weigerende schuldeiser. Daarom betrekt de rechtbank deze vordering ook bij het verzoek om een dwangakkoord. Lees meer.
In februari jl. kregen we het voorstel tot wijziging van de Wgs onder ogen. Ik schreef daarover dit artikel. Inmiddels is er meer duidelijkheid over hoe de Wgs eruit gaat zien:
Tot slot, in het kader van het project Amargi van de Goede Gieren maken we momenteel afspraken met diverse landelijke overheidsinstellingen en bedrijven over het doorgeven van signalen waarbij de klant heeft aangegeven dat hij behoefte heeft aan ondersteuning. Gemeenten kunnen straks meeliften op deze afspraken. Binnenkort meer daarover.
De gemeente Groningen hoeft geen bijzondere bijstand te geven aan twee inwoners die hun beschermingsbewind laten uitvoeren door een particuliere bewindvoerder. Dat oordeelt de rechtbank.
De gemeente wil dat inwoners die een schuldhulptraject volgen, alleen door de Groningse Kredietbank (GKB) worden geholpen. Bijzondere bijstand voor de kosten van een particuliere bewindvoerder wordt dan niet meer gegeven. Bewindvoerdersvereniging LOBCM protesteerde tegen dat besluit, maar had geen succes met een klacht bij de Autoriteit Consument en Markt. Ook de rechter oordeelt nu dat de GKB een gelijkwaardig alternatief is voor een particuliere bewindvoerder. Zie hier de uitspraken:
Let op: gemeenten die beschermingsbewind niet zoals Groningen hebben aangemerkt als activiteit in het algemeen belang, hebben niets aan deze uitspraak.
Lees nog even Met algemeen belangbesluit besparen op beschermingsbewind is risicovol. Daarin lees je dat het zomaar eens kan gebeuren dat een algemeen belangbesluit in bezwaar of beroep onrechtmatig blijkt en onderuit gaat.
In een brief van staatssecretaris Van Ark lees ik dat een samenwerkingsverband van o.a. schuldhulpverleners en gerechtsdeurwaarders met een landelijke telefonische hulplijn de toegang tot de schuldhulpverlening snel, laagdrempelig, anoniem en transparant gaat maken. Burgers die te maken hebben met financiële problemen of schulden of mensen uit hun netwerk kunnen telefonisch kosteloos, anoniem en vrijblijvend hun vragen stellen over waar zij bij de gemeente terecht kunnen.
Berenschot trekt deze week stevige conclusies op basis van onderzoek naar de aansluiting tussen gemeentelijke schuldhulpverlening en Wsnp:
Met andere woorden: er is een stelselwijziging nodig. Maar elk kabinet schuift dit door naar een volgend kabinet.
De Tweede Kamer wil snel antwoorden op Kamervragen hierover aan staatssecretaris Van Ark.
De Belastingdienst heeft de afgelopen twaalf jaar € 24 miljard aan toeslagen ten onrechte uitbetaald. Het merendeel daarvan komt uiteindelijk terug, maar 1,5 miljard staat nog uit en 806 miljoen euro is afgeschreven als ‘oninbaar’. Voor het merendeel van de huishoudens (62%) die toeslagen moeten terugbetalen, gaat het om één terugvordering tegelijk. Maar daar tegenover staat dat er bij 9% van de huishoudens 4 of meer terugvorderingen tegelijk liepen. 2,6 miljoen huishoudens moesten gemiddeld meer dan € 500 terugbetalen. De meeste huishoudens kunnen hun toeslagschuld snel afbetalen, maar honderdduizenden hebben langdurig te maken met toeslagschulden.
De Algemene Rekenkamer die dit onderzocht, geeft een paar aanbevelingen. De NVVK heeft nog wat concretere aanbevelingen:
Den Helder stelt een Doorbraakfonds in, bedoeld om snel te kunnen handelen in problematische schuldensituaties waarbij mensen in een impasse verkeren. De verstrekking uit het Doorbraakfonds is een lening en is onderdeel van een schuldregelingstraject. Lees meer.
Lees ook: ‘Bureaucratievrij budget’ bij aanvraag schuldhulp (Den Haag)
Na een consultatieronde is het wetsvoorstel adviesrecht besproken in bestuurlijk overleg tussen VNG en de ministeries van SZW en J&V. Het voorstel is nu om de gemeente adviesrecht te geven na drie maanden schuldenbewind. De bewindvoerder brengt in die periode de boedel in kaart en stuurt dit overzicht aan de gemeente die hierop advies kan uitbrengen aan de rechter over de best passende ondersteuning.
De VNG is positief over het voorlopig bewind, maar blijft de financiering van beschermingsbewind agenderen.
Hulpverleners in de wijk moeten inwoners met complexe en urgente sociale problemen beter en eerder kunnen helpen. Dit schrijft staatssecretaris Van Ark van SZW aan de Tweede Kamer. Van Ark start samen met gemeenten, landelijke uitvoeringsorganisaties en de ministeries van VWS, J&V, BZK en OCW een aanpak waarbij sociaal werkers ruimere bevoegdheden krijgen om hulp op maat te bieden.
De partijen onderzoeken of sociaal werkers in dringende gevallen, als inwoners vastlopen, kunnen afwijken van de regelgeving. Daarnaast bekijken ze de optie om gemeenten een time-outmogelijkheid te geven als oplossingen uit zicht raken doordat te veel partijen betrokken zijn bij één probleemhuishouden. Een dergelijke time-out moet verdere escalatie van problemen voorkomen, zoals bijvoorbeeld een huisuitzetting. Ook komt er een landelijk escalatieteam dat doorbraken kan forceren in situaties waarin dat lokaal niet is gelukt.
Tien gemeenten gaan proefdraaien met de nieuwe aanpak, zo schrijft Van Ark. Een goed initiatief, lijkt me. Maar ik zou als gemeente niet op wachten op de resultaten. Je kunt nu al aan de slag met een lokaal escalatieteam of een ‘maatwerkroute‘ zoals de collega’s van Instituut Publieke Waarden het noemen. Hanteer de Omgekeerde Toets. En creëer een maatwerkbudget voor wijkteams, zodat je niet discussie krijgt over vanuit welke koker de hulpverlening of voorziening betaald moet worden, maar snel en gericht boter bij de vis kan doen.
In Leiden starten we per 1 juli met het maatwerkbudget. We keken de kunst af bij de volgende gemeenten: Almere, Amsterdam, Breda, Capelle aan den IJssel, Dordrecht, Eemnes, Eindhoven, Enschede, Groningen, Haarlem, Haarlemmermeer, Helmond, ’s-Hertogenbosch, HetBildt, IJsselstein, Lansingerland, Leeuwarden, Mook en Middelaar, Noordoostpolder, Purmerend, Reeuwijk, Reusel-De Mierden, Rotterdam, Terschelling, Tilburg, Utrecht, Wormerland, Zaanstad, Zuidplas, Zwolle.
Ga je aan de slag met een maatwerkbudget, lees dan ook:
Het aantal aanmeldingen voor schuldhulpverlening is vorig jaar afgenomen, meldt de NVVK.
De daling is niet het gevolg van een afnemende schuldenproblematiek, zo vermoedt de NVVK. Voorzitter Florijn: ‘Alhoewel steeds meer gemeenten de deur voor iedereen openzetten, zien we in de praktijk dat toch een hele grote groep afvalt omdat zij niet aan de voorwaarden voldoen, soms voor zichzelf al hebben besloten dat ze toch geen hulp krijgen of zich enorm schamen voor hun problemen.’
De gemiddelde schuld bedraagt € 43.300. Ondernemers trekken dat gemiddelde met een schuld van € 105.000 flink omhoog.
Er werden vorig jaar ruim een kwart minder sociale kredieten verstrekt.
Goed om te zien dat er meer saneringskredieten worden verstrekt. Dit ten koste van het aantal schuldbemiddelingen.
Bekijk het NVVK Jaarverslag 2018 en lees het persbericht.
Vorige maand schreef ik Besparen op beschermingsbewind: je bent er nog niet met een algemeen belangbesluit. Ik haalde het artikel aan van Guido Le Noble (Schulinck) waarin hij zegt dat de gemeenteraad er bij een algemeen belangbesluit goed aan doet de ‘normale’ professionele bewindvoerders financiële compensatie te bieden voor het nadeel dat zij ondervinden. En nog wat andere zaken.
Ik vroeg Guido recent wat volgens hem de uiterste consequentie is als het algemeen belangbesluit niet voldoet aan de door hem genoemde voorwaarden.
Hij meldt: ‘Tegen een algemeen belangbesluit kunnen belanghebbenden (bewindvoerders) bezwaar maken, beroep bij de rechtbank instellen en hoger beroep bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) instellen. Ik ken zelf geen lopende bezwaar- of beroepsprocedures. Maar ik vrees dat als gemeenten niet doen wat ik heb opgesomd, dergelijke algemeen belangbesluiten in bezwaar of beroep onrechtmatig blijken en onderuitgaan. De laatste tijd zijn rechters algemeen belang besluiten wat strenger gaan toetsen. Wat er gebeurt als de rechter een beroep tegen een algemeen belang besluit gegrond acht, staat in artikel 8:72 van de Algemene wet bestuursrecht (Abw). De rechter kan bijvoorbeeld het bestuursorgaan opdragen een nieuw besluit te nemen. Als de rechter een algemeen belang besluit onrechtmatig oordeelt, dan kunnen benadeelde belanghebbenden de rechter verzoeken om schadevergoeding, zie de artikelen 8:88 e.v. van de Awb.’
En hij geeft nog iets meer achtergrondinfo: ‘De ACM is belast met de handhaving van de Wet Markt en Overheid: zij bekijkt of gemeenten de Wet Markt en Overheid overtreden, maar zal zich terughoudend opstellen ten aanzien van de inhoud van algemeen belangbesluiten, temeer nu daartegen aparte rechtsbescherming openstaat of heeft opengestaan (zie hierboven). De ACM kan besluiten nemen op handhavingsverzoeken en (al dan niet op verzoek) handhavingsbesluiten nemen. Tegen dergelijke besluiten staat dan weer bezwaar en beroep open. In een recente zaak (14 dec. 2018), die je ongetwijfeld kent, is een handhavingsverzoek afgewezen en bezwaar daartegen ongegrond verklaard. Het bezwaar werd ongegrond verklaard omdat de gemeente Groningen een algemeen belangbesluit had genomen. Verder ken ik geen recente besluiten van de ACM m.b.t. bewindvoering en ook geen lopende bezwaar- of beroepsprocedures daarover.’
Naschrift 15 mei 2019: Lees het artikel Een onrechtmatig algemeen belangbesluit waarin Guido le Noble het zelf nog eens helder uitlegt. En lees §5.1 (p. 209) van deze brochure over rechtsbescherming en algemeen belang.
Schouders Eronder lanceert www.kennisbundel.nl voor iedereen die werkzaam is in de schuldhulpverlening. In de Kennisbundel vind je samenvattingen van wetenschappelijke rapporten, handreikingen en andere relevante vakliteratuur. Maar ook overzichten van handige tools en filmpjes. Zo kun je gemakkelijk op de hoogte blijven van ontwikkelingen in het vakgebied.
En als gemeentelijk beleidsmaker kun je natuurlijk ook altijd terecht bij kennisbundel martijnschut.blog 🙂
Onderzoek in opdracht van o.a. het Jeugdeducatiefonds wijst uit dat 93% van de leerlingen in achterstandswijken problemen heeft, terwijl dit in reguliere wijken 59% is.
Uit het onderzoek blijkt dat leerkrachten op scholen in achterstandswijken veel sterker het gevoel hebben dat kinderen geen gelijke kansen hebben. Volgens Hans Spekman, directeur van het Jeugdeducatiefonds, zijn de resultaten nog schokkender dan hij had verwacht.
Het Jeugdeducatiefonds biedt leerkrachten handvatten om de kansenongelijkheid te bestrijden, bijvoorbeeld door bijles, logopedie, educatieve uitstapjes, opvoedondersteuning of sociale vaardigheidstrainingen te bekostigen. Gemeenten kunnen het fonds financieel ondersteunen.
Het Jaaroverzicht 2018 van stichting Van Schulden naar Kansen is uit. Eerlijk gezegd lees ik jaarverslagen bijna nooit, maar deze is toch wel de moeite waard om eens goed door te bladeren. Bijvoorbeeld om als gemeente inspiratie op te doen voor nieuwe effectieve projecten.
Met VSNK willen we (ik zit in het bestuur) bijdragen aan een duurzame oplossing voor armoede. Dat doen we door tal van projecten te ondersteunen. En let op: 78% van de projecten werkt met deelnemers die zichzelf aanmelden i.p.v. plaats van bijvoorbeeld via de gemeente of via een wijkteam. Dus gemeenten kunnen hiermee het bereik van de doelgroep verbeteren.
Alle projecten worden door de Hogeschool van Amsterdam, lectoraat armoede interventies onderzocht op impact en effect.
De vier projecten die we in dit jaarverslag uitlichten zijn:
Schoon Schip is een project binnen de Buurtwerkkamers Amsterdam, waarbij mensen worden ondersteund in het creëren van orde en overzicht in hun inkomsten en uitgaven.
Op Orde Zwolle is een samenwerkingsverband tussen vier organisaties (Sociaal Raadslieden en Formulierenbrigade van De Kern, WIJZ, Humanitas en SchuldHulpMaatje van Voor Elkaar Zwolle). Op Orde is het centrale aanmeldpunt voor hulp en advies bij thuisadministratie.
Euro-Wijzer ondersteunt vluchtelingen via een tweetalige groepstraining bij het ontwikkelen van financiële kennis, het creëren van een overzichtelijke administratie en het beheersen van uitgaven om schulden te voorkomen.
Brand New Job ondersteunt mensen om inkomsten te genereren door ze in drie stappen te begeleiden naar betaald werk.
In een brief aan de Tweede Kamer schrijft staatssecretaris Van Ark dat het Bbz per 1 januari 2020 op een aantal onderdelen wordt gewijzigd, waaronder:
In de laatste alinea’s staat dat ook gewerkt wordt aan verbetering van de schuldhulp voor zelfstandigen.
Nibud, van harte gefeliciteerd! Al 40 jaar op de bres om onze portemonnee te bewaken. Het was een feestelijk jubileumcongres gisteren. Ik voelde me zelfs ook een beetje jarig, omdat ik me realiseerde dat ik al bijna de helft van die 40 jaar regelmatig bij het Nibud over de vloer kom en sommige collega’s al langer ken dan mijn ‘echte’ collega’s. Wat een leuke club.
Het congres heeft een koninklijk tintje, want Koningin Máxima is eregast. Dat vinden wij allen zo prettig ja ja, maar we vinden het ook een beetje jammer dat ze niet speecht. Dan had ze meteen ook de gelegenheid te baat kunnen nemen om het Nibud het predicaat Koninklijk te geven. Dat mag inmiddels wel, toch? Gezien de naamsbekendheid van 90% en de affiniteit van onze Koningin met het onderwerp. (NB. Koninklijke Schut is helaas al voor mijn neus weggekaapt)
We zien een filmpje van het Nibud in het nieuws door de jaren heen. Wat vooral bijblijft zijn de bloemetjesjurken, grote brillen en permanentjes. En dat jongetje dat verrukt zijn vuisten balt en roept ‘Yes!!’ als zijn moeder vertelt dat ze er volgens het Nibud dit jaar 8 euro op vooruit gaan.
Arjen Vliegenthart en Anna van der Schors presenteren het onderzoek Geldzaken in de praktijk 2018-2019 waar ik gisteren over schreef. Mensen kunnen beter rondkomen dan een paar jaar geleden, zo blijkt. Maar Arjen deelt ook zijn zorgen. Wat als straks bijvoorbeeld de energierekening stijgt? Gedrag is weliswaar bepalender voor financiële problemen, maar een laag inkomen helpt allerminst.
Verhalenverteller Leon Giesen (Mondo Leone) ontcijfert een schatkaart en gaat op zoek naar Duits goud uit de oorlog. Hij doet daarbij naar Nibud-maatstaven misschien niet de meest ‘verstandige’ uitgaven, maar man, wat is het spannend! Spoiler alert: het levert geen goud op, maar wel avontuur en een mooi verhaal. Ik troost mij met de gedachte dat het Duitse goud nog niet is gevonden. Voor vaderdag staat er een metaaldetector op mijn verlanglijstje!
Matt Wallaert neemt ons mee in de wereld van competing pressures. Of nudging zoals wij dat in goed Nederlands noemen. Nu weet ik waarom wij M&M’s eten, een Ubertaxi nemen en hoe we ervoor gaan zorgen dat mensen verstandige (maar niet altijd bewuste) financiële keuzes maken. Matt heeft een rappe Amerikaanse tong waardoor ik soms een grap miste..
Ik volgde werksessies over het Vaste Lasten Pakket en MoneyWays. Dat zijn allebei instrumenten die je als gemeente kunt inzetten in het kader van schuldpreventie. Het verslag dat ik maakte, vind je op de website van het Nibud. Bekijk ook een korte film van het congres.
Wilco van Dijk en Minou van der Werf presenteren enkele resultaten van onderzoek in het kader van de Nibud-leerstoel ‘Psychologische determinanten van economisch keuzegedrag‘. Als DUO de studielening default op maximaal zet, lenen studenten meer dan wanneer je een ander bedrag als standaard instelt! We mogen stemmen over welke onderzoeksresultaten Minou moet presenteren, maar ze nudgt ons daarbij zodanig dat we de verstandige keuze maken. Heel prettig.
Economisch historicus Oscar Gelderblom durft het aan om – nota bene op het jubileumfeestje van het Nibud – het nut van kasboekjes in twijfel te trekken! En hij wijst er ook nog eens fijntjes op dat het gebruik van kasboekjes rond de oprichting van het Nibud meer dan halveerde! Voordat de sfeer grimmig wordt, onderstreept Oscar gelukkig nog wel de grote meerwaarde van het Nibud.
Al met al een inspirerende, inhoudelijke en gezellige dag. En misschien is 50 jaar toch beter voor een koninklijk predicaat.