Hoeveel meldingen van woningcorporaties, zorgverzekeraars en water- en energieleveranciers kun je als gemeente verwachten als volgend jaar de nieuwe Wgs in werking treedt?
SZW gaat in de Memorie van Toelichting bij de nieuwe Wgs uit van een extra bereik van 145.512 huishoudens. Ik zou dus als vuistregel hanteren: 85 meldingen per 10.000 inwoners per jaar extra.
Inforing geeft – op basis van de ervaringen van gemeenten die werken met hun applicatie RIS – een goede inschatting van het aantal meldingen per gemeente. Op te vragen via info@inforing.nl.
Vanaf 1 januari 2021 moeten gemeenten volgens de nieuwe Wgs een beschikking voor schuldhulpverlening afgeven. Dat doe je binnen 8 weken na het eerste gesprek waarin de hulpvraag is vastgesteld. Deze infographic van Schulinck geeft dat mooi weer (klik om te vergroten).
Heeft iemand een mooi voorbeeld van een beschikking? Dan deel ik die hier. Ik ben er een aan het maken voor De Ronde Venen.
Op 9 juni neemt de Eindhovens gemeenteraad een besluit over het Beleidsplan armoede & schulden 2020-2024. De infographic hieronder vat de plannen mooi samen. Er wordt onderscheid gemaakt in korte termijn acties (mede i.v.m. corona) en lange termijn oplossingen. Lees ook het eindrapport van het onderzoek dat eraan vooraf ging.
De Buddy app is gekoppeld aan je bankrekening(en). Je kunt inkomsten en uitgaven categoriseren en reserveren voor bijvoorbeeld de vaste lasten. In de ‘budgetboog’ zie je hoeveel je nog kunt uitgeven voordat de betaling van de vaste lasten in gevaar komt. Je kunt met de app ook gewoon betalingen doen zoals je gewend bent met de app van je bank. Lees meer over deze en andere functionaliteiten op buddypayment.nl
Voor veel mensen is dit een laagdrempelige manier om grip te krijgen op geldzaken. Met wat begeleiding kan het voor sommigen een alternatief zijn voor budgetbeheer.
Pilot
Gemeenten kunnen deelnemen aan een pilot. Doorlooptijd 12 maanden, met 50-100 gebruikers per gemeente. Kosten: €20 per maand per gebruiker + eenmalig €6.000. In de pilot wordt onderzoek gedaan naar stressreductie, financiële stabiliteit en gebruiksvriendelijkheid. Hulpverleners krijgen via webinars uitleg hoe zij hun cliënten kunnen begeleiden.
De onafhankelijke NVSI houdt de kostenopbouw in de gaten. Als het gebruik toeneemt, kunnen de kosten per gebruiker zeer waarschijnlijk dalen.
Het aantal kinderen in armoede moet dalen van 9,2% in 2015 naar 4,6% in 2030. Dat schrijft staatssecretaris Van Ark in een brief aan de Eerste Kamer waarin ze haar ambities voor de aanpak van kinderarmoede verder concretiseert.
Precies een jaar geleden informeerde Van Ark de Tweede Kamer over het kabinetsbrede maatregelenpakket om kinderarmoede een halt toe te roepen. Met vier ambities:
Ieder kind dat in een gezin met een laag inkomen opgroeit kan meedoen. In 2021 wordt 100% van de kinderen met ouders in de bijstand bereikt en 70% van de kinderen van de werkende gezinnen met een laag inkomen.
Het aantal huishoudens met kinderen dat te maken heeft met een laag inkomen laat de komende jaren een dalende trend zien.
Er komt periodiek kwalitatief inzicht in de brede kansarmoede onder kinderen.
Er komt periodiek een kwalitatief overzicht van goede voorbeelden en initiatieven van gemeenten en andere lokale en landelijke organisaties gericht op het voorkomen van armoede onder kinderen en de negatieve gevolgen daarvan voor kinderen.
Er wordt gewerkt aan een landelijk convenant met water- en energieleveranciers, woningcorporaties en zorgverzekeraars. NVVK is penvoerder. Inhoud:
In welk stadium wordt achterstand gemeld
Welke gegevens worden uitgewisseld
Hoe wordt gemeld (BKR, RIS of anders)
En misschien ook wat over (tijdelijke) opschorting incasso
Het voornemen is om het convenant nog dit jaar – en in ieder geval voor inwerkingtreding Wgs – te ondertekenen. Het is dus als individuele gemeente niet zinvol om de komende tijd heel veel energie te steken in het sluiten van overeenkomsten met deze landelijke partijen.
Let op: niet te verwarren met de landelijke vroegsignaleringsafspraken in het kader van Amargi.
UWV, CJIB, SVB, CAK, DUO en Belastingdienst leggen vandaag in een convenant met de NVVK vast, dat zij vanaf 1 juli in principe altijd akkoord gaan met minnelijke voorstellen van schuldhulpverleners die zijn aangesloten bij de NVVK. Altijd, tenzij er wettelijke of andere belemmeringen zijn. Deze moet de schuldeiser dan bij de saldo-opgave al melden.
Hoofdlijnen:
Schuldeiser wijst schuldenaar op mogelijkheid schuldhulpverlening.
Shv’er voert binnen 4 weken gesprek met inwoner en wijst erop dat de periodieke betalingen vanaf dat moment hervat moeten worden.
Schuldhulpverlener start stabilisatie (indien nodig) en stuurt kennisgeving naar schuldeisers.
Schuldeiser schort incasso 8 maanden op.
Shv’er vraagt om saldo-opgave.
Schuldeiser spant zich in om deze binnen 15 werkdagen te leveren en vermeldt of er op voorhand belemmeringen zijn voor een minnelijke regeling.
Shv’er spant zich in om binnen 4 maanden, doch uiterlijk 8 maanden, na saldo-opgave een betalingsregeling, herfinanciering of schuldregeling te treffen. Shv’er stuurt het voorstel ter kennisgeving naar schuldeiser,
die het automatisch aanvaardt, tenzij er dus op voorhand belemmeringen zijn gemeld. In dat geval zet de schuldeiser zich in om binnen 15 werkdagen inhoudelijk te reageren op het voorstel.
Het wetsvoorstel regelt dat gemeenten drie maanden nadat schuldenbewind is ingesteld de rechter mogen adviseren of een inwoner het beste kan worden geholpen door voortzetting van het bewind, of door een lichtere vorm van gemeentelijke ondersteuning. Verder regelt het wetsvoorstel dat schuldenbewind niet meer voor onbepaalde tijd mag worden ingesteld.
Binnen drie maanden na instelling schuldenbewindmoet de bewindvoerder een plan van aanpak naar de gemeente sturen. De gemeente mag adviseren. Het advies moet dan binnen vier weken naar de griffier, de rechthebbende en de bewindvoerder. De rechter beslist op basis daarvan of het bewind wordt voortgezet dan wel beëindigd. Gemeenten kunnen hiertegen niet in hoger beroep. Gegevens over de gezondheid van de inwoner mogen worden verwerkt in het plan van aanpak en het advies.
Als de inwoner als gevolg van lichamelijke of geestelijke toestand duurzaam niet in staat is zijn belangen waar te nemen èn er zijn problematische schulden, hoeft de rechter de bewindvoerder niet te verplichten een plan van aanpak te sturen. De gemeente heeft dan dus ook geen adviesrecht. Het bewind mag in dit geval voor onbepaalde tijd worden ingesteld.
Tilburg en de rechtbank Zeeland-West-Brabant experimenteren al met adviesrecht. Inwoners die bewind willen aanvragen, gaan nu eerst met hun bewindvoerder naar het team schuldhulpverlening. Daar wordt samen gekeken of een lichtere oplossing mogelijk is. Zo wordt ook direct gekeken of de schuld op te lossen is. Schuldenbewind is dan niet nodig. Dat blijkt in 30% van de aanmeldingen zo te zijn.
Dit bericht wordt dagelijks bijgewerkt en blijft voorlopig bovenaan staan
Wat gebeurt landelijk
Het kabinet biedt een Noodpakket voor banen en economie. Er is een tegemoetkoming inkomsten en salarissen voor werkgevers, tijdelijke ondersteuning voor zzp’ers en versoepeling van kredieten. Bekijk de infographic.
De Tijdelijke Werkgroep Sociale Impact pleit voor verruiming van het kwijtscheldingsbeleid en een breed schuldenoffensief. Op nvvk.nl lees je dat veel oplossingsrichtingen al in praktijk zijn gebracht.
Bijna 20% van de Nederlanders ervaarde in maart een inkomensterugval als gevolg van de coronacrisis. 21% verwacht die terugval ook in april. Onder hen zijn vooral jongeren 18-25 jr., zelfstandigen en flexwerkers. Het grootste deel van hen verwacht een inkomensdaling tot maximaal 30%.
In vervolg op de oproep van de Armoedecoalitie en een motie om de ‘meest kwetsbaren’ extra te beschermen, roept staatssecretaris Van Ark schuldeisers op om coulant te zijn. Maar er komt geen landelijke stop op incassoprocedures.
Het CJIB draagt deurwaarders op tijdens de coronacrisis zo veel mogelijk te zoeken naar ‘minnelijke oplossingen’. Wie een boete niet kan betalen, kan uitstel van betaling krijgen. Bestaande betalingsregelingen kunnen worden verlaagd of tijdelijk gestopt.
De KBvG adviseert gerechtsdeurwaarders met klem om ontruimingen en beslagleggingen op inboedel op te schorten waar mogelijk. In de STER-campagne bellen is oplossen roept de KBvG mensen op snel contact op te nemen als een deurwaardersbrief op de mat valt.
Minister van Veldhoven van Milieu en Wonen heeft met verhuurdersorganisaties en brancheverenigingen afgesproken nu geen huisuitzettingen te doen. Daarnaast komt er een spoedwet om tijdelijke huurcontracten te verlengen.
Sommige energiebedrijven sluiten ook niet meer af, maar hier is geen collectief standpunt over. De vereniging EnergieNed meldt: “Mochten er bedrijven en particulieren als gevolg van de coronacrisis in betalingsproblemen te komen, dan zullen leveranciers met begrip voor de situatie in gesprek gaan om individuele afspraken te maken.”
Banken stellen een aflospauze van zes maanden in voor MKB’ers. Particulieren worden bij betalingsproblemen uitgenodigd om over een oplossing te komen praten.
Minister Slob attendeert op www.lesopafstand.nl en schrijft in deze brief: ‘Ik heb SIVON [samenwerkende schoolbesturen, red.] gevraagd om voor een bedrag van €2,5 miljoen, dat ik per direct beschikbaar heb gesteld, zoveel mogelijk laptops aan te schaffen en te distribueren naar scholen in het po, vo en mbo. SIVON gaat hiermee direct aan de slag.’ Scholen en gemeenten moeten samen kijken waar dit nodig is. Slob heeft met de VNG afgesproken dat iedere gemeente een herkenbaar ‘loket’ opent voor dit soort vragen vanuit het onderwijs. Op 4 mei trekt Slob nog eens €3,8 miljoen hiervoor uit.
KPN stelt 1000 4G Routers beschikbaar aan gezinnen die vanwege geldgebrek geen wifi hebben. ABN Amro schenkt via Jeugdeducatiefonds 2.000 laptops aan arme wijken. Stichting De Verre Bergen en Coolblue doneren samen 3000 nieuwe Chromebooks in Rotterdam.
Voor kwetsbare kinderen die uithuisgeplaatst zijn, kinderen die thuis wonen met een jeugdbeschermingsmaatregel of intensieve inzet van Veilig Thuis, kinderen in de maatschappelijke opvang, vrouwenopvang en AZC’s en kinderen in de pleegzorg is er een crisisfonds. Professionals kunnen vouchers aanvragen van maximaal €50 per kind, €100 per gezin of €250 per leefgroep. Kijk op samensterkvoorkwetsbarekinderen.nl.
Het Oranjefonds stelt een hulpfonds in á €3,5 miljoen voor sociale initiatieven. Je kunt ook terecht bij het Kansfonds. Netwerk DAK opent Noodfonds voor 100.000 mensen in de knel.
Studenten mogen meer lenen bij DUO. Actiegroep Niet Mijn Schuld vindt dat absurd. DUO levert gedurende de coronacrisis geen vorderingen meer aan bij het CJIB. Studenten kunnen 3 maanden collegegeld terugkrijgen.
De ouders die hun kind(eren) vanwege de coronacrisis tijdelijk niet naar de kinderopvang of bso kunnen brengen, krijgen hun geld terug.
Steun je voedselbank. Zij hebben last van het hamsteren. En ook veilige uitgifte is lastig. In De Ronde Venen geven we extra financiële steun. In Den Haag krijgen klanten een supermarktbon. Op grond van art. 31 2e lid sub m Participatiewet kan de gemeente besluiten dat dit soort cadeaukaarten niet met de bijstandsuitkering worden verrekend. De Groningse voedselbank gaat thuis bezorgen. Meer info op vng.nl.
Maak een noodloket voor zzp-ers bijvoorbeeld zoals regio Utrecht. SZW, VNG, Divosa en ICT-leveranciers bieden een toolkit (onder meer digitale aanvraagformulieren). Zzp’ers kunnen op Krijgiktozo.nl bekijken of ze in aanmerking komen. Verstrek voorschotten, zoals Arnhem.
Schuldhulpverlener, maken je klanten vanwege de corona-bestrijding nieuwe schulden? Ontzie ze dan even, en zet een bemiddeling om in een saneringskrediet, adviseert de NVVK. Laat een inkomensterugval niet leiden tot beëindiging van een schuldregeling.
Vraag in het kader van vroegsignalering aan signaalpartners om ook e-mailadressen en telefoonnummers aan te leveren, indien beschikbaar.
Ga het gesprek aan met lokale schuldeisers, zoals woningbouwcorporaties en deurwaarders. Maak afspraken over opschorting van huisuitzettingen, coulance bij vorderingen en tijdelijke opschorting van invordering. En kijk ook naar je eigen rol als schuldeiser (inhouding bijstand en gemeentelijke belastingen).
De nacht- en dagopvang en dagbesteding voor daklozen mag open blijven. Het ministerie van VWS heeft richtlijnen opgesteld. Laat daklozen niet in grote slaapzalen, maar in lege hotelkamers overnachten. Lees meer tips voor inloophuizen.
NVVK, Divosa en VNG brengen met de Monitor Schuldhulpverlening tijdens de corona-crisis in kaart hoeveel extra aanmeldingen er zijn. Klik hier voor de eerste resultaten. Het is nu nog relatief rustig, maar dat is waarschijnlijk stilte voor de storm. Tilburg verwacht een tsunami van schulden.
Deel tijdens webinars kennis en ervaringen met andere gemeenten.
Vanaf p. 25 van het verslag van de Tijdelijke Werkgroep Sociale Impact vind je tal van initiatieven van gemeenten.
Verspreid de speciale corona-editie van de online Nibud-Geldkrant. Deze kun je desgewenst op maat laten maken voor jouw gemeente. Voor jongeren is er een online corona-editie van de GeldChecker.
Check of kinderen thuis les kunnen volgen. Regel via bijvoorbeeld Leergeld of het Jeugdeducatiefonds een laptop voor minima. Stem hierbij af met het hierboven genoemde initiatief van Slob.
Het wetsvoorstel tot wijziging van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening ten behoeve van de uitwisseling van persoonsgegevens is vandaag aangenomen door de Tweede kamer. Lees de wettekst en de samenvattingen van juni en oktober jl. Staatssecretaris Van Ark antwoordde vorige week op Kamervragen dat gemeenten geen extra middelen krijgen voor vroegsignalering. Wel gaf ze een kleine opening door te zeggen dat in de evaluatie de kosten-batenanalyse nog eens tegen het licht zal worden gehouden.
Vooral Kamerleden René Peters (CDA) en Jasper van Dijk (SP) hadden een goede dag vandaag:
Aangenomen amendementen en moties
Amendement Peters en Jasper van Dijk. In de Wgs komt te staan dat gemeenten in een verordening moeten vastleggen binnen welke termijn na het eerste gesprek over de hulpvraag wordt besloten of iemand voor een schuldenregeling in aanmerking komt (de maximale Awb-termijn is 8 weken).
Motie Peters verzoekt de regering, om met gemeenten in gesprek te gaan en te bevorderen dat gemeenten periodiek met de betrokken maatschappelijke organisaties overleggen over preventie van schulden.
Motie Peters over een maatschappelijke kosten- en batenanalyse bij de evaluatie van de wet (En misschien concludeert de staatssecretaris op basis daarvan dat gemeenten toch extra middelen nodig hebben).
Het CBS presenteerde vorige week een dashboard met gegevens over betalingsachterstand bij Belastingdienst, CAK, CJIB, DUO, SVB en/of UWV:
Waar wonen schuldenaren. Je kunt bijvoorbeeld zien hoeveel inwoners in jouw gemeente een betalingsachterstand hebben bij de Belastingdienst.
Hoeveel schuldenaren hebben betalingsachterstanden bij 2 of meer organisaties
Overlappen per organisatie
Volgorde van betalingsachterstanden
Kenmerken van schuldenaren (o.a. leeftijd, hoogte schuld, toeslaggebruik)
In het dashboard zie je dat er best aardig wat mensen zijn die bij meerdere uitvoeringsorganisaties schulden hebben. Belangrijk dus dat de Wet stroomlijning keten voor derdenbeslag snel in werking treedt.
Vandaag bespreekt de Tweede kamer de Wgs en het voorstel om vroegsignalering van betalingsachterstanden op de vaste lasten te verplichten. Zorgverzekeraars, woningcorporaties en energie- en waterleveranciers geven straks zonder toestemming van hun klant diens contactgegevens door aan de gemeente.
Ambitieuze gemeenten kunnen daarnaast ook meldingen ontvangen van partijen zoals SVB, telecombedrijven, UWV, CJIB, incassobureaus, pensioenfondsen, verzekeraars en postorderbedrijven. Amargi – een project van Goede Gieren – maakt afspraken met deze partijen. Gemeenten kunnen daarop kosteloos meeliften en hoeven dus niet zelf convenanten te sluiten.
Belangrijkste verschillen met de wettelijke vroegsignalering:
De melder vraagt altijd toestemming aan de klant, werknemer of uitkeringsgerechtigde om diens gegevens aan de gemeente door te geven.
De gemeente benadert de inwoner binnen drie dagen. Je kunt de inwoner bijvoorbeeld uitnodigen voor een gesprek of direct thuis bezoeken.
Het mooie hiervan is dat de schuldenaar niet zelf de eerste moeilijke stap hoeft te zetten.
Gemeenten ontvangen de meldingen digitaal via RIS. Gemeenten zonder RIS ontvangen de meldingen via een beveiligde online brievenbus. De gemeente hoeft niet op casusniveau de resultaten terug te koppelen aan de melder.
Geïnteresseerd? Meld je aan
Geen zorgen, je verplicht de gemeente nog tot niets. We sturen info op en nemen contact op om de vervolgstappen te bespreken.
Nederlandse Schuldhulproute
Bij de NSR verwijzen banken en andere partijen hun klanten naar geldfit.nl. Via die weg kunnen inwoners ook bij het juiste loket in jouw gemeente terechtkomen. Je kunt gratis de juiste contactgegevens op Geldfit plaatsen. Doe dat via info@geldfit.nl of tel. 085–1119551.
Er wordt momenteel onderzocht hoe de NSR, Amargi en andere routes op elkaar kunnen worden afgestemd.
Onlangs lazen we al dat begeleiding door vrijwilligers leidt tot meer inkomen en minder schulden. Saxion Hogeschool presenteert deze week ook overwegend positieve onderzoeksuitkomsten:
Minder uitval bij mensen die begeleid worden door een vrijwilliger.
Mensen die begeleid worden door een vrijwilliger lossen relatief meer per maand af.
Het duurt bij mensen met vrijwilliger aanmerkelijk langer voor alle bewijsstukken zijn aangeleverd en de schuldbemiddeling van start kan gaan. Waarschijnlijk komt dit niet door de vrijwilliger, maar ligt het omgekeerd: de vrijwilliger wordt ingeschakeld omdat het proces stagneert.
Financiële zelfredzaamheid neemt flink toe in de loop van de begeleiding. Echter nauwelijks verschil tussen wel/geen begeleiding door vrijwilliger.
Welke activiteiten van de vrijwilliger dragen bij aan hun effectiviteit?
Zowel vrijwilligers, als cliënten als professionals noemen vooral de praktische ondersteuning door vrijwilligers. Dit is ook waar vrijwilligers de meeste tijd aan besteden, ondanks het feit dat in de training veel nadruk wordt gelegd op het “op je handen zitten”. Veel cliënten zeggen dat ze niet zozeer nieuwe vaardigheden hebben geleerd, maar weer in staat waren om de regie te nemen doordat de vrijwilliger papieren ordende en inkomsten, uitgaven en schulden op een rij zette.
Één van de aanbevelingen van de onderzoekers: Zorg voor variatie in het aanbod aan vrijwillige ondersteuning. Soms past de werkwijze van Humanitas beter, soms die van Schuldhulpmaatje/Diaconaal Platform.
Staatssecretaris Van Ark roept gemeenten op om in de Week van het geld (23 tot en met 27 maart 2020) de lokale aanpak naar een schuldenvrije generatie zichtbaar te maken. Sinds 2010 is het doel van deze nationale projectweek om kinderen en jongeren te leren omgaan met geld, zowel thuis als in de klas.
Op www.weekvanhetgeld.nl vind je een overzicht van gastlessen en activiteiten die zowel tijdens de Week van het geld als gedurende het gehele schooljaar zijn in te zetten op de verschillende schoolniveaus en in buitenschoolse situaties.
De Handreiking Omgaan met armoede op scholen is bedoeld voor scholen binnen het primair en voortgezet onderwijs en bevat praktische handvatten om de gevolgen van armoede op de ontwikkeling van kinderen aan te pakken. Er worden werkwijzen gepresenteerd rond S.O.S: Signaleren, Ondersteunen en Stimuleren.
In het voorwoord roept staatssecretaris Van Ark gemeenten en scholen op om samen te werken. Tip: zoek in het document op ‘gemeente’ en vindt snel wat je als gemeente kunt doen. Zo lees je bijvoorbeeld dat Amsterdamse scholen die een ouderbijdrage van meer dan €225 vragen, niet meer in aanmerking komen voor gemeentelijke subsidie.
Je kunt je vanaf heden aanmelden voor de maandelijkse nieuwsbrief van de campagne Komuitjeschuld van het ministerie van SZW. Daarin word je op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen rond het Actieplan Brede Schuldenaanpak.
De website en nieuwsbrief Effectieveschuldhulp.nl houden op te bestaan.
In Gemeentenieuws van SZW schrijft staatssecretaris Van Ark dat ze blij is dat veel gemeenten gevolg geven aan haar oproep om een beslagvrije voet van 95% van de bijstandsnorm te hanteren. Maar ze schrijft ook:
Inmiddels hebben mij echter ook berichten bereikt dat deze methodiek in enkele gemeenten niet alleen voor de eigen vorderingen van de desbetreffende gemeente wordt gebruikt, maar tevens voor beslagen die door andere partijen worden gelegd. Voor deze gevallen, waarbij een derde partij beslag legt op een gedeelte van de uitkering van een schuldenaar, geldt echter nog steeds dat de beslaglegger de beslagvrije voet vaststelt. De gemeente komt hier geen eigenstandige bevoegdheid toe om deze tussenmaatregel hierop toe te passen en daarmee een andere beslagvrije voet te hanteren dan zoals vastgesteld door de beslaglegger.
Het is een mooi compleet beleidsplan met een paar interessante maatregelen. In de hoofdstukken 5-7 wordt elke paragraaf samengevat met een kopje ‘wat gaan we doen’. Een paar highlights:
Er komt een preventieteam dat zich o.a. richt op scholen en het vinden van werkende armen. Ook worden ervaringsdeskundigen ingezet.
Via lokale en regionale werkgevers en netwerken van zelfstandigen worden werkende armen opgespoord. Hierbij worden het Ondernemersteam en het Werkgeversservicepunt ingezet en er worden bijeenkomsten en studiedagen georganiseerd.
Er komt een financieel spreekuur voor ZZP-ers.
Breda ondersteunt minima die willen werken aan hun gezondheid (deels volgens JOGG-aanpak).
Energiearmoede wordt aangepakt met ontzorgprogramma’s, energiecoaches en een ‘groene lening’. In de Verordening voor het Woonabonnement komt een financieel arrangement, zodat minima goedkoper kunnen lenen (ook als zij een BKR-beschadiging hebben).
Er komt een drempelbedrag voor bijzondere bijstand, maar niet voor werkende armen, ZZP-ers zonder bijstand en AOW-ers.
Een schuldenafkoopfonds wordt ingezet voor inwoners met kleine schulden tot ongeveer €5.000. In tegenstelling tot bij een krediet of lening hoeft deze bijdrage niet altijd te worden terugbetaald.
De collectieve zorgverzekering maakt plaats voor maatwerk (zoals in Emmen).
8 jaar na Paritas Passé en 4 jaar na de Rijksincassovisie van het vorige kabinet lijkt er nu eindelijk een eind te komen aan overheidsinstanties die elkaar beconcurreren bij beslaglegging waardoor schuldenaren onder de beslagvrije voet belanden.
Overheidsorganisaties sluiten aan op het beslagregister en gaan met gerechtsdeurwaarders informatie uitwisselen over beslagen en verrekeningen.
Dit staat in een wetsvoorstel dat vanaf vandaag ter consultatie ligt tot 25 maart 2020.
Nu hopen dat het kabinet ook voortmaakt met vereenvoudiging van de beslagvrije voet.
Een werknemer met schulden kost de werkgever €13.000 per jaar, zo weten we uit onderzoek van het Nibud (2017). Voor werkgevers die hun werknemers willen ondersteunen maar niet weten hoe, heeft Panteia nu een stappenplan ontwikkeld (klik om te vergroten):
Een werkgever moeten geen hulpverlener zijn, maar een goede verwijzer, stellen de onderzoekers. Lees het rapport.
Vroegsignalering
Gemeente, maak in het kader van vroegsignalering afspraken met lokale werkgevers! Bij landelijke werkgevers kun je meeliften op afspraken die Amargi maakt tussen gemeenten en signaalpartners.
Naar verwachting treedt per 1 januari 2021* de Wet Inburgering 2021 in werking. Daarin staat in art. 56:
Het college verbindt aan de bijstand van de belanghebbende de verplichting om gedurende een periode van zes maanden, gerekend vanaf de dag waarop het recht op bijstand ontstaat, mee te werken aan het door het college in naam van de belanghebbende verrichten van betalingen uit de toegekende bijstand van huur, gas, water en stroom en de verplichte zorgverzekering
Klik hier voor de concept-wettekst en memorie van toelichting.
Van dezelfde vaste lasten moeten gemeenten betalingsachterstanden gaan vroegsignaleren in het kader van de wet gemeentelijke schuldhulpverlening die waarschijnlijk ook per 1-1-2021 in werking treedt. Beide wetsvoorstellen moeten overigens nog naar de Tweede Kamer.
Bespreek even met je collega van inburgering en sociale dienst hoe je dit gaat aanpakken. Misschien wil de sociale dienst helemaal geen ‘administratiekantoor’ zijn? Volgens mij kun je het dan ook beleggen bij budgetbeheer of extern beleggen bij een administratie- of bewindvoerderskantoor. Dan kun je het bovendien meteen ook oppakken voor de statushouders die binnen zes maanden al werkt maar nog wel ontzorging nodig heeft.
Alle Turken die naar Nederland komen moeten vanaf 2021 alsnog verplicht inburgeren. De invoering van de nieuwe inburgeringswet maakt een einde aan de uitzonderingspositie die Turken nu nog hebben.
* Op 23 maart 2020 schrijft minister Koolmees dat de ingangsdatum verschuift naar 1 juli 2021.
Dat is de mooie uitkomst van een representatief meerjarenonderzoek van mijn LSTA-collega Jansje van Middendorp naar ondersteuning door vrijwilligers aan hulpvragers met administratieve en/of financiële problemen. Lees haar rapport Wat levert thuisadministratie op?. De belangrijkste uitkomsten staan in een factsheet.
Er zijn 340 vrijwilligersorganisaties die in Nederland ondersteuning bieden bij de thuisadministratie. Ongeveer de helft van deze organisaties is aangesloten bij Schuldhulpmaatje of Humanitas. Het Landelijk Stimuleringsnetwerk Thuisadministratie (LSTA) ondersteunt lokale organisaties zonder landelijke koepel, maar ook afdelingen van koepels kunnen gebruik maken van de diensten van het LSTA.
In jouw gemeente
Op de website van het LSTA vind je een kaart met alle vrijwilligersorganisaties. Nog geen vrijwilligersorganisatie in jouw gemeente? Neem dan voor advies contact op met het LSTA .
Alliantie vrijwilligersorganisaties
In 2019 is met steun van het kabinet de Alliantie voor Vrijwilligersorganisaties in de Schuldhulpverlening (AVS) opgericht. Hierin zijn naast LSTA, Schuldhulpmaatje en Humanitas ook het Leger des Heils, Inspraakorgaan Turken in Nederland (IOT) en Samenwerkingsverband van Marokkaanse Nederlanders (SMN) vertegenwoordigd. Doel van de AVS is om de kwaliteit en landelijke dekking van de vrijwillige inzet te verbeteren. Daar hoor je binnenkort meer over.
Mensen die door problematische schulden hun boetes niet kunnen betalen, krijgen voortaan een adempauze. Minister Dekker van Rechtsbescherming komt per 1 april 2020 met een zogenoemde noodstopprocedure bij het CJIB, zo schrijft hij in een brief aan de Tweede Kamer.
In maart 2019 dienden Tweede Kamerleden Raemakers (D66) en Peters (CDA) een motie in die de regering opriep om in overleg met CJIB en gemeenten tot een ‘noodstopprocedure’ te komen voor mensen met schulden die hun administratieve sancties op grond van de Wet administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften (Wahv-boetes) niet kunnen betalen.
Procedure: 5 pijlers
De noodstopprocedure bestaat uit 5 pijlers:
Mensen die door schulden hun geldelijke sanctie niet kunnen betalen, en bij wie geen uitzicht bestaat op betaling, kunnen maximaal 4 maanden uitstel van betaling (=noodstop) krijgen;
Het CJIB schort de inning op. Er worden geen nieuwe verhogingen opgelegd;
Betrokkene meldt zich bij de gemeente/schuldhulpverlening. Op het moment dat schuldhulpverlening wordt gestart, kan de noodstop met 8 maanden worden verlengd;
De noodstop kan worden beëindigd als afspraken niet worden nagekomen;
De geldelijke sanctie van het CJIB wordt na de noodstop (in termijnen) afbetaald, mede afhankelijk van het gekozen schuldhulptraject.
De rol van de gemeenten verandert dus niet. Je zult net als nu verzoeken om schuldhulpverlening van inwoners ontvangen, beoordelen en hen daarvoor al dan niet toelaten. Je kunt het hulpverleningstraject bovendien naar eigen inzicht inrichten en betrokkene helpen om een betalingsregeling te treffen.
… Eind 2018 stond dezelfde kop in de krant. Toen ook naar aanleiding van Aedes-onderzoek. Maar toen zonder vraagteken.
Aedes stelt in haar persbericht nu: ‘Achterstandswijken in Nederland? Die zijn dichterbij dan ooit.’ en ‘De instroom van mensen met een laag inkomen in wijken met corporatiewoningen blijft groeien. Daar komt bij dat huurders met een hoger inkomen steeds vaker de wijken verlaten. De concentratie van mensen die vaker hulp en ondersteuning nodig hebben is daardoor nóg groter dan verwacht.’
Aedes roept gemeenten op om ervoor te zorgen dat marktpartijen binnen hun projecten voldoende sociale huurwoningen opnemen. Corporaties willen samen met gemeenten meer sturen op spreiding en te veel geconcentreerde plaatsingen voorkomen. Corporaties roepen de overheid daarom op om de markttoets af te schaffen zodat woningcorporaties ook woningen met een middenhuur kunnen bouwen in wijken waar nu te veel sociale huurwoningen staan.
Wetsvoorstel
In haar reactie op de oproep zegt Minister van Vollenhoven dat zij een betere mix van bewoners in achterstandwijken wil. Ze wil daarom woningcorporaties de mogelijkheid bieden om meer mensen met een hoger inkomen toe te laten. Op dit moment kunnen de corporaties 10% van de woningen toewijzen aan mensen met een hoger inkomen. Van Veldhoven wil dat percentage verhogen naar 15%. Ze stuurt hierover nog voor de zomer een wetsvoorstel naar de Tweede Kamer.
‘s-Hertogenbosch presenteert haar Aanvalsplan armoede en schulden in de brochure Arm in arm tegen armoede 2020. Mooi gedaan Gerda en Rinske! En wat goed dat het belang van schrijven in eenvoudig Nederlands ook aan de orde komt.
Groningen voert zelf beschermingsbewind uit en merkte dit in 2014 aan als activiteit in het algemeen belang. De gemeente hoeft daardoor niet de kostprijs door te berekenen en ook niet bijzondere bijstand te verlenen voor particuliere bewindvoering.
Bewindvoerders vonden dat Groningen hiermee de Wet markt en overheid overtreedt en verzocht de ACM hierop te handhaven. De ACM stelde in 2018 echter dat een activiteit in het algemeen belang niet onder haar toezicht valt en wees het handhavingsverzoek daarom af.
Bewindvoerders gingen daarop in beroep, maar zonder het gewenste resultaat: de Rechtbank oordeelde 16 januari jl. dat de uitspraak van de ACM juist is en dat de werkwijze van de gemeente Groningen niet in strijd is met de Wet Markt en Overheid.
Uit koopkrachtberekeningen van het Nibud blijkt dat niet-werkenden er dit jaar minder op vooruit gaan dan werkenden. De koopkrachtstijging van niet-werkenden blijft steken onder de 1%, wat betekent dat zij per maand €10 tot €20 meer te besteden hebben. Hieronder de belangrijkste factoren die van invloed zijn op de koopkracht:
De harde inkomensgrens voor de huurtoeslag is vervallen. In plaats daarvan wordt de grens nu inkomensafhankelijk afgebouwd en hierdoor komen meer huishoudens voor huurtoeslag in aanmerking.
Meer huishoudens met kinderen hebben in 2020 recht op kindgebonden budget. Dat komt doordat de inkomensgrens voor stellen met kinderen is verhoogd. Hierdoor hebben meer mensen met een hoger inkomen recht op het maximale kindgebonden budget.
De beperkingen die de kinderbijslag kende voor 16- en 17-jarigen, vervallen. Daardoor is er geen maximum bedrag meer dat zij mogen bijverdienen. Ook blijven hun ouders kinderbijslag ontvangen als zij al voor hun 18e studeren in het hoger onderwijs.
Voor veel huishoudens zal de energierekening lager zijn omdat de belasting op energie dit jaar omlaag gaat.
De prijzen stijgen met gemiddeld 1,6%
De gemiddelde loonstijging is 2,8%.
Veel werkenden profiteren van de verhoging van de arbeidskorting.
Pensioenen worden opnieuw niet geïndexeerd.
Tip: bereken het effect van gemeentelijke minimaregelingen op de koopkracht van minima in jouw gemeente.
De Tweede Kamer stemde vandaag over moties rond armoede en schulden. De eerste zeven aangenomen moties zijn relevant voor gemeenten en worden daarom hieronder wat verder toegelicht.
Nader gewijzigde motie over de uitvoering van artikel 60c van de Participatiewet. De indieners constateren dat vorderingen in het kader van de Participatiewet wettelijk niet mogen worden kwijtgescholden en dat dit voor gemeenten tot de onduidelijke situatie leidt dat zij zelf niet mee kunnen werken aan hun eigen schuldregeling, en daardoor soms zelfs tegenover zichzelf komen te staan bij de rechter. De motie verzoekt de regering in kaart te brengen hoe vaak de uitvoering van artikel 60c van de Participatiewet leidt tot een dubbelrol voor gemeenten bij mensen met problematische schulden en in overleg met VNG te onderzoeken of en hoe deze onduidelijke situatie het beste kan worden voorkomen.
Motie over het uitwerken van een laatstekanscuratele. Motie verzoekt de regering om laatstekanscuratele interdepartementaal uit te werken in het actieplan ‘naar geen uithuiszettingen wegens schulden’. Opvallend: een vergelijkbare motie (ook van Peters) werd precies een jaar geleden ook al aangenomen.
Motie over afspraken met schuldeisers over 75% van de totale schuld. Verzoekt de regering te onderzoeken of het mogelijk is om af te spreken, dat als er met schuldeisers afspraken zijn gemaakt over 75% van de totale schuld, de overige schuldeisers automatisch ook akkoord gaan. NB. In combinatie met collectief schuldregelen realiseer je zo een enorme versnelling!
Motie over een sluitende aanpak voor het niet gebruiken van regelingen. Verzoekt de regering om per 1 januari 2021 een sluitende aanpak te realiseren waarbij mensen die zich bij de gemeente, de SVB of het UWV melden voor een bijstands-, AOW- of WW-uitkering actief worden gewezen op de mogelijkheid van een AIO-, lOW- of IOAW-uitkering.
Gewijzigde motie over aanpassing van de Nadere regels kwijtschelding. Deze motie verzoekt de regering de Nadere regels kwijtschelding spoedig aan te passen, zodat iedereen met een inkomen tot 130% van het minimuminkomen en een bescheiden bedrag aan spaargeld net als bijstandsgerechtigden in aanmerking kan komen voor kwijtschelding.
70% van de Nederlanders schat het aantal kinderen dat in Nederland onder de armoedegrens leeft te laag in of geeft aan geen idee te hebben van de omvang van kinderarmoede. Dit blijkt uit onderzoek in opdracht van Samen voor alle Kinderen (Sam&). Met een persbericht hierover start ook de nieuwe campagne van Sam&. Je hoorde het misschien al op de radio vandaag. Doel is om mensen te wijzen op samenvoorallekinderen.nl en de voorzieningen van gemeenten en fondsen die je daar kunt aanvragen. Lees hier hoe je als gemeente jouw voorzieningen op de website kunt zetten.
Beschermingsbewind wordt meestal ingesteld op verzoek van degene wiens financiën beheerd moet worden. Wanneer betrokkene geen beschermingsbewind wil, of niet in staat is om het aan te vragen, kan een gemeente sinds 2014 onder bepaalde voorwaarden beschermingsbewind aanvragen. Een mooi instrument om bijvoorbeeld in te zetten bij zorgmijders bij wie vanwege een huurachterstand ontruiming dreigt. Lees meer op schuldinfo.nl.
.. zo lees ik op Amsterdam.nl. Niet nieuw, hoor ik je denken. Er zijn meer gemeenten die schulden van jongeren geheel of gedeeltelijk overnemen. En gemeenten die de restschuld gedeeltelijk kwijtschelden als de jongere meewerkt aan bijvoorbeeld werk of scholing. Sommige gemeenten verlengen voor jongeren de standaard aflosperiode van drie naar bijvoorbeeld vijf jaar. In het artikel Twee keer zoveel jongeren in schuldhulpverlening staan links naar voorbeelden van andere gemeenten.
Maar de Amsterdamse aanpak heeft wel een paar nieuwe elementen. Zo staat de schuld bij BKR als sociale lening geregistreerd en niet als schuldsanering. Een schuldsanering is voor banken namelijk nog acht jaar lang reden om geen hypotheek af te geven.
De gemeente doet een donatie van €750 per traject om het voor hen aantrekkelijker te maken om aan de pilot mee te werken. De jongeren wordt eveneens €750 kwijtgescholden als ze goed hun best doen.
Met ‘jongeren’ wordt gedoeld op Amsterdammers tussen de 18 en 34 jaar.
Sinds 1 januari 2020 geldt voor de maximale eigen bijdrage aan Wmo-maatwerkvoorzieningen een voor ieder gelijk ‘abonnementstarief’ van €19 per maand. Voorheen was de hoogte van de eigen bijdrage afhankelijk van inkomen en vermogen.
Met de invoering van het abonnementstarief worden vooral middeninkomens tegemoetgekomen. Voor minima heeft het nauwelijks tot geen effect. Alleen het feit dat de bijdrage voor aangewezen algemene voorzieningen en maatwerkvoorzieningen niet meer mag worden gestapeld, kan gunstig zijn voor minima.
Gemeenten mogen voor minima nog wel gewoon de eigen bijdrage op nihil stellen. Zoals bijvoorbeeld de gemeente Woudenberg doet. Maar je kunt dat ook (blijven) doen via de collectieve zorgverzekering. Het voordeel voor de gemeente is dat het niet ten koste gaat van inkomsten, terwijl de verzekerde wel volledig wordt gecompenseerd. Het verzekerd bedrag hoeft niet groter te zijn dan 12 x €19.
Om de wijziging van de Wgs tot een succesvolle en effectief uitvoerbare wet voor gemeenten te maken, hebben VNG, Divosa, NVVK, gemeenten en uitvoerende partijen een korte uitvoeringstoets gehouden. In deze brief aan staatssecretaris Van Ark staan zes succesvoorwaarden, met veel nadruk op de zesde voorwaarde:
Behoud ruimte voor lokaal beleid bij het ontvangen, kwalificeren en verrijken van vroegsignalen
Specificeer de typen vroegsignalen
Stel een realistische termijn voor het plan van aanpak
Zorg voor een integrale benadering van de schuldenproblematiek
Beschikbaarheid van landelijke ICT-voorzieningen voor gegevensuitwisseling en de duidelijkheid van governance in de schuldenketen is nodig
Zorg voor voldoende capaciteit en financiële middelen
Stadsring51, de schuldhulpverleningsorganisatie van Amersfoort en Leusden gebruikt de app Tingit om te communiceren met klanten.
De app geeft overzicht en inzicht. En uit de praktijk van de stress-sensitieve dienstverlening weten we: overzicht creëert rust! De app vervangt niet de persoonlijke communicatie, maar vult deze aan.
Wat biedt de app:
Hele proces van schuldhulp, in overzichtelijke ‘brokjes’, met daarbij wat van de klant verwacht wordt en in welke fase hij zit.
Alles wat in de spreekkamer besproken is.
Chatten, mailen of SMS-en met hulpverlener.
Op de klant toegesneden informatie en tips.
Agenda met afspraken en (aanmelden voor) evenementen zoals budgetcursus. Klant krijgt reminder voor gesprek (minder no-show!).
Professional kan via dashboard alles volgen.
Wil je dit ook in jouw gemeente? Sluit dan aan bij de coöperatie Tingit. Leden investeren en profiteren samen van de doorontwikkeling. Let op, misschien is je gemeente al aangesloten, want er zijn meer apps voor het sociaal domein.
Armoede heeft een negatieve invloed op de leerprestaties en sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen. Dat zeggen leraren die zijn ondervraagd door DUO.
We wisten al dat opgroeien in armoede is af te lezen aan langzamere hersenontwikkeling in eerste levensjaren. Ook weten we dat het opgroeien in armoede gepaard gaat met meer chronische stress en dat de gevolgen ervan nog op 17- en 24-jarige leeftijd kunnen worden vastgesteld aan onder meer een slechter werkgeheugen. En uit Amerikaans onderzoek blijkt dat een inkomensverbetering bij arme gezinnen is af te lezen aan hogere cognitieve vermogens op latere leeftijd.
Leerkrachten zoeken vaak geen contact met (hulp)instanties zoals de gemeente, Stichting Leergeld, schoolmaatschappelijk werk en CJG, zo blijkt uit het DUO-onderzoek. Lees wat leerkrachten kunnen doen:
Arnhem gaat schulden kwijtschelden van mensen die drie jaar lang aan een betalingsregeling hebben meegewerkt. Het gaat om bijvoorbeeld leenbijstand of bijstandsuitkeringen die later terugbetaald moesten worden wanneer ontvangers werk kregen. Fraudeschulden worden niet kwijtgescholden.
Fraudeschulden mag je volgens de Fraudewet ook niet zomaar kwijtschelden. Dat mag pas na tien jaar. De boete mag je eventueel wel deels kwijtschelden, maar alleen in het kader van een schuldregeling.
Verder verlaagt Arnhem de incassokosten, wordt er geen rente meer in rekening gebracht over langlopende schulden en bedraagt de beslagvrije voet minimaal 95%. Dit laatste is in lijn met de oproep van de staatssecretaris.
PS: André Moerman, bedankt voor de correctie in mijn artikel!
En de langdurige armoede stijgt niet meer. Bij kinderen daalt de langdurige armoede zelfs een beetje. Dit blijkt uit de nieuwste CBS-gegevens over risico op armoede.
Gemeenten moeten straks alle meldingen van betalingsachterstanden van woningcorporaties, zorgverzekeraars, water- en energieleveranciers opvolgen. Je hoeft niet per se iedereen thuis te bezoeken. Een brief, app, sms, e-mail of telefoontje is ook goed.
Maar van brieven weten we dat ze weinig effectief zijn. En we krijgen niet altijd een telefoonnummer van de melder. En huisbezoeken zijn relatief duur.
Het is dus zaak hele goede afspraken te maken met meldende partijen: zorg dat je waardevolle meldingen krijgt.
De nieuwe Wgs geeft een grondslag om – zodra de inwoner een hulpvraag heeft geformuleerd – te mogen checken of hij al bekend is bij bijvoorbeeld de hulpverlening of bijstandsadministratie. Maar bij vroegsignalering is er vaak nog geen hulpvraag :(. Overleg daarom met de meldende partij of je meldingen kunt krijgen waarbij de klant/werknemer een hulpvraag heeft geformuleerd. Zo werken we bij Amargi.
Laatst hoorde ik een verfrissend inzicht van nota bene een privacy-functionaris bij een gemeente: je moet juist eerst checken of de klant al bekend is, anders kun je niet proportioneel handelen! En die proportionaliteit is juist zo belangrijk in de AVG.
Op basis van deze check en matching selecteer je welke inwoners je gaat benaderen. Volgens mij kun je overige (enkelvoudige) meldingen ongezien* terugleggen bij de melders. In hun aanmaningsbrieven doen ze (namens de gemeente) een aanbod voor hulpverlening. Ik weet niet of dat juridisch helemaal standhoudt, maar het is in ieder geval effectiever dan met hagel schieten.
*Ongezien, want de meldingen zitten in RIS/VPS of ander ICT-systeem en rollen er pas uit als ze door de selectie heen komen.
Nog een ander puntje m.b.t. de nieuwe Wgs: gemeenten moeten straks aan schuldeisers gaan melden dat hun klant gebruikmaakt van schuldhulpverlening. Lees: Gemeenten moeten namen doorgeven aan schuldeisers (BB, 30/10). Het is nu nog niet duidelijk in welke fase dat moet. Bij afgeven beschikking of ondertekening schuldregelingsovereenkomst? Veel eerder lukt niet, want dan weten we nog niet wie alle schuldeisers zijn. Dit wordt nog uitgewerkt.
Vandaag is het Geldplan ZZP gelanceerd. Het is een online stappenplan waarmee zzp’ers hun geldzaken in beeld kunnen brengen. Daarmee kunnen zij zien welke risico’s er zijn, hun kans op succes vergroten en die op financiële problemen juist verkleinen.
Dit Geldplan bevat – net als andere geldplannen – geen nieuwe informatie. Maar het mooie is dat je op basis van je profiel alleen info krijgt voorgeschoteld die direct voor jou relevant is.
Ik maakte het Geldplan samen met het Nibud. Erg leuk om te doen, al was het maar om als zzp’er zelf veel te leren over mijn financiële administratie.
Tip: presenteer het Geldplan op je (gemeentelijke) website en attendeer zzp’ers erop. Het werkt preventief voor startende zzp’ers, maar is ook nuttig voor zzp’ers die al een eindje op weg zijn.
Zijn er gemeenten die een generaal schuldenpardon hebben uitgevoerd of overwogen? Waarbij inwoners dus in één klap van hun schulden worden verlost. Een gemeente heeft me gevraagd een paar scenario’s op een rij te zetten met daarbij de kosten en baten. Ik houd me aanbevolen voor suggesties en zal het hier tzt (geanonimiseerd) delen.
Eens in de zoveel tijd gaan er ook stemmen op voor een landelijk pardon.
En ook vandaag wordt in de Tweede Kamer gepleit voor varianten van een Saneringsfonds die heel ver gaan in het overnemen en kwijtschelden van schulden. Staatssecretaris zegt toe de komende weken onderzoek te doen.
Ook de vraag of een algehele kwijtscheldingsbepaling voor overheidsschulden haalbaar is, is vandaag aan de orde tijdens het debat. De staatsecretaris merkt op dat overheidsschulden heel verschillend van aard zijn. Een studieschuld is qua aard wezenlijk anders dan een strafrechtelijke beschikking. De verschillende regelingen kennen van daaruit ieder hun eigen kwijtscheldingbeleid. De Minister voor Rechtsbescherming heeft enige tijd geleden aangekondigd dat hij in de Algemene wet bestuursrecht een bevoegdheid voor bestuursorganen tot kwijtschelding van bestuurlijke geldschulden wil opnemen. Concreet is het voornemen om in de Awb een kwijtscheldingsbevoegdheid op te nemen voor de gevallen waarin de bijzondere wet niets regelt. In dat geval heeft het bestuursorgaan de mogelijkheid om een schuld kwijt te schelden als de nadelige gevolgen van de invordering onevenredig zijn in verhouding tot de met de invordering te dienen doelen. Een concept van dit wetsartikel is voorgelegd aan een aantal grote uitvoeringsorganisaties voor een uitvoeringstoets. Deze toetsen zijn nog niet volledig afgerond, maar het streven is het wetsvoorstel zo snel mogelijk bij de Tweede Kamer in te dienen.
De gemeenteraad van Gorinchem heeft vorige week besloten dat minima een duurzaamheidspakket á €50 krijgen met daarin LED-lampen, tochtstrippen een waterbesparende douchekop, een schakelbaar verlengblok, radiatorfolie en een folder met bespaartips. Bron: stadgorinchem.nl.
Kerkrade staat in de top 10 van armste gemeenten en hoog in de lijst met regio’s met risicovolle schulden.
In navolging van steeds meer gemeenten omvat het beleidsplan zowel het armoedebeleid als het (verplichte) beleid rond schuldhulpverlening. Het beleid rust op vijf pijlers: 1. Vroegsignalering en preventie 2. Redzaamheid versterken 3. Inkomensondersteuning 4. Schuldhulpverlening 5. Aanpak kinderarmoede
Ik begeleidde ook de hernieuwde samenwerking met Kredietbank Limburg die onder de titel KBL 2.0 schuldhulpverlening nieuwe stijl invoert en werkt met stress-sensitieve dienstverlening en saneringskredieten tenzij.
De wijziging van de Wgs is recent naar de Tweede Kamer gestuurd. De wet wordt verder uitgewerkt in het besluit gemeentelijke schuldhulpverlening ten behoeve van gegevensuitwisseling. Daarin staat o.a. wat de definitie van ‘signaal’ is in het kader van vroegsignalering en bij wie de gemeente nadere informatie voor schuldhulpverlening, zoals inkomen, vermogen en openstaande vordering, kan opvragen. Het besluit staat nu open voor internetconsultatie.
Divosa, VNG en NVVK organiseren op 19 november een bijeenkomst om de uitvoerbaarheid van de wet en het besluit te toetsen. De aanbevelingen uit deze bijeenkomst worden meegegeven aan SZW. Geef je nu op!
De NOS meldt dat banken klanten die geregeld rood staan, snel hun spaargeld opmaken of betalingen van een banklening missen, gaan wijzen op de website Geldfit. De hulpvraag wordt daar opgepakt door vrijwilligers. Afhankelijk van de problematiek wordt doorverwezen naar de gemeente. Lees hier hoe je als gemeente (betaald) kan aansluiten op Geldfit.
Ook in het kader van Amargi worden met o.a. banken afspraken gemaakt: de gegevens van de klant worden met toestemming van de klant doorgegeven aan gemeenten. Een vroeg eropaf team gaat er binnen drie dagen op af. De klant hoeft dus niet zelf de eerste stap te zetten.
En dan heb je ook nog schulden.nl, 155 help een bedrijf, vroegsignalering, Shout, komuitjeschuld, schuldendebaas, hulplijn 115 Schulden te lijf en talloze apps en lokale initiatieven. Ik zie concurrentie ontstaan tussen verschillende initiatieven, ook bij initiatieven die door het rijk worden gesteund. Volgens mij is het daarom noodzakelijk dat het rijk hier de regie pakt.
Ten opzichte van de vorige versies zie ik alleen wat technische aanpassingen. De inhoud – waarover ik schreef op 20 februari en 21 juni – is op hoofdlijnen hetzelfde gebleven.
Alle signalen opvolgen
Er staat dus nog steeds in dat gemeenten bij alle signalen, dus ook enkelvoudige signalen een aanbod doen tot een eerste gesprek (!). Dat hoeft niet via een huisbezoek, maar kan ook bijvoorbeeld telefonisch of per brief. Maar toch…
Beschikking
De 8 weken termijn voor het afgeven van een beschikking – met daarin een plan van aanpak – gaat lopen vanaf ‘het eerste gesprek waarin de hulpvraag is vastgesteld’.
Alleen vaste lasten
Woningcorporaties moeten straks op verzoek van de gemeente huurachterstanden doorgeven, omdat dit noodzakelijk is om de wettelijke taak uit te kunnen voeren. Andere signalen dan huur, zorgpremie, water en energie worden niet genoemd. Met een AMvB kan de staatssecretaris later nog andere signalen aanwijzen. Gemeenten moeten actief afspraken maken met genoemde schuldeisers.
Er is dus nog geen grondslag om bij bijvoorbeeld gemeentelijke belastingschulden en beslag op bijstand zonder toestemming van de klant een melding te doen bij de schuldhulpverlening. ‘Als er al persoonsgegevens worden verwerkt, gaat dat in samenwerking met de cliënt/persoon met schulden.’
Groter bereik, geen extra middelen
In hoofdstuk 4 Gevolgen van de MvT staat de verwachting dat het aantal aanmeldingen voor schuldhulpverlening toeneemt van 193.000 naar 339.000 (75%). Maar in hoofdstuk 6 Financiële gevolgen staat: ‘Ervan uitgaande dat gemeenten het rendement en kostenbesparingen investeren in meer mensen helpen en betere hulp geven, zijn per saldo de structurele financiële gevolgen neutraal.’
Mandatering
In de nieuwe Wgs is nu formeel ook alles netjes geregeld als je de schuldhulpverlening uitbesteed aan een externe partij. Daar was in het verleden nog wel eens gedoe over.
De gemeenten Oldambt en Stadskanaal en zorgverzekeraar Menzis geven 75 te zware inwoners met een kleine beurs de kans twee jaar lang te werken aan een gezondere levenswijze.
Degenen die zich aanmelden, komen eerst terecht bij een diëtiste die onderzoekt of ze in aanmerking komen om mee te doen. Vervolgens worden ze twee jaar begeleid waar het gaat om gezonde voeding en kunnen ze meedoen aan sport- en beweegactiviteiten.
De NVVK wil dus een saneringsfonds van €3 miljard. Net als ons saneringsfonds €3 miljoen gaat het uit van het 1-schuld-principe: alle schulden worden overgenomen door 1 schuldeiser, het fonds of een kredietbank.
Het verschil is dat de NVVK de volledige schuld wil overnemen. Daarmee trek je dus als overheid alle risico naar je toe, zet je de incassobranche buiten spel en bereik je niet dat schuldeisers door gedeeltelijke kwijtschelding bijdragen aan het oplossen van het probleem.
Ik denk, dat de lat al hoog genoeg ligt als we bereiken dat alle gemeenten saneringskredieten verstrekken. Een saneringsfonds kan een aanjaagfunctie hebben of gemeenten faciliteren die geen kredietfaciliteit of borgstelling kunnen regelen.
Kleinere niet-problematische schulden kun je wel 100% herfinancieren. Dat doen sommige gemeenten al via bijvoorbeeld de kredietbank of een sociaal leenfonds.
En bedenk dat een saneringsfonds en sociale leenfondsen revolverend zijn: de ervaring leert dat zowel saneringskredieten als leningen uit een sociaal leenfonds 95% worden terugbetaald. Je hebt dus niet per se een gigantisch budget nodig, maar wel een borgstelling.
y
