Auteursarchief: Martijn

Gemeentelijke Kinderombudsman doet voorstellen voor bestrijding kinderarmoede

Posted on by

De gemeentelijke kinderombudsman in Rotterdam onderzocht de gemeentelijke regelingen voor kinderen in armoede en concludeert dat het aanbod onvolledig en vaak onbekend is, en de aanvraag te ingewikkeld. Deze conclusies gelden uiteraard niet alleen voor Rotterdam.

Wat hebben kinderen nodig
De regelingen bieden: sport, cultuur, schoolspullen, schoolreisje, laptop, fiets, jeugdtegoed. Kinderen vragen om eten, kleding en een fijn thuis. Bestrijding van uitsluiting. Ze vragen om sport en fijne plekken buiten. Ouders vragen om OV, bijles en internet. Kinderen vinden behoeften voor thuis het belangrijkst. De regelingen zien op school en activiteiten. De regelingen sluiten dus maar deels aan bij de behoeften van kinderen.

Gemeenten betrekken kinderen veel te weinig bij het opstellen van de regelingen. Dat armoede een moeilijk onderwerp is, is geen goede reden om hier niet met kinderen over te praten. Aanbeveling: Betrek kinderen bij het opstellen van de regelingen. Zo sluiten de regelingen beter aan bij wat kinderen belangrijk vinden. Maak bekend wat jeugdparticipatie voor de gemeente inhoudt.

Bekendheid
Veel ouders en kinderen kennen de regelingen niet. De vindbaarheid via gemeentelijke website is slecht. Een handig overzicht ontbreekt vaak. De taal is te moeilijk en alleen in het Nederlands. De informatie richt zich op de ouders. Aanbeveling: Maak een eenvoudig overzicht met alle regelingen bij elkaar (papier en digitaal). Verspreid de informatie actief in een mix van deze vier manieren: via brieven en folders, digitaal, via social media, op school en in de wijk. Gebruik heldere taal. Bied ook informatie aan in andere talen.

De aanvraag
De aanvraagprocedure is te moeilijk. Er zijn te veel hindernissen waardoor het risico bestaat dat ouders geen aanvraag doen of halverwege afhaken. Stress, schaamte en angst voor de gemeente zijn factoren om rekening mee te houden. Aanbeveling: Het kan veel eenvoudiger! Maak één eenvoudige aanvraagprocedure voor meerdere aanvragen. Hanteer een heldere inkomensgrens en een hardheidsclausule. Sluit geen kinderen uit, zoals mbo-ers en kinderen van ouders met schulden. Biedt hulp op school of in de wijk bij het doen van een aanvraag.

Tip [red.]: sluit aan bij de Geldplannen van het Nibud. Het Geldplan Rondkomen met kinderen geeft een overzicht van alle regelingen die op jouw situatie van toepassing zijn.

Armoede en schulden na corona

Posted on by

Platform31 schrijft in een rapport en factsheet wat gemeenten kunnen doen om de gevolgen van de coronacrisis te bestrijden. Dat doen ze rond 4 thema’s:

  1. Bestrijden van armoede: Verklein niet-gebruik minima-voorzieningen, omscholing en begeleiding naar werk. Voorkom grotere (school)achterstanden onder kinderen en jongeren in armoede.
  2. Preventie en vroegsignalering: Haal signalen van betalingsachterstanden op bij vaste lasten partners én bij partners in de stad en wijk. Doorbreek taboe op armoede. Ben zichtbaar en toegankelijk voor ‘nieuwe’ schuldenaren.
  3. Sociale incasso: Geef vertrouwen aan inwoners en incasseer sociaal. Stimuleer schuldeisers hetzelfde te doen.
  4. Effectieve schuldhulpverlening: Versnel de schuldenaanpak waar mogelijk, heb aandacht voor de diversiteit tussen schuldenaren en breng de dienstverlening voor ondernemers op orde.

Lees ook nog eens mijn (inmiddels wel wat gedateerde) artikel Corona-maatregelen rond armoede en schulden.

Update Tijdelijke Ondersteuning Noodzakelijke Kosten (TONK)

Posted on by

Een maandje geleden introduceerde het kabinet de TONK. In een brief aan gemeenten schrijft staatssecretaris Van ’t Wout daarover deze week het volgende:

Ik realiseer me dat er opnieuw een klemmend beroep gedaan wordt op gemeenten en dat op korte termijn een forse inspanning wordt verlangd. Het is onvermijdelijk dat dit druk oplevert in de uitvoering. Met VNG en Divosa wordt er daarom hard aan gewerkt om gemeenten zoveel mogelijk hierbij te faciliteren. De komende periode wordt nog een aantal zaken nader uitgewerkt zoals de verdeling van de middelen over de gemeenten* en een handreiking voor gemeenten die de uitvoering ondersteunt. Via SZW, VNG en Divosa wordt u de komende tijd nog nader geïnformeerd. Het streven is om de aanpak voor 1 februari a.s. uitgewerkt te hebben zodat aanvragen zo snel mogelijk behandeld kunnen worden. Tot die tijd heeft u al de ruimte om binnen regulier lokaal beleid huishoudens die bovenstaande problemen ervaren tegemoet te komen.

* Op basis van de Decembercirculaire had ik al een raming gemaakt van de TONK-budgetten per gemeente. Let op, ik geef geen garantie!

Versoepeling fraudewetgeving

Posted on by
Sociale recherche spoort bijna twee ton aan bijstandsfraude in Zwolle op - RTV Oost

Op 8 september jl. nam de Tweede Kamer het voorstel Wijziging van de Participatiewet met betrekking tot fraudevorderingen aan. Een belangrijke wijziging is dat gemeenten straks mogen instemmen met een schuldregeling bij fraudevorderingen waarbij geen sprake is van opzet of grove schuld. Bij maar liefst 95% is daar geen sprake van. De Eerste Kamer behandelt op 19 januari dit voorstel. Ik heb ergens gehoord – weet niet meer waar – dat dit ingaat op 1 april 2021 en dat VNG en SZW onderzoeken of gemeenten hierop vooruit mogen lopen.

De ‘boodschappenaffaire’ heeft de roep om versoepeling in een stroomversnelling gebracht. Afgelopen vrijdag dienden CDA en D’66 een amendement in waarin staat dat de gemeente straks de teveel ontvangen bijstand geheel of gedeeltelijk kan terugvorderen. En de ChristenUnie heeft een initiatiefwet gemaakt om een einde te maken aan de verplichte boete.

Volgens mij is er een Kamermeerderheid hiervoor. En ook het kabinet bij monde van de staatssecretaris is op zoek naar de menselijke maat. Op 12 november jl. schrijft hij bijvoorbeeld dat hij wil kijken naar ‘de mogelijkheden om het geven van een waarschuwing verder uit te breiden en daarin aan te sluiten bij de praktijk’. NB. Gemeenten mogen nu geen waarschuwing geven voordat ze overgaan tot terugvordering en beboeting. In de praktijk gebeurt dat gelukkig wel.

Modelbeschikking schuldhulpverlening VNG

Posted on by

De VNG presenteert ook een model toelatingsbeschikking. Hij is uitgebreider dan de voorbeeldbeschikking die ik vorige week op mijn blog zette.

Budgetten armoede- en schuldenbeleid per gemeente 2020-2021

Posted on by

Rond Prinsjesdag werd bekend dat gemeenten i.v.m. corona extra middelen krijgen voor armoede- en schuldenbeleid. In deze samenvatting (.xls) van de gisteren verschenen Decembercirculaire staan de bedragen per gemeente.

De bedragen voor de Tijdelijke Ondersteuning Noodzakelijke Kosten (TONK) zijn nog niet bekend per gemeente en heb ik daarom zelf berekend met dezelfde verdeelsleutel als voor de armoede- en schuldenmiddelen. En verder geldt daarvoor nog het volgende voorbehoud (Decembercirculaire p. 11): In totaal is een bedrag van maximaal € 130 miljoen gereserveerd voor het eerste halfjaar van 2021. Voor het eerste kwartaal komt € 65 miljoen beschikbaar. Aan het einde van het eerste kwartaal van 2021 zal op basis van de dan geldende situatie rondom de maatregelen tegen het coronavirus de inzet voor het tweede kwartaal van 2021 worden gewogen.

Gebruikmaken van adviesrecht schuldenbewind

Posted on by

Per 1 januari treedt het adviesrecht in werking. Door middel van een opt-in regeling kun je als gemeente de rechtbank laten weten dat je gebruik wil maken van dit adviesrecht. De VNG heeft een aanmeldformulier ontwikkeld dat je hiervoor kunt gebruiken. Na de eenmalige opt-in kun je telkens per nieuwe casus aangeven of je wil adviseren. Je bent niet verplicht om van je adviesrecht gebruik te maken.

Voorbeeldbeschikking schuldhulpverlening

Posted on by

Volgens de gewijzigde Wgs moeten we vanaf 1 januari een beschikking afgeven met daarbij een plan van aanpak. De Memorie van Toelichting (p. 9) zegt dat het een plan van aanpak ‘op hoofdlijnen’ mag zijn. In het besluit gemeentelijke schuldhulpverlening staat dat je diverse bronnen moet raadplegen voor je plan van aanpak.

Omdat er nog geen modelbeschikking is en de tijd begint te dringen, heb ik met hulp van collega’s een eerste opzet gemaakt. Belangrijkste is dat de aanvrager weet waar hij aan toe is: welke hulp krijg ik, hoeveel kan ik maandelijks besteden en wat zijn de doorlooptijden? Hij wordt nog geredigeerd naar B1 niveau en juridisch getoetst. Suggesties zijn welkom!

Lees ook:

Beschik niet alles

Posted on by

Er is veel te doen over de BKR-registratie. Uit het besluit gemeentelijke schuldhulpverlening volgt dat we een BKR-melding moeten doen zodra we de toelatingsbeschikking afgeven. Dat is onwenselijk, omdat het de drempel voor schuldhulp verhoogt, en het is bovendien in strijd met de wet, zeggen Schuldinfo en Schulinck.

Daarnaast worstelen gemeenten met de vraag in welke gevallen er in het kader van de nieuwe Wgs een beschikking (met plan van aanpak) moet worden afgegeven. En gaat bij vroegsignalering altijd de beschikkingstermijn lopen zodra iemand bij een huisbezoek ‘hulp accepteert’?

Volgens mij moeten we zéker bij problematische schulden beschikkingen afgeven, en dus ook een BKR-melding doen. Bij lichte hulpverlening zou ik terughoudend zijn. Denk daarbij aan hulp bij thuisadministratie, eenvoudige betalingsregelingen en aanvragen voorzieningen, zoals dat wordt geboden door schuldhulpverleners, maar vooral ook door o.a. vroegsignaleringsteams, wijkteams, sociaal raadslieden en vrijwilligers in het voorveld.

Dat is volgens mij proportioneel, en in lijn met wat de Wgs en BKR-registratie beogen.

Verruiming bijzondere bijstand

Posted on by

Het kabinet komt in het kader van de coronacrisis met de Tijdelijke Ondersteuning Noodzakelijke Kosten (TONK). Dat staat in deze brief (p. 11) aan de Tweede Kamer.

Het wordt een regeling op basis van de bijzondere bijstand, met beleidsvrijheid voor gemeenten. De TONK is bedoeld voor huishoudens die door de crisis te maken hebben met een onvoorzienbare, onvermijdelijke en plotselinge terugval in hun inkomen. waardoor zij de vaste lasten niet meer kunnen betalen. Tot nu toe mochten gemeenten minima niet hierin tegemoetkomen, want dan is het inkomensbeleid. Straks dus tijdelijk wel, maar wel met oog voor de individuele omstandigheden.

Voorbeeldgevallen waarin de TONK kan worden ingezet:

  • Huishoudens die nog wel inkomen uit werk hebben, maar tegelijkertijd met een dusdanige terugval in inkomsten geconfronteerd worden dat zij noodzakelijke kosten niet meer kunnen voldoen. Dit kunnen zelfstandigen zijn die veel van hun opdrachten zien verdwijnen, maar ook flexwerkers die plotseling minder worden opgeroepen en ook werkenden die kortdurend vanwege quarantaine inkomsten mislopen.
  • Huishoudens die terugvallen op een uitkering en daardoor dusdanig achteruitgaan in inkomsten dat zij noodzakelijke kosten niet meer kunnen voldoen. Dit kunnen werkenden zijn, zoals artiesten en sekswerkers, die moeten terugvallen op het sociaal minimum.
  • Huishoudens waar een of beide partners geen inkomen uit werk meer heeft en ook geen recht op een uitkering. Daardoor kunnen zij een dusdanige terugval in inkomsten ervaren dat zij noodzakelijke kosten niet meer kunnen voldoen. Zelfstandigen kunnen bijvoorbeeld hun opdrachten ineens zien teruglopen of maken vanwege de partnertoets of het urencriterium geen aanspraak op de Tozo.

De verwachting is dat 1 februari 2021 de uitwerking van de TONK gereed is. In totaal is een bedrag van maximaal € 130 miljoen gereserveerd voor het eerste halfjaar van 2021. Ik weet niet of dit al is opgenomen in de Decembercirculaire die een dezer dagen verschijnt.

Vanmiddag debatteert de Tweede Kamer over armoede- en schuldenbeleid, dus misschien komen daar nog nieuwe inzichten naar voren.

Aanvulling n.a.v. Kamerdebat: Staatssecretaris Van ’t Wout geeft aan dat hij een ‘light versie’ voor ogen heeft. Dus veel beleidsvrijheid voor gemeenten om maatwerk te leveren. En wellicht kunnen de gebruikelijke inkomensgrenzen wat worden opgerekt.

Armoede stabiel

Posted on by

De armoedecijfers van het CBS laten een hele lichte daling zien, overall en voor de meeste doelgroepen. De armoede onder zzp’ers neemt gelukkig wel wat sterker af.

De cijfers per gemeente (2019) vind je in deze tabel. Je kunt hier o.a. verschillende inkomensgrenzen selecteren.

Strafrechtelijke boete geen belemmering meer voor schuldregeling

Posted on by
Sander Dekker | Rijksoverheid.nl

Vanaf 1 december zijn schadevergoedingsmaatregelen, boetevonnissen, ontnemingsmaatregelen en Europese boetes niet langer bij voorbaat een belemmering voor een schuldregeling. Er moet wel gewoon betaald worden, maar dat kan nu dus ook na de schuldregeling met overige schuldeisers. Dat staat in deze brief van minister Dekker aan de Tweede Kamer.

Eerder gold dit al voor verkeersboetes, maar die kunnen onder voorwaarden na een schuldregeling wel worden kwijtgescholden.

Sinds 1 april jl. geldt ook de CJIB-noodstopprocedure.

Kabinet gaat mensen met problematische schulden sneller en beter helpen

Posted on by

In een brief aan de Tweede Kamer presenteert staatssecretaris Van ’t Wout drie maatregelen die nog worden uitgewerkt in wetsvoorstellen:

  1. Reactietermijn schuldeisers
    Schuldeisers moeten straks binnen een nader te bepalen termijn reageren op een verzoek tot een schuldregeling.
  2. Van 5 naar 2 jaar
    Iemand met schulden kan straks al na 2 jaar goed gedrag, de zogenoemde goede trouw-toets, weer toegang krijgen tot de Wsnp. Nu is dat nog 5 jaar.
  3. 10-jaarstermijn
    Op dit moment krijgen mensen die binnen 10 jaar opnieuw in de schulden komen geen toegang tot de Wsnp. Straks mag de rechter mensen die buiten hun schuld – bijvoorbeeld als gevolg van een economische crisis – binnen 10 jaar opnieuw in de financiële problemen komen, wel opnieuw toelaten tot de Wsnp.

6x schuldpreventie voor jongeren

Posted on by

Slimpact is een traject waarbinnen enthousiaste jongeren meerdere maatschappelijke thema’s behandelen. Vanuit vijf STAD redacties wordt een maand lang gewerkt aan concepten én de uitvoering. September stond in het teken van jongeren en schuldpreventie:

  1. Team STAD Haarlem bedacht het concept Niet jouw schuld? Een interactief spel voor jongeren, waarin ze kennismaken met de consequenties van financiële keuzes.
  2. STAD Alkmaar bedacht Save that Coin, een combinatie van een Nationale spaardag en een Youtube serie.
  3. Festivalorganisatie Doekoe, bedacht door Leidse jongeren, bouwt een caravan om tot escaperoom en kan op elk festival worden neergezet. Je wordt meegesleurd in een spannend verhaal en alleen wanneer jij de oplossing weet te ontrafelen, kun je vluchten en ben je schuldenvrij.
  4. STAD Utrecht bedacht de limiet app Duppie!, een app gekoppeld aan je bankrekening waarop je een limiet instellen. Met een push-melding als je bijvoorbeeld 80% van je ingestelde bedrag verbruikt hebt.  Je kunt er ook een automatische spaar-functie aan koppelen.
  5. STAD Utrecht bedacht ook Doe Maar Duur!, een online interactive simulation game voor jongeren van rond de 14 jaar. Het wordt 4 dagen achter elkaar gespeeld, online en naast het normale leven op school. Tijdens deze 4 dagen simuleren jongeren dat ze een jaar lang 18 zijn, en komen ze er op grappige manieren achter wat voor financiële situaties en keuzes daar allemaal bij komen kijken.
  6. In het Gooi is door de jongeren een fotocampagne opgezet: Onschuldig.

Misschien leuk om een project op te pakken in de Week van het Geld 22 t/m 26 maart?

Extra geld voor voedselbanken

Posted on by
Kratten in de voedselbank in betere tijden (Foto: ANP)

Voedselbanken mogen de in maart beschikbaar gestelde coronasubsidie á €4 miljoen houden. Deze noodsteun van het kabinet was bedoeld als vangnet voor als de middelen in het eigen voedselbankenfonds niet toereikend zouden zijn.

Ook zal het kabinet de minimale 2% van de voor Nederland beschikbare Europees Sociaal Fonds Plus middelen aanvragen en beschikbaar stellen. Het gaat om €8 miljoen voor de periode 2021-2027.

Lees meer op rijksoverheid.nl.

Beslagvrije voet: aandachtspunten beleid

Posted on by

De invoering van de vernieuwde beslagvrije voet is vooral een technisch verhaal over werkprocessen en applicatiebeheer. Dus zet de uitvoering aan het werk! In het document Aandachtspunten beleid van VNG Realisatie lees je dat er voor de beleidsmedewerker twee kleine aandachtspunten zijn:

  1. De gemeente reserveert standaard maandelijks 5% voor vakantiegeld en kan er eventueel voor kiezen om geen vakantiegeld uit te betalen. Dan kan zij de reservering voor het vakantiegeld inzetten als aflossing. Het besteedbare maandinkomen blijft dan stabiel.
  2. De gemeente kan ervoor kiezen de aanpassing in de loop van het jaar te doen, bijvoorbeeld op 1 juli 2021. Dan zijn de uitkeringen al tweemaal iets omhooggegaan (1-1 en 1-7), zodat de achteruitgang in inkomen beter door de inwoner kan worden opgevangen. Het is wel een noodzaak om inwoners tijdig te informeren over deze wijziging, zodat zij daar rekening mee kunnen houden.

Je hoeft geen beleidsregels te maken.

Hulp bij implementatie

VNG Realisatie helpt je bij de invoering. Er is bijvoorbeeld de handreiking Gemeentelijke invoering Wet vereenvoudiging beslagvrije voet en er zijn filmpjes gemaakt. En je kunt mailen naar schulden@vng.nl of bellen naar VNG Realisatie: 070-3738008.

Overgangstermijn

Lees ook: Bericht gemeentenieuws over de inwerkingtreding van de wet vereenvoudiging beslagvrije voet (9/11) en dien uiterlijk 8/12 met dit formulier een aanvraag in om gebruik te maken van de overgangstermijn als je voorziet dat de uitvoering nog niet gereed is op 1/1. Op 27 november organiseert VNG Realisatie een (be)spreekuur waarbij de afwegingen om al dan niet gebruik te maken van de overgangstermijn, worden besproken.

Gemeente aansluiten op landelijk convenant vroegsignalering

Posted on by
Zakelijke brieven en e-mails schrijven – Deel 3: de ondertekening - Mettenta | Taalcorrectie en tekstadvies

Wil jouw gemeente gebruikmaken van het landelijk convenant vroegsignalering en van het digitale ondertekeningsproces? Meld jouw gemeente dan aan via nvvk.nl.

Gisteren werd het landelijk convenant ondertekend door de landelijke koepelorganisaties. Individuele gemeenten ondertekenen de bijbehorende overeenkomst. Hierin staan de afspraken tussen gemeenten en de individuele vaste lasten partners. Het convenant geeft ruimte om bestaande afspraken tussen gemeente en vaste lasten partners voort te zetten en maakt maatwerk mogelijk.

Trainingen vroegsignalering

Posted on by
training - Management Career

Ga je aan de slag met vroegsignalering? Zorg dan dat je medewerkers goed beslagen ten ijs komen. Een niet-uitputtend overzicht van trainingen, in willekeurige volgorde (aanvullingen zijn welkom):

  1. Diverse trainingen en opleidingen van Eropaf, de club in Amsterdam die de Eropaf-methodiek zo ongeveer heeft uitgevonden;
  2. Motiverende gesprekstechnieken (Nibud);
  3. Vroegsignalering met motiverende gespreksvoering (Meermotiveren);
  4. Basistraining vroegsignalering (Nibud);
  5. Workshop Vroegsignalering geldproblemen (Nibud)
  6. Outreachende aanpak achter de voordeur (Rino Groep);
  7. Stress-sensitief werken (Social Force);
  8. Training voor schuldenaanpak bij mensen met een licht verstandelijke beperking (MEE);
  9. Zó los je zorgverzekeringsschulden op! (Zorgverzekeringslijn);
  10. Diverse (online) trainingen vind je op de website van de Alliantie Vrijwillige Schuldhulp. Vooral bedoeld voor vrijwilligers, maar vaak ook nuttig voor beroepskrachten.
  11. Training Armoede onder de loep (De Vonk)
  12. Kijk ook in de agenda voor bijeenkomsten over vroegsignalering

Gemeente Den Haag innoveert in schuldhulpverlening

Posted on by

Het Haagse gemeenteraad behandelt waarschijnlijk eind november het beleidsplan schuldhulpverlening 2020-2024. Zoals te verwachten van de schuldenlab-initiatiefnemer heeft de gemeente veel aandacht voor innovatie.

Dit plaatje vat het beleidsplan samen (klik om te vergroten):

Een paar highlights:

  • De Helpdesk Geldzaken op verschillende locaties biedt laagdrempelige toegang tot hulp.
  • Er komt een communicatieplan samen met ervaringsdeskundigen en ambassadeurs.
  • Verschillende financiële trainingen en cursussen voor zowel inwoners, trainers/professionals als vrijwilligers. Zoals ‘Ik en geld’, ‘Haal meer energie uit jezelf’, ‘Goed voor weinig’, ‘Weet wat je besteedt’ en ‘Post en Administratie’. Lessenreeks op VMBO-scholen: Hoe word je rijk?
  • Om het gesprek met de inwoners op de juiste manier aan te gaan en om professionals met minder kennis van financiën een eerste gesprek te laten voeren, gaan we een gesprek-toolbox ontwikkelen voor bijvoorbeeld huisartsen of andere partners in de stad.
  • Met de klantreismethodiek en een regisserende klantbegeleider zorgen we met een persoonsgerichte aanpak voor maatwerk.
  • Wat betreft kredietverlening willen we verder gaan innoveren. Onze ambitie is om toe te werken naar een systeem waarin volledige kwijtschelding van een totale schuld (of in ieder geval van alle bijkomende (rente)kosten)) ook als oplossing voorgesteld kan worden. Maar we willen ook andere vormen van krediet verkennen: bijvoorbeeld een persoonlijk sanerings- én investeringskrediet. De kredietruimte van de schuldenaar wordt dan deels gebruikt om een aanbod tegen finale kwijting te doen bij de schuldeisers en deels om te investeren in de kansen en mogelijkheden van de schuldenaar. Bijvoorbeeld om een doorstart of opstart van een eenmanszaak te financieren. Ook gaan we onderzoeken in hoeverre het meer variëren met looptijden wat betreft aflossingen bij kansrijke dossiers kan leiden tot meer geslaagde regelingen én meer kredietruimte om in perspectief te investeren.
  • Oprichten van een daklozen perspectief fonds waarlangs jongeren en andere kwetsbare doelgroepen voorzien kunnen worden van huisvesting en een passende begeleiding.
  • Verkennen van een doorbraakhypotheek om, via de GKB, hypotheken te verstrekken aan mensen die elders niet terecht kunnen bij een hypotheekverstrekker.
  • De Pilot Flex-Vast stelt bijstandsgerechtigden in staat om parttime te werken zonder dat zij achteraf benadeeld worden door verrekeningen van de uitkering en inkomsten.

Den Haag doet veel meer dan dit natuurlijk. Kijk ook eens op schuldenlab070.

Leiden gaat voor gewoon goede schuldhulpverlening

Posted on by

Met een stevige begroting en ambitie, maar zonder poespas, toeters en bellen. Met meer focus op het primaire proces en handen aan het bed en minder op randzaken en uitprobeersels. Geen zachte heelmeester en niet van het pappen en nathouden. Leiden wil inwoners simpelweg eerder, beter en sneller helpen. Dat staat in het beleidsplan schuldhulpverlening 2021-2024 dat vorige week door het college is vastgesteld. In februari buigt de raad zich erover. In het beleidsplan wordt in eenvoudige taal uitgelegd hoe een schuldhulpverleningstraject eruit ziet.

In het plan zijn 17 meetbare doelen geformuleerd:

  1. De gemiddelde schuld waarmee inwoners zich melden voor schuldhulpverlening daalt.
  2. We bereiken meer mensen met vroegsignalering.
  3. Meer mensen accepteren hulp in het kader van vroegsignalering.
  4. We realiseren een daling van het aantal zorgverzekerden in de wanbetalersregeling.
  5. Na aanmelding volgt binnen 4 weken een gesprek waarin de hulpvraag wordt vastgesteld.
  6. Bij een crisisaanmelding wordt binnen 3 dagen actie ondernomen.
  7. De gemeente verstrekt binnen 4 weken na het eerste gesprek een beschikking.
  8. De intake wordt vaker positief afgerond. (m.a.w: er is minder uitval in de intakefase)
  9. De stabilisatie wordt vaker positief afgerond.
  10. Schuldregeling: schuldeisers gaan vaker akkoord.
  11. Schuldenaren zijn vaker schuldenvrij bij beëindiging van het traject.
  12. Schuldenaren worden vaker verwezen naar de Wsnp.
  13. Schuldenaren worden vaker toegelaten tot de Wsnp.
  14. Het percentage schuldregelingen met saneringskrediet stijgt.
  15. Het percentage succesvolle saneringskredieten stijgt.
  16. De uitgaven aan beschermingsbewind dalen.
  17. Er is geen recidive.

De titel van dit artikel is geïnspireerd op de column Gewoon goede schuldhulpverlening.

Nibud: Verhoog bijstand

Posted on by

Het Nibud pleit voor verhoging van het sociaal minimum. Uit bestudering van 5 jaar armoedebeleid bij 80 gemeenten blijkt dat tienduizenden inwoners maandelijks tientallen euro’s tekort komen.

Het Nibud wijst vooral op rijksregelingen, maar heeft ook suggesties voor gemeentelijk minimabeleid: Maak minimabeleid voor mensen met een laag en flexibel inkomen – waarbij het hebben van een eigen huis, spaargeld of een hoog inkomen in het verleden niet per definitie betekent dat men geen inkomensondersteuning krijgt. En: Help gemeenten ruimhartig te kunnen zijn – geef hen de ruimte om meer maatwerk te kunnen leveren zodat inwoners kunnen rondkomen en meedoen. Een gemeentelijke bijdrage van €50 per jaar om te kunnen sporten helpt inwoners niet als de sportschool €20 per maand kost.

Verlaging sociaal minimum

10 jaar geleden leek de de financiële situatie van minima minder nijpend, hoewel vooral (eenouder)gezinnen met kinderen ook toen al erg krap zaten. Dit lees je in o.a.: Kun je rondkomen van een bijstandsinkomen?

Sinds 2012 wordt jaarlijks het sociaal minimum verlaagd. Het was oorspronkelijk de bedoeling om in 20 jaar het bijstandsniveau te verlagen met ongeveer €2.000 op jaarbasis, maar in sommige jaren heeft het kabinet ervoor gekozen minder snel af te bouwen. In 2021 is er bijvoorbeeld geen verlaging. Ik impliceer overigens niet dat verlaging van het sociaal minimum de enige reden is dat het nu nijpender lijkt te zijn, maar het helpt uiteraard niet. Tegenover de verlaging staan overigens weer andere maatregelen die ervoor zorgen dat de jaarlijkse koopkrachtplaatjes van zowel het kabinet als het Nibud de afgelopen jaren nooit een daling van de koopkracht voor minima lieten zien. Maar het Nibud wijst erop dat de inkomensondersteuning te complex is waardoor mensen die het het hardst nodig hebben er onvoldoende gebruik van maken, en waardoor die koopkracht vaak alleen op papier bestaat.

Gemeenten geven meer uit aan bijzondere bijstand, vooral voor beschermingsbewind

Posted on by

Gemeenten gaven in 2019 €582 miljoen uit aan bijzondere bijstand. Dat is bijna 7% meer dan in 2018. Dat blijkt uit het vandaag gepubliceerde CBS-rapport Bijzondere bijstand 2019.

Aandelen uitgaven bijzondere bijstand per cluster, 2019 en 2018

Totaal uitgekeerd bedrag aan bijzondere bijstand, per jaar

Beschermingsbewind

Ruim een kwart gaat op aan beschermingsbewind (dit valt onder ‘financiële transacties’). De toch al hoge uitgaven voor beschermingsbewind stegen in 2019 met maar liefst 45% naar €155 miljoen.

Om deze uitgaven terug te dringen besloot ‘s-Hertogenbosch eerder deze maand om zelf beschermingsbewind te gaan doen en aan te merken als ‘activiteit in het algemeen belang’. De gemeente heeft dat besluit goed onderbouwd, maar toch is het spannend of bewindvoerders in beroep zullen gaan, en wat dan de uitspraak van de rechter zal zijn. Ik houd je op de hoogte.

Lees alle artikelen over beschermingsbewind.

Nieuwe sociale leenfondsen

Posted on by

Binnenkort gaan drie nieuwe Sociale Leenfondsen van start bij SUN Twente, SUN Lekstroom en Sociale Fondsen Den Haag. Eerder startten al Sociaal Leenfonds Haarlem en Sociaal Leenfonds Leiden geënt op het model van SUN Zoetermeer.

Een Sociaal Leenfonds is een laagdrempelig fonds, waar hulpverleners een renteloze lening kunnen aanvragen voor hun cliënten met urgente noden. Hiermee kunnen bijvoorbeeld meerdere kleine schulden worden geherfinancierd voordat ze problematisch worden.

Lees hier wat een sociaal leenfonds is en hoe je er in jouw gemeente mee aan de slag kunt.

Amsterdam kondigde vorige week trouwens aan zelf renteloze leningen te gaan verstrekken (lees paragraaf 2.2. in dit persbericht). Haarlem heeft het 023 Steunfonds (naast het sociaal leenfonds van bij Fonds Urgente Noden Haarlem) en ook Arnhem heeft een eigen fonds.

Mondkapjes voor minima

Posted on by
Mondkapje 3-laags type 2 | DA

Op 12 oktober werd in de Tweede Kamer een motie aangenomen over het beschikbaar stellen van mondkapjes aan mensen met een smalle beurs. In zijn brief van 13 oktober geeft staatssecretaris Van ’t Wout aan dat hij de uitvoering aan gemeenten overlaat.

Ik zie via google alert dat veel gemeenten al aan de slag zijn. De meestal stoffen en uitwasbare mondkapjes – en een enkele keer ook handgel – worden vaak gedistribueerd via de voedselbank, fondsen of andere maatschappelijke partners van de gemeente. De wat omslachtigere procedure voor bijzondere bijstand wordt meestal omzeild. Er zijn ook gemeenten die zelf per post mondkapjes versturen naar bekende minima. In Arnhem krijgen inwoners een mondkapje op vertoon van de Gelrepas. Zie ook de voorbeelden van Deurne, Laarbeek en Helmond, Nederbetuwe, Bergen op Zoom, Etten-Leur, Zaanstad, Huizen, Langedijk, Roosendaal, Duiven en Westervoort, Groningen, Smallingerland, Assen, Oldenzaal, Ooststellingwerf, Steenbergen, Tubbergen, Purmerend, Baarn, Súdwest-Fryslân, gemeenten in West-Friesland, Appingedam, Delfzijl en Loppersum, Tilburg, Zuidplas, Rijssen-Holten, Westland, Sittard-Geleen, Beverwijk, Barneveld, Almere, gemeenten in de Achterhoek, Hoorn, Heusden, Zeewolde, Waalre, Brummen, Heerlen, Zwartewaterland en Weert.

Vroegsignalering Q&A

Posted on by

VNG Realisatie helpt je met dit videoverslag en Q&A bij het opzetten van vroegsignalering.

Verder begreep ik, dat het rechtmatig is om te controleren of de inwoner al bekend is bij schuldhulpverlening voordat je eropaf gaat. Voorafgaand controleren of iemand al bekend is bij overige hulpverlening, mag niet.

Kom 16 november naar het webinar vroegsignalering en kijk op vroegsignaleringshv.nl.

Pact Naar Nederland Schuldenzorgvrij

Posted on by

Afgelopen dinsdag werd het Pact Naar Nederland Schuldenzorgvrij ondertekend. Hiermee committeren o.a. gemeenten zich om één of meer van de vijf door SchuldenLabNL beproefde methoden te implementeren die mensen schuldenzorgvrij maken. Het gaat om Collectief Schuldregelen, de Doorbraakmethode, het Jongeren Perspectief Fonds, De Nederlandse Schuldhulproute en De VoorzieningenWijzer.

Was je niet bij het webinar en de ondertekening? Kijk hier dan alles terug:

En morgen verschijnt er een magazine.

Sociale mobiliteit per gemeente

Posted on by

Waar in Nederland je wieg staat, kan beslissend zijn voor de hoogte van het inkomen dat je later gaat verdienen, blijkt uit nieuw onderzoek. Ontdek op Volkskrant.nl/ongelijkheid hoe ongelijk de kansen voor kinderen verdeeld zijn – en wat de vooruitzichten zijn in jouw gemeente.

Lees hier de artikelen in de Volkskrant van afgelopen zaterdag en vandaag.

Concept-convenant vroegsignalering

Posted on by

Vandaag publiceerde de NVVK alvast een eerste versie van het landelijke convenant, zodat gemeenten die nu nog niet of nauwelijks actief zijn met vroegsignalering zich in het onderwerp kunnen verdiepen.

De koepelorganisaties ondertekenen het convenant naar verwachting begin november. De overeenkomst is bedoeld voor hun leden. De NVVK wil de ondertekening faciliteren en onderzoekt hoe ze dit digitaal aan kunnen bieden.

De belangrijkste afspraken:

  1. Melders moeten eerst zelf proberen in persoonlijk contact te komen met hun klant.
  2. Melding gebeurt via systemen van BKR of Inforing.
  3. Drinkwater en zorgpremie worden gemeld bij een achterstand van 30-100 dagen, energie 50-100 dagen en huur vanaf 30 dagen.
  4. De gemeente voert binnen 2, maar uiterlijk 4 weken na melding het eerste gesprek waarin de hulpvraag wordt vastgesteld. Binnen deze 4 weken is een plan van aanpak klaar.
  5. Er is geen vaste dag in de maand waarop de meldingen binnenkomen. Dit betekent dat veel gemeenten bovengenoemde termijnen niet zullen halen als ze hun werkwijze niet aanpassen.
  6. Zodra hulp geaccepteerd is, vindt terugkoppeling plaats naar melder. Melder zet vervolgens incassomaatregelen voor max. 30 dagen stil;
  7. Je moet alle signalen opvolgen met een huisbezoek, telefoontje, brief of ander communicatiemiddel (dat is overigens niet omdat het in het convenant staat, maar omdat dat volgt uit de nieuwe Wgs).

Het landelijke convenant is vooral bedoeld voor het maken van nieuwe afspraken. Heb je al convenanten met vaste lasten-partners? Overleg dan met hen welke convenanten wenselijk zijn om in stand te houden.

Ga je aan de slag met vroegsignalering? Lees dan in Introductie Vroegsignalering waar je moet beginnen.

Met apps je geldzaken op orde (2)

Posted on by

De apps waarmee je je geldzaken kunt regelen, schieten als paddenstoelen uit de grond. In 2018 zette ik al tientallen apps op een rij. Een aantal initiatiefnemers werkt vanaf vandaag samen in de Social Fintech Alliantie.

Handig: op de website vind je een overzicht van apps en functionaliteiten

Gemeente verantwoordelijk voor afvoer en opslag ontruimde inboedels

Posted on by

De herziening van het beslag- en executierecht treedt gefaseerd in werking:

Lees het nieuwsbericht op rijksoverheid.nl.

Er zijn ook consequenties voor gemeenten: zij worden per 1 april 2021 verantwoordelijk voor de afvoer en opslag van ontruimde inboedels van woningen. Lees meer op vng.nl.

Deeltijdwerk moet lonen, vindt gemeente Wageningen

Posted on by

Bijstandsgerechtigden in Wageningen mogen sinds 1 oktober een kwart van de inkomsten uit deeltijdwerk houden. Hiermee wil de gemeente parttime werk stimuleren.

Goed idee? Gemeente De Marne is op zoek naar u! - De Marne

De inkomsten worden niet maandelijks ‘vrijgelaten’ maar opgespaard en eens per halfjaar als ‘premie’ uitgekeerd. Een bijstandsgerechtigde die €860 per maand verdient, spaart elke maand €215 aan premie op en krijgt na zes maanden €1290 van de gemeente terug.

Vrijlating van bijverdiensten is volgens de Participatiewet (art 31, 2e lid) niet voor langer dan zes maanden toegestaan. Daarom verstrekt Wageningen de bijverdiensten als ‘premie’. Het verstrekken van een premie is volgens datzelfde wetsartikel namelijk twee jaar lang mogelijk, met een maximum van €2570 per jaar ‘voor zover dit naar het oordeel van het college bijdraagt aan zijn arbeidsinschakeling’.

In plaats van 25% van het loon, had de gemeente bijvoorbeeld ook 50% vrij kunnen laten, maar daarbij is er geen prikkel meer om meer dan €430 per maand te verdienen. In de huidige regeling blijft werken tot €860 per maand financieel voordelig.

Het volledige artikel lees je in Binnenlands Bestuur.

Lees ook: Rekentool WerkloonT waarschuwt tegen armoedeval (Stimulansz).

Nijmegen presenteert Armoede Agenda

Posted on by

De Nijmeegse gemeenteraad stelde in september de Armoede Agenda 2020-2024 vast met daarin aandacht voor o.a.:

  • Energiearmoede;
  • Bereik en organisatie minimaregelingen: één toegangspoort, meer klantcontact, communicatieplan;
  • Kinderarmoede: onderwijs, jongerenraad, digitale Meedoenpas,
  • Werkende armen: vergroten bereik, regelingen toegankelijker voor ondernemers, pilot hulp bij toeslagen;
  • Sociaal-economische gezondheidsverschillen: stoppen met roken, stress, samenwerking huisartsen;
  • Initiatievenfonds: €30.000 voor innovatieve ideeën.

Collectiviteitskorting basiszorgverzekering wordt afgeschaft

Posted on by
Overstappers kiezen voor basiszorgverzekering

Minister Van Ark (VWS) maakt een einde aan collectiviteitskortingen voor de basiszorgverzekering. Ze stelt dat de korting niet meer te rechtvaardigen is. Voor afschaffing moet de wet worden aangepast. Naar verwachting wordt de afschaffing op zijn vroegst op 1 januari 2023 effectief.

Dit heeft ook gevolgen voor de gemeentelijke collectieve zorgverzekering voor minima. Wel benadrukt de minister dat een premiebijdrage aan inwoners mogelijk blijft, net als premiekorting op de aanvullende verzekering.

Lees meer op rijksoverheid.nl.

Wetsvoorstel Adviesrecht aangenomen door Eerste Kamer

Posted on by
Eerste Kamer der Staten-Generaal - Eerste Kamer schrapt vergaderingen 17 , 24 en 31 maart

Afgelopen dinsdag heeft de Eerste Kamer het wetsvoorstel adviesrecht gemeenten bij schuldenbewind als hamerstuk afgedaan. De nieuwe wet zal binnenkort in het Staatsblad verschijnen, gevolgd door een inwerkingtredingsbesluit. De beoogde inwerkingtredingsdatum is 1 januari 2021.

Lees de samenvatting van 2 april en de update van 2 juli jl.

Meer duidelijkheid over budgetten armoede- en schuldenbeleid

Posted on by

Van de € 150 miljoen voor armoede- en schuldenbeleid gaat € 30 miljoen naar gemeenten voor bijzondere bijstand. Daarnaast is € 75 miljoen bedoeld voor gemeentelijk schuldenbeleid. Dit blijkt uit beantwoording van Kamervragen over de SZW-begroting. De bedragen 2022 zijn nog met een klein voorbehoud.

202020212022*Totaal
Gemeentelijk schuldenbeleid15303075
Bijzondere bijstand5101530
Versnellen brede schuldenaanpak3811
Garantiefonds schulden3030
Totaal237845146

Met de decembercirculaire zal ook duidelijk worden om welke bedragen het gaat per gemeente. Maar die kun je natuurlijk wel al globaal berekenen, ervan uitgaande dat de verdeelsleutel voor bijzondere bijstand (ongeveer) hetzelfde is als voor schuldenbeleid. In de rekensheet (regel 82) bij de septembercirculaire zie je welk deel jouw gemeente krijgt van de € 15 miljoen in 2020.

Ik ga ervan uit dat de middelen niet geoormerkt worden, maar dat is nog niet definitief zo blijkt uit beantwoording van vraag 11.

€ 3,3 miljoen in 2020 en € 8 miljoen in 2021 gaat naar activiteiten ter versnelling van de schuldenaanpak zoals het Schuldenknooppunt en Collectief Schuldregelen. Indirect profiteren gemeenten hier natuurlijk ook van. Volgende week weten we meer over de precieze besteding, zo lees ik in het antwoord op vraag 66.*

We wisten al dat € 30 miljoen gaat naar een Garantiefonds Schulden.

€ 4 miljoen van de € 150 miljoen is nog onbestemd. De bestemming wordt nog besproken met andere ministeries die meebetalen, zo begreep ik.

* Naschrift d.d. 1-10-2020 | Zie hier hoe deze middelen worden ingezet (bron: Kamerbrief):

‘Week van het geld voor gemeenten’ | informatiebijeenkomst 6 oktober

Posted on by

Wijzer in geldzaken organiseert in maart 2021 alweer de 10e editie van de Week van het geld. Tijdens deze landelijke projectweek worden activiteiten georganiseerd om kinderen en jongeren te leren omgaan met geld.

Je kunt als gemeente aanhaken met een eigen lokale Week van het geld. Weten hoe? Laat je inspireren tijdens de online informatiebijeenkomst op 6 oktober.

Voorbeeld verordening beschikkingstermijn schuldhulp

Posted on by

Zie hier de beloofde voorbeeld verordening (in WORD).

Met dank aan de collega’s van Juridische Zaken De Ronde Venen.

Naschrift d.d. 8/10: zie hier de modelverordening van de VNG.

Saneren met terugwerkende kracht

Posted on by
Mutaties met terugwerkende kracht in Nétive VMS | Nétive VMS BV

Stadsring51, de uitvoerder van schuldhulpverlening in Amersfoort, heeft in een periode van 6 weken 50 lopende schuldregelingen omgezet in een saneringskrediet. Beter voor schuldenaar, schuldeiser en gemeente!

Lopende schuldregelingen werden geselecteerd op basis van een positief antwoord op de vraag: ‘Is het inkomen van betrokkene stabiel?’ Lees Voorbereiden op de ‘Boeggolf’: saneren met terugwerkende kracht (Dick van Maanen).

Budgetten armoede- en schuldenbeleid per gemeente

Posted on by

Gisteren stuurde ik de Prinsjesdag special van mijn nieuwsbrief. In mijn haast om op tijd in Kerkrade te zijn, zag ik de septembercirculaire over het hoofd. Daarin lees ik dat gemeenten in 2020 € 15 miljoen en in 2021 € 30 miljoen krijgen voor armoede- en schuldenbeleid. Vul hier je gemeentecode in en bekijk de bedragen voor jouw gemeente. Voor uitkeringsjaar 2020 staat het in regel 82. Voor uitkeringsjaar 2021 zie ik niets staan. Het bedrag zou twee keer zo groot moeten zijn als in 2020. Ik ga nog even onderzoeken hoe dit zit.

Naschrift d.d. 16 sept: dit is nog niet het volledige verhaal. Tussen de hierboven gepresenteerde bedragen en het totaalbedrag van € 150 miljoen zit nog veel verschil. Over de exacte bestemming van die gelden is momenteel nog discussie. En het is ook nog niet definitief dat ze niet geoormerkt zijn. Wordt vervolgd…

Foutje bij aanvraag bijstand? Gemeente mag meewerken aan schuldregeling

Posted on by

Vandaag is in de Tweede Kamer een amendement aangenomen waarin staat dat het verbod tot medewerking aan een schuldregeling bij een fraudevordering alleen geldt als er sprake is van ‘opzet of grove schuld’. Dat verbod staat o.a. in de Participatiewet (art. 60c).

Mede-indiener René Peters (CDA) legt het uit:

Naschrift d.d. 8/10: de wijziging treedt in werking op 1 april 2021. De VNG onderzoekt met SZW of het mogelijk is dat gemeenten al vooruitlopend op de invoeringsdatum kunnen anticiperen op de werking van het amendement.

Grootste huurstijging in zes jaar

Posted on by

Het CBS meldt de grootste huurstijging in 6 jaar. De sociale huren stijgen ietsje minder dan gemiddeld. De huurverhoging is niet hoger dan de inflatie meldt Aedes. Dat was ook afgesproken in het Sociaal Huurakkoord.

Huurstijging t.o.v. voorgaande jaar

Betaalrisico

De huurprijzen stijgen sneller dan de lonen en uitkeringen.

Dat betekent dat de huur een groter deel van het inkomen opslokt. Het risico dat huurders op een gegeven moment de huur niet meer kunnen betalen, is gestegen in 2018, zo blijkt uit de meest recente Lokale Monitor Wonen:

Afbeelding

Wat te doen?

Verlaging verhuurdersheffing

Volgens Haagse bronnen gaat de verhuurderheffing voor sociale huurwoningen blijvend met €200 miljoen omlaag. Een deel van dat bedrag is bedoeld om volgend jaar de huren van huurders in de problemen te kunnen verlagen. Een ander deel is bedoeld om de bouw te stimuleren. Het kabinet wil de plannen op Prinsjesdag presenteren (bron: NOS)

Wetsvoorstel tijdelijke huurkorting

Het Wetsvoorstel tijdelijke huurkorting maakt het mogelijk om de huurprijs van een zelfstandige woning tijdelijk te bevriezen of te verlagen voor huurders die daarom vragen, bijvoorbeeld als gevolg van inkomensverlies. Deze huurkorting geldt voor een periode van een maand tot maximaal drie jaar.

Vroegsignalering

Vanaf 1 januari moeten gemeenten met verhuurders afspraken maken over vroegsignalering. Veel gemeenten hebben al afspraken met woningcorporaties. Verwey Jonker onderzocht of ook particuliere verhuurders willen samenwerken. Een groot deel van de verhuurders staat positief tegenover samenwerking en formuleert randvoorwaarden: snel melden en snel actie, regie bij verhuurder, efficiënte informatie-uitwisseling, snelle terugkoppeling over de stappen die gezet worden, beveiliging persoonsgegevens en korte lijnen en vaste contactpersoon van de gemeente.

Huurachterstand voorkomen, signaleren en oplossen

In het voorjaar presenteerde Platform31 Huurachterstanden: voorkomen is beter dan genezen – update 2020 met voorbeeldmaatregelen van woningcorporaties en gemeenten om huurachterstanden te voorkomen, signaleren en op te lossen.

Huurkorting voor Utrechtse minima

Utrechters met een laag inkomen krijgen vanaf 1 januari 2021 een huurkorting van ongeveer €60 per maand. De woningcorporaties dragen de kosten, dus is er geen sprake van ongeoorloofd gemeentelijk inkomensbeleid.

Lees ook

Wetsvoorstel Adviesrecht hamerstuk in Tweede Kamer

Posted on by

Het wetsvoorstel Wijziging van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek teneinde te voorzien in een adviesrecht voor gemeenten bij de procedure rond beschermingsbewind wegens problematische schulden is vanmorgen zonder beraadslaging aangenomen.

Lees de voorlaatste update over adviesrecht.

Sinds corona minder aanmeldingen schuldhulp

Posted on by

Uit de Monitor Schuldhulpverlening in coronatijd van Divosa en NVVK blijkt dat er voor de derde maand op rij minder aanmeldingen zijn dan vorig jaar:

Voor juni, juli en augustus staat op dit moment een online vragenlijst uit. Vul hem in als je in gemeentelijke schuldhulpverlening werkzaam bent.

Schuldenpardon en Leenfonds Arnhem

Posted on by

Aan honderden Arnhemmers met een schuld bij de gemeente is begin dit jaar kwijtschelding verleend. De PvdA stelde daarover Kamervragen. De beantwoording daarvan één van de eerste wapenfeiten van staatssecretaris Van ’t Wout op dit beleidsterrein. De antwoorden zijn in lijn met die van zijn voorganger.

Varianten schuldenpardon

Ik schreef in opdracht van de gemeente Kerkrade de notitie Schuldenpardon – Verkenning van de kosten en baten van een generaal schuldenpardon in Kerkrade (3e bijlage). Hierin worden verschillende varianten uitgewerkt. Doe er je voordeel mee.

Sociaal Leenfonds

En ik lees net dat Arnhem een fonds heeft opgericht voor schulden tot € 3.000. Mooi! Dat lijkt dus op het sociaal leenfonds. In Zoetermeer en Leiden hebben ze dat ondergebracht bij stichting urgente noden (SUN). Arnhem doet het samen met Kredietbank Nederland. Voor de duidelijkheid: dit is dus wat anders dan het waarborgfonds.

Vroegsignalering 2.0

Posted on by

Afgelopen drie jaar heeft de coöperatie Goede Gieren onder de naam ‘Amargi’ vroege hulp bij geldzorgen georganiseerd. Per 31 juli 2020 is het project afgerond. Zie hier de samenvatting. We zijn blij dat de ontwikkelde werkwijze op de meeste plekken is ingebed in de reguliere financiële hulpverlening. Deze vorm van vroegsignalering is een waardevolle aanvulling op de wettelijke vroegsignalering zoals per 1-1-2021 vastgelegd in de Wgs.

De kern van Amargi is dat schuldeisers, werkgevers, uitkeringsinstanties en zorgaanbieders als zij signaleren dat hun klanten of medewerkers financieel klem zitten, contact met hen opnemen en hulp aanbieden. Bij positieve respons, meldt de signaalpartner de bewoner met zijn of haar toestemming aan voor vroege hulp bij geldzorgen. Er zijn tot nu toe 1.075 meldingen opgepakt. Deze meldingen kwamen van 51 signaalpartners en werden opgepakt in 26 aangesloten gemeenten.

Amargi is mogelijk gemaakt door het Ministerie van SZW, het Kansenfonds van de Provincie Friesland, het Kansfonds en Aegon. Het project loopt nu ten einde. Maar dat wil niet zeggen dat de vroege hulp bij geldzorgen stopt!

Signaalpartners blijven meldingen doorgeven, handmatig via aanmelden@amargi.nl of via RIS. Zolang de meldingen veilig en met toestemming worden doorgegeven en deze snel en altijd opgepakt, hoeven er geen nieuwe overeenkomsten te worden gesloten tussen signaalpartners en gemeenten.

Aanmeldingen kunnen in ieder geval tot 31 december 2020 op de bestaande manier worden doorgeven. De Coöperatie Goede Gieren onderzoekt de komende tijd hoe het netwerk van signaalpartners en meewerkende gemeenten structureel kan worden ondergebracht bij een van de andere landelijke initiatieven.

Als er nieuwe ontwikkelingen zijn, lees je dat hier. Voor nu veel succes met vroege hulp bij geldzorgen!

€150 miljoen extra voor tegengaan armoede en schulden

Posted on by
zak met geld - Ontslag.nl

Om de gevolgen van de coronacrisis te bestrijden, maakte het kabinet op 28 augustus een nieuw sociaal pakket bekend. Ruim €1 miljard gaat naar begeleiding van werk(loosheid) naar werk, mogelijkheden tot (om)scholing, de aanpak van jeugdwerkloosheid en dus ook het tegengaan van armoede en problematische schulden. In de Kamerbrief ‘steun- en herstelpakket’ staat:

Ten vierde zet het kabinet zich ervoor in om armoede en problematische schulden tegen te gaan. Dit is een belangrijke voorwaarde om ervoor te zorgen dat mensen deel kunnen nemen in onze samenleving en om mensen aan het werk te houden of te helpen. Vroegtijdige hulp en ondersteuning zijn van belang, anders dreigt een stapeling van kwetsbaarheden. Om mensen met problematische schulden te ondersteunen gaat het kabinet een Waarborgfonds in het leven roepen om problematische schulden sneller af te kunnen wikkelen. Voor dit pakket stelt het kabinet in totaal ongeveer €150 miljoen beschikbaar.

€30 miljoen gaat in een waarborgfonds.

Uit de brief leid ik af dat een substantieel gedeelte naar gemeenten gaat. De middelen worden waar mogelijk aangevuld met Europese middelen uit het herstelpakket Next Generation EU.

BREAKING: kabinet komt met waarborgfonds!

Posted on by

Yes! Het kabinet komt op Prinsjesdag met een plan voor een waarborgfonds. Volgend jaar stopt de overheid daar € 30 miljoen in, zo wist Trouw eerder al te melden. Joke de Kock en ik kwamen eind 2015 op het idee voor zo’n fonds. Joke was toen NVVK-voorzitter en ik SUNN-bestuurslid. Het gebeurde tijdens de door SUNN georganiseerde ‘Noorderheideconferentie’ met vertegenwoordigers van fondsen en overheden. Met financiële steun van fondsen konden we in opdracht van SUNN en NVVK twee haalbaarheidsonderzoeken laten uitvoeren (Schut en Kwinkgroep). Toen we daarna onze uitgewerkte ideeën presenteerden was de tijd nog niet rijp. Het rijk vond dat ze dan teveel de rol van bankier kreeg. Particuliere vermogensfondsen (die ons onderzoek financierden) wilden wel, maar stelden terecht dat de overheid eerst een gebaar moest maken. De NVVK en Schuldenlab namen vervolgens ook initiatieven, maar vooralsnog zonder succes. Corona lijkt nu het breekijzer te zijn. Druk vanuit de Tweede Kamer van vooral CU en PvdA en deze motie gaven het laatste zetje.

Tien suggesties

De vormgeving van het fonds wordt in het najaar uitgewerkt, zodat de eerste mensen met problematische schulden begin volgend jaar al kunnen worden geholpen. Joke en ik hebben tien suggesties:

  1. Maak het fonds structureel onderdeel van de reguliere schuldhulpverlening. Sluit aan bij de werkwijze en criteria voor saneringskredieten.
  2. Bereken hoeveel de schuldenaar in drie jaar kan terugbetalen, rekening houdend met de beslagvrije voet en vermogen dat te gelde kan worden gemaakt. Verstrek voor dat bedrag een saneringskrediet.
  3. Vraag aan schuldeisers om de resterende schuld kwijt te schelden. Dat is gebruikelijk in de huidige schuldhulpverlening. Bovendien, als je niets laat kwijtschelden red je het niet met € 30 miljoen.
  4. Keer het saneringskrediet uit aan de schuldeisers, dus niet aan de schuldenaar. De schuldenaar is dan verlost van alle schuldeisers en heeft alleen het fonds als schuldeiser en lost het bedrag in drie jaar af.
  5. Gebruik het fonds vooral in gemeenten die geen kredietfaciliteit hebben of niet borg willen of kunnen staan. Er zijn twee mogelijkheden: (1) je verstrekt kredieten of (2) je keert uit als de schuldenaar niet het hele krediet aflost. In het tweede geval is het landelijke fonds een ‘waarborgfonds’ en verleent een kredietbank het krediet.
  6. Beleg de uitvoering bij gemeenten (net als de schuldhulp, de Tozo, etc.) en verplicht gemeenten om bij schuldregeling eerst de mogelijkheid van saneringskrediet te onderzoeken (en daarna schuldbemiddeling).
  7. Gemeenten kunnen de uitvoeringskosten betalen. Werken met saneringskredieten levert namelijk flinke besparingen op. Overweeg om kredietbanken tegemoet te komen als zij de rente laag houden. De facto profiteren schuldeisers daarvan; zij hoeven dan wat minder kwijt te schelden.
  8. Kredietverstrekking moet worden gedaan door banken. Maar dan wel graag door sociale (krediet)banken, en met stevige publieke sturing.
  9. Het grootste deel wordt netjes terugbetaald, zo is de ervaring bij saneringskrediet. Met het terugbetaalde geld kun je weer nieuwe mensen helpen. Vul het fonds aan zodra de bodem in zicht komt.
  10. Roep schuldenaren in een publiekscampagne op om zich te melden bij de gemeente. Leg uit wat schuldregeling inhoudt: na drie jaar maximaal aflossen ben je schuldenvrij!

Lees ook:

  • Onderzoek naar de meerwaarde van een Borgfonds (voor sanering met kwijtschelding, red.)
  • Onderzoek naar de meerwaarde van een sociaal leenfonds (voor herfinanciering zonder kwijtschelding, red.)

Overdrachtsdocument Schulden & Armoede

Posted on by

In het Magazine Schulden en Armoede zet staatssecretaris Tamara van Ark op een rij waarmee haar opvolger Bas van ’t Wout aan de slag kan. Een mooi bondig overzicht van ambities, beleid, (crisis)maatregelen en een vooruitblik. En een interview met mij 😉

Schuldenoffensief Tilburg

Posted on by

Tilburg startte in 2017 met het Schuldenoffensief dat moet voorkomen dat inwoners in financiële problemen raken of dat bestaande schulden complexer worden. Het schuldenoffensief heeft een duidelijke toegevoegde waarde, zo blijkt uit de evaluatie.

Verschillende aanpakken zijn al eens de revue gepasseerd op dit blog. Ik noem hieronder alleen paar nieuwtjes.

Tilburg doet aan vroegsignalering. Ouderen met een gemeentelijke schuld voortkomend uit de Participatiewet of de gemeentelijke belastingen vormen een bijzondere doelgroep. Op basis van de bezoeken aan ouderen met een schuld bij de gemeente, wordt overwogen de beleidsregels Terugvordering Participatiewet aan te passen.

Met maatschappelijke partners traceert Tilburg onder hun klanten degenen met een financiële hulpvraag. Zo is de schuldhulpverlener herkenbaar aanwezig op het Werkplein om na verwijzing de stap naar de hulp gemakkelijker te maken. Een ander voorbeeld is de aanwezigheid in de rechtbank, zodat de rechter de schuldhulpverlener direct kan inschakelen. De woningcorporaties bieden aan nieuwe huurders een adviesgesprek met schuldhulpverlening aan en leggen onmiddellijk het contact (Het Nieuwe Huisje). Datzelfde doet de zorgverzekeraar bij mensen die zich melden en waarbij een financieel probleem wordt vermoed (SOS-zorgverzekering). Recent is een soortgelijke samenwerking met deurwaarders gestart. Verder is met ingang van het schooljaar 2019-2020 gestart met inloopspreekuren bij de ROC’s. Vanuit de wetenschap dat uit life-events vaak financiële problemen ontstaan, is contact gezocht met o.a. echtscheidingsadvocaten, mediators, uitvaartondernemers.

Een bijzondere voorziening is de Financiële Ambulance. Dit is een team schuldhulpverleners dat in urgente situaties binnen 24 uur hulp kan bieden en budget kan inzetten om doorbraken te forceren en crises te bezweren.

CBS presenteert dashboard met schulden per gemeente

Posted on by

Eindelijk, een onderzoek waarmee we inzicht krijgen in de aard en omvang van de (geregistreerde) schuldenproblematiek per gemeente. De cijfers hebben betrekking op 2018, maar toch. CBS presenteert de uitkomsten in een rapport en een gebruiksvriendelijk dashboard.

Het rapport is de opvolger van Huishoudens in de rode cijfers. Omdat andere methodes en definities zijn gebruikt, zijn de cijfers niet direct vergelijkbaar. Op p. 5 van het rapport lees je wat wordt bedoeld met een ‘geregistreerde’ problematische schuld.

De belangrijkste bevindingen

In de afgelopen jaren is het aandeel huishoudens met geregistreerde problematische schulden stabiel gebleven. Op 1 januari 2018 had 8,3% (650.700 huishoudens) van de huishoudens in Nederland daarmee te maken.

Bijna een kwart van de huishoudens met geregistreerde
problematische schulden behoorde een jaar eerder nog niet tot een huishouden met probleemschulden. Ruim de helft behoorde op 1 januari 2018 al minstens drie jaar tot een huishouden met probleemschulden.

Voor 16,3% van de huishoudens met geregistreerde problematische schulden is bekend dat zij in beeld zijn bij de hulpverlening. Voor een deel hiervan (1 op de 10 huishoudens met problematische schulden) is bekend dat het specifiek om schuldhulpverlening gaat.

Uit dit onderzoek blijkt samenhang tussen verschillende achtergrondkenmerken en het hebben van geregistreerde problematische schulden:

  • Problematische schulden komen relatief vaker voor in de leeftijdsgroep 25 en 65 jaar, personen met een niet‐westerse migratieachtergrond, laagopgeleiden en huishoudens met kinderen.
  • Er is een duidelijke samenhang tussen het hebben van problematische schulden en zwakkere economische positie. Huishoudens met geregistreerde problematische schulden hebben vaker een laag inkomen en inkomen uit een uitkering (vooral bijstand).
  • De belangrijkste inkomensbron van personen in huishoudens met geregistreerde problematische schulden is relatief vaker inkomen uit een eigen onderneming dan bij huishoudens zonder probleemschulden.
  • Huishoudens met probleemschulden hebben relatief vaker te maken met geestelijke gezondheidszorg en jeugdzorg.
  • Verlies van een baan en vervolgens in de bijstand komen, verdacht worden van een misdrijf, het stoppen met volgen onderwijs zonder een startkwalificatie te behalen en het uit elkaar gaan met een partner zijn life events met een relatief hoge kans op het ontstaan van geregistreerde problematische schulden.