Arnhem koopt totale schuld op

Het kan je niet ontgaan zijn. Arnhem start een experiment waarbij ze de volledige schuld van 40 tot 60 huishoudens in de armste buurt van Nederland opkopen. Lees meer in raadsbrief, persbericht en website Nationaal Programma Arnhem Oost. En bekijk dit filmpje:

Wat in de media niet zo duidelijk naar voren komt, is dat schuldeisers ook gewoon een deel kwijtschelden. De gemeente, of eigenlijk het opkoopfonds, betaalt dus niet de volledige schuld.

Wat wel anders is dan reguliere schuldregeling, is dat er geen sprake is van gelijkberechtiging. De meeste schuldeisers vinden dat waarschijnlijk geen probleem, omdat zij meestal een (flink) hoger percentage krijgen dan bij een gewone schuldregeling. Met een aantal grote veelvoorkomende schuldeisers heeft de gemeente al afspraken gemaakt over kwijtschelding. Kleine schuldeisers zoals ‘de bakker op de hoek’ krijgen 100%, en met overige schuldeisers wordt onderhandeld.

Wat ook anders is, is dat dat de schulden heel snel worden geïnventariseerd. Al voordat het schuldenoverzicht 100% compleet is krijgen de schuldeisers die al in beeld zijn een aanbod.

De inwoners worden gedurende twee jaar intensief begeleid op alle leefgebieden. Onderzoekers monitoren en evalueren het experiment. Over een jaar of twee weten we of dit een effectieve methode is.

Lees ook:

Kabinetsreactie onderzoek bekostiging en beloning van schuldenbewind

Vorige week reageerde minister Schouten op het onderzoek van Seo (uit nov. 2022!).

Wat wil het kabinet niet:

Het kabinet vindt directe bekostiging door het rijk (i.p.v. gemeenten) niet wenselijk, o.a. omdat gemeenten dan mogelijk eerder naar bewindvoering doorverwijzen en minder gebruik maken van lichtere alternatieven zoals budgetbeheer. Schouten wil ook geen knip tussen schuldenbewind (gefinancierd via bijzondere bijstand) en toestandsbewind (gefinancierd via het Rijk), omdat het de administratieve- en uitvoeringslast voor zowel gemeenten, bewindvoerders, rechtspraak en Rijk vergroot.

Wat wil het kabinet wel:

  • We gaan na wat de gevolgen zijn van het laten vervallen van de grondslag problematische schulden en/of verkwisting.
  • We bezien de optie van het verkorten van het schuldenbewind al dan niet in combinatie met een looptijdonafhankelijke vergoeding.
  • We zoeken naar (budgetneutrale) oplossingen zoals een hogere vergoeding het eerste jaar.
  • We kijken of gemeenten een deel van de bewindvoeringstaken willen overnemen, zoals versterken zelfredzaamheid, treffen betalingsregeling of voorwerk voor het opzetten van een schuldregeling.
  • We bekijken of het haalbaar is om gemeenten te compenseren voor eventuele beleidsmatige wijzigingen in de beloning voor bewindvoerders.

Het kabinet zal de Kamer halverwege 2024 hierover informeren. In Q2 reageert het kabinet op de initiatiefnota Meer tijd, aandacht en bescherming bij bewind van oud-Kamerlid Kat.

Verder schrijft Schouten: Waar schuldenbewind bedoeld is om de financiën te stabiliseren, is de schuldhulpverlening bedoeld om de problematische schulden op te lossen. Om die reden zie ik liever dat mensen met financiële problemen hulp zoeken bij, doorverwezen worden naar, of hulp aangeboden krijgen door, de gemeente. Daarom zet zij in op doorontwikkeling van vroegsignalering en de basisdienstverlening voor schuldhulpverlening, en wijst zij gemeenten op de mogelijkheid om gebruik te maken van het adviesrecht.

Tot slot. Op 21 maart was er een rondetafelgesprek in de Tweede Kamer. Je kunt hier terugkijken en de position papers lezen. Lees ook nog eens Bewindvoering in Schuldenwet (juni 2022).

Moties armoede- en schuldenbeleid

De Tweede Kamer heeft zojuist de volgende moties aangenomen:

  • Motie Synhaeve over het moeilijker maken om huishoudens af te sluiten van water door de voorwaarden daarvoor aan te scherpen. NB. De Kamer vraagt de minister om binnen 3 weken uit te leggen waarom ze deze motie ontraadde.
  • Motie Mohandis en Palmen over een structurele oplossing voor met name Wajongers die als onbedoeld effect van overheidsbeleid niet meer in aanmerking komen voor een kwijtschelding.
  • Motie Mohandis c.s. over uitspreken dat het doel om het aantal kinderen dat in armoede opgroeit te halveren wordt gehandhaafd.
  • Motie Ceder c.s. over voorbereidingen ter hand nemen voor een nieuw incassostelsel gericht op collectief belang.
  • Motie Ceder en Mohandis over bij aanbieders van BNPL-dienstverlening scherp aandringen op handelen naar geest en doel van de aangepaste Richtlijn consumentenkrediet.
  • Motie De Kort c.s. over onderzoeken waarom het nog zo eenvoudig is om de “buy now, pay later”-leeftijdscontroles te omzeilen.

Budgetten armoede- en schuldenbeleid ’23-’26

Op veler verzoek hierbij een overzicht van de gemeentelijke budgetten vanuit het rijk.

Budgetten (x miljoen)

2023202420252026
Dienstverlening gemeenten aanpak armoede en schulden
meicirculaire 2023, § 2.2-6
40
Bijzondere bijstand en vroegsignalering
septembercirculaire 2023, § 2.2-7
5050
Flankerend beleid energiearmoede
meicirculaire 2023, § 2.2-5
50
Basisdienstverlening schuldhulpverlening (structureel)
Waarschijnlijk in meicirculaire 2024 meer info
404040
Vangnet Energietoeslag
Eenmalig voor gemeenten met hoog bereik
32,5
Compensatie alleenverdieners, totaal ’23-’27: € 89 mln.
Laatste nieuws in Gemeentenieuws SZW 2024-1

Als je hierboven op een circulaire klikt en een beetje naar beneden scrollt, vind je taakmutaties. In deze excel-sheets vul je op het 2e tabblad de gemeentecode in. Vervolgens vind je op de andere tabbladen de bedragen per gemeente.

Het is nog niet bekend hoe de € 40 miljoen voor Basisdienstverlening Schuldhulpverlening precies verdeeld wordt, maar als je kijkt welk deel je in 2023 kreeg van de € 40 miljoen voor Dienstverlening gemeenten aanpak armoede en schulden dan heb je een goede indicatie.

Kabinetsreactie op het rapport van de ‘aanjager problematische schulden voor ondernemers’

Ik was nog niet toegekomen aan het lezen van het rapport van de aanjager problematische schulden voor ondernemers en de kabinetsreactie (19 dec. ’23). Maar beter laat dan nooit. Hieronder een selectie van de (voor gemeenten) meest relevante aanbevelingen en de reactie van het kabinet.

  • Verplicht de Belastingdienst betalingsachterstanden van zelfstandige ondernemers te melden aan gemeenten. Reactie: Er start (in 2024?) een experiment.
  • Zorg voor een ondernemersgericht toegangspunt waar de ondernemer met financiële problemen zich online kan aanmelden voor een kosteloos gesprek, advies en warme doorverwijzing binnen het achterliggende netwerk of de gemeentelijke schuldhulpverlening. Reactie: goed voorbeelden zijn Ondernemer Centraal van de gemeente Utrecht en het Ondernemersloket in Lelystad.
  • Bied zelfstandige ondernemers met schulden (een voucher voor) ondersteuning bij het bijwerken van hun boekhouding. Reactie: Dit is de eigen verantwoordelijkheid van de ondernemer. Het werkt bovendien marktverstorend ten opzichte van ondernemers die hun zaken wel op orde hebben. Er zijn wel gemeenten die maatwerk bieden.
  • Maak in een zo vroeg mogelijk stadium een financiële prognose om de levensvatbaarheid en/of financierbaarheid van de onderneming te beoordelen volgens een eenduidige methodiek. En maak hiervoor een voucherregeling. Reactie: Er wordt met experts gekeken of de huidige werkwijze eenvoudiger kan. Ook voor saneringskrediet is een toets op levensvatbaarheid en afloscapaciteit van belang. De Handreiking gegevensuitvraag Bbz (dec. 2023) bevordert meer uniformiteit bij het uitvoeren van de levensvatbaarheidtoets. Beoordeling voucherregeling is aan nieuw kabinet.
  • Haal de Bbz kredietverlening weg bij gemeenten en breng deze onder bij een landelijke (sanerings)kredietverstrekker. Reactie: Dit is ter beoordeling aan het nieuwe kabinet.
  • Breid de pilot van het waarborgfonds saneringskredieten uit tot voorliggende financieringsvoorzieningen. Reactie: Deze pilot loopt tot eind 2024. NB. Het kabinet reageert niet op de suggestie om borg te staan voor andere financieringsvoorzieningen.
  • Professionaliseer en reguleer de schuldhulpverlening van ondernemers. Reactie: Dit is onderdeel van het verbeterplan basisdienstverlening.
  • Bied zelfstandig ondernemers een alternatief naast de gemeentelijke schuldhulpverlening. Denk bijvoorbeeld aan advocaten. Breid daartoe de pilot toevoeging Wsnp uit. Reactie: De Tweede Kamer heeft begin 2023 een motie aangenomen met een vergelijkbare strekking. De verkenning m.b.t. deze motie loopt nog.
  • Maak mogelijk dat ondernemers die een Msnp traject doorlopen een afkoelingsperiode kunnen vragen. Reactie: We hebben al het moratorium en convenanten met schuldeisers. Daarnaast wordt de schuldpauzeknop ontwikkeld.
  • Stel het dwangakkoord open voor rechtspersonen bij wie sprake is van persoonlijke aansprakelijkheid, ook zonder gemeentelijk voortraject. Reactie: De achterliggende gedachte is dat voor sommige natuurlijke personen, bijvoorbeeld zzp-ers en kleine ondernemers, dit een betere en snellere oplossing kan zijn om van hun schulden af te komen dan een Msnp of Wsnp. Deze mogelijkheid wordt verder onderzocht.
  • Beoordeel het dwangakkoord van ondernemers door dit te vergelijken met wat de schuldeisers in een faillissement zouden ontvangen. Reactie: In de WHOA geldt dit al. We verkennen dit bij het onderzoek naar de verbetering van het dwangakkoord.
  • Wees creatief bij oplossingen die ondernemers in staat stellen hun eigen woning te behouden. Reactie: Het Bbz voorziet al in mogelijkheden om de eigen woning te behouden en mogelijkheden om er een hypotheek op te vestigen bij wijze van zekerheid voor de terugbetaling van het bedrijfskrediet. Daarnaast kunnen gemeenten saneringskredieten verstrekken als er sprake is van overwaarde. De overwaarde dient dan als zekerheid van het saneringskrediet.
  • Maak voortgang met project Vorderingenoverzicht Rijk en gezamenlijke Betalingsregeling Rijk. Reactie: De ambitie is dat alle partijen betrokken bij de clustering Rijksincasso eind 2025 bij het Vorderingenoverzicht Rijk zijn aangesloten, en in 2027 een gezamenlijke betalingsregeling bieden.
  • Maak voortgang met het project Datadelen op Armoede en Schulden (DDAS). Reactie: Fases 3 en 4 behelzen een gestandaardiseerde set aan definities en een gestandaardiseerde uitvraag bij gemeenten. De inzet is om fases 3 en 4 begin 2024 van start te laten gaan. VNG, Divosa, CBS en NVVK werken hierin samen.

Lees ook de reacties van VNG en NVVK.

Utrecht kiest voor kinderen in armoedebestrijding

De gemeente Utrecht gaat de strijd aan tegen armoede bij gezinnen met kinderen. Dat betekent dat de gemeente ook kiest voor besparingen bij andere minima. Ook maakt de gemeente haar financiële hulp en regelingen eenvoudiger en probeert de gemeente meer Utrechters te bereiken, zodat Utrechters die recht hebben op hulp hier ook echt gebruik van maken. Dat staat in de nota Gelijke kansen voor een zeker bestaan die het college gisteren aanbood aan de gemeenteraad. Zie raadsvoorstel.

In Utrecht groeien bijna 8000 kinderen op in een huishouden met een inkomen tot 125% van het wettelijk sociaal minimum. Wethouder Linda Voortman: “Veel gezinnen met kinderen in Utrecht hebben moeite om rond te komen. Terwijl we weten dat opgroeien in armoede in die eerste levensjaren zoveel effect heeft op je gezondheid en je kansen in je verdere leven. Ik wil liever écht iets kunnen betekenen voor deze specifieke groep minima, in plaats van voor iedereen een heel klein beetje extra te doen. Hiermee investeren we ongelijk voor gelijke kansen.”

Uit cijfers van het Nibud en de Commissie Sociaal Minimum was al langer bekend dat gezinnen met kinderen er door landelijk beleid het slechtst uitkomen. De gemeente Utrecht probeert dat nu recht te trekken. Het doel is dat alle Utrechtse gezinnen met kinderen in het ‘groen’ komen, dus dat zij voldoende middelen hebben om rond te kunnen komen. De gemeente liet het effecten van haar minimaregelingen doorrekenen door het Nibud (bijlage bij de nota).

Er is echter geen extra budget beschikbaar voor armoedebestrijding. Dat betekent dat de uitgaven aan deze doelgroep ten koste gaan van extra uitgaven aan andere minima in de stad. De gemeente presenteert deze nota in financieel onzekere tijden. Zoals eerder aangekondigd moeten bij de voorjaarsnota 2024 scherpe keuzes worden gemaakt, dat kan ook gevolgen hebben voor het armoedebudget. De gemeenteraad maakt daarbij uiteindelijk de definitieve keuzes.

Extra budget voor kinderen

De gemeente wil dat er meer geld komt voor kinderen. Zo kijkt de gemeente naar het aanbod van de U-pas zodat dit beter aansluit op de behoefte van gezinnen. Ook geeft de gemeente extra geld aan Utrechtse kinderen om te sporten en gebruik te maken van cultuur. De uitwerking en maatregelen komen in het uitvoeringsplan dat later dit jaar gepubliceerd wordt.

Regelingen eenvoudiger maken en bereik vergroten

De gemeente Utrecht gaat haar financiële regelingen eenvoudiger maken. Nog te veel inwoners vragen regelingen niet aan omdat ze het te ingewikkeld vinden, terwijl ze er wel recht op hebben. Zo worden onder andere de regels voor de bijzondere bijstand en individuele inkomstentoeslag makkelijker gemaakt. Daarnaast wil de gemeente vaker automatisch regelingen toekennen als de gemeente weet dat inwoners er recht op hebben (lees ook: Individuele Inkomenstoeslag ambtshalve toekennen zonder aanvraag). De gemeente zet verder in op het bereiken van Utrechters die recht hebben op financiële ondersteuning, onder meer met de campagne ‘Weet jij waar je recht op hebt?’.

Besparen en pleisters plakken

Armoederegelingen blijven beschikbaar en toegankelijk voor iedereen die er recht op heeft. Tegenover de extra uitgaven voor gezinnen met kinderen staan wel een aantal besparingen. Dat betekent concreet dat niet alle minima erop vooruitgaan. De gemeente gaat besparen op het budget voor de gemeentepolis, de uitgaven van de studietoeslag en gaat bij subsidieverstrekking meer kiezen voor subsidies die bijdragen aan de doelen in deze nota.

Wethouder Voortman: “Ik voel veel onmacht: lokaal kan ik er niet voor zorgen dat alle Utrechters rond kunnen komen. We kunnen slechts pleisters plakken. Dat doen we met dit nieuwe beleid zo effectief mogelijk, maar om echt verschil te kunnen maken moet het wettelijk sociaal minimum omhoog en moet het landelijke systeem van toeslagen op de schop. Daarom roepen we het nieuwe kabinet nogmaals op om daar substantiële stappen in te zetten.”

Schuldhulpverlening

De nota omvat ook de aanpak van de schuldenproblematiek. De gemeente borgt de successen van de Actieagenda Utrechters Schuldenvrij en zet in op het verbeteren van het aanbod aan nazorg en op het beter benutten van het bestaande aanbod aan schuld)hulpverlening van de gemeente en partners. Verder verbetert de gemeente de aansluiting van het formele en informele aanbod van hulp en voorzieningen in de stad.

Hoe krijg je de basisdienstverlening schuldhulpverlening op orde?

De VNG lanceerde deze week de Routekaart Financiële Zorgen. Het is een website met adviezen, hulpmiddelen en nieuws om de schuldhulp te optimaliseren en verbeteren, bijvoorbeeld in het kader van de basisdienstverlening schuldhulpverlening.

De adviezen en hulpmiddelen zijn gerubriceerd rond de verschillende fasen in de schuldhulp. Je kunt info selecteren die specifiek relevant is voor de beleids- of juridisch adviseur, professional, Informatiekundig- en data adviseur of communicatieadviseur.

Kennisbundel armoede & schulden

Kijk ook eens in de opgefriste Kennisbundel armoede en schulden van Divosa. Oorspronkelijk vooral opgezet voor professionals, maar ook nuttig voor beleidsadviseurs. Met handige filters vind je snel wat jij nodig hebt. Meld je aan voor hun nieuwsbrief.

Op dit blog vind je links naar nog veel meer bronnen.

Handreiking ‘Aandacht voor voor lage basisvaardigheden in het stress-sensitieve werken’

Bepaald gedrag wordt soms ten onrechte toegeschreven aan stress, terwijl het gedrag eigenlijk wordt veroorzaakt door moeite met lezen, schrijven of beperkte digitale vaardigheden. Deze handreiking voor professionals in het sociaal domein geeft daarom aandacht voor lage basisvaardigheden in het stress-sensitief werken.

In de handreiking vind je onder meer:

  • Signalenkaart: met de overlap in gedragingen die zowel veroorzaakt kunnen worden door chronische stress als door lage basisvaardigheden.
  • Verkenners: concrete vragen die professionals kunnen stellen om bij inwoners voorzichtig te polsen in welke mate zij worstelen met (te) lage basisvaardigheden.
  • Verwijskaart: aandachtspunten bij het verwijzen van inwoners met lage basisvaardigheden.

Stadsring koppelt aflossing schulden aan behalen levensdoelen

Stadsring, de schuldhulporganisatie voor Amersfoort en Leusden, scheldt saneringskrediet deels kwijt als jongeren zich houden aan bepaalde doelen die zij voor zichzelf stellen in een toekomstplan: bijvoorbeeld het afronden van een opleiding, het behouden van een baan, minder drinken en roken of de woonruimte op orde houden.

De aanpak startte in de tijd dat het traject nog 36 maanden duurde, maar ook nu nog kan een deel van de 18 maanden worden kwijtgescholden.

Stadsring experimenteerde ook met een turbo saneringskrediet voor jongeren met een schuldenlast tot €1.000 (in 2024 verhoogd naar €1.500). De ambitie is om binnen één week een afkoopvoorstel van 40% te doen aan de schuldeiser(s). Jongeren zonder afloscapaciteit kunnen het krediet volledig aflossen middels een tegenprestatie. Jongeren met draagkracht betalen maximaal 1 jaar een passende aflossing (max. €25 per maand) naast de tegenprestatie.

Lees meer in de Volkskrant (19 dec. ’23) en het evaluatierapport van Stadsring (11 dec. ’23). In de evaluatie lees je ook wat Stadsring nog meer doet om jongeren te bereiken en te helpen.

Misschien is deze aanpak ook geschikt voor volwassenen?

Bossche aanpak Budgetbeheer

In het Handboek Bossche Aanpak Budgetbeheer lees je hoe ’s-Hertogenbosch werkt aan de financiële zelfredzaamheid van inwoners.

Het begint met een goede screening en het stellen van doelen vooraf. De inwoner kan vervolgens tijdens het budgetbeheer letterlijk zelf aan de knoppen zitten. Via Mijn Geldzaken beheert hij zelf zijn geld. De budgetbeheerder kan aan de achterkant ook aan de knoppen zitten en kan bijvoorbeeld potjes voor vaste lasten of aflossing afgrendelen. Mijn Geldzaken is gekoppeld aan Allegro. Het budgetbeheer loopt via de eigen betaalrekening van de inwoner.

Dit scheelt veel telefoontjes (Wat is mijn saldo? Kan ik deze week wat meer krijgen?). En je kunt gewoon de vaste lastenleveranciers machtigen om kosten te innen, waarbij je dus niet telkens het maandbedrag handmatig hoeft aan te passen als dat wijzigt.

Welke basisdienstverlening schuldhulpverlening moet je in huis hebben

Gemeenten en rijk gaan in een Bestuurlijk Akkoord afspreken welke basisdienstverlening gemeenten moeten bieden.* Dat schrijft minister Schouten.

Dus gemeenteraad, vraag het college of jouw gemeente deze diensten al biedt. Klik om te vergroten:

Het Rijk stelt o.a. hiervoor vanaf 2024 structureel €40 miljoen extra beschikbaar. Het budget is niet geoormerkt, dus claim het! NB. in 2023 kregen we ook €40 miljoen. Check in de Septembercirculaire welk deel jouw gemeente kreeg (tabblad aanpak armoede en schulden).

Een aantal basisdiensten kunnen direct worden aangeboden, andere acties vragen nadere uitwerking. Naar verwachting wordt voor de zomer van 2024 een actieplan opgeleverd met concrete handvatten voor gemeenten.

Dit basispakket uniformeert de gemeentelijke schuldhulp zoals ook bepleit in het voorstel voor één Schuldenwet.

Het kabinet onderzoekt ook nog:

  1. Samenwerking gemeenten en bewindvoerders. Zie voorstellen in de Schuldenwet en de initiatiefnota Sneller uit de schulden.
  2. Landelijk aanmeldpunt schuldhulp.
  3. Bindende schuldregeling door gemeenten. N.a.v. motie Kat / De Jong en onze brief.

* Ondertekening waarschijnlijk op 21 maart ’24.

Cijfers problematische schulden bijgewerkt tot januari 2023

Het CBS-dashboard Schuldenproblematiek in beeld is geactualiseerd en uitgebreid, en definities zijn aangepast.

Je ziet per gemeente en wijk hoeveel inwoners geregistreerde problematische schulden hebben, hoeveel er jaarlijks instromen en welke kenmerken ze hebben (kinderen, leeftijd, herkomst, huishoudtype, etc.).

Na een redelijke stabiele periode is er een toename van 7,7% (618.090 huishoudens) op 1-1-2021 naar 8,8% (726.210 huishoudens) op 1-1-2023. Deze toename zit vooral bij de Belastingdienst. Zonder de Belastingdienst zou de schuldenproblematiek waarschijnlijk licht zijn afgenomen in de laatste 3 jaar.

Verkiezingsprogramma’s over armoede en schulden

Ik ben er eens goed voor gaan zitten en heb bijna alle verkiezingsprogramma’s doorgeplozen. Bestaanszekerheid is een belangrijk thema voor alle partijen. Sommige partijen borduren een beetje voort op het huidige stelsel, anderen gooien het roer om, met bijvoorbeeld eerste stappen richting een basisinkomen. Meerdere partijen doen ook concrete voorstellen voor de aanpak van de schuldenproblematiek. De term ‘schuldenindustrie’ komt in meerdere programma’s terug. Ik presenteer hieronder alleen de wat concretere voorstellen.

Maar eerst: wat stemmen minima?

We hebben allemaal wel een beeld van de achterban van de verschillende partijen. Maar toch interessant om het wat wetenschappelijker te bekijken. Lees bijvoorbeeld Demografie in stemhokje, Wat als alleen arme of juist rijke wijken mochten stemmen?, Steeds gaat het over bestaanszekerheid, hoe staat Nederland ervoor? of Buiten het Binnenhof: Leven onder het bestaansminimum. Ook de Van 9 tot 5 Kieswijzer geeft wel een treffend inzicht :). Aanvullingen: Kijk op klimaatenjouwportemonnee.nl, met antwoord op de vraag: Welke politieke partij gaat mij helpen? Karin, bedankt voor de tip! Lees de factsheet Zeker van een inkomen van de Landelijke Cliëntenraad met o.a. koopkrachtplaatjes per politieke partij. Alef, bedankt! En lees in de Volkskrant: Met welke politieke keuze heb je straks nog een goed belegde boterham?

BBB

  • Toeslagenstelsel vervangen door systeem waarbij bijv. de eerste €30.000 inkomen voor werknemer en werkgever belasting- en premievrij is. Eventueel i.c.m. negatieve belastingaanslag.
  • Op lange termijn verhoging sociale uitkeringen en minimumloon.
  • Nieuw stelsel kinderopvang, met beperkte eigen bijdrage.
  • Verbod op doorverkoop vorderingen. Recht van dagvaarding door incassobureaus wordt beperkt.
  • 0% BTW op groente en fruit.
  • Onderzoeken naar mogelijkheden geregistreerde schuldhulpregeling (ik denk dat wordt gedoeld op dit voorstel. Inmiddels is dat voorstel doorontwikkeld).
  • Voorlichting om beter met geld om te gaan. Financiële educatie jeugd, met rol overheidscommunicatie.
  • Oprichting microkredietinstelling die zich richt op sociale schuldhulp, schulden herfinanciert en burgers begeleidt naar een schuldenvrije toekomst.
  • De Nederlandse Loterij krijgt als enige een vergunning voor een grote landelijke loterij.
  • Gemeenten krijgen extra compensatie bijzondere bijstand. Financiering gemeenten gaat gelijk lopen met collegeperiodes zodat geen zogenaamd ravijnjaar ontstaat in de structurele begroting.
  • Marktwerking beperken door één basisverzekeringspolis wettelijk verplicht te maken en verschillen in premies te maximeren. Mondzorg en meer fysiotherapie in basispakket. Eigen risico sterk verlaagd en indien mogelijk de komende jaren afgeschaft.

BIJ1

  • Afschaffen: Participatiewet, tegenprestatie, sancties, boetes, verplichte sollicitatie, kostendelersnorm en tegenprestatie. Meer geld scholingsprogramma’s voor mensen zonder werk.
  • Minimumloon naar €16/u. Minimumloon stijgt jaarlijks tenminste mee met de automatische prijscompensatie en is niet minder dan 60% van mediaanloon. AOW en bijstand stijgen automatisch mee. Minimumjeugdloon naar niveau volwassenen.
  • Start met Housing first. Meer sociale huurwoningen bouwen. Woningvoorraad met ten minste 50% sociale huur. Regels voor huurprijzen worden gekoppeld aan minimumloon. Het huurtoeslag wordt overbodig. Extra klasse binnen sociale huursector, met huren niet hoger dan €350.
  • Nationaal Zorgfonds vervangt zorgverzekeraars en dekt alle zorg, incl. tandheelkunde. Afschaffen premies en eigen bijdragen.

CDA

  • Nieuw lokaal georganiseerd loket voor informatie, advies en hulp bij financiële zaken.
  • Belastingen en toeslagen worden hervormd. De middenklasse wordt met deze wijziging versterkt.
  • Samenvoeging re-integratieregelingen in WW, ZW, WIA, P-wet en Wajong.
  • Introductie basisbanen.
  • Verhoging minimumloon (er worden geen bedragen genoemd. Ook niets over koppeling met uitkeringen).
  • Ondersteunen van mensen met schulden laten we niet meer over aan de markt. Schuldhulp is taak publieke of maatschappelijke organisaties.
  • Boetes bij te laat betalen worden beperkt en woekerrentes verboden. Fintech-aanbieders van uitgesteld betalen en gokaanbieders worden zwaarder gereguleerd en belast.
  • Aanvragen van inkomensregelingen eenvoudiger en voorspelbaarder. Uitgaan van vertrouwen. Geen zware en kostbare controles, maar steekproefsgewijs controleren.
  • Samen met bedrijfsleven werken aan bewustzijn om schulden tijdig te signaleren.
  • Gemeenten moeten de ruimte hebben om alle schulden over te nemen zodat huishouden nog maar één schuldeiser heeft.

ChristenUnie

  • Uitvoering advies Commissie Sociaal Minimum.
  • Verhoging minimumloon naar 60% van het mediane salaris. Hiermee komt minimumloon in 2028 uit op bijna €18/u. Uitkeringen stijgen mee. Werkenden tot circa 2x modaal moeten netto meer overhouden.
  • Introductie basisbaan.
  • Bijstand: bij parttime werken gedeeltelijke vrijlating inkomsten, zodanig dat parttime werken lonend is, en geen armoedeval. Afschaffing zoekperiode jongeren. Introductie bufferbudget. Afschaffing kostendelersnorm bij tijdelijk verblijf.
  • Terugdringen niet-gebruik van regelingen. Hiervoor kan gegevensuitwisseling een oplossing bieden. Landelijke fondsen en gemeentelijke voorzieningen sluiten op elkaar aan en zijn breed bekend.
  • Gemeenten krijgen extra geld voor armoedebestrijding in gebieden en wijken waar intergenerationele armoede disproportioneel sterk aanwezig is, zoals voormalige Veenkoloniën of verschillende stadswijken.
  • Hogere vermogensgrenzen bij kwijtscheldingen lokale belastingen.
  • Geen huisuitzetting en afsluiting water, gas, en elektra als er kinderen zijn of als iemand in schuldhulptraject zit.
  • Ondersteuning voedselbanken.
  • Einde aan Buy Now, Pay Later (BNPL) diensten. Betere campagnes tegen lenen en BNPL-diensten. Verbod op afbetaling bij consumentenproducten. Verlaging maximale kredietrente.
  • Vorderingen mogen maximaal 1x worden doorverkocht, oorspronkelijke eigenaar houdt zorgplicht. Plafond voor incassokosten. Deurwaarders moeten vooraf inzicht kunnen krijgen in vermogenspositie schuldenaar. Krediettax waarbij kredietverstrekker deel van verleende bedrag afdraagt aan preventie-/schuldenfonds. Deurwaarders krijgen zorg- en meldplicht. Schuldeiser moet binnen redelijke termijn kunnen specificeren hoe de vordering tot stand is gekomen als schuldenaar hierom vraagt.
  • De Nederlandse Schuldhulproute en MijnSchuldenwijzer.nl worden uitgebreid en breed ingevoerd.
  • Eén Rijksincasso.
  • Afschaffen wanbetalersregeling.
  • Financiële educatie op middelbare scholen.
  • Schuldhulp: geen voorkeurspositie overheid. Vaker saneringskredieten. Verbetering vroegsignalering. Kwaliteitskader met minimumeisen voor gemeentelijke schuldhulp. Verkort de maximale termijn om tot minnelijke regeling te komen. Nazorg wettelijk verankerd.
  • Versterking Schuldhulpmaatje.
  • Beslagvrije voet op 100% sociaal minimum.
  • Maximale huurstijging moet onder inflatie of CAO-loonstijging blijven. Huurtoeslag omgevormd naar huursubsidie, gebaseerd op inkomen van 2 jaar terug, incl. vangnetregeling.
  • Maandelijks uitkeerbare belastingkorting i.p.v. toeslagen.
  • Arbeidskorting en ondernemersregelingen in inkomstenbelasting geleidelijk geïntegreerd in één werkendenkorting. Lagere belasting op arbeid, hogere belasting op vermogen.
  • 0% BTW op groente, fruit, OV en reparaties.
  • Geen energiearmoede meer in 2030.

D66

  • Aanpak dakloosheid naar voorbeeld Housing First.
  • Verhoging minimumloon naar tenminste €17,50 in 2028, de bijstand stijgt volledig mee. Ook minimumjeugdloon stijgt. Verhoging AOW en loslaten koppeling met minimumloon. Verlaging werkgeverspremies voor de laagste inkomens. Ruimere mogelijkheden voor bijstandsgerechtigden om tijdelijk tot minimumloon bij te verdienen. Gemakkelijker om onderneming te starten vanuit uitkering. Inkomsten worden een paar maanden vrijgesteld.
  • Lastenverlaging voor lage- en middeninkomens. Hoge vermogens meer belasten dan kleine. Grote erfenissen zwaarder belast, kleine erfenissen juist minder.
  • Mensen kunnen met terugwerkende kracht gebruikmaken van armoederegelingen. Ondergrens aan gemeentelijke armoederegelingen.
  • Uitkeringen en toeslagen op vast moment uitbetaald. Ook incasso’s z.v.m. op vast moment.
  • Gelijktrekking vermogensgrenzen kwijtschelding gemeentelijke belastingen en bijstand.
  • Kinderopvang bijna gratis. Kinderopvangtoeslag afgeschaft. (Kleine) eigen bijdrage.
  • Vervanging zorgtoeslag door andere vorm van (inkomens)ondersteuning.
  • Introductie verzilverbare heffingskorting die met je belasting wordt verrekend en die in geld wordt uitgekeerd bij geen of te lage inkomsten.
  • Buy Now, Pay Later-diensten beter gereguleerd. Zorgplicht voor schuldeisers.
  • Inzet op financiële geletterdheid en -begeleiding jongeren en gezinnen.
  • Kredietregistratie wordt wettelijke taak. BKR-registratie vervalt na minnelijk traject of Wsnp.
  • Verbod op opkopen schulden door externe partijen. Verjaringstermijn om te voorkomen dat mensen na lange tijd of na afronden schuldhulp nog worden geconfronteerd met hoge rekeningen.
  • Schuldhulp: vormgeven met één traject, één plan en één regisseur en standaard saneringskrediet. Samenvoeging minnelijk en wettelijk traject. Rechter toetst alleen als dat strikt noodzakelijk is. Schuldhulp breder toegankelijk voor ondernemers, mensen met beginnende schulden, hoger inkomen of koophuis. Aflossingspauze van 2 maanden per jaar. Gratis budgetbeheer i.c.m. bevorderen financiële zelfredzaamheid.
  • Keurmerk voor bewindvoerders.

DENK

  • Minister van Armoedebestrijding blijft. Meer geld armoedebestrijding.
  • Wettelijke taak om aantal mensen onder sociaal minimum jaarlijks te doen afnemen. Verhoging minimumloon naar €16/u. Uitkeringen stijgen mee. Verhoging minimumjeugdloon. Hogere inkomens meer belasten.
  • Subsidiëren voedselbanken.
  • Kinderbijslag omhoog en maandelijkse betaling.
  • Vroegsignalering van armoede, bijv. via banken, nutsbedrijven en verhuurders.
  • Energieplafond en -toeslagen blijven van kracht zo lang prijzen hoog blijven.
  • Verlaging BTW op boodschappen, groente en fruit. Prijsmaximum voor essentiële levensmiddelen.
  • Schuldhulp: We nemen bewezen maatregelen uit het land over. Overheid gaat meer schulden kwijtschelden en bedrijven dienen menswaardig om te gaan met mensen als zij schulden incasseren. Gokken minder laagdrempelig.
  • Gratis kinderopvang voor lage- en middeninkomens.
  • Bijstand: ruimere bijverdienmogelijkheden. Afschaffen kostendelersnorm. Einde verplichte zoekperiode jongeren. Ruimere vrijlating giften. Hogere bijstand dak- en thuislozen.
  • Ouderen die recht hebben op AIO worden automatisch bereikt door verantwoorde gegevensuitwisseling. Vermogensgrenzen bij AIO en andere uitkeringen worden verhoogd.
  • Invoering kredietbank voor kleine ondernemers.
  • Lagere energierekening door woningen beter te isoleren. Meer subsidies isoleren huurwoningen. 40% moet sociale koop- of huurwoningen zijn. Huurverhogingen maximeren. Huurtoeslag omhoog.
  • Afschaffen eigen risico. Lagere zorgpremie voor lage en middeninkomens. Mondzorg, tandheelkundige controles en fysiotherapie in basispakket.

Forum voor Democratie

  • Maximaal 10% sociale huurwoningen.
  • Grondige vereenvoudiging belastingen-, toeslagen en premiestelsel. (Meer) werken moet altijd lonen. Hogere belastingvrije voet van € 30.000 voor werkende Nederlander, idealiter in combinatie met lage vlaktaks.
  • Voorkomen van problematische schulden bij mensen in armoede.
  • Omzetting kinderbijslag in forse kindgebonden aftrekpost inkomstenbelasting.
  • Strenge controle op sociale fraude.
  • Beperken toegang sociale voorzieningen voor asielzoekers en immigranten. Geen uitkeringen en (kinder)toeslagen voor mensen die in buitenland verblijven.
  • AOW-uitkering belastingvrij. Verhoging AOW.
  • Verlaging eigen risico naar €200.

NSC

  • Herijking minimumloon en daaraan gekoppelde uitkeringen;
  • Terugdringen onrechtvaardigheden in stelsel sociale zekerheid die ertoe leiden dat mensen plotseling zonder inkomen zitten of te maken krijgen met hoge boetes of terugvorderingen door een klein foutje.
  • Sociaal tarief energiebelasting: minder belasting over eerste 1000 m3 gas.
  • Hervorming belastingstelsel, zodat marginale druk bij lagere en middeninkomens afneemt en (meer) werken loont. Verlaging laagste tarief inkomstenbelasting. Beter vormgeven heffingskortingen. Herziening stelsel toeslagen en premies. Verminderen beroep op zorgtoeslag, zonder grote inkomenseffecten. Kinderopvangtoeslag vervangen door instellingsfinanciering i.c.m. ouderbijdrage.
  • Inkomensbeleid is kerntaak rijksoverheid. Gemeentelijk armoedebeleid is sluitstuk, bedoeld om in individuele gevallen maatwerk te leveren.
  • Ontmoedigen kopen op krediet door betere voorlichting via overheidscampagnes en door strengere regelgeving. Maximale rente en incassokosten fors aangescherpt.
  • Werkgevers die bij loonbeslag hun werknemers (financieel) willen helpen, krijgen meer armslag. Duidelijke regels wanneer hulp niet als belastbaar loon beschouwd wordt.
  • Centrale incasso voor overheid en semipublieke organisaties.
  • Samen met gemeenten bezien hoe bereik en effectiviteit schuldhulp kan worden verbeterd.

Partij voor de Dieren

  • Lage tarief inkomstenbelasting verlaagd, hoge tarief verhoogd.
  • Minimumloon naar €16/u. Minimumloon beweegt mee met andere inkomens en minimaal 60% van mediane inkomen. Uitkeringen stijgen mee. Minimumjeugdloon afgeschaft en naar niveau volwassenen.
  • Progressieve vermogensbelasting van 1% tot €500.000 oplopend tot 5% voor vermogens boven €5 miljoen. Vrijstelling voor spaargeld verhoogd.
  • Bijstand: afschaffen kostendelersnorm, partnertoets en tegenprestatie. Bijverdienen wordt mogelijk. Versoepelen giftenbeleid.
  • Mensen met hoge schulden beter en sneller helpen. Makkelijker om hulp te vragen. Verkorten schuldtrajecten.
  • Voedselbanken moeten overbodig worden. Zolang dat niet zo is ondersteunen we ze.
  • Kinderopvang gratis voor lage inkomens. Arbeidseis afschaffen.
  • Kinderbijslag inkomensafhankelijk.
  • Uiteindelijk alle toeslagen overbodig.
  • Afschaffen erfbelasting voor kleine erfenissen en verhoging voor grote erfenissen.
  • Start pilot met verschillende vormen van basisinkomen.
  • Onderzoeken hoe mensen ‘sociaal kapitaal’ kunnen opbouwen, door het verrichten van maatschappelijk zinvol geachte activiteiten, dat ze in kunnen zetten om basisbehoeften als eten en woonruimte te ‘betalen’.
  • 0% BTW op groenten, fruit, noten, granen en peulvruchten.
  • Eigen risico afgeschaft. Ook eigen bijdrage voor chronisch zieken afgeschaft. Ziekenfonds komt terug, met dekking mondzorg, fysiotherapie en (definitieve) anticonceptie. Premie verlaagd. Inkomensafhankelijke bijdrage omhoog. Zorgtoeslag wordt zo overbodig.
  • Recht op huurverlaging bij bijvoorbeeld woningen met energielabels lager dan C. Huizen op grote schaal te isoleren + betere voorlichting.
  • Huren komende 5 jaar bevroren.

PvdA-Groenlinks

  • Minimumloon stapsgewijs naar €16/u voor iedereen vanaf 18 jr. Uitkeringen stijgen mee. Verhoging bijstand in lijn met voorstel commissie Sociaal Minimum.
  • Gemeenten krijgen extra middelen voor ondersteuning lage inkomens. Specifiek beleid kwetsbare kinderen.
  • Op termijn Bestaanszekerheidswet die Participatiewet vervangt.
  • Bijstand: Afschaffing kostendelersnorm, zoekperiode voor jongeren, tegenprestatie en taaleis. Versoepeling sollicitatie- en inlichtingenplicht. Minder formulieren. Minder snel een boete. Basisbaan op maat. Ruimte om tot € 2.400 p.j. aan giften te ontvangen. Huis en auto vallen niet langer onder vermogenstoets. 15% bovenop uitkering bijverdienen. Terugvaloptie, zodat mensen weer werk kunnen aanvaarden zonder angst dat ze recht op uitkering verliezen als het tegenvalt.
  • Onderzoek negatieve inkomstenbelasting. Evalueren pilots ‘gewoon geld geven’ om te bezien welke groepen hier daadwerkelijk voor in aanmerking kunnen komen. Onderzoek naar varianten basisinkomen.
  • Ondergrens gemeentelijke armoederegelingen minimaal 120%. Automatische kwijtschelding gemeentelijke en waterschapsbelastingen, met dezelfde vermogensgrens als bij bijstand.
  • Overbodig maken toeslagen door o.a. zorgpremie en kinderopvang op andere manier te financieren.
  • Aanpak niet-gebruik van inkomensondersteunende regelingen. Door bestanden en gegevens slim te koppelen, met een wettelijke grondslag. Dit gebeurt bij life-events, zoals verlies van werk, geboorte, scheiding, verhuizing of overlijden. Inzet op gemeentelijke loketten waar mensen in één keer overzicht krijgen en alle regelingen in één keer kunnen aanvragen. Communicatie op B1-taalniveau. Fiscus moet proactief minima benaderen die geld terugkrijgen over afgelopen 5 jaar.
  • Vast betalingsmoment uitkeringen, toeslagen, etc. Z.v.m. op één vast moment innen zorgpremie, gemeentelijke- en waterschapsbelasting, huren bij corporaties, verzekeringen, gas, licht en water en betalingsregelingen bij Rijk. Als het betalingsmoment in de feestdagen valt, krijgen mensen hun inkomen daarvoor en niet daarna.
  • Consumentenkredieten en woekerrentes aan banden. Bij Buy Now Pay Later (BNPL) moet minimaal 1/3 vooraf worden betaald. In fysieke winkels BNPL verboden. Minimumleeftijd naar 21 jaar. Gemaximeerd rentetarief en verplichte transparantie over verdienmodel. Als bedrijven niet aantoonbaar hebben gecontroleerd of mensen de aankopen wel konden betalen en de minimumleeftijd hebben, vervalt de schuld. Aandacht voor financiële educatie op scholen.
  • Stop handel in schulden. Verlaging maximale incassokosten en rente. Deurwaarders
    in overheidsdienst. Mensen hebben voortaan 1 deurwaarder, die per regio opereert. Deurwaarder krijgt wettelijke taak om schulden te helpen voorkomen. Verplichte melding bij gemeente i.k.v. vroegsignalering.
  • Overheidsinstanties stoppen met excessieve boetes op wanbetaling. Eén Rijksincassodienst voor overheidsorganisaties incl gemeenten. 1 portaal voor alle openstaande boetes, schulden, heffingen en dagvaardingen. Zorgverzekeraars dragen klanten met een betaalachterstand niet langer over aan CAK, maar aan gemeente.
  • Schuldhulpverlening alleen door partijen zonder winstoogmerk. Mensen hoeven niet
    meer hun eigen bewindvoering te financieren vanuit bijzondere bijstand.
  • Landelijke pauzeknop: opschorting incasso en beslag. Iedereen die onder sociaal minimum dreigt te komen door schulden, krijgt automatisch recht op betalingsregeling. Gemeenten krijgen meer bevoegdheden om betalingsregelingen af te dwingen bij schuldeisers. Schuldregeling bindend bij 2/3 schuldeisers akkoord. Verhoging beslagvrije voet tot sociaal minimum. Richtlijnen en middelen voor nazorg door gemeenten Onderzoek naar generaal pardon. Huisuitzettingen niet meer vanwege betaalachterstanden. Afsluiten gas, water en licht verboden.

PVV

  • Verlagen energierekening (lagere belasting en btw)
  • Verlagen sociale huren
  • Verhogen wettelijk minimumloon
  • Verhogen van de huurtoeslag
  • Afschaffen van het eigen risico in de zorg
  • Verlaging brandstofaccijnzen
  • Verhoging ouderenkorting
  • Bestrijden uitkeringsfraude
  • Stoppen met export van uitkeringen (m.u.v. AOW)
  • Afschaffen eigen risico
  • Meevallers op zorg naar lagere zorgpremie
  • Tandarts in basispakket
  • Sociale huren verlagen
  • Huurtoeslag verhogen
  • Financiële steun aan ouderen met laag inkomen voor kosten dierenarts

SP

  • Niet alleen bestuurders en aandeelhouders, maar ook alle medewerkers krijgen recht op een deel van de winst. Dit komt bovenop het reguliere salaris.
  • Hoge inkomens meer belasten. Verlaging inkomstenbelasting voor iedereen tot modaal, Verhoging minimumloon tot €16/u. Uitkeringen stijgen mee.
  • Sociaaleconomische gezondheidsverschillen verkleinen door inzet op preventie.
  • Afschaffing kostendelersnorm.
  • Landelijk aanvalsplan om armoede en schulden te bestrijden.
  • Goede en toegankelijke schuldhulp en met één herkenbaar verwijsloket.
  • Incassobureaus die zich misdragen verliezen vergunning. Deurwaarders en bewindvoerders mogen niet langer commercieel zijn, dit wordt een publieke taak.
  • Verlaging maximale rente op krediet.
  • Investeringsfonds om kunst en cultuur te ondersteunen, en ook te voorkomen dat kunstenaars in armoede leven.
  • Maximering huurprijzen alle soorten woningen.
  • Met een oorlogsaanpak de energierekening structureel verlagen. Met een isoleringsoffensief, collectief plaatsen van zonnepanelen op huurwoningen en beter onderhoud van woningen.

Volt

  • Sociaal minimum omhoog. Maandelijkse inkomensonafhankelijke huishoudtoelage die bestaat uit een vaste basisuitkering per huishouden. Daar bovenop extra geld per volwassene en per kind. Ook voor alleenstaande ouders extra geld. Afschaffen alle toeslagen, heffingskortingen, aftrekposten, vrijstellingen en de werkgevers- en werknemerspremies. Uitbreiding inkomstenbelasting met een aantal schijven. Dit is eerste, grote stap op weg naar een basisinkomen.
  • Verhogen minimumloon voor nu naar €14/u. Verdere stijging niet uitgesloten, maar mag niet ten koste gaan van kleine ondernemers, en zo, onbedoeld, grote bedrijven in de kaart spelen. Minimumjeugdloon gelijktrekken met minimumloon.
  • Verlaging nominale zorgpremie.
  • Tegoedbonnen i.p.v. voedselpakketten.
  • Afschaffen kostendelersnorm.
  • Nationale aanpak tegen schulden. Schuldenpardon voor mensen die in armoede leven én mensen met problematische schulden. Goede nazorg. Achteraf betalen z.v.m. aan banden gelegd. Af van verdienmodel schuldenindustrie. Verbod op gokreclames. Maximum verlieslimiet voor gokwebsites. Fors investeren in schuldpreventie d.m.v. scholing over financiën, vroegsignalering en door te zorgen voor duidelijke hulp en nazorg bij problematische schulden.
  • Volt ziet armoedebestrijding als preventiemaatregel #1 voor gezondere samenleving. Armoedebestrijding wordt onderdeel Nationaal Preventieakkoord.
  • Eigen bijdrage Wmo inkomensafhankelijk.

VVD

  • Verhoging minimumloon (er staat niets over bedragen en of uitkeringen meestijgen).
  • Flexwoning en passende hulp en ondersteuning voor daklozen. Doelstelling: nul daklozen in 2030.
  • Buy Now, Pay Later constructies streng reguleren. Verboden voor minderjarigen of bij grote bedragen. Verlaging maximale boetes bij het missen van een betaling.
  • Tegengaan niet-gebruik sociale regelingen. Het kan bijvoorbeeld niet zo zijn dat iemand in armoede leeft omdat sociale diensten geen contact mogen opnemen.
  • Gemeentelijk armoede- en schuldenbeleid moet gericht zijn op ontzorgen. Professionals helpen zo vroeg mogelijk mee om orde op zaken te stellen.
  • Voorkomen terugval van schuldhulp. Gemeenten moeten doelgroep extra goed in de gaten houden en contact onderhouden.
  • Coulance voor ondernemers met coronaschulden.

Tot slot, ook interessant: Verkiezingsprogramma’s over publieke dienstverlening (door Staat van de Uitvoering)

VNG helpt gemeenten bij ondersteuning ondernemers

De VNG ondersteunt gemeenten bij het versterken van de ondersteuning aan ondernemers via het project Ondernemers uit de Financiële Zorgen. Die ondersteuning houdt o.a. in: proactieve en vraaggerichte ondersteuning bij de uitvoering van schuldhulpverlening aan ondernemers op het gebied van implementatie, uitvoering en juridisch- en technische vlak. Ook kun je gebruikmaken van ondersteuningsproducten zoals handreikingen en Q&A.

Je kunt je hier aanmelden als contactpersoon namens jouw gemeente.

Relevante bijeenkomsten:

Tot slot, kijk ook nog eens of de pilot Saneringskrediet voor ondernemers iets is voor jouw gemeente.

Ga mee op expeditie en verbeter de schuldhulp!

Ik werk niet meer bij de NVVK, maar beveel deelname aan de NVVK-expeditie warm aan! De eerste expeditie waar ik vorig jaar wel bij betrokken was, vond ik zeer geslaagd.

Het is een speelse en tegelijk serieuze manier om de schuldhulp te verbeteren. Je meldt je samen met een aantal collega’s aan als deelnemer en doorloopt samen met teams van andere gemeenten in 14 weken de expeditie. Voor NVVK-leden gratis. De tijdsinvestering is goed te doen. Ook goed voor de teambuilding.

De eerste missie is al eind november, maar maak je niet druk. Dit is een eenvoudige missie waarbij je team en teamleden een profiel aanmaken op het online platform. Je checkt je uitrusting en rantsoen en wacht op verdere instructies. Het draagt niet bij aan de eindejaarsstress. Gebruik de Kerstdagen om je mentaal op te laden voor dit leerzame avontuur in 2024!

Lees meer op nvvk.nl/expeditie en wordt welkom geheten door expeditieleider Nico:

Leg complexe casussen voor aan het Landelijk Maatwerkloket Multiproblematiek

Programma Maatwerk Multiproblematiek (PMM), voorheen programma, is nu een structureel organisatieonderdeel bij het Rijk. De naam PMM is gebleven, maar staat nu voor Professionals voor Maatwerk Multiproblematiek. Vanuit PMM, met onder meer het Landelijk Maatwerkloket Multiproblematiek, staan 6 ministeries en 17 landelijke uitvoerders klaar om professionals te helpen als zij het ook niet meer weten. Alle gemeenten kunnen aankloppen voor ondersteuning. Dat moet je zeker doen, want het bespaart veel tijd en zorgt vaak voor een doorbraak. Dus attendeer uitvoerenden hierop!

Casussen kun je heel laagdrempelig voorleggen via multiproblematiek@rijksoverheid.nl.

Bij multiproblematiek meestal ook financiële problemen

Voor vrijwel alle casussen die PMM oppakt geldt dat er problemen zijn op meerdere leefgebieden. Het meest voorkomend zijn financiële problemen, gevolgd door problemen met wonen, problemen op het vlak van psychische gezondheid, sociale relaties en zingeving. In driekwart van de casussen waar sprake is van financiële problemen, zijn er ook problemen op andere leefgebieden.   

In ongeveer de helft van de gevallen kan de indiener dankzij hulp van het Loket binnen 4 weken zelf weer verder; in ongeveer een vijfde van de gevallen vergt dit meer dan 24 weken. Het Maatwerkloket blijkt grote meerwaarde te hebben en wordt zeer gewaardeerd door de indieners.

Gratis Masterclasses Ruimte in regels

PMM biedt in nov en dec (gratis) masterclasses aan over de ruimte binnen wet- en regelgeving. De masterclass is bedoeld voor juristen, beleidsmakers en uitvoerders bij o.a. gemeenten die zich bezighouden met maatwerk. Voor wethouders is er de Bestuurlijke Tafel Casuïstiek.

Meer info

Kijk op maatwerkmultiproblematiek.nl, meld je aan voor hun nieuwsbrief of volg PMM op LinkedIn.

Miljoenennota 2024: geen verrassingen voor gemeenten rond armoede en schulden

Het kabinet trekt €2 miljard extra uit voor armoedebestrijding. Hiervan gaat maar een klein deel naar gemeenten:

  • Gemeenten krijgen in 2024 opnieuw € 50 miljoen voor vroegsignalering en bijzondere bijstand (maar dat wisten we al);
  • Er komt in 2024 geen Energietoeslag. Dat is volgens het Nibud een aderlating voor de laagste inkomens;
  • Het programma Participatiewet in balans beoogt met 3 sporen: 1) op korte termijn ruimte bieden aan mensen in de huidige wet, 2) werken aan lange termijn brede herziening van de wet, en 3) versterken vakkundigheid professionals. Het kabinet beraadt zich nu over de voortzetting van de sporen en informeert de Kamer hierover uiterlijk in het 4e kwartaal. Dit ziet o.a. toe op het in consultatie geweest zijnde wetsvoorstel met ruim 20 wetswijzigingen dat voortkomt uit spoor 1. Kort voor de kabinetsval deelde minister Schouten haar visie voor de lange termijn (spoor 2).
  • In de voorjaarsnota 2023 besloot het kabinet al om structureel € 20 miljoen te bezuinigen op het re-integratiebudget voor gemeenten;

De €2 miljard gaat vooral naar landelijke regelingen:

  • Verhoging arbeidskorting met €115;
  • Verhoging kindgebonden budget voor het eerste kind met € 750, en voor het tweede kind en verder met € 883 euro per jaar;
  • Eigen bijdrage huurtoeslag wordt verlaagd met € 416. Dit betekent voor minimuminkomens een stijging van €30 tot €50 per maand;
  • Bevriezing van de afbouw van de dubbele heffingskorting in de bijstand. Het was ooit de bedoeling om de dubbele heffingskorting vanaf 2012 in 20 jaar af te bouwen, maar sindsdien is de afbouw meerdere keren bevroren, net als nu weer dus. Door de afbouw groeit het verschil met het minimumloon;
  • Het kabinet reserveert max. € 60 miljoen voor de heropening van het Tijdelijk Noodfonds Energie in de komende winter. Het prijsplafond verdwijnt;
  • Het kabinet trekt €166 miljoen uit voor gratis schoolmaaltijden;
  • De incidentele verhoging van de zorgtoeslag vervalt in 2024. De maximale zorgtoeslag bij een minimuminkomen gaat daardoor €20 tot €30 per maand omlaag.

Aanvullingen na 1e dag Algemene Beschouwingen:

  • Minimumloon per 1 januari met 1,7% extra omhoog naar €13,50. Correctie d.d. 4/10: minimumloon gaat pas 1 juli 2024 met 1,2% omhoog;
  • Meer geld naar kindgebonden budget en kinderopvang.

Wat heb je gemist tijdens je vakantie

  • Nog net voor het zomerreces verzoekt de Tweede Kamer met een motie de regering om te voorkomen dat de armoede in Nederland toeneemt door de val van het kabinet-Rutte IV. Alleen FVD stemt tegen.
  • Tot 5 september kun je reageren op de internetconsultatie wetsvoorstel handhaving sociale zekerheid. Het is een aanscherping van een eerder voorstel.
  • Er zijn belangrijke stappen gezet om wonen weer betaalbaar te maken voor meer mensen. Dat schrijft minister Hugo de Jonge in zijn voortgangsrapportage over het vorig jaar gelanceerde programma Betaalbaar wonen. Zo kregen 600.000 huurders met lage inkomens per 1 juli huurverlaging naar € 575 per maand.
  • De rechtbank kan niet uit de voeten met de nieuwe bepaling dat de Wsnp-aflosperiode wordt verkort met de periode waarin iemand al heeft afgelost in de Msnp. De rechter vindt het oneerlijk, omdat niet iedereen kan aflossen, bijvoorbeeld a.g.v. beslag. Ook vreest de rechter dat het leidt tot ongewenst gedrag van schuldeisers.
  • De VNG plaatst op 24 juli een nieuwe Q&A verkorting Msnp. Bovenstaande rechterlijke uitspraak is hierin nog niet verwerkt.
  • Diverse gemeenten overwegen om ook de Bbz-aflosperiode te verkorten. Gemeenten hebben hierin beleidsvrijheid. Er komt vooralsnog geen landelijke richtlijn.
  • Je kunt nog tot het eind van het jaar gebruikmaken van het tijdelijk verbrede waarborgfonds om te voorkomen dat schuldregelingen niet kunnen starten of worden afgebroken vanwege hoge energiekosten.
  • Er komt een andere verdeelsleutel voor de energietoeslag 2023. Het budget wordt verdeeld naar rato van het aantal langdurige minima tot 120% in de periode 2019-2021. Zijn er in jouw gemeente relatief veel of juist weinig langdurige minima, dan krijgt jouw gemeente waarschijnlijk een hoger respectievelijk lager bedrag dan vorig jaar. Zie hier mijn ruwe berekening.
  • De rechtbank oordeelt in hoger beroep dat de gemeente ‘s-Hertogenbosch bewindvoerders niet uit de markt mag drukken door geen bijzondere bijstand te verstrekken.
  • Ik heb 1x het boekje Schone Lei van Sandra Doevendans. Leuk om te lezen of weg te geven aan een cliënt. Mail me je adres, dan stuur ik het gratis toe. Wie het eerst komt… Boekje is inmiddels vergeven. Boris, veel leesplezier!

Moties armoede- en schuldenbeleid

Afgelopen woensdag was er een commissiedebat Armoede- en schuldenbeleid. Het debat ging vooral over het rapport van de commissie sociaal minimum. In dit eerste rapport worden aanbevelingen gedaan over de hoogte van het sociaal minimum. Deze aanbevelingen worden door het kabinet meegewogen in de augustusbesluitvorming. Naar verwachting publiceert de commissie sociaal minimum in september haar eindrapport. In het najaar komt er een kabinetsreactie. Het was een pittig debat, maar zonder vermeldenswaardige toezeggingen.

Woensdag was er ook een tweeminutendebat Armoede- en schuldenbeleid waarbij moties werden ingediend. Gisteren zijn de volgende moties aangenomen:

‘s-Hertogenbosch biedt overgangsregeling voor alle schuldregelingen

Het Bossche college besloot dinsdag om een lokale overgangsregeling op te tuigen voor alle schuldregelingen.

  • Alle inwoners met lopende saneringskredieten op 1 juli krijgen kwijtschelding van maximaal 18 maanden, als zij aan al hun betalingsverplichtingen hebben voldaan.  
  • Schuldbemiddelingen worden omgezet naar saneringskredieten, zodat ook hier maximaal 18 maanden kunnen worden kwijtgescholden. Hiervoor moeten alle schuldeisers akkoord te gaan. Gebeurt dat niet, dan blijft de oorspronkelijke schuldbemiddeling doorlopen.

Lees het collegevoorstel en het nieuwsbericht.

Laura, bedankt voor de tip 🙂

Aanvulling 5 juli: bekijk de overgangsregeling van Haarlem. Haarlem betaalt ook bij bemiddelingen die startten na 7 februari 2023 de laatste 18 termijnen. Dus zonder deze om te zetten naar SK’s.

Drie moties rond schuldhulp aangenomen

Gisteren zijn 3 moties aangenomen. Deze werden vorige week ingediend tijdens het debat over de Initiatiefnota Sneller uit de schulden:

1. Motie De Kort (VVD) verzoekt de regering te onderzoeken hoe de overheid haar preferente positie kan benutten om een akkoord te sluiten tussen schuldenaar en schuldeiser teneinde prijzige gerechtelijke procedures en verdere problematische scenario’s voor de schuldenaar te voorkomen.

De Rekenkamer opperde dit eerder al in haar rapport Betalingsregelingen bij uitvoeringsorganisaties van het Rijk.

2. Motie Kat / De Jong (D’66) verzoekt de regering om in gesprek te treden met gemeenten en rechtspraak over de mogelijkheid om wettelijk een schuldregeling bindend te maken als tweederde van de schuldeisers akkoord is en uiterlijk q1 2024 hierover een voorstel naar de Kamer te sturen.

Dat betekent dat er onderzocht gaat worden hoe de totstandkoming van een bindende schuldregeling vereenvoudigd kan worden, bijvoorbeeld via privaatrecht (rechter legt dossier na dwangakkoord terug bij gemeente) of bestuursrecht (gemeente legt regeling op, bezwaarmakers melden zich bij bestuursrechter).

NB. de initiatiefnota van D’66 sluit aan bij het voorstel voor 1 Schuldenwet. Er zijn wel wat kleine verschillen. Die ’tweederde’ staat bijvoorbeeld niet in de Schuldenwet.

De Kamer vroeg minister Schouten eerder al om een afschrift van haar antwoord op onze brief over de rol van de rechter in de Schuldenwet. Volgt hopelijk binnenkort.

Ik ben blij om te zien dat het denken over vereenvoudiging nu niet eindigt met het afdoen van de individuele beslispunten in de initiatiefnota. Op zich is de kabinetsreactie positief en worden er een paar snel haalbare ingrepen gedaan, maar die maken de schuldhulp niet structureel eenvoudiger. Vooral minister Schouten lijkt steeds meer bereid om ook na te denken over het ideale eindplaatje.

Voorafgaand aan het debat van vorige week reageerde de VNG positief op de initiatiefnota. Eerder al lieten o.a. de FNV, Ombudsman, VNO-NCW en MKB-Nederland zich positief uit.

Andere elementen uit de Schuldenwet – zoals de rol van bewindvoering – komen terug in het commissiedebat op 5 juli.

3. Motie Palland (CDA) verzoekt de regering een pilot vorm te geven inzake een bredere invulling van de rol van de gerechtsdeurwaarder bij vroegsignalering, het coördineren om frustrerende beslagleggingen te voorkomen en een toepassing van het sociaal tarief, en de Kamer over de opzet en uitrol van de pilot te informeren in Q1 2024.

Deze motie komt voor uit een voorstel van KBvG, Nadja Jungmann en André Moerman. Ik hoop dat de uitkomst van de pilot niet is dat de deurwaarder hulpverlener of schuldregelaar wordt. Wat mij betreft wordt de deurwaarder verplicht om beslag te melden bij de gemeente, en ik vraag me af of daar een sociaal tarief voor nodig is. Vroegsignalering gebeurt wat mij betreft door de primaire schuldeiser en in het uiterste geval het incassobureau of de schuldenfunctionaris bij de rechtbank.

Meicirculaire geeft inzicht in budgetten armoede en schulden

De budgetten per gemeente vind je in Taakmutatie 2023, mei 2023 (.xls).

  • Budget Energietoeslag 2023 is nog niet bekend. De €500 miljoen die je eerder al mocht uitkeren wel; die stond in decembercirculaire);
  • €200 miljoen voor flankerend beleid energiearmoede voor 2022-2024. Hiervan in 2023 €50 miljoen aan gemeenten beschikbaar gesteld voor de verwachte extra inzet op vroegsignalering en bijzondere bijstand. Dit werd in november jl. aangekondigd. In een latere circulaire worden we geïnformeerd over de middelen voor 2024 en de verdeling daarvan.
  • €40 miljoen voor aanpak armoede en schulden. Bedoeld voor “investering in betere dienstverlening door gemeenten op het gebied van armoede en schulden. Gemeenten kunnen deze middelen inzetten om aan de slag te gaan met de prioriteiten van de Aanpak geldzorgen, armoede en schulden, zoals het verdubbelen van het gebruik van de schuldhulpverlening en het tegengaan van kinderarmoede.” Ook dit is onderdeel van de €120 miljoen voor de aanpak van geldzorgen, armoede en schulden.* Budget 2024 en verder is nog niet bekend.
  • Vanaf 2017 is er ook structureel €85 miljoen voor bestrijding kinderarmoede. De bedragen 2024 en verder vind je op p. 85 van de meicirculaire.

* De €120 miljoen is structureel, maar het is nog niet bekend welk deel hiervan in 2024 e.v. naar gemeenten gaat.

Tjitske, bedankt voor de alertheid 😉

BKR-registratie na schuldhulp teruggebracht naar half jaar

Het kabinet gaat de BKR-registratie terugbrengen van 5 jaar naar een half jaar na afronding van het schuldhulptraject. Dat staat op p. 14 van de Eerste voortgangsrapportage aanpak geldzorgen, armoede en schulden.

Daartoe werd het kabinet in december jl. al opgeroepen door de Tweede Kamer. Een aantal grote gemeenten liep toen al vooruit op de kortere registratie. Het kabinet gaat de BKR-registratie een wettelijke basis geven. De Tweede Kamer wordt na de zomer geïnformeerd over de technische uitwerking.

Aanvulling 22 juni: je kunt vanaf heden tot 3 september reageren op de internetconsultatie.

Geen overgangsregeling voor lopende minnelijke schuldregelingen

Er komt geen landelijke voorziening of overgangsregeling voor lopende minnelijke regelingen. Dat staat op p. 25 van de Eerste voortgangsrapportage aanpak geldzorgen, armoede en schulden die minister Schouten vandaag naar de Tweede Kamer stuurde.

Verstrek je vooral saneringskredieten? Dan kun je eventueel voor die lopende schuldregelingen doen wat Amsterdam doet: de verkorting uit eigen zak betalen. In Utrecht is dat al langer de standaard.

Aanvulling 9/6: Goed om hier nog even te melden: De definitie van de problematische schuldsituatie wijzigt vooralsnog niet. Als de schulden niet voor 100% voldaan kunnen worden door herfinanciering of een betalingsregeling binnen een periode van 36 maanden, dan kan er een schuldregeling worden ingezet. Als de schulden niet binnen 36 maanden kunnen worden voldaan, dan zal de schuldregeling 18 maanden duren. Dat lees je in de Q&A die VNG heeft opgesteld (pgf 2.4).

Gemeente Utrecht deelt op 3 juli kennis en ervaring met collega-adviseurs in het land

Van 2019 tot 2023 is in Utrecht gewerkt aan de Actieagenda Utrechters schuldenvrij. Met veel partners in de stad werd de schuldenaanpak verbeterd en vernieuwd. En met succes: de gemiddelde schuldenlast halveerde naar € 21.300 en de periode tot start schuldsanering halveerde eveneens. En nog veel meer…  

De gemeente Utrecht deelt op 3 juli haar opgedane kennis en ervaring met collega-beleidsadviseurs in het land. Met een aantal verdiepingssessies en voldoende ruimte voor informele ontmoeting is deze bijeenkomst hét moment om inspiratie op te doen en ervaringen uit te wisselen. Om daarna in je eigen gemeente de schuldenaanpak een boost te geven. Meld je uiterlijk 15 juni aan via deze link: Symposium Utrechtse schuldenaanpak.

Leuk, zien we elkaar daar; ik dan in mijn nieuwe rol als beleidsadviseur schuldhulpverlening bij de gemeente Utrecht!

Ook verkorting Wsnp-termijn start op 1 juli

de Wet tot wijziging van de Faillissementswet ter verbetering van de doorstroom van de gemeentelijke schuldhulpverlening naar de Wsnp treedt op 1 juli 2023 in werking. Dat schrijft minister Weerwind zojuist in een brief aan de tweede Kamer.

Dat betekent dat voor nieuwe Wsnp-trajecten vanaf 1 juli een saneringsperiode van 18 maanden geldt. Ook de andere wijzigingen in de Wsnp treden op 1 juli in werking.

Eerder was al afgesproken dat ook de Msnp per 1 juli wordt gehalveerd.

Overgangsregeling

Lopende Wsnp-regelingen worden niet verkort. VNG, NVVK en SZW zijn nog in gesprek over een mogelijke overgangsregeling voor de Msnp.

Aanvulling d.d. 2 juni: VNG heeft een nieuwe themapagina en Q&A over dit onderwerp.

Leg complexe casussen voor aan Maatwerkloket

Is een multiprobleemsituatie volledig vastgelopen? Twijfel je over wie de voorziening voor jouw cliënt moet betalen, en welke wet(ten) van toepassing zijn? Leg de casus dan voor aan het Maatwerkloket via multiproblematiek@rijksoverheid.nl. Dit is een heel laagdrempelig loket voor professionals.

Maak er gebruik van, bijvoorbeeld als je twijfelt over inzet van je maatwerkbudget.

Voor gedupeerden toeslagenaffaire in multiprobleemsituaties kun je terecht bij IPW.

Pilot saneringskrediet voor ondernemers

Je kunt vanaf heden meedoen met de pilot ‘Saneringskredieten voor ondernemers’ van NVVK en Waarborgfonds saneringskredieten (Wsk):

  • Het Wsk staat borg voor 100 saneringskredieten;
  • De risicopremie is 0% (!);
  • Er is geen maximum hoogte sk’s;
  • Jouw gemeente/kredietbank hoeft niet per se te zijn aangesloten bij het Wsk. Als je meedoet aan deze pilot hoef je dus niet meteen alle sk’s bij Wsk te borgen;
  • Je kunt ook lopende bemiddelingen omzetten in sk’s en daarvoor borging krijgen;
  • Het gaat om ‘natuurlijke personen met hoofdelijke aansprakelijkheid’;
  • Bedoeld voor ondernemers die niet in aanmerking komen voor of zijn afgewezen voor Bbz-krediet;
  • Indien nog steeds ondernemend: de ondernemer beschikt over een afgerond levensvatbaarheidsonderzoek met een positief advies;
  • De pilot loopt tot eind 2024.

Lees meer.

Kom naar de informatiebijeenkomst op 8 juni.

Wijzig beleidsplan en beleidsregels i.v.m. verkorting aflostermijn Msnp

Check even of de aflostermijn van 36 maanden expliciet genoemd wordt in het beleidsplan en/of de beleidsregels van jouw gemeente. Zo ja, wijzig dat dan vóór 1 juli en maak gebruik van de voorbeeldcollege- en raadsbesluiten op deze pagina op VNG.nl.

VNG, NVVK, Divosa en SZW bevestigen: Msnp vanaf 1 juli gehalveerd

Om duidelijkheid te creëren voor alle betrokkenen en om te voorkomen dat er veel verschillende werkwijzen ontstaan, roepen VNG, NVVK, Divosa en SZW gemeenten op om vanaf 1 juli een aflostermijn van 18 maanden te hanteren.

Overgangsregeling

Er is nog geen eensgezind voorstel voor een overgangsregeling, maar Amsterdam neemt hierop alvast een voorschot. Amsterdammers die sinds het aannemen van de wetswijziging op 7 februari jl. zijn ingestroomd in de Msnp hoeven niet langer dan 1,5 jaar af te lossen. Als het rijk gemeenten hierin niet tegemoetkomt zal Amsterdam de restschuld voor haar rekening nemen. Amsterdam kan dit doen omdat de gemeente vrijwel uitsluitend saneringskredieten verstrekt. Het liefst wil Amsterdam overigens compensatie voor iedereen die sinds augustus 2020 een schuldregeling startte.

Wsnp

Minister Schouten zei vorige week dat ook de Wsnp per 1 juli wordt gehalveerd, maar haar DG zei gisteren dat het 1 januari wordt. Ik zou maar uitgaan van het laatste.*

Wat doen we de komende weken?

Als je niet, zoals Amsterdam, de mogelijkheid hebt om garant te staan, zou ik de komende weken geen 36 maanden meer aanbieden. Houd de dossiers nog even aan, maar zet wel alvast wat opzij voor de schuldeisers.

Tot slot, kom op 8 mei naar het (be)spreekuur Stand van zaken verkorting Msnp van de VNG.

* Aanvulling d.d. 22/4: Vandaag zegt Schouten in een brief aan de Tweede Kamer dat ze zich inderdaad versproken heeft. Het wordt dus 1 januari.

Fijn weekend!

Commerciële schuldhulpverleners blijven vrijgesteld van btw

Schuldhulpverlenende organisaties met en zonder een winstoogmerk blijven vrijgesteld van de btw. Volgens een uitspraak van de Hoge Raad op 14 april is de vrijstelling te ruim geformuleerd en in strijd met de wet, waardoor commerciële instellingen 21% btw verschuldigd zouden zijn. Het kabinet wil dit voorkomen. Daarom treedt er vandaag een beleidsbesluit in werking waardoor commerciële schuldhulpverleners de vrijstelling mogen blijven toepassen. Lees meer.

Animatievideo’s voor cliënten schuldhulp

Informeer je cliënten op een laagdrempelige manier met animatievideo’s. Stuur bijvoorbeeld voorafgaand aan het intakegesprek een filmpje met uitleg over doel en inhoud van dat gesprek.

Purpose en Indiveo ontwikkelen deze filmpjes samen met gemeenten. De doelstelling is om 20 animaties voor schuldhulp te ontwikkelen en ook om 20 animaties te ontwikkelen binnen andere domeinen zoals Werk, Inkomen, Wmo en Jeugd. Gemeenten die aanhaken kunnen meebeslissen over de te ontwikkelen filmpjes. Daar zijn kosten aan verbonden:

Aantal inwoners              Jaarabonnement

>250.000 (G4)                   € 24.000

150.000-250.000             € 11.500

100.000-150.000             € 8.750

50.000-100.000               € 6.000

0-50.000                           € 4.000

En daarnaast eenmalig een bedrag van € 2000 – € 4000 afhankelijk van gemeentegrootte voor implementatie/training van beheerders en hulpverleners in het gebruik van het systeem en de animaties. Met het abonnement mogen alle hulpverleners die in jouw gemeente betrokken zijn bij schuldhulp gebruikmaken van de filmpjes.

Lees meer op purpose.nl.

Tot slot, bekijk ook nog eens de ‘praatplaten’ voor laaggeletterden van Schouders Eronder en Stadsring, lees de blogs over laaggeletterdheid en bekijk de filmpjes van Steffie.

Ondanks gestegen prijzen blijft verwachte toename aanmeldingen schuldhulp in 2022 uit

Tegen eerdere verwachtingen in, is het aantal aanmeldingen voor schuldhulp niet sterk gestegen in 2022. Het aantal aanmeldingen ligt weer op het niveau van voor corona. Dat blijkt uit de Monitor Schuldhulpverlening in onzekere tijden.

Lees meer op divosa.nl.

Breaking: Zowel Msnp als Wsnp vanaf 1 juli naar 18 maanden

Dat zei minister Schouten gisteravond in Op1 (vanaf 33:40).

Veel meer dan wat er in de kop van dit blog staat, zegt ze niet. Ook niets over lopende trajecten. Wat die lopende trajecten betreft, beschrijft mijn blog van vorige week de laatste stand van zaken.

(Mogelijk was het een verspreking. Hoewel, ze wilde dit punt echt wel even maken; het was geen antwoord op een vraag van de interviewers. Hopelijk wordt het z.s.m. formeel bevestigd of ontkracht)

Aanvulling d.d. 20 april: Vandaag zegt SZW dat voor Wsnp toch wordt aangestuurd op 1 januari 2024…

Plinkr lanceert Financiële Hulpketen Check voor gemeenten

Met de Financiële Hulpketen Check wordt middels een vragenlijst voor jouw gemeente in kaart gebracht:

  1. Welke financiële hulpverlening er door ketenpartners wordt verleend.
  2. In hoeverre hulpverleners zich voldoende toegerust voelen om inwoners te helpen met hun financiën en administratie.
  3. Waar de samenwerking al goed verloopt en waar verbeterkansen liggen.
  4. Wat hulpverleners nodig hebben om inwoners beter te ondersteunen.

De Check kost 3 tot 7 duizend euro, afhankelijk van het aantal inwoners in jouw gemeente.

Lees meer op Plinkr.nl.

Halvering saneringsperiode; vanaf 1 juli 2023 bieden we 18 maanden aan

Twee maanden geleden deed de Eerste Kamer het voorstel voor halvering van de saneringsperiode in de Wsnp als hamerstuk af. De wet treedt hoogstwaarschijnlijk op 1 januari 2024 in werking. Inmiddels is duidelijk dat ook het Msnp-traject wordt gehalveerd.

Er wordt naarstig gewerkt aan overgangsrecht. Er liggen verschillende opties op tafel, maar ik hoor om mij heen, dat de meeste gemeenten gaan voor het volgende: vanaf 1 juli 2023 bieden we 18 maanden aan. De komende weken bieden we nog gewoon 36 maanden aan tot het moment dat duidelijk wordt dat 1 juli ook voor schuldeisers haalbaar is. Hierover wordt momenteel druk overlegd. In de laatste weken voor 1 juli doen we geen 36-maanden-voorstellen meer en rekken we de stabilisatiefase wat op. In deze fase reserveren klanten wel al voor de schuldeisers.

Lopende schuldregelingen

Wat ik verder hoor is, dat de inzet is, om lopende schuldregelingen vanaf 1 januari 2024 na 18 maanden te beëindigen. Dan moet er natuurlijk nog wel een (landelijke) oplossing komen voor de schuldregelingen waarbij een saneringskrediet is ingezet.

Begin op 1 juli al met 18 maanden, dan is de groep waarvoor je vanaf 1 januari aanpassingen moet doen kleiner.

Doorlooptijd lopende Wsnp-trajecten blijft 36 maanden

Gisteren antwoordde minister Weerwind op Kamervragen: ‘Er is in de wetswijziging niets geregeld voor lopende Wsnp-trajecten waardoor het huidige recht van toepassing blijft op die trajecten.’ Lees: lopende Wsnp-trajecten worden niet verkort.

De antwoorden geven weinig houvast voor de Msnp. De strekking is vooral: we snappen de urgentie en proberen z.s.m. duidelijkheid te geven.

Verslag ledenbijeenkomst NVVK

(Alleen) NVVK-Leden kunnen hier het verslag lezen van de ledenbijeenkomst van vorige week. Lees ook nog even de oproepen van de NVVK, VNG en Schulinck in februari.

Instituut voor Publieke Waarden biedt gemeenten extra ondersteuning bij herstel gedupeerden toeslagenaffaire

Het IPW heeft vanuit het Ministerie van Financiën de opdracht gekregen om, aanvullend op de ondersteuning die gemeenten bieden, ernstig gedupeerden te helpen die in hun herstel vastlopen.

Als professional kun je, met toestemming van de ouder, via dit formulier situaties aandragen bij IPW en/of om advies vragen. Het belangrijkste criterium om een situatie aan te melden of advies te vragen is dat er ergens in het proces iets vastloopt waardoor herstel uitblijft, of bemoeilijkt wordt. In sommige gevallen kan IPW ook de procesregie tijdelijk overnemen.

Lees hier hoe het werkt, en maak er gebruik van!

Gemeenten krijgen €17,5 miljoen voor bevorderen maatschappelijke participatie

Minister Schouten stelt € 17,5 miljoen beschikbaar uit het Europees Sociaal Fonds (ESF+) om de kansen te vergroten van mensen om volwaardig mee te doen aan de maatschappij, ook als zij niet direct aan het werk kunnen. Centrumgemeenten van de 35 arbeidsmarktregio’s kunnen vanaf 3 april t/m oktober aanvragen indienen.

Het kan bijvoorbeeld gaan om projecten gericht op budgetbeheer of schuldhulpverlening, hulp bij het vinden van een woning, het ontwikkelen van een gezonde levensstijl, de aanpak van verslavingsproblematiek en ondersteuning van statushouders op het gebied van taalbeheersing. Bekijk in hoofdstuk 3 van de toelichting bij de subsidieregeling welke activiteiten in aanmerking komen voor subsidie. In de bijlage staat het subsidieplafond per arbeidsmarktregio.

Lees het nieuwsbericht op rijksoverheid.nl.

Onderteken het vernieuwde convenant vroegsignalering

Rond de inwerkingtreding van de Wgs in 2021 ondertekende jouw gemeente het landelijk convenant vroegsignalering en de bijbehorende overeenkomsten. Met daarin afspraken over hoe zorgverzekeraars, water- en energiebedrijven en verhuurders betalingsachterstanden kunnen melden bij de gemeente. Die afspraken zijn in de loop van tijd aangescherpt (zie infographic). Recent werd bijvoorbeeld afgesproken dat zowel afsluit- als vroegsignalen straks via RIS of VPS worden aangeleverd.

(Klik om te vergroten)

Je moet daarom nu als gemeente de gewijzigde overeenkomsten ondertekenen. Lees op de website van de NVVK: Vroegsignalering: wat is er veranderd en hoe onderteken je nieuwe overeenkomsten?

Tip: meld je aan voor NVVK live op 30 maart of het VNG-(be)spreekuur op 6 april over het nieuwe beleid rond energieafsluiting.

Modelovereenkomst voor samenwerking met bewindvoerders

Wil je samenwerken met bewindvoerders, maak dan gebruik van de nieuwe modelovereenkomst. Hierin staan werkafspraken over een in te richten bewindvoerdersdesk, bekostigingsprotocol, wijze van overdracht naar schuldhulpverleners, termijnen, bereikbaarheid, communicatie, etc.

NVVK ontwikkelde ook een handreiking om de toepassing van de overeenkomst in de uitvoeringspraktijk makkelijker te maken. Lees meer op nvvk.nl.

Utrechters met schulden veel sneller geholpen door schuldenaanpak

In 2019 introduceerde Utrecht een nieuwe schuldenaanpak. Een in het oog springende maatregel was de verkorting van aflosperiode: de gemeente scheldt max. 12 maanden of €1.000 van het saneringskrediet kwijt als er zicht is op duurzame schuldenvrijheid. Ook verlaagde Utrecht de eisen aan het schuldregelingsdossier: als 80% van het dossier op orde is, wordt de rest geschat (80/20-regel). Er is een ‘Oepspotje’ voor de gevallen waarbij een verkeerde schatting is gemaakt.

Andere maatregelen (allerminst uitputtend):

  • Studenten die wettelijk gezien door hun situatie niet kunnen aflossen op hun schulden, kunnen door gedeeltelijke kwijtschelding toch schuldenvrij worden zonder de studie te hoeven afbreken.
  • Het Voorkom-erger-potje is een soort maatwerkbudget. In een Whatsapp-groep beslissen hulpverleners van het buurtteam met elkaar over bedragen tot €500.
  • Inwoners (zowel jongeren als volwassenen) krijgen, nadat ze een (bijzondere) bijstandsaanvraag hebben gedaan, de vraag of ze open staan voor een vrijblijvend Rondkomengesprek: een gesprek over geld, rondkomen en alles daaromheen.
  • Utrechtse jongeren die bijna 18 worden krijgen een verjaardagskaart met info over wat het betekent om (financieel) volwassen te zijn (zie nieuwsbericht).
  • Sociaal raadslieden zijn standaard aanwezig bij rolzittingen van de rechtbank. Als er gedaagden met geldproblemen aanwezig zijn verwijst de rechter ze direct door naar de sociaal raadslieden.
  • In het kader van de vroegsignalering zijn er afspraken gemaakt met deurwaarders over warme doorverwijzing naar de buurtteams.
  • Er is een gezamenlijk aanbod van ASR, Rabobank, Volksbank, Nibud, DOCK, gemeente en U-Centraal voor gratis gastlessen en financiële educatie in het gehele Utrechtse onderwijs, van primair onderwijs tot hbo/wo.
  • De gemeente heeft 6 ervaringsdeskundigen in dienst genomen als praktisch ondersteuner. Ze motiveren mensen om hulp te aanvaarden en bieden zelf praktische hulp bij het op orde brengen van de administratie, het bellen met schuldeisers en de aanmelding voor schuldhulp.
  • Met het Huishoudboekje beheert de gemeente de bankrekening van de inwoner en betaalt hiervan maandelijks de vaste lasten voor de inwoner, wat overblijft krijgt hij of zij als leefgeld. Schommelingen in het inkomen worden met een buffer van maximaal €1.500 in het Huishoudboekje opgevangen. Inmiddels maken ca 550 inwoners gebruik van het Huishoudboekje, waaronder standaard alle statushouders. Vanuit andere gemeenten is er veel interesse; samen met de VNG wordt gewerkt aan landelijke opschaling.
  • In de pilot sociaal renoveren wordt bij een fysieke renovatie (van een flatblok) met de corporatie, aannemer en bewoners in gesprek gegaan over sociale vraagstukken betreffende werk of bestaanszekerheid. Er is een nieuwe functie van bewonersverbinder ontwikkeld. Deze medewerker, met eenzelfde culturele achtergrond als veel inwoners van de flat, zoekt laagdrempelig contact, is gericht op vertrouwen winnen en gaat in gesprek zonder agenda. De bewonersverbinder helpt inwoners overzicht te creëren over de eigen leefsituatie en hulpvragen te formuleren en heeft daarmee een brugfunctie tussen inwoners en instanties.
  • Invordering op maat. Werk en Inkomen hanteert bij incasso een lijn van algemene coulance waar mogelijk en het vergroten van persoonlijk contact met de inwoners. Inwoners worden kort na een besluit telefonisch benaderd om in overleg te bepalen welk maandelijks bedrag voor hem/haar reëel en wenselijk is.
  • Als schuldeisers niet mee willen werken aan een aanbod voor een schuldregeling, kan de rechter hen dwingen middels een dwangakkoord. Vaak stemmen schuldeisers alsnog in met het voorstel, zodra ze de uitnodiging van de rechtbank ontvangen, waardoor de zitting niet nodig is. De gemeente en de rechtbank hebben een slimme werkwijze bedacht en ingevoerd: eerst de schuldeisers uitnodigen voor de zitting, daarna pas het complete verzoek indien. In drie kwart van de gevallen als dit laatste niet meer nodig. Dat bespaart veel stress, tijd en geld.

Uit de evaluatie blijkt dat er mooie resultaten zijn behaald, zoals:

  • De gemiddelde schuldenlast bij aanvang van een schuldregeling is in 4 jaar meer dan gehalveerd: van € 44.000 in 2019 naar € 21.300 in 2022.
  • De doorlooptijd tussen het eerste intakegesprek en de start van een schuldregeling is gedaald van 11 maanden in 2020 tot een kleine 5 maanden in 2022.
  • Het aantal schuldenbewinden is in 5 jaar tijd met 30% gedaald.

Lees het eindrapport en de raadsbrief.

Aanvulling: kom op 3 juli 2023 naar het symposium Utrechtse schuldenaanpak.

Kabinet wil afsluitregels voor energie structureel aanscherpen

Afgelopen najaar werd de Regeling afsluiting kleinverbruikers en de Warmteregeling tijdelijk aangepast, zodat energieleveranciers minder makkelijk konden afsluiten. De regeling zou gelden tot 1 april 2023. Ministers Jetten en Schouten willen de effectieve elementen uit het aangescherpte beleid ook na 1 april 2023 voortzetten, zo lees je in deze Kamerbrief en dit nieuwsbericht. De regeling ligt nu ter consultatie.

Aanvulling d.d. 30 maart: het ministerie heeft vandaag de nieuwe Regeling afsluitbeleid en Warmteregeling gepubliceerd.

Kom op 13 april naar het Webinar Vroegsignalen – wat veranderde er sinds 1 april? (NVVK)

Anticiperen op halvering saneringstermijn

De doorlooptijd van de Msnp en Wsnp wordt gehalveerd van 3 naar 1,5 jaar, waarschijnlijk per 1-1-2024. De NVVK roept gemeenten op om door te gaan met het starten van schuldregelingen. Dus zet niet alles on hold in afwachting van landelijke afspraken over een overgangstermijn.

Veel gemeenten gaan in hun voorstellen nog gewoon uit van 36 maanden, maar melden aan schuldeisers dat de termijn straks wordt ingekort, en dat schuldregelingen die op 1-1-2024 al langer dan 18 maanden lopen mogelijk vroegtijdig worden beëindigd.

Lees de oproep van de NVVK.

Aanvulling: bekijk ook berichten van VNG en Schulinck.

Inlichtingenbureau geeft schuldhulpverlener toegang tot gegevens SVB, gemeente, UWV, Kadaster, RvIG, RDW, KvK en Belastingdienst

Sinds de wijziging van de Wgs mogen schuldhulpverleners meer informatie opvragen. Het Inlichtingenbureau faciliteert dit.

  1. Gegevens die je nodig hebt voor een besluit tot toegang kun je via het IB opvragen bij de Rijksdienst voor Identiteitsgegevens, gemeentelijke sociale dienst en SVB.
  2. Gegevens voor het plan van aanpak vraag je op bij SVB, UWV, Kadaster, Rijksdienst voor Identiteitsgegevens, RDW, KvK en Belastingdienst.
  3. Je kunt via het IB ook gebruikmaken van de Centrale rekenvoorziening beslagvrije voet.

Dit is gratis. Houd wel rekening met de kosten voor e-herkenning (een paar tientjes per jaar per medewerker). klik voor aanmeldformulieren.

Sluit meteen ook aan op VISH en het Schuldenknooppunt.

Hier zie je in één oogopslag welke gegevens je mag opvragen voor het plan van aanpak (klik om te vergroten):

Meld je aan voor het webinar Nieuwe Informatiediensten voor Gemeentelijke Schuldhulpverlening van het IB op 21 maart.

Budgetten armoede- en schuldenbeleid ’22-’25

Op veler verzoek hierbij een overzicht van de gemeentelijke budgetten vanuit het rijk.

Budgetten (x miljoen)

2022202320242025
Armoedebestrijding kinderen85858585
Energietoeslag1.904
Bijzondere bijstand
en vroegsignalering
35
Vroegsignalering en
bijzondere bijstand
(indicatief)
5050
Studenten35
Bijzondere bijstand15
Schuldenbeleid30
Versterking dienstverlening (indicatief):
– Participatiewet in balans
– Dienstverlening
– 20 kwetsbare gebieden


87,5


40
12

7,5
40
4

15
40
4
Energiebesparende maatregelen218,5

Na Wsnp ook Msnp verkort naar 1,5 jaar!

Gisteren stemde de Tweede Kamer voor halvering van de doorlooptijd van de Wsnp van 3 naar 1,5 jaar. De 3-jaarstermijn in het gemeentelijke, minnelijke traject (Msnp) is nergens wettelijk vastgelegd. Gemeenten volgden simpelweg de Wsnp. Dus nu ligt het voor de hand dat gemeenten ook hun doorlooptijden gaan halveren.

De NVVK ziet dat ook zo, zo blijkt vandaag en eerder al uit de Toekomstagenda. De Tweede Kamer voelt ook wel voor verkorting van de Msnp gezien o.a. het feit dat ze deze motie aannamen. En gemeenten als Utrecht varen sowieso al hun eigen koers qua doorlooptijd.*

Ik verwacht daarom dat het minnelijke traject op hetzelfde moment wordt verkort als het wettelijke traject, dus waarschijnlijk m.i.v. 1 januari 2024.

Nu is de volgende stap om de Wsnp en Msnp samen te voegen tot 1 traject, zonder tijdrovende overdrachten en zonder verschillende voorwaarden. Met de hierboven aangehaalde motie roept de Tweede Kamer de regering op een voorstel in deze richting uit te werken aan de hand van o.a. de initiatiefnota Sneller uit de schulden van D’66. #1Schuldenwet.

  • Aanvulling d.d. 3/2: Minister Schouten schrijft dat ook zij de Msnp wil verkorten.
  • Aanvulling d.d. 7/2: De Eerste Kamer heeft het voorstel vandaag als hamerstuk afgedaan!
  • Aanvulling d.d. 9/2: Minister Schouten meldt in Commissiedebat dat ze het implementatietraject wil afronden voor januari 2024.

Ingrijpende wijzigingen in de Wsnp!

Er gaat behoorlijk wat veranderen in de Wsnp. En dat heeft ook gevolgen voor de gemeentelijke schuldhulpverlening. Vanmiddag stemde de Tweede Kamer over het voorstel voor Wijziging van de Faillissementswet ter verbetering van de doorstroom van de gemeentelijke schuldhulpverlening naar de wettelijke schuldsaneringsregeling natuurlijke personen en de daarbij ingediende moties en amendementen. Wat verandert er:

  1. De standaard looptijd van de Wsnp wordt verkort van 3 naar 1,5 jaar. In afwijking daarvan kan de rechter de termijn op ten hoogste 3,5 jaar (was 5 jaar) stellen als de aard van de schulden daartoe aanleiding geeft of de schuldenaar niet aan al zijn uit de schuldsaneringsregeling voortvloeiende verplichtingen kan voldoen (amendement Kathmann c.s.).
  2. De tijd die verloopt in het minnelijke traject wordt afgetrokken van de periode die nog wacht in het Wsnp-traject (Amendement Kathmann en Maatoug).
  3. De termijn voor de goede trouw-toets wordt teruggebracht naar 3 jaar. Nu geldt nog dat een schuldenaar in de 5 jaar voorafgaand aan de indiening van zijn toelatingsverzoek te goeder trouw moet zijn geweest ten aanzien van het ontstaan en onbetaald laten van zijn schulden. Lees meer hierover in de Memorie van Toelichting bij het wetsvoorstel.
  4. De 10-jaarstermijn wordt geschrapt. Op dit moment mag iemand na een Wsnp-traject 10 jaar lang niet opnieuw in de Wsnp (amendement Kat c.s.).
  5. Als bij voorbaat duidelijk is dat een minnelijke regeling niet gaat lukken, kun je direct een Wsnp-verzoek indienen (amendement Kat c.s.).

Ik neem aan dat – als ook de Eerste kamer akkoord gaat – de wetswijziging op 1 januari 2024 in werking treedt.

Er zijn ook drie moties aangenomen:

  • Motie Kat en Ceder verzoekt de regering het verkorten van het minnelijke en wettelijke schuldhulptraject met passende begeleiding en zicht op een schone lei uit te werken, en de resultaten hiervan voor het zomerreces van 2023 naar de Kamer te sturen. De indieners verwijzen hierin naar de Initiatiefnota Sneller uit de schulden van D’66.
  • Motie Kat verzoekt de regering om een voorstel uit te werken waarbij faillissement van natuurlijke personen eindigt met een schone lei als een vervolg in de Wsnp niet billijk is.
  • Motie Kathmann verzoekt de regering om te onderzoeken welke manieren er bestaan om het aandeel verstekvonnissen terug te brengen en hoe het anticiperen van commerciële partijen op het verkrijgen van een verstekvonnis beperkt kan worden.

Ook niet-aangesloten gemeenten kunnen gebruikmaken van Verbrede Waarborgfonds

Kan je klant de maandelijkse aflossing niet meer betalen vanwege de energiekosten en inflatie? Maak dan gebruik van het tijdelijk Verbrede Waarborgfonds. Hier lees je in welke gevallen je er gebruik van kan maken.

Inmiddels is bekend dat ook gemeenten die nog niet zijn aangesloten bij het ‘reguliere’ Waarborgfonds toch gebruik kunnen maken van het Verbrede Waarborgfonds. Dat gebeurt dan via de kredietbank. Alle kredietbanken hebben hierover deze week een brief ontvangen. Binnenkort worden ook gemeenten geïnformeerd.

Aanvulling d.d. 12/1: Op nvvk.nl lees je dat er voor nieuwe saneringskredieten wel geldt dat niet-aangesloten gemeenten minder worden gecompenseerd.

Aanvulling d.d. 13/1: Vandaag is nieuwe, uitgebreide info gepubliceerd over het verbrede waarborgfonds.

Decembercirculaire 2022 geeft inzicht in middelen armoede en schulden per gemeente

  • De extra €500 miljoen voor de energietoeslag staan op tabblad Energietoeslag_(2) in Taakmutatie 2022 (.xls). De eerder toegekende budgetten staan op tabbladen Energietoelage_lage_inkomen €854 miljoen) en Energietoeslag (€550 miljoen).
  • De €35 miljoen bijzondere bijstand en vroegsignalering staan op tabblad Bijzondere_bijstand_(3) in Taakmutatie 2022.
  • De €35 miljoen bijzondere bijstand voor studenten staat op p. 41. van de Decembercirculaire.
  • De eerder bekendgemaakte budgetten 2022 voor bijzondere bijstand en gemeentelijke schuldenbeleid vind je op de andere tabbladen van Taakmutatie 2022.

Grote gemeenten gaan BKR-registratie eerder verwijderen

Foto: ANP / Robin Utrecht

Mensen die een schuldhulptraject hebben afgesloten, moeten niet 5 jaar lang aan een BKR-registratie vastzitten. De G4 schrijven in een brief dat zij ervoor gaan zorgen dat vanaf 1 januari 2023 de BKR-registratie 6 maanden na afloop van het minnelijke schuldentraject verdwijnt. Tilburg sloot zich dezelfde dag nog aan bij het initiatief. De brief is gericht aan het BKR met een cc naar de Tweede kamer waar gisteren hierover werd gedebatteerd n.a.v. een D66-motie om de BKR-registratie na Wsnp sneller te verwijderen. De motie werd vanmiddag aangenomen. Bekijk hier alle aangenomen moties.

In een reactie op de motie schrijft minister Schouten: ‘Het stelsel van kredietregistratie -waaronder ook de bewaartermijn- is op dit moment niet wettelijk geregeld. De termijnen voor het bewaren van registraties zijn geregeld in de reglementen van het BKR. Het ministerie van Financiën werkt momenteel aan een wetsvoorstel voor wettelijke waarborgen bij kredietregistratie. Hierin komt ook de bewaartermijn van kredietregistraties aan bod. Dit voorstel gaat naar verwachting begin 2023 in consultatie. Ik zal de aangenomen moties Van der Plas en Kat bespreken met het ministerie van Financiën, de stichting BKR, vertegenwoordigers van gemeenten en de NVVK, en bezien hoe dit betrokken kan worden bij het eerdergenoemde wetsvoorstel.’