Vier NVVK-leden hebben animatievideo’s laten produceren die je kunt inzetten bij het informeren van hulpvragers. Ze zijn gratis voor NVVK-leden. Tegen een kleine meerprijs kan het NVVK-logo worden vervangen door het logo van jouw gemeente.
Recent attendeerde ik je op de animatievideo’s van Purpose.
De jaarrapportage 2022 van de Divosa Monitor Vroegsignalering Schulden is uit. Lees de samenvatting. De belangrijkste cijfers staan in deze figuur:
(klik om te vergroten)
Op de divosa.nl vind je ook nog goede voorbeelden van Haarlem en Hoeksche Waard.
Deze nieuwe handreiking geeft professionals handvatten om geldzorgen bij hun studenten te signaleren, studenten te ondersteunen, en studenten te stimuleren om uit de geldzorgen te komen of te blijven.
Eerder werden de handreikingen Omgaan met armoede in de Jeugdgezondheid, Omgaan met armoede op scholen en Omgaan met armoede in het sociaal domein uitgebracht.
Aanvulling 19/4: Op belastingles.nl vind je lesmateriaal om MBO’ers te prikkelen belastingaangifte te doen. Attendeer scholen in jouw gemeente hierop! (Eline, bedankt voor de tip hieronder)
Informeer je cliënten op een laagdrempelige manier met animatievideo’s. Stuur bijvoorbeeld voorafgaand aan het intakegesprek een filmpje met uitleg over doel en inhoud van dat gesprek.
Purpose en Indiveo ontwikkelen deze filmpjes samen met gemeenten. De doelstelling is om 20 animaties voor schuldhulp te ontwikkelen en ook om 20 animaties te ontwikkelen binnen andere domeinen zoals Werk, Inkomen, Wmo en Jeugd. Gemeenten die aanhaken kunnen meebeslissen over de te ontwikkelen filmpjes. Daar zijn kosten aan verbonden:
Aantal inwoners Jaarabonnement
>250.000 (G4) € 24.000
150.000-250.000 € 11.500
100.000-150.000 € 8.750
50.000-100.000 € 6.000
0-50.000 € 4.000
En daarnaast eenmalig een bedrag van € 2000 – € 4000 afhankelijk van gemeentegrootte voor implementatie/training van beheerders en hulpverleners in het gebruik van het systeem en de animaties. Met het abonnement mogen alle hulpverleners die in jouw gemeente betrokken zijn bij schuldhulp gebruikmaken van de filmpjes.
Lees meer op purpose.nl.
Tot slot, bekijk ook nog eens de ‘praatplaten’ voor laaggeletterden van Schouders Eronder en Stadsring, lees de blogs over laaggeletterdheid en bekijk de filmpjes van Steffie.
Met de Financiële Hulpketen Check wordt middels een vragenlijst voor jouw gemeente in kaart gebracht:
De Check kost 3 tot 7 duizend euro, afhankelijk van het aantal inwoners in jouw gemeente.
Lees meer op Plinkr.nl.
Gemeenten kunnen bij het CAK gegevens opvragen van inwoners die in de wanbetalersregeling zitten. Gemeenten mogen die gegevens gebruiken voor vroegsignalering. Het Verwey-Jonker Instituut presenteert een handreiking met voorbeelden van hoe je dat kunt doen.
In 2019 introduceerde Utrecht een nieuwe schuldenaanpak. Een in het oog springende maatregel was de verkorting van aflosperiode: de gemeente scheldt max. 12 maanden of €1.000 van het saneringskrediet kwijt als er zicht is op duurzame schuldenvrijheid. Ook verlaagde Utrecht de eisen aan het schuldregelingsdossier: als 80% van het dossier op orde is, wordt de rest geschat (80/20-regel). Er is een ‘Oepspotje’ voor de gevallen waarbij een verkeerde schatting is gemaakt.
Andere maatregelen (allerminst uitputtend):
Uit de evaluatie blijkt dat er mooie resultaten zijn behaald, zoals:
Lees het eindrapport en de raadsbrief.
Op de website van Platform31 vind je een handreiking* over het tegengaan van niet-gebruik van voorzieningen. De handreiking beantwoordt vragen als:
Meer voorbeelden vind je op dit blog in de rubriek voorlichting & preventie of zoek bijvoorbeeld op niet-gebruik.
* Ik kan/mag helaas geen directe link maken naar de handreiking. Platform31 wil denk ik graag monitoren wie de handreiking downloadt, want je moet je naam en mailadres invoeren.
Vrijwilligers kunnen een waardevolle bijdrage leveren aan de schuldhulpverlening. Maar als de problematiek te complex is, is het verstandiger om de hulp aan professionals over te laten. Dat blijkt uit het promotieonderzoek van Jansje van Middendorp.
Als de problematiek complex (multi-problematiek) is en/of structureel (bij een licht verstandelijke beperking, (beginnende) dementie, laaggeletterdheid of psychische problemen) of wanneer de achtergrond van een cliënt te veel verschilt van die van de vrijwilliger (zoals bij een migratieachtergrond) is ondersteuning vaak niet effectief. Cliënten kunnen uitvallen en voor vrijwilligers kan dat demotiverend werken.
De implicatie is dat lokale organisaties beter aan de poort zouden moeten screenen welke cliënten wel en welke niet geholpen kunnen worden, wat het doel van de ondersteuning is en naar welke organisatie zij kunnen doorverwijzen. Samenwerking met beroepskrachten is hierbij cruciaal.
Jansje en ik zijn allebei verbonden aan het LSTA netwerk thuisadministratie vanuit waar zij een groot deel van haar onderzoek deed. Het LSTA is weer onderdeel van de Alliantie Vrijwillige Schuldhulp. Kijk hier eens rond als je in jouw gemeente aan de slag wil met vrijwilligers.
In Nederland ondersteunen jaarlijks ruim 13.000 vrijwilligers 42.000 mensen bij hun administratie en financiën. Op lsta.nl vind je een kaartje met vrijwilligersorganisaties per gemeente.
Het Lectoraat Armoede Interventies ontwikkelde samen met woningcorporaties en Nibud een interventie waarmee huurachterstanden bij jonge huurders worden teruggedrongen. Belangrijk onderdeel is dat nieuwe huurders een tweede bankrekening openen voor hun vaste lasten, daarvoor beloond worden met een cadeaubon en advies krijgen van een coach. Je leest het in deze handreiking.
Energieleveranciers mogen pas afsluiten als ’ten minste vier weken zijn verstreken na de verstrekking van gegevens aan een instantie ten behoeve van schuldhulpverlening, of ten minste vier weken zijn verstreken na het bericht van de instantie van schuldhulpverlening dat de kleinverbruiker schuldhulpverlening ontvangt.’ Dat staat in de vandaag gepubliceerde aangepaste Regeling afsluiting kleinverbruikers en de Warmteregeling.
Op dit moment zien we in de praktijk dat sommige energieleveranciers na het afgeven van het verplichte vroegsignaal al snel tot afsluiting overgaan. Gemeenten kunnen dat tempo niet bijbenen. Vooral de NVVK heeft ervoor gelobbyd dat gemeenten meer tijd krijgen.
Daarnaast zijn er nog vier andere procedurevoorschriften waaraan energieleveranciers moeten voldoen in de periode van 26 oktober 2022 tot 1 april 2023:
Dit betekent dat alleen in zeer uitzonderlijke situaties mag worden afgesloten.
Aan de start van het nieuwe sport- en cultuur seizoen lanceert het Jeugdfonds vandaag de campagne Kies een club. Met de campagne wil het Jeugdfonds ouders laten weten dat zij kunnen helpen door het lidmaatschap van een club te betalen.
In de toolkit vind je beelden, teksten en filmpjes die je kunt gebruiken om het Jeugdfonds in jouw gemeente bekender te maken. In de campagne worden ouders gewezen op kieseenclub.nl.
Lees dit als je gemeente nog niet aangesloten bij het Jeugdfonds.
Je kunt daarnaast natuurlijk ook attenderen op samenvoorallekinderen.nl. Daar vinden ouders ook het aanbod van Leergeld, Nationaal Fonds Kinderhulp en Jarige Job. Lever bijvoorbeeld een tekstje aan voor de nieuwsbrief die scholen versturen naar ouders.
De Toolkit Energietoeslag bevat beeldmateriaal, teksten en flyers om te gebruiken in de communicatie over de energietoeslag. Vooral bedoeld om het gebruik van de energietoeslag te vergroten. Maar er zijn ook verwijzingen naar andere regelingen en tips.
Vandaag lanceert de Nederlandse Schuldhulproute Geldfit.nl/energie. Mensen krijgen hier inzicht in de stappen die ze zelf kunnen zetten én in de beschikbare hulp van energieleveranciers en gemeenten.
Als je gemeente is aangesloten bij de NSR dan worden mensen heel gericht verwezen of warm overgedragen naar loketten of hulpverleners in jouw gemeente. Als de inwoner buiten kantoortijden contact opneemt met een hulpverlener van de NSR, dan wordt de klant overgedragen zodra het loket weer geopend is.
Dat blijkt uit de gisteren verschenen Monitor Vroegsignalering Schulden van Divosa. De belangrijkste bevindingen:
Dat doen ze o.a. door goede vroegsignalering en inhouding van de huur op de bijstandsuitkering. Lees het artikel over de Amsterdamse aanpak ‘Geregelde Betaling’ in het Magazine Iedereen onder een dak. Een ander resultaat van de vroegsignalering is dat de gemiddelde schuld van inwoners met een schuldhulpverleningstraject halveerde ten opzichte van het landelijke gemiddelde.
Stichting Van Schulden Naar Kansen ondersteunt sinds 2016 tientallen lokale projecten die zich richten op (1) orde en overzicht, (2) kennis en begrip, (3) inkomen genereren en/of (4) uitgaven beheersen.
De HvA volgde 5 jaar lang de deelnemers en projecten. De onderzoeksresultaten worden op dit moment gepresenteerd tijdens een congres.
Bekijk de infographic en dit filmpje met de belangrijkste inzichten, en bestel het boek.
Bekijk hier de projecten. Zit er iets bij voor jouw gemeente? Weet dan dat bij elk project afzonderlijk is gekeken of en hoe het project overdraagbaar is en wat de belangrijkste meerwaarde is. De rapporten zijn niet openbaar, maar op te vragen bij de projecten.
Hoe zorg je dat werkende minima gebruikmaken van de minimaregelingen waarop zij recht hebben:
Deze en andere tips vind je in de toolkit van Sam&.
Meer tips:
Op steffie.nl worden moeilijke dingen op een makkelijke manier uitgelegd. Steffie heeft nu ook een website gemaakt voor mensen die schulden hebben. Handig! Plaats de link bijvoorbeeld op de website van de gemeente.
In het kader van de Wet Inburgering 2021 art. 56a moeten gemeenten statushouders ontzorgen, vanaf 1 januari 2022. In 6 pilots hebben gemeenten hiermee geëxperimenteerd. Lees het zeer toegankelijke evaluatierapport van Verwey-Jonker en leer van hun ervaringen.
Een aantal kernelementen komt in de meeste pilots terug:
De gemeenteraad van ‘s-Hertogenbosch stelde afgelopen zomer het Aanvalsplan Den Bosch Schuldenvrij 2022 Voortvarend verder vast.
Eerste Hulp Bij Geldzaken (EHBG) is in ‘s-Hertogenbosch dé toegangspoort voor geldzaken. De route achter EHBG – met verschillende afslagen voor passende hulp -geeft ook min of meer de structuur van het beleidsplan, een beetje zoals de Nederlandse Schuldhulproute, waarbij de gemeente overigens ook is aangesloten.
Een paar highlights en bijzonderheden:
Deze week startte de overheidscampagne De eerste stap helpt je verder. Misschien heb je de radiospotjes en advertenties al gehoord of gezien. In de campagne worden mensen geattendeerd op geldfit.nl. Via die website komen mensen uiteindelijk terecht bij de gemeentelijke schuldhulpverlening.
Er zijn flyers, posters en andere gratis campagnemiddelen die je lokaal kan verspreiden. De meeste materialen bieden ruimte om ook naar een lokaal initiatief of hulpinstantie te verwijzen.
Geldfit.nl is onderdeel van de Nederlandse Schuldhulproute. Als je daar als gemeente op aansluit, worden inwoners nog gerichter verwezen naar de juiste hulp.
Sinds januari 2020 kunnen meer huurders huurtoeslag krijgen. De harde inkomensgrenzen zijn afgeschaft. Tot en met 2019 kon het recht op huurtoeslag in één keer vervallen als de huurder een paar euro extra verdiende. Sinds 2020 krijgt men minder huurtoeslag als het inkomen stijgt. Maar het is niet meer zo dat bij een kleine stijging de huurtoeslag plotseling helemaal wegvalt.
Mensen die geen huurtoeslag ontvangen en er wel recht op hebben kunnen nog tot 1 september 2021 huurtoeslag over 2020 aanvragen. Het blijkt dat nog veel huurders niet weten dat zij vorig jaar recht op huurtoeslag hadden. Zij moeten actie ondernemen. Daarom probeert Toeslagen deze huurders tussen juni en september alsnog te bereiken. En gemeenten kunnen daarbij helpen:
In de Toolkit Stimuleren gebruik huurtoeslag 2020 vind je communicatiematerialen. Op dit moment is dit een artikel met bijbehorende visual en een infographic. De komende weken volgen er nieuwe artikelen en visuals. Het staat je vrij om deze middelen aan te passen.
Een derde van de rechthebbenden maakt geen gebruik van de bijstand. Dat staat in het rapport Niet-gebruik van de algemene bijstand van Inspectie SZW. Een kwart van de niet-gebruikers heeft geen inkomen. Niet-gebruik is vooral hoog bij jongeren, zelfstandigen en Europese migranten. Van de niet-gebruikers is 33% langdurig niet-gebruiker.
(klik om infographic te vergroten)
De bijzondere bijstand is niet onderzocht, maar ga er maar van uit dat het niet-gebruik daar nog hoger is. In de bestuurlijke reactie van VNG en Divosa staat wat gemeenten kunnen doen om niet-gebruik tegen te gaan:
Lees ook de niet zo spannende Kamerbrief van minister Koolmees. Het rapport komt ongetwijfeld aan de orde tijdens het kamerdebat op 30 juni.
Aanvulling d.d. 22/6. Lees Toolkit ondersteunt gemeenten bij sneller toekennen bijstandsuitkering (april 2020).
Met de signaalkaart van het Nibud kunnen o.a. werkgevers en ondersteuners in gesprek gaan met medewerkers en zzp’ers:
Download de gesprekshandleidingen. Kijk ook nog eens op financieelfittewerknemers.nl en nibud.nl/werkgevers.
Wat kun je als gemeente doen? Lees bijvoorbeeld Hoogeveen: samen met werkgevers financiële problemen eerder in beeld en zoek op mijn blog op werkgever.
Wil jouw gemeente aan de slag met financiële educatie op scholen? Koop het hier in:
Bekijk meer initiatieven in de rubriek jeugd, en lees ook de uitkomsten van het Nibud Scholierenonderzoek 2020: Meer dan de helft van de scholieren komt geld tekort.
Slimpact is een traject waarbinnen enthousiaste jongeren meerdere maatschappelijke thema’s behandelen. Vanuit vijf STAD redacties wordt een maand lang gewerkt aan concepten én de uitvoering. September stond in het teken van jongeren en schuldpreventie:
Misschien leuk om een project op te pakken in de Week van het Geld 22 t/m 26 maart?
Ga je aan de slag met vroegsignalering? Zorg dan dat je medewerkers goed beslagen ten ijs komen. Een niet-uitputtend overzicht van trainingen, in willekeurige volgorde (aanvullingen zijn welkom):
De apps waarmee je je geldzaken kunt regelen, schieten als paddenstoelen uit de grond. In 2018 zette ik al tientallen apps op een rij. Een aantal initiatiefnemers werkt vanaf vandaag samen in de Social Fintech Alliantie.
Handig: op de website vind je een overzicht van apps en functionaliteiten
De Nijmeegse gemeenteraad stelde in september de Armoede Agenda 2020-2024 vast met daarin aandacht voor o.a.:
Wijzer in geldzaken organiseert in maart 2021 alweer de 10e editie van de Week van het geld. Tijdens deze landelijke projectweek worden activiteiten georganiseerd om kinderen en jongeren te leren omgaan met geld.
Je kunt als gemeente aanhaken met een eigen lokale Week van het geld. Weten hoe? Laat je inspireren tijdens de online informatiebijeenkomst op 6 oktober.
Afgelopen drie jaar heeft de coöperatie Goede Gieren onder de naam ‘Amargi’ vroege hulp bij geldzorgen georganiseerd. Per 31 juli 2020 is het project afgerond. Zie hier de samenvatting. We zijn blij dat de ontwikkelde werkwijze op de meeste plekken is ingebed in de reguliere financiële hulpverlening. Deze vorm van vroegsignalering is een waardevolle aanvulling op de wettelijke vroegsignalering zoals per 1-1-2021 vastgelegd in de Wgs.
De kern van Amargi is dat schuldeisers, werkgevers, uitkeringsinstanties en zorgaanbieders als zij signaleren dat hun klanten of medewerkers financieel klem zitten, contact met hen opnemen en hulp aanbieden. Bij positieve respons, meldt de signaalpartner de bewoner met zijn of haar toestemming aan voor vroege hulp bij geldzorgen. Er zijn tot nu toe 1.075 meldingen opgepakt. Deze meldingen kwamen van 51 signaalpartners en werden opgepakt in 26 aangesloten gemeenten.
Amargi is mogelijk gemaakt door het Ministerie van SZW, het Kansenfonds van de Provincie Friesland, het Kansfonds en Aegon. Het project loopt nu ten einde. Maar dat wil niet zeggen dat de vroege hulp bij geldzorgen stopt!
Signaalpartners blijven meldingen doorgeven, handmatig via aanmelden@amargi.nl of via RIS. Zolang de meldingen veilig en met toestemming worden doorgegeven en deze snel en altijd opgepakt, hoeven er geen nieuwe overeenkomsten te worden gesloten tussen signaalpartners en gemeenten.
Aanmeldingen kunnen in ieder geval tot 31 december 2020 op de bestaande manier worden doorgeven. De Coöperatie Goede Gieren onderzoekt de komende tijd hoe het netwerk van signaalpartners en meewerkende gemeenten structureel kan worden ondergebracht bij een van de andere landelijke initiatieven.
Als er nieuwe ontwikkelingen zijn, lees je dat hier. Voor nu veel succes met vroege hulp bij geldzorgen!
Tilburg startte in 2017 met het Schuldenoffensief dat moet voorkomen dat inwoners in financiële problemen raken of dat bestaande schulden complexer worden. Het schuldenoffensief heeft een duidelijke toegevoegde waarde, zo blijkt uit de evaluatie.
Verschillende aanpakken zijn al eens de revue gepasseerd op dit blog. Ik noem hieronder alleen paar nieuwtjes.
Tilburg doet aan vroegsignalering. Ouderen met een gemeentelijke schuld voortkomend uit de Participatiewet of de gemeentelijke belastingen vormen een bijzondere doelgroep. Op basis van de bezoeken aan ouderen met een schuld bij de gemeente, wordt overwogen de beleidsregels Terugvordering Participatiewet aan te passen.
Met maatschappelijke partners traceert Tilburg onder hun klanten degenen met een financiële hulpvraag. Zo is de schuldhulpverlener herkenbaar aanwezig op het Werkplein om na verwijzing de stap naar de hulp gemakkelijker te maken. Een ander voorbeeld is de aanwezigheid in de rechtbank, zodat de rechter de schuldhulpverlener direct kan inschakelen. De woningcorporaties bieden aan nieuwe huurders een adviesgesprek met schuldhulpverlening aan en leggen onmiddellijk het contact (Het Nieuwe Huisje). Datzelfde doet de zorgverzekeraar bij mensen die zich melden en waarbij een financieel probleem wordt vermoed (SOS-zorgverzekering). Recent is een soortgelijke samenwerking met deurwaarders gestart. Verder is met ingang van het schooljaar 2019-2020 gestart met inloopspreekuren bij de ROC’s. Vanuit de wetenschap dat uit life-events vaak financiële problemen ontstaan, is contact gezocht met o.a. echtscheidingsadvocaten, mediators, uitvaartondernemers.
Een bijzondere voorziening is de Financiële Ambulance. Dit is een team schuldhulpverleners dat in urgente situaties binnen 24 uur hulp kan bieden en budget kan inzetten om doorbraken te forceren en crises te bezweren.
De toolkit ‘Blijf in verbinding met laaggeletterden’ van Schouders Eronder ondersteunt schuldhulpverleners in gesprekken met laaggeletterden. Schuldhulpverleners kunnen aan de hand van de plaatjes uitleg geven over geldzaken en het traject van schuldhulpverlening. De toolkit bevat achtergrondinformatie over laaggeletterdheid, uitlegkaarten, inkomsten-en uitgaven kaarten, afsprakenkaarten en een procesoverzicht.
Je kunt alles apart downloaden of in 1 pdf.
Bekijk ook de tekeningen en praatplaten van Bindkracht10 en Stadsring51. En kijk rond op lezenisnietbegrijpen.nl en directduidelijk.nl.
De Buddy app is gekoppeld aan je bankrekening(en). Je kunt inkomsten en uitgaven categoriseren en reserveren voor bijvoorbeeld de vaste lasten. In de ‘budgetboog’ zie je hoeveel je nog kunt uitgeven voordat de betaling van de vaste lasten in gevaar komt. Je kunt met de app ook gewoon betalingen doen zoals je gewend bent met de app van je bank. Lees meer over deze en andere functionaliteiten op buddypayment.nl
Voor veel mensen is dit een laagdrempelige manier om grip te krijgen op geldzaken. Met wat begeleiding kan het voor sommigen een alternatief zijn voor budgetbeheer.
Gemeenten kunnen deelnemen aan een pilot. Doorlooptijd 12 maanden, met 50-100 gebruikers per gemeente. Kosten: €20 per maand per gebruiker + eenmalig €6.000. In de pilot wordt onderzoek gedaan naar stressreductie, financiële stabiliteit en gebruiksvriendelijkheid. Hulpverleners krijgen via webinars uitleg hoe zij hun cliënten kunnen begeleiden.
De onafhankelijke NVSI houdt de kostenopbouw in de gaten. Als het gebruik toeneemt, kunnen de kosten per gebruiker zeer waarschijnlijk dalen.
Dit artikel wordt niet meer geactualiseerd
NVVK, Divosa en VNG brengen met de Monitor Schuldhulpverlening tijdens de corona-crisis in kaart hoeveel extra aanmeldingen er zijn. Klik hier voor de laatste resultaten. Het is nu nog relatief rustig, maar dat is waarschijnlijk stilte voor de storm. Bijna 40% verwacht straks overbelasting van de uitvoering. Tilburg verwacht een tsunami van schulden. GKB Assen verwacht een stormloop. De NVVK verwacht voor 2020 en daarna een stijging van het aantal hulpvragen met minimaal 30%. Utrecht voorziet een explosie van bijstandsgerechtigden. Schuldenlab liet het uitzoeken en schetst een best en worst case scenario:
89% van de schuldhulpverleners geeft aan veel minder face-to-face contact met klanten te hebben en dat het persoonlijk contact plaats heeft gemaakt voor digitaal of telefonisch contact. 80% ervaart dat het een beetje of veel moeilijker is om een vertrouwensband met de klant te creëren. Zij zeggen vooral bepaalde groepen klanten minder goed te kunnen ondersteunen: klanten met meervoudige problematiek (door 67% genoemd), klanten met een migratieachtergrond (48%) en ouderen (36%).
Het aantal mensen met betaald werk daalde in april met 160.000 naar 8,9 miljoen. Een terugval van die omvang is niet eerder voorgekomen sinds er maandcijfers worden samengesteld (vanaf 2003). Bron: CBS.
Financieel kwetsbare groepen worden extra geraakt. 62% van de laagbetaalde flexwerkers en 69% van de laagbetaalde zzp’ers zegt dat hun inkomen is gedaald. 11% van de Nederlanders geeft aan momenteel (redelijk tot heel) moeilijk te kunnen rondkomen. Naast mensen met een bijstands-of arbeidsongeschiktheidsuitkering (20%) zijn dit vooral laagbetaalde zzp’ers (20%) en laagbetaalde flexwerkers (17%). Van de mensen bij wie de inkomsten zijn gedaald, zegt 46% van de ondervraagden de afgelopen tijd gebruik te hebben gemaakt van hun spaargeld. 33% zegt de huidige situatie niet langer dan 3 maanden te kunnen volhouden. Bron: Wijzer in Geldzaken.
Huishoudens zijn niet voorbereid op crisis, zo blijkt uit een Nibud-peiling.
Lees op CBS.nl over de sociale gevolgen en economische gevolgen. Lees de publicatie Maatschappelijke gevolgen corona van het SCP (7 mei) en luister naar Schulden door coronacrisis op Radio 1 (24 mei).
Het kabinet bood op 17 maart een eerste Noodpakket voor banen en economie. Op 20 mei werd het aanvullende Noodpakket voor banen en economie 2.0 gepresenteerd. Er is een tegemoetkoming inkomsten en salarissen voor werkgevers, tijdelijke ondersteuning voor zzp’ers, versoepeling van kredieten en een tegemoetkoming in de vaste lasten voor MKB.
De Tijdelijke Werkgroep Sociale Impact pleit voor verruiming van het kwijtscheldingsbeleid en een breed schuldenoffensief. Op nvvk.nl lees je dat veel oplossingsrichtingen al in praktijk zijn gebracht.
Het kabinet ondersteunt voedselbanken.
Het CJIB hanteert sinds dit voorjaar een noodstopprocedure. Staatssecretaris Van Ark wil kijken of ze deze noodstop ook bij andere overheidsorganisaties kan inzetten . Het biedt de mogelijkheid om 4 maanden uitstel van betaling te vragen. Voorwaarde is dat men zich meldt bij de schuldhulpverlening. Besluit de gemeente dat schuldhulp nodig is en wordt deze opgestart, dan kan het uitstel met nog eens 8 maanden worden verlengd.
De KBvG adviseert gerechtsdeurwaarders met klem om ontruimingen en beslagleggingen op inboedel op te schorten waar mogelijk. In de STER-campagne bellen is oplossen roept de KBvG mensen op snel contact op te nemen als een deurwaardersbrief op de mat valt.
Minister van Veldhoven van Milieu en Wonen heeft met verhuurdersorganisaties en brancheverenigingen afgesproken nu geen huisuitzettingen te doen. Daarnaast is er een spoedwet om tijdelijke huurcontracten te verlengen. Lees de handreiking Lokale voorbeelden van specifiek maatwerk over huurbevriezing, huurverlaging, betalingsregelingen of het zoeken naar een passendere woning.
De Tweede en Eerste Kamer willen dat de gebruikelijke huurverhoging op 1 juli dit jaar niet doorgaat vanwege de coronacrisis. Maar minister Ollongren blijft bij haar standpunt dat een algemene huurbevriezing`niet nodig is. De Eerste Kamer steunt daarom een motie van afkeuring tegen haar.
De drinkwaterbedrijven sluiten voorlopig geen drinkwater af.
Sommige energiebedrijven sluiten ook niet meer af, maar hier is geen collectief standpunt over. De vereniging EnergieNed meldt: “Mochten er bedrijven en particulieren als gevolg van de coronacrisis in betalingsproblemen te komen, dan zullen leveranciers met begrip voor de situatie in gesprek gaan om individuele afspraken te maken.”
Banken stellen een aflospauze van zes maanden in voor MKB’ers. Particulieren worden bij betalingsproblemen uitgenodigd om over een oplossing te komen praten.
Tot 1 juli zijn er geen gedwongen woningverkopen.
Minister Slob attendeert op www.lesopafstand.nl en schrijft in deze brief: ‘Ik heb SIVON [samenwerkende schoolbesturen, red.] gevraagd om voor een bedrag van €2,5 miljoen, dat ik per direct beschikbaar heb gesteld, zoveel mogelijk laptops aan te schaffen en te distribueren naar scholen in het po, vo en mbo. SIVON gaat hiermee direct aan de slag.’ Scholen en gemeenten moeten samen kijken waar dit nodig is. Slob heeft met de VNG afgesproken dat iedere gemeente een herkenbaar ‘loket’ opent voor dit soort vragen vanuit het onderwijs. Op 4 mei trekt Slob nog eens €3,8 miljoen hiervoor uit.
KPN stelt 1000 4G Routers beschikbaar aan gezinnen die vanwege geldgebrek geen wifi hebben. ABN Amro schenkt via Jeugdeducatiefonds 2.000 laptops aan arme wijken. Stichting De Verre Bergen en Coolblue doneren samen 3.000 nieuwe Chromebooks in Rotterdam.
Er is een crisisfonds voor kwetsbare kinderen die uithuisgeplaatst zijn, kinderen die thuis wonen met een jeugdbeschermingsmaatregel of intensieve inzet van Veilig Thuis, kinderen in de maatschappelijke opvang, vrouwenopvang en AZC’s en kinderen in de pleegzorg. Professionals kunnen vouchers aanvragen van maximaal €50 per kind, €100 per gezin of €250 per leefgroep. Kijk op samensterkvoorkwetsbarekinderen.nl.
Het Oranjefonds stelt een hulpfonds in á €3,5 miljoen voor sociale initiatieven. Je kunt ook terecht bij het Kansfonds. Netwerk DAK opent een Noodfonds voor 100.000 mensen in de knel.
Studenten mogen meer lenen bij DUO. Actiegroep Niet Mijn Schuld vindt dat absurd. DUO levert gedurende de coronacrisis geen vorderingen meer aan bij het CJIB. Studenten kunnen 3 maanden collegegeld terugkrijgen.
De ouders die hun kind(eren) vanwege de coronacrisis tijdelijk niet naar de kinderopvang of bso kunnen brengen, krijgen hun geld terug.
Bekijk het overzicht van maatschappelijke initiatieven voor kwetsbare groepen (VWS).
Lees de Belgische maatregelen rond armoede en bestaansonzekerheid.
Steun je voedselbank. Zij hebben last van het hamsteren. En ook veilige uitgifte is lastig. In De Ronde Venen geven we extra financiële steun. In Den Haag krijgen klanten een supermarktbon. Op grond van art. 31 2e lid sub m Participatiewet kan de gemeente besluiten dat dit soort cadeaukaarten niet met de bijstandsuitkering worden verrekend. De Groningse voedselbank gaat thuis bezorgen. Meer info op vng.nl.
Maak een noodloket voor zzp-ers bijvoorbeeld zoals regio Utrecht. SZW, VNG, Divosa en ICT-leveranciers bieden een toolkit (onder meer digitale aanvraagformulieren). Zzp’ers kunnen op Krijgiktozo.nl bekijken of ze in aanmerking komen. Verstrek voorschotten, zoals Arnhem.
Schuldhulpverlener, maken je klanten vanwege de corona-bestrijding nieuwe schulden? Ontzie ze dan even, en zet een bemiddeling om in een saneringskrediet, adviseert de NVVK. Laat een inkomensterugval niet leiden tot beëindiging van een schuldregeling.
Vraag in het kader van vroegsignalering aan signaalpartners om ook e-mailadressen en telefoonnummers aan te leveren.
Ga het gesprek aan met lokale schuldeisers, zoals woningbouwcorporaties en deurwaarders. Maak afspraken over opschorting van huisuitzettingen, coulance bij vorderingen en tijdelijke opschorting van invordering. En kijk ook naar je eigen rol als schuldeiser (inhouding bijstand en gemeentelijke belastingen).
De nacht- en dagopvang en dagbesteding voor daklozen mag open blijven. Het ministerie van VWS heeft richtlijnen opgesteld. Laat daklozen niet in grote slaapzalen, maar in lege hotelkamers overnachten. Lees meer tips voor inloophuizen.
In de Utrechtse gemeenteraad wordt gepleit voor herinvoering van de zomerscholen en gratis mondkapjes voor minima. Amstelveen verstrekt een toeslag van €50.
Lees de uitgebreide lijst met FAQ’s over coronavirus op VNG.nl.
Deel tijdens webinars kennis en ervaringen met andere gemeenten.
Vanaf p. 25 van het verslag van de Tijdelijke Werkgroep Sociale Impact vind je tal van initiatieven van gemeenten.
Werk samen met het lokale fonds voor urgente noden. Of richt zo’n fonds op. Je kunt daarnaast of in samenwerking ook een sociaal leenfonds opzetten waarbij het fonds kleine schulden afkoopt en de schuldenaar het in 3 jaar zonder rente terugbetaalt.
Attendeer inwoners op online zelfhulp. Sluit aan bij Startpunt Geldzaken en bied geldplannen zoals Beter Rondkomen, Kom uit de geldzorgen, Rondkomen met kinderen, Bijna 18 en het geldplan ZZP. In het artikel Met apps je geldzaken op orde vind je meer online tools.
Zorg voor een uitstekende telefonische bereikbaarheid (liefst met beeld) en online toegang tot schuldhulp. Voorbeelden: Drechtsteden, Schuldendebaas (tot 1 juni gratis), MijnIntake (gratis zolang richtlijn thuisblijven geldt), Tingit-app, Hulplijn Geldstress Eindhoven. Stuur beschikkingen per e-mail.
Volg de talkshow Geldzorgen in crisistijd elke donderdag om 13:00 uur op Youtube.
Verspreid de speciale corona-editie van de online Nibud-Geldkrant. Deze kun je desgewenst op maat laten maken voor jouw gemeente. Voor jongeren is er een online corona-editie van de GeldChecker.
Stuur scholen een link naar online trainingen: Dit kun je als leerkracht doen bij armoede (Jufenmeester.nl), Wat kun je als onderwijzer betekenen voor kinderen in armoede? (Leergeld). Bank voor de klas ontwikkelde een lesbrief voor thuisonderwijs aan kinderen in groep 6, 7 en 8
Check of kinderen thuis les kunnen volgen. Regel via bijvoorbeeld Leergeld of het Jeugdeducatiefonds een laptop voor minima. Stem hierbij af met het hierboven genoemde initiatief van Slob.
Attendeer professionals en vrijwilligers op diverse E-learnings.
Lees Coronavirus: verlaag de stress voor mensen in armoede (Movisie) over burenhulp, telefooncirkels en andere sociale initiatieven.
Bekijk de tips voor sociaal raadlieden m.b.t. werken in tijden van corona.
Vandaag bespreekt de Tweede kamer de Wgs en het voorstel om vroegsignalering van betalingsachterstanden op de vaste lasten te verplichten. Zorgverzekeraars, woningcorporaties en energie- en waterleveranciers geven straks zonder toestemming van hun klant diens contactgegevens door aan de gemeente.
Ambitieuze gemeenten kunnen daarnaast ook meldingen ontvangen van partijen zoals SVB, telecombedrijven, UWV, CJIB, incassobureaus, pensioenfondsen, verzekeraars en postorderbedrijven. Amargi – een project van Goede Gieren – maakt afspraken met deze partijen. Gemeenten kunnen daarop kosteloos meeliften en hoeven dus niet zelf convenanten te sluiten.
Belangrijkste verschillen met de wettelijke vroegsignalering:
Het mooie hiervan is dat de schuldenaar niet zelf de eerste moeilijke stap hoeft te zetten.
Gemeenten ontvangen de meldingen digitaal via RIS. Gemeenten zonder RIS ontvangen de meldingen via een beveiligde online brievenbus. De gemeente hoeft niet op casusniveau de resultaten terug te koppelen aan de melder.
Geen zorgen, je verplicht de gemeente nog tot niets. We sturen info op en nemen contact op om de vervolgstappen te bespreken.
Bij de NSR verwijzen banken en andere partijen hun klanten naar geldfit.nl. Via die weg kunnen inwoners ook bij het juiste loket in jouw gemeente terechtkomen. Je kunt gratis de juiste contactgegevens op Geldfit plaatsen. Doe dat via info@geldfit.nl of tel. 085–1119551.
Er wordt momenteel onderzocht hoe de NSR, Amargi en andere routes op elkaar kunnen worden afgestemd.
Staatssecretaris Van Ark roept gemeenten op om in de Week van het geld (23 tot en met 27 maart 2020) de lokale aanpak naar een schuldenvrije generatie zichtbaar te maken. Sinds 2010 is het doel van deze nationale projectweek om kinderen en jongeren te leren omgaan met geld, zowel thuis als in de klas.
Op www.weekvanhetgeld.nl vind je een overzicht van gastlessen en activiteiten die zowel tijdens de Week van het geld als gedurende het gehele schooljaar zijn in te zetten op de verschillende schoolniveaus en in buitenschoolse situaties.
Een werknemer met schulden kost de werkgever €13.000 per jaar, zo weten we uit onderzoek van het Nibud (2017). Voor werkgevers die hun werknemers willen ondersteunen maar niet weten hoe, heeft Panteia nu een stappenplan ontwikkeld (klik om te vergroten):
Een werkgever moeten geen hulpverlener zijn, maar een goede verwijzer, stellen de onderzoekers. Lees het rapport.
Gemeente, maak in het kader van vroegsignalering afspraken met lokale werkgevers! Bij landelijke werkgevers kun je meeliften op afspraken die Amargi maakt tussen gemeenten en signaalpartners.
Naar verwachting treedt per 1 januari 2021* de Wet Inburgering 2021 in werking. Daarin staat in art. 56:
Het college verbindt aan de bijstand van de belanghebbende de verplichting om gedurende een periode van zes maanden, gerekend vanaf de dag waarop het recht op bijstand ontstaat, mee te werken aan het door het college in naam van de belanghebbende verrichten van betalingen uit de toegekende bijstand van huur, gas, water en stroom en de verplichte zorgverzekering
Klik hier voor de concept-wettekst en memorie van toelichting.
Van dezelfde vaste lasten moeten gemeenten betalingsachterstanden gaan vroegsignaleren in het kader van de wet gemeentelijke schuldhulpverlening die waarschijnlijk ook per 1-1-2021 in werking treedt. Beide wetsvoorstellen moeten overigens nog naar de Tweede Kamer.
Bespreek even met je collega van inburgering en sociale dienst hoe je dit gaat aanpakken. Misschien wil de sociale dienst helemaal geen ‘administratiekantoor’ zijn? Volgens mij kun je het dan ook beleggen bij budgetbeheer of extern beleggen bij een administratie- of bewindvoerderskantoor. Dan kun je het bovendien meteen ook oppakken voor de statushouders die binnen zes maanden al werkt maar nog wel ontzorging nodig heeft.
* Op 23 maart 2020 schrijft minister Koolmees dat de ingangsdatum verschuift naar 1 juli 2021. Op 11 november 2020 schrijft hij dat hij opnieuw uitstelt, tot 1-1-2022.
Dat is de mooie uitkomst van een representatief meerjarenonderzoek van mijn LSTA-collega Jansje van Middendorp naar ondersteuning door vrijwilligers aan hulpvragers met administratieve en/of financiële problemen. Lees haar rapport Wat levert thuisadministratie op?. De belangrijkste uitkomsten staan in een factsheet.
Er zijn 340 vrijwilligersorganisaties die in Nederland ondersteuning bieden bij de thuisadministratie. Ongeveer de helft van deze organisaties is aangesloten bij Schuldhulpmaatje of Humanitas. Het Landelijk Stimuleringsnetwerk Thuisadministratie (LSTA) ondersteunt lokale organisaties zonder landelijke koepel, maar ook afdelingen van koepels kunnen gebruik maken van de diensten van het LSTA.
Op de website van het LSTA vind je een kaart met alle vrijwilligersorganisaties. Nog geen vrijwilligersorganisatie in jouw gemeente? Neem dan voor advies contact op met het LSTA .
In 2019 is met steun van het kabinet de Alliantie voor Vrijwilligersorganisaties in de Schuldhulpverlening (AVS) opgericht. Hierin zijn naast LSTA, Schuldhulpmaatje en Humanitas ook het Leger des Heils, Inspraakorgaan Turken in Nederland (IOT) en Samenwerkingsverband van Marokkaanse Nederlanders (SMN) vertegenwoordigd. Doel van de AVS is om de kwaliteit en landelijke dekking van de vrijwillige inzet te verbeteren. Daar hoor je binnenkort meer over.
Stadsring51, de schuldhulpverleningsorganisatie van Amersfoort en Leusden gebruikt de app Tingit om te communiceren met klanten.
De app geeft overzicht en inzicht. En uit de praktijk van de stress-sensitieve dienstverlening weten we: overzicht creëert rust! De app vervangt niet de persoonlijke communicatie, maar vult deze aan.
Wat biedt de app:
Wil je dit ook in jouw gemeente? Sluit dan aan bij de coöperatie Tingit. Leden investeren en profiteren samen van de doorontwikkeling. Let op, misschien is je gemeente al aangesloten, want er zijn meer apps voor het sociaal domein.
Lees meer over deze app. En lees ook nog eens: Met apps je geldzaken op orde (april 2018).
Vandaag is het Geldplan ZZP gelanceerd. Het is een online stappenplan waarmee zzp’ers hun geldzaken in beeld kunnen brengen. Daarmee kunnen zij zien welke risico’s er zijn, hun kans op succes vergroten en die op financiële problemen juist verkleinen.
Dit Geldplan bevat – net als andere geldplannen – geen nieuwe informatie. Maar het mooie is dat je op basis van je profiel alleen info krijgt voorgeschoteld die direct voor jou relevant is.
Ik maakte het Geldplan samen met het Nibud. Erg leuk om te doen, al was het maar om als zzp’er zelf veel te leren over mijn financiële administratie.
Tip: presenteer het Geldplan op je (gemeentelijke) website en attendeer zzp’ers erop. Het werkt preventief voor startende zzp’ers, maar is ook nuttig voor zzp’ers die al een eindje op weg zijn.
De NOS meldt dat banken klanten die geregeld rood staan, snel hun spaargeld opmaken of betalingen van een banklening missen, gaan wijzen op de website Geldfit. De hulpvraag wordt daar opgepakt door vrijwilligers. Afhankelijk van de problematiek wordt doorverwezen naar de gemeente. Lees hier hoe je als gemeente (betaald) kan aansluiten op Geldfit.
Ook in het kader van Amargi worden met o.a. banken afspraken gemaakt: de gegevens van de klant worden met toestemming van de klant doorgegeven aan gemeenten. Een vroeg eropaf team gaat er binnen drie dagen op af. De klant hoeft dus niet zelf de eerste stap te zetten.
En dan heb je ook nog schulden.nl, 155 help een bedrijf, vroegsignalering, Shout, komuitjeschuld, schuldendebaas, hulplijn 115 Schulden te lijf en talloze apps en lokale initiatieven. Ik zie concurrentie ontstaan tussen verschillende initiatieven, ook bij initiatieven die door het rijk worden gesteund. Volgens mij is het daarom noodzakelijk dat het rijk hier de regie pakt.
De Factsheet Armoede en Schulden 2019 van de G40 themagroep Armoede en Schulden en Platform31 laat zien aan welke knoppen gemeenten kunnen draaien rond de volgende thema’s:
De factsheet biedt daarnaast relevante cijfers, een overzicht van de ontwikkelingen in wet- en regelgeving en een aantal overwegingen voor gedragsbewust beleid.
Mijn collega’s in het AD!
Om jongeren te leren omgaan met geld en ze bewust te maken van leven in armoede, verzorgen Jongerenwerk De Ronde Venen en de gemeente een challenge in de herfstvakantie: Watch the Budget.
Voor het project logeren drie groepjes jongeren vier dagen in een appartement. Met een budget van slechts €30 moeten zij deze dagen rondkomen. De jongeren krijgen opdrachten waarvan ze elke dag een vlog maken. Lees meer.
Tip voor gemeenten met een collectieve zorgverzekering!
De collectieve zorgverzekering kan worden verbeterd door het verplicht eigen risico te vervangen door een no-claim. Dat voorkomt dat mensen met een laag inkomen of bijstandsuitkering in één keer worden geconfronteerd met hoge zorgkosten. Dat adviseert het Centraal Planbureau (CPB).
De no-claimregeling werkt precies andersom als het eigen risico. In plaats van dat je moet betalen bij het maken van zorgkosten wordt je beloond als je geen of slechts beperkt beroep doet op je zorgverzekering.
Een verzekerde met een no-claim betaalt het (eventueel verlaagd) eigen risico in termijnen aan de zorgverzekeraar via een hogere premie. Als de verzekerde minder dan €385 aan zorg consumeert, wordt dit achteraf teruggestort op de bankrekening. Op deze manier kan een verzekerde onmogelijk worden geconfronteerd met plotseling hoge zorgkosten. Aan de andere kant zou er wel voldoende prikkel blijven om een efficiënt zorggebruik te stimuleren.
Lees meer op zorgwijzer.nl.
2,5 miljoen Nederlanders van 16 jaar en ouder hebben grote moeite met
lezen, schrijven en/of rekenen. Deze mensen zijn oververtegenwoordigd in de schuldhulpverlening.
Stadsring51 (Amersfoort) ontwikkelde daarom een aanpak waarbij meer oog is voor laaggeletterdheid.
De problematiek wordt opgespoord door:
Het veranderen van bestedingsgedrag door:
Het verbeteren van communicatie door:
Lees op dit blog alle artikelen over laaggeletterdheid.
Om schuldproblematiek onder jongeren uit de taboesfeer te halen is gisteren in Doetinchem het project De Rondkomers gestart. De voorstelling ‘Grip op Geld’ moet samen met een bijbehorend lesprogramma zorgen dat jeugd eerder hulp vraagt bij geldproblemen. Lees meer.
Bekijk ook de vergelijkbare lesprogramma’s MoneyWays en Your Message – Money die je als gemeente kunt inkopen bij Diversion respectievelijk TeamAlert.
Onlangs startte de landelijke campagne ‘Kom uit je schuld’.
Gemeenten kunnen hierop aanhaken met een lokale campagne. Je mag het landelijke campagnemateriaal en alle content op eigen kanalen delen en verrijken. Denk bijvoorbeeld aan verwijzingen naar het juiste loket. Je kunt posters, beeldmateriaal en social media content naar eigen wens aanvullen met een logo, telefoonnummer of e-mailadres. Wil je meer informatie? Stuur dan een mail naar Schuldhulp@emma.nl. Je ontvangt dan een e-mail over de toolbox en een contentplanning.