Categorie archief: Armoedebeleid

Leg complexe casussen voor aan het Landelijk Maatwerkloket Multiproblematiek

Posted on by

Programma Maatwerk Multiproblematiek (PMM), voorheen programma, is nu een structureel organisatieonderdeel bij het Rijk. De naam PMM is gebleven, maar staat nu voor Professionals voor Maatwerk Multiproblematiek. Vanuit PMM, met onder meer het Landelijk Maatwerkloket Multiproblematiek, staan 6 ministeries en 17 landelijke uitvoerders klaar om professionals te helpen als zij het ook niet meer weten. Alle gemeenten kunnen aankloppen voor ondersteuning. Dat moet je zeker doen, want het bespaart veel tijd en zorgt vaak voor een doorbraak. Dus attendeer uitvoerenden hierop!

Casussen kun je heel laagdrempelig voorleggen via multiproblematiek@rijksoverheid.nl.

Bij multiproblematiek meestal ook financiële problemen

Voor vrijwel alle casussen die PMM oppakt geldt dat er problemen zijn op meerdere leefgebieden. Het meest voorkomend zijn financiële problemen, gevolgd door problemen met wonen, problemen op het vlak van psychische gezondheid, sociale relaties en zingeving. In driekwart van de casussen waar sprake is van financiële problemen, zijn er ook problemen op andere leefgebieden.   

In ongeveer de helft van de gevallen kan de indiener dankzij hulp van het Loket binnen 4 weken zelf weer verder; in ongeveer een vijfde van de gevallen vergt dit meer dan 24 weken. Het Maatwerkloket blijkt grote meerwaarde te hebben en wordt zeer gewaardeerd door de indieners.

Gratis Masterclasses Ruimte in regels

PMM biedt in nov en dec (gratis) masterclasses aan over de ruimte binnen wet- en regelgeving. De masterclass is bedoeld voor juristen, beleidsmakers en uitvoerders bij o.a. gemeenten die zich bezighouden met maatwerk. Voor wethouders is er de Bestuurlijke Tafel Casuïstiek.

Meer info

Kijk op maatwerkmultiproblematiek.nl, meld je aan voor hun nieuwsbrief of volg PMM op LinkedIn.

Miljoenennota 2024: geen verrassingen voor gemeenten rond armoede en schulden

Posted on by

Het kabinet trekt €2 miljard extra uit voor armoedebestrijding. Hiervan gaat maar een klein deel naar gemeenten:

  • Gemeenten krijgen in 2024 opnieuw € 50 miljoen voor vroegsignalering en bijzondere bijstand (maar dat wisten we al);
  • Er komt in 2024 geen Energietoeslag. Dat is volgens het Nibud een aderlating voor de laagste inkomens;
  • Het programma Participatiewet in balans beoogt met 3 sporen: 1) op korte termijn ruimte bieden aan mensen in de huidige wet, 2) werken aan lange termijn brede herziening van de wet, en 3) versterken vakkundigheid professionals. Het kabinet beraadt zich nu over de voortzetting van de sporen en informeert de Kamer hierover uiterlijk in het 4e kwartaal. Dit ziet o.a. toe op het in consultatie geweest zijnde wetsvoorstel met ruim 20 wetswijzigingen dat voortkomt uit spoor 1. Kort voor de kabinetsval deelde minister Schouten haar visie voor de lange termijn (spoor 2).
  • In de voorjaarsnota 2023 besloot het kabinet al om structureel € 20 miljoen te bezuinigen op het re-integratiebudget voor gemeenten;

De €2 miljard gaat vooral naar landelijke regelingen:

  • Verhoging arbeidskorting met €115;
  • Verhoging kindgebonden budget voor het eerste kind met € 750, en voor het tweede kind en verder met € 883 euro per jaar;
  • Eigen bijdrage huurtoeslag wordt verlaagd met € 416. Dit betekent voor minimuminkomens een stijging van €30 tot €50 per maand;
  • Bevriezing van de afbouw van de dubbele heffingskorting in de bijstand. Het was ooit de bedoeling om de dubbele heffingskorting vanaf 2012 in 20 jaar af te bouwen, maar sindsdien is de afbouw meerdere keren bevroren, net als nu weer dus. Door de afbouw groeit het verschil met het minimumloon;
  • Het kabinet reserveert max. € 60 miljoen voor de heropening van het Tijdelijk Noodfonds Energie in de komende winter. Het prijsplafond verdwijnt;
  • Het kabinet trekt €166 miljoen uit voor gratis schoolmaaltijden;
  • De incidentele verhoging van de zorgtoeslag vervalt in 2024. De maximale zorgtoeslag bij een minimuminkomen gaat daardoor €20 tot €30 per maand omlaag.

Aanvullingen na 1e dag Algemene Beschouwingen:

  • Minimumloon per 1 januari met 1,7% extra omhoog naar €13,50;
  • Meer geld naar kindgebonden budget en kinderopvang.

Voorlopige budgetten Energietoeslag 2023 per gemeente

Posted on by

In Gemeentenieuws SZW zijn vandaag de tentatieve budgetten per gemeente bekendgemaakt. De budgetten worden op een andere manier verdeeld dan in 2022. Bekijk in deze lijst hoeveel jouw gemeente krijgt. Onder de lijst en in de nieuwsbrief vind je een toelichting. Nadat het wetsvoorstel door de TK is aangenomen, worden de definitieve budgetten gepubliceerd en uitgekeerd.

Behandeling wetsvoorstel

De Tweede Kamer stemt a.s. donderdag 21/9. Op maandag 26/9 bepaalt de Eerste kamer in een procedurevergadering hoe ze het wetsvoorstel willen behandelen. Ze gaan dan nog niet stemmen zoals ik vorige week hoopte.

Ondersteuning Inlichtingenbureau

In Gemeentenieuws lees je ook dat het IB gemeenten ondersteunt om een zo groot mogelijk deel ambtshalve te verstrekken. Hiertoe kunnen gemeenten het doelbestand van aanvragers energietoeslag 2022 aanbieden voor een toets op inkomen. IB bepaalt met BRP-gegevens de leefvorm van de aanvrager. Vervolgens vindt een inkomenstoets plaats bij UWV. IB levert binnen een maand na de aanvraag de informatie terug. Gemeenten moeten het doelbestand aanleveren vóór de 26e van de maand. 26/9 gaan we dus helaas niet meer halen. Alleen als de EK heel snel is wil het IB nog wel wat schuiven. Maar ik zou er dus maar van uitgaan dat je pas eind november weet aan wie je ambtshalve kan uitkeren.

Handreiking en webinar

Een handreiking, beleidsregels en andere voorbeelddocumenten vind je op stimulansz.nl. Divosa organiseert binnenkort een webinar. Houd de website divosa.nl/energietoeslag in de gaten.

Toolkit voorlichting

Zodra de Eerste Kamer het wetsvoorstel heeft aangenomen wordt de geactualiseerde Toolkit Voorlichting hier gepubliceerd. In Gemeentenieuws lees je dat op 24 augustus de campagne ‘Zet ook de knop om‘ weer is gestart.

Energiefixers

SZW en BZK moedigen gemeenten aan om werkzoekenden met een ondersteuningsvraag te helpen energiefixer te worden. Daarvoor is ook extra geld uitgetrokken. Dat kun je nu niet direct aanvragen, maar je wordt geadviseerd om samenwerking te zoeken met bestaande energiefix-teams en het lokale sociaal ontwikkelbedrijf.

Vraagje: uitfilteren studenten

Veel gemeenten hebben vorig jaar ook uitgekeerd aan studenten. Dit jaar zijn studenten uitgesloten (ze krijgen een tegemoetkoming via DUO). De vraag is nu hoe je bij ambtshalve-verstrekking die studenten uit je bestanden filtert. Dat doe je liefst niet handmatig. En IB kan het niet, want heeft hiervoor geen koppeling met DUO. Heeft iemand daar een goede oplossing voor?

Tweede Kamer stemt 21 september over Energietoeslag

Posted on by

Gisteren debatteerde de TK over het wetsvoorstel Energietoeslag 2023. Er zijn 6 moties ingediend. Deze zijn door minister Schouten ontraden met uitzondering van de motie om samen met VNG een plan op te stellen om het niet-gebruik te beperken.

Volgende week donderdag stemt de TK over het wetsvoorstel en de moties. De maandag daarop, 26 sept, is een stemmingsdag in de Eerste Kamer, dus wellicht wordt dan ook daar het voorstel (als hamerstuk?) aangenomen.

Zoals gezegd komen er voorbeeldbeleidsregels en een handreiking. Kan je niet wachten en wil je alvast alles klaarzetten voor een collegebesluit? Kijk dan even af bij gemeente Twenterand. Zie hier hun concept-collegevoorstel en concept-beleidsregels. Deze gaan pas na de wetswijziging naar het college. Rob, bedankt dat je dit wil delen!

  • Aanvulling d.d. 14/9: Slechte timing van mij. Ongeveer op het moment dat ik mijn artikel publiceerde verschenen ook de handreiking en voorbeelddocumenten op de website van Stimulansz. NB. lees daarom altijd mijn berichten online ipv in je mailbox!
  • Aanvulling #2: Als de EK inderdaad op 26/9 instemt, dan is dat net na de datum waarop het Inlichtingenbureau normaal gesproken de aanlevering binnen wil hebben. Als het bestand pas voor aanlevering van 25 okt mee kan en teruggeleverd wordt omstreeks half nov, verstrijkt er erg veel tijd. Zou dus mooi zijn als het IB – gezien de druk die op het ambtshalve betalen ligt – de aanlevertermijn met een paar dagen kan oprekken, zodat gemeenten eind sept nog kunnen aanleveren en omstreeks half okt het bestand teruggeleverd krijgen.

Volgende week wetsbehandeling Energietoeslag 2023

Posted on by

Woensdag 13 september om 10:15 uur vindt de wetsbehandeling van ET2023 plaats in de Tweede Kamer. Kort daarna worden een handreiking, voorbeeldbeleidsregels en voorbeelddocumenten gepubliceerd (ervan uitgaande dat TK en EK het snel afhameren).

Eerder deze week presenteerde het kabinet het definitieve wetsvoorstel met daarin een oplossing voor studenten in de leenfase. Ook verklaarde de commissie SZW het wetsvoorstel niet controversieel.

Fijn weekend alvast! 😎

Aanvulling d.d. 13 sept.: het debat start een uurtje later en duurt tot 16:00 uur.

Energietoeslag: oplossing voor studenten in leenfase

Posted on by

Voor het zomerreces schreef ik in dit artikel over het wetsvoorstel energietoeslag 2023 dat uitwonende studenten die op 1 oktober 2023 een aanvullende beurs hebben een eenmalig energietoeslag van €400 krijgen via DUO. En dat er nog een oplossing wordt gezocht voor studenten die geen recht meer hebben op een prestatiebeurs, maar nog wel kunnen lenen. DUO heeft namelijk over deze groep geen aanvullende gegevens, zoals of zij uit- of thuiswonend zijn of het inkomen van hun ouders.

Gisteren presenteerde minister Schouten de oplossing. Deze staat in de Nota van Wijziging bij het wetsvoorstel. Ze stelt voor om de energietoeslag toe te kennen op basis van de laatst beschikbare gegevens. Als de student volgens deze gegevens vanwege het inkomen van de ouders recht had op een aanvullende beurs, krijgt hij of zij ook een energietoeslag van €400 van DUO. Hierbij kan geen onderscheid worden gemaakt tussen uitwonende- en thuiswonende studenten, omdat DUO niet over deze gegevens beschikt.

Als Tweede en Eerste Kamer een beetje haast maken met het aannemen van het wetsvoorstel kan DUO naar verwachting begin 2024 beginnen met uitbetalen.

Voor gemeenten wijzigt er niets. Wel is nu definitief uit de lucht dat voor deze groep studenten een beroep zou worden gedaan op gemeenten.

Lees eventueel ook de Nota n.a.v. het verslag met daarin o.a. antwoorden op Kamervragen. Ik lees daarin niet veel nieuws en voor gemeenten vermeldenswaardig. Hoewel, op p. 25 staat wel een wat uitgebreidere toelichting op de € 32,5 miljoen die is gereserveerd voor gemeenten die een hoger bereik realiseren dan waarvoor zij budget hebben ontvangen.

Tot slot. Er komt in 2024 geen energietoeslag. Het demissionaire kabinet gaat in plaats daarvan waarschijnlijk o.a. de huurtoeslag en het kindgebonden budget verhogen. Dat meldde de NOS vorige week.

Aanvulling 5 sept.: De Tweede Kamer heeft de energietoeslag niet controversieel verklaard.

Wat heb je gemist tijdens je vakantie

Posted on by

  • Nog net voor het zomerreces verzoekt de Tweede Kamer met een motie de regering om te voorkomen dat de armoede in Nederland toeneemt door de val van het kabinet-Rutte IV. Alleen FVD stemt tegen.
  • Tot 5 september kun je reageren op de internetconsultatie wetsvoorstel handhaving sociale zekerheid. Het is een aanscherping van een eerder voorstel.
  • Er zijn belangrijke stappen gezet om wonen weer betaalbaar te maken voor meer mensen. Dat schrijft minister Hugo de Jonge in zijn voortgangsrapportage over het vorig jaar gelanceerde programma Betaalbaar wonen. Zo kregen 600.000 huurders met lage inkomens per 1 juli huurverlaging naar € 575 per maand.
  • De rechtbank kan niet uit de voeten met de nieuwe bepaling dat de Wsnp-aflosperiode wordt verkort met de periode waarin iemand al heeft afgelost in de Msnp. De rechter vindt het oneerlijk, omdat niet iedereen kan aflossen, bijvoorbeeld a.g.v. beslag. Ook vreest de rechter dat het leidt tot ongewenst gedrag van schuldeisers.
  • De VNG plaatst op 24 juli een nieuwe Q&A verkorting Msnp. Bovenstaande rechterlijke uitspraak is hierin nog niet verwerkt.
  • Diverse gemeenten overwegen om ook de Bbz-aflosperiode te verkorten. Gemeenten hebben hierin beleidsvrijheid. Er komt vooralsnog geen landelijke richtlijn.
  • Je kunt nog tot het eind van het jaar gebruikmaken van het tijdelijk verbrede waarborgfonds om te voorkomen dat schuldregelingen niet kunnen starten of worden afgebroken vanwege hoge energiekosten.
  • Er komt een andere verdeelsleutel voor de energietoeslag 2023. Het budget wordt verdeeld naar rato van het aantal langdurige minima tot 120% in de periode 2019-2021. Zijn er in jouw gemeente relatief veel of juist weinig langdurige minima, dan krijgt jouw gemeente waarschijnlijk een hoger respectievelijk lager bedrag dan vorig jaar. Zie hier mijn ruwe berekening.
  • De rechtbank oordeelt in hoger beroep dat de gemeente ‘s-Hertogenbosch bewindvoerders niet uit de markt mag drukken door geen bijzondere bijstand te verstrekken.
  • Ik heb 1x het boekje Schone Lei van Sandra Doevendans. Leuk om te lezen of weg te geven aan een cliënt. Mail me je adres, dan stuur ik het gratis toe. Wie het eerst komt… Boekje is inmiddels vergeven. Boris, veel leesplezier!

Moties armoede- en schuldenbeleid

Posted on by

Afgelopen woensdag was er een commissiedebat Armoede- en schuldenbeleid. Het debat ging vooral over het rapport van de commissie sociaal minimum. In dit eerste rapport worden aanbevelingen gedaan over de hoogte van het sociaal minimum. Deze aanbevelingen worden door het kabinet meegewogen in de augustusbesluitvorming. Naar verwachting publiceert de commissie sociaal minimum in september haar eindrapport. In het najaar komt er een kabinetsreactie. Het was een pittig debat, maar zonder vermeldenswaardige toezeggingen.

Woensdag was er ook een tweeminutendebat Armoede- en schuldenbeleid waarbij moties werden ingediend. Gisteren zijn de volgende moties aangenomen:

Wetsvoorstel Energietoeslag 2023 naar Tweede Kamer

Posted on by

Minister Schouten heeft zojuist het wetsvoorstel energietoeslag 2023 aangeboden aan de Tweede Kamer.

Uitwonende studenten met een aanvullende beurs krijgen eenmalig een energietoeslag á €400 via DUO. Dit bedrag komt bovenop de tijdelijke verhoging van €164 per maand voor het studiejaar 2023-2024. Er is nog geen oplossing voor studenten die geen recht meer hebben op een prestatiebeurs, maar nog wel kunnen lenen. Voor hen wordt in de zomerperiode een oplossing gezocht.

Studenten blijven als groep uitgesloten van de gemeentelijke energietoeslag.

De energietoeslag is verder hetzelfde als in 2022.

De beoogde inwerkingtreding is oktober 2023. Gemeenten kunnen vanaf dan gaan uitkeren. Hij kan worden verstrekt t/m 31 augustus 2024.

In de berichtgeving lezen we nog niets nieuws over de financiering.

  • Aanvulling 6 juli: Op divosa.nl en in dit opnieuw gepubliceerde artikel lees je meer over de financiering.
  • Aanvulling 7 juli: meer info over o.a. financiering in Gemeentenieuws SZW.
  • Aanvulling 14 aug: Er komt een andere verdeelsleutel. Het budget wordt verdeeld naar rato van het aantal langdurige minima tot 120% in de periode 2019-2021. Zijn er in jouw gemeente relatief veel of juist weinig langdurige minima, dan krijgt jouw gemeente waarschijnlijk een hoger respectievelijk lager bedrag dan vorig jaar. Zie hier mijn ruwe berekening.

Meicirculaire geeft inzicht in budgetten armoede en schulden

Posted on by

De budgetten per gemeente vind je in Taakmutatie 2023, mei 2023 (.xls).

  • Budget Energietoeslag 2023 is nog niet bekend. De €500 miljoen die je eerder al mocht uitkeren wel; die stond in decembercirculaire);
  • €200 miljoen voor flankerend beleid energiearmoede voor 2022-2024. Hiervan in 2023 €50 miljoen aan gemeenten beschikbaar gesteld voor de verwachte extra inzet op vroegsignalering en bijzondere bijstand. Dit werd in november jl. aangekondigd. In een latere circulaire worden we geïnformeerd over de middelen voor 2024 en de verdeling daarvan.
  • €40 miljoen voor aanpak armoede en schulden. Bedoeld voor “investering in betere dienstverlening door gemeenten op het gebied van armoede en schulden. Gemeenten kunnen deze middelen inzetten om aan de slag te gaan met de prioriteiten van de Aanpak geldzorgen, armoede en schulden, zoals het verdubbelen van het gebruik van de schuldhulpverlening en het tegengaan van kinderarmoede.” Ook dit is onderdeel van de €120 miljoen voor de aanpak van geldzorgen, armoede en schulden.* Budget 2024 en verder is nog niet bekend.
  • Vanaf 2017 is er ook structureel €85 miljoen voor bestrijding kinderarmoede. De bedragen 2024 en verder vind je op p. 85 van de meicirculaire.

* De €120 miljoen is structureel, maar het is nog niet bekend welk deel hiervan in 2024 e.v. naar gemeenten gaat.

Tjitske, bedankt voor de alertheid 😉

Door samenloop regelingen houden alleenverdienende uitkeringsgerechtigden onbedoeld minder over dan paren

Posted on by

Door een samenloop van fiscaliteit, toeslagen en sociale zekerheid hebben alleenverdienende huishoudens met een uitkering een lager besteedbaar inkomen dan een vergelijkbaar paar in de bijstand. De CRvB deed in september 2022 uitspraak over de samenloop van regelingen en het effect op toeslagen. De strekking ervan is dat de gemeente Arnhem een echtpaar met terugwerkende kracht extra algemene bijstand moet verlenen, ter compensatie van het niet-ontvangen van het maximale toeslagenbedrag.

Het kabinet komt met Prinsjesdag met een structurele oplossing, zo staat vandaag in een brief aan de Tweede Kamer. In april bood SZW gemeenten een tijdelijk handelingsperspectief: Gemeenten kunnen deze huishoudens in twee gevallen tegemoetkomen:

  1. Voor huishoudens van wie de toeslagen over 2023 t.g.v. deze problematiek lager zijn vastgesteld dan bij een echtpaar in een vergelijkbare leefsituatie met een volledige bijstandsuitkering, kan de gemeente via de bijzondere bijstand maandelijks een bedrag toekennen ter hoogte van het verschil in de maandelijkse huur- en/of zorgtoeslag met een (echt)paar met alleen een bijstandsuitkering.
  2. Voor huishoudens die een terugvordering van zorg- en of huurtoeslag hebben gekregen over 2022 die te wijten is aan deze problematiek (of een betaalregeling die daaruit voortkomt), kan eenmalig bijzondere bijstand voor deze kosten worden toegekend ter hoogte van het ten gevolge van deze problematiek teruggevorderde bedrag.

In deze situaties kan de bijzondere bijstand vanwege de koppeling aan specifieke kosten onbelast worden verstrekt. Hierdoor telt deze bijzondere bijstand niet mee voor het toetsingsinkomen van de ontvanger, en heeft dit geen verdere gevolgen voor de hoogte van de toeslagen in het lopende jaar.

Gemeenten wordt verzocht om nog geen compensatie te bieden voor gemiste toeslagen in het verleden, hiervoor worden de mogelijkheden nog onderzocht.

In de brief wordt niet gerept over financiële compensatie voor gemeenten.

Verwachte ingangsdatum energietoeslag 2023 niet in juni

Posted on by

Dit artikel heb ik op 24 mei ingetrokken, omdat het toen nog vertrouwelijke info bevatte.

De concept-wetswijziging energietoeslag 2023 van eind december ging uit van een verwachte ingangsdatum van juni 2023. Vanwege de studenten-rechtszaken en het advies van de Raad van State, nam minister Schouten het wetsvoorstel opnieuw onder de loep. Dit heeft de nodige vertraging opgeleverd, waardoor juni niet gehaald wordt.

Studenten

Divosa en VNG pleitten om de oplossing voor studenten te zoeken bij DUO. Dit blijkt niet mogelijk. Minister Schouten ziet geen andere oplossingen meer en heeft vorige week tijdens bestuurlijk Overleg gevraagd of gemeenten haar toch willen helpen. Bestuurlijk is afgesproken om te helpen als de randvoorwaarden van voldoende middelen, communicatie en juridische houdbaarheid zijn uitgewerkt. Op basis daarvan wordt het wetsvoorstel gereed gemaakt en naar de Tweede Kamer gestuurd.

Budget

Uit onderzoek van Divosa bleek dat de helft van de gemeenten in 2022 niet uitkwam met het budget. Divosa pleitte voor volledige compensatie, maar SZW geeft aan dat het niet mogelijk is extra middelen vrij te maken. Het compromis is nu dat €17,5 miljoen van het macrobudget energietoeslag 2023 wordt verdeeld onder tekort-gemeenten. En er komt een betere verdeling van het uitvoeringsbudget van de energietoeslag 2023.

Omdat er in 2023 nog steeds sprake kan zijn van een tekort, is besloten om een vangnetregeling van €32,5 miljoen te installeren. Dit bedrag is ook afkomstig van het macrobudget 2023. Gemeenten kunnen hier via een lichte toets een beroep op doen; een onderzoek, een drempel van 2% hoger bereik en een tekort vanaf €150.000.

Het macrobudget 2023 is hetzelfde als in 2022: €1,4 miljard. Dit wordt via een nieuwe verdeelsystematiek onder gemeenten verdeeld en is geheel gebaseerd op de CBS-cijfers huishoudens met een inkomen tot 120%. Je kunt dus zelf al globaal berekenen hoeveel jouw gemeente minimaal krijgt. Ben je een tekort-gemeente dan is het wel lastig om in te schatten hoeveel je daar nog bovenop krijgt. Hopelijk krijgen we z.s.m. meer duidelijkheid, zodat we ons beleid kunnen vaststellen.

Individuele Inkomenstoeslag ambtshalve toekennen zonder aanvraag

Posted on by

In veel gemeenten hoef je maar 1x een aanvraag te doen en wordt vervolgens jaarlijks de IIT ambtshalve opnieuw uitgekeerd. Mits de inwoner nog steeds aan de voorwaarden voldoet uiteraard, en de gemeente beschikt over alle gegevens om dat te kunnen controleren.

Maar je kunt ook ambtshalve toekennen zonder een initiële aanvraag! De gemeente Utrecht startte vorig jaar daarmee als onderdeel van een breder pakket aan koopkrachtmaatregelen.

Lees de raadsbrief en de Beleidsregel Individuele Inkomenstoeslag gemeente Utrecht.

Leg complexe casussen voor aan Maatwerkloket

Posted on by

Is een multiprobleemsituatie volledig vastgelopen? Twijfel je over wie de voorziening voor jouw cliënt moet betalen, en welke wet(ten) van toepassing zijn? Leg de casus dan voor aan het Maatwerkloket via multiproblematiek@rijksoverheid.nl. Dit is een heel laagdrempelig loket voor professionals.

Maak er gebruik van, bijvoorbeeld als je twijfelt over inzet van je maatwerkbudget.

Voor gedupeerden toeslagenaffaire in multiprobleemsituaties kun je terecht bij IPW.

€200 miljoen voor energiefixers

Posted on by

Het kabinet stelde in maart €200 miljoen beschikbaar voor de opschaling van energiefixteams waarmee kwetsbare huishoudens in huur- en koopwoningen ondersteund kunnen worden. Hiervan is €35 miljoen specifiek gereserveerd voor 20 stedelijke focusgebieden. Vandaag spraken ministers en burgemeesters van deze focusgebieden af om een deel hiervan in te zetten om ‘energiefixers’ op te leiden in de wijken zelf. Hiermee wordt niet alleen gewerkt aan de verduurzaming van woningen, maar kunnen ook werkzoekenden in de wijk de arbeidsmarkt op geholpen worden.

Het Energiefixteam in Nijmegen

Plinkr lanceert Financiële Hulpketen Check voor gemeenten

Posted on by

Met de Financiële Hulpketen Check wordt middels een vragenlijst voor jouw gemeente in kaart gebracht:

  1. Welke financiële hulpverlening er door ketenpartners wordt verleend.
  2. In hoeverre hulpverleners zich voldoende toegerust voelen om inwoners te helpen met hun financiën en administratie.
  3. Waar de samenwerking al goed verloopt en waar verbeterkansen liggen.
  4. Wat hulpverleners nodig hebben om inwoners beter te ondersteunen.

De Check kost 3 tot 7 duizend euro, afhankelijk van het aantal inwoners in jouw gemeente.

Lees meer op Plinkr.nl.

Kabinet wil afsluitregels voor energie structureel aanscherpen

Posted on by

Afgelopen najaar werd de Regeling afsluiting kleinverbruikers en de Warmteregeling tijdelijk aangepast, zodat energieleveranciers minder makkelijk konden afsluiten. De regeling zou gelden tot 1 april 2023. Ministers Jetten en Schouten willen de effectieve elementen uit het aangescherpte beleid ook na 1 april 2023 voortzetten, zo lees je in deze Kamerbrief en dit nieuwsbericht. De regeling ligt nu ter consultatie.

Aanvulling d.d. 30 maart: het ministerie heeft vandaag de nieuwe Regeling afsluitbeleid en Warmteregeling gepubliceerd.

Kom op 13 april naar het Webinar Vroegsignalen – wat veranderde er sinds 1 april? (NVVK)

Stappenplan voor aanpak kinderarmoede

Posted on by

Wil je in jouw gemeente de kinderarmoede aanpakken, maak dan gebruik van het stappenplan. In vijf stappen worden professionals begeleid met praktische formats en huiswerkopdrachten om een lokaal organisatienetwerk rond kinderarmoede op te bouwen.

Kim Houben van Divosa geeft uitleg:

Het stappenplan is gemaakt door Divosa, het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid, Sterk uit Armoede, Sociaal Werk Nederland en het Jeugdeducatiefonds.

Tot 31 mei geld aanvragen voor woningisolatie voor o.a. lage inkomens en mensen in schuldsanering

Posted on by

Stem even af met je collega’s die bij de gemeente gaan over Wonen. Gemeenten kunnen namelijk bij het rijk geld aanvragen voor isolatie van woningen. Voor lage inkomens en mensen in schulden zijn er extra mogelijkheden.

Begin 2022 presenteerde het rijk het Nationaal Isolatieprogramma. Het doel is om 2,5 miljoen woningen te isoleren in de periode tot en met 2030, met de nadruk op de 1,5 miljoen slecht geïsoleerde woningen. Een belangrijke actielijn van dit programma is de isolatie van 750.000 slecht geïsoleerde koopwoningen via gemeenten.

Gemeenten kunnen van 1 maart tot en met 31 mei 2023* een voorstel indienen voor de eerste tranche. Hiervoor is €206 miljoen beschikbaar. Deze woningen moeten uiterlijk in 2026 geïsoleerd zijn. In 2024 en 2025 kun je aanvragen voor de tweede en derde tranche.

Je ontvangt gemiddeld €1.460 per woning. Dit bedrag kun je combineren met de landelijk beschikbare subsidies. Bijvoorbeeld met de Investeringssubsidie Duurzame Energie en Energiebesparing (ISDE) van gemiddeld 30% voor isolatiemaatregelen bij het nemen van minimaal twee maatregelen, of 15% bij het nemen van één maatregel. Voor de voorfinanciering van de investering kan gebruik gemaakt worden van het Nationaal Warmtefonds. Dit fonds biedt voor lagere inkomens financiering aan met een rente van 0%.

De gemeente kan er voor kiezen om sommige eigenaar-bewoners meer of juist minder dan €1.460 te geven. Je kan maximaal €4.100 per woning geven. Alleen voor eigenaar-bewoners die in aanmerking komen voor een energietoeslag of die in schuldsanering zitten geldt geen maximum.

Lees meer in de ‘Brief aan gemeenten over lokale aanpak isolatie‘ (12 december 2022).

Aanvulling d.d. 10 juni 2023: Let op: de aanvraagtermijn is verlengd tot 31 oktober 2023 en er is €100 miljoen extra beschikbaar! Dat lees je op deze pagina.

Noodfonds Energie breidt inkomensgrens en aanvraagtermijn uit

Posted on by

Het tijdelijke noodfonds energie heeft recent een paar dingen aangepast:

  • De inkomensgrens voor samenwonenden is verhoogd naar € 4.180. Dit geldt met terugwerkende kracht voor elke aanvraag over de periode oktober 2022 – maart 2023.
  • Per 6 maart is er een desktopversie van de applicatie voor de aanvraag beschikbaar, zodat ook mensen zonder smartphone een aanvraag kunnen indienen.
  • Om iedereen tegemoet te komen blijft het noodfonds daarom een maand langer actief. Aanvragen kunnen tot en met 30 april 2023 worden ingediend.

De cijfers per 8 maart:

  • 123.000 mensen deden de Noodfonds-check.
  • Daarvan kregen 78.720 mensen het advies om een aanvraag te doen.
  • 34.000 mensen deden de Potjes-check.
  • 37.000 huishoudens deden een aanvraag. Daarvan zijn 5.500 aanvragen afgewezen. De overige aanvragen zijn in behandeling.

Lees meer op noodfondsenergie.nl/news.

Misschien toch al wat eerder vooruitlopen op wetswijziging Energietoeslag 2023?

Posted on by

Minister Schouten zei gisteren in het commissiedebat armoede- en schuldenbeleid (bij 2u:54m) dat het wetsvoorstel Energietoeslag 2023 z.s.m. maar uiterlijk in maart naar de Tweede Kamer gaat.* Mijn indruk is dat ze een opening biedt om gemeenten de mogelijkheid te geven om de energietoeslag 2023 uit te gaan keren zodra de Tweede Kamer het wetsvoorstel heeft vastgesteld. En volgens mij wil de Tweede Kamer het snel als hamerstuk afdoen.

Aanvulling d.d. 14/2: ik vermoed dat de ambtenaren bij SZW wat extra tijd nodig hebben nu de rechtbank vandaag opnieuw oordeelt dat studenten niet mogen worden uitgesloten. Zie deze reactie van jurist Willy Heesen.

* Lees hier de toezegging.

Noodfonds Energie van start

Posted on by

Het langverwachte Tijdelijk Noodfonds Energie is vandaag van start gegaan. Het Noodfonds betaalt voor huishoudens die in aanmerking komen voor steun, een deel van de energierekening van oktober 2022 tot en met maart 2023.

Doelgroep

  • Bruto inkomen tot 200% sociaal minimum (incl. vakantiegeld);
  • Huishouden heeft zelf een contract voor gas, stroom en/of stadswarmte;
  • De rekening is hoger dan 10% tot 13% van het inkomen.

Vergoeding

Het Noodfonds betaalt het deel van de energierekening dat meer is dan 10% tot 13% van het inkomen:

Inkomen (% van sociaal minimum)Noodfonds betaalt deel van de energierekening
tot 160%boven 10% van het bruto-inkomen
160 – 200%boven 13% van het bruto-inkomen

Aanvragen

Rechthebbenden vragen de tegemoetkoming aan met een app via geldfit.nl/energie. Na DigID-inlog worden o.a. inkomensgegevens opgehaald bij de Belastingdienst en uitkeringsinstanties. Kloppen deze gegevens niet, dan kun je de gegevens niet corrigeren, maar wel bezwaar maken. Huishoudens geven zelf de termijnbedragen van hun energierekening door. De aanvraag wordt volledig geautomatiseerd afgehandeld. Het Noodfonds maakt het bedrag over naar de energiemaatschappij, die vervolgens zorgt dat het bij de aanvrager terechtkomt.

Door het verschil in energierekeningen vanwege het prijsplafond per 1 januari 2023, moeten inwoners twee aanvragen indienen: een aanvraag over laatste kwartaal 2022 en eerste kwartaal 2023.

Gemeenten

Gemeenten hebben geen rol in de uitvoering. Wel relevant om te weten: aanvragers krijgen een schriftelijke afwijzing. Hier kun je naar vragen als er bijvoorbeeld een gemeentelijke energieregeling wordt aangevraagd. SZW heeft eerder aangegeven dat gemeenten het Noodfonds – ondanks dat het een privaat fonds is – kunnen aanmerken als voorliggende voorziening voor bijzondere bijstand en gemeentelijke energieregelingen (maar niet voor de energietoeslag).

Initiatief

Het is een initiatief van energieleveranciers, de NSR en SchuldenlabNL. Het Rijk ondersteunt met een subsidie van maximaal €50 miljoen.

Energietoeslag: voorschot verstrekken of toch maar niet?

Posted on by

Beluister hier de uitzending van Pointer op Radio 1 van afgelopen zondag over o.a. het ‘duivelse dilemma’: als je er als gemeente voor kiest om (ambtshalve) het voorschot uit te keren, dan kan dat alleen aan mensen die er vorig jaar ook al recht op hadden. Zij krijgen dan deze zomer de resterende €800. Maar de mensen die vorig jaar geen recht hadden, hebben nu dus ook geen recht op het voorschot en krijgen dus slechts €800.

SZW legitimeert dat door erop te wijzen dat de situatie in 2023 anders is, omdat er recent tal van (koopkracht)maatregelen zijn ingevoerd zoals het energieplafond, verhoging sociaal minimum, 2x €190 korting op energienota, verbreed waarborgfonds en het binnenkort te lanceren noodfonds energiekosten.

En vorige week liet het ministerie opnieuw aan de VNG weten dat gemeenten toch echt niet mogen vooruitlopen op invoering van de wetswijzing. Gemeenten kunnen dus pas vanaf de zomer de resterende €800 energietoeslag uitkeren.

NB. Je kunt wel in je beleid opnemen dat “de Energietoeslag 2023 €1.300 bedraagt of €800 als je het voorschot al hebt ontvangen”, maar dan draai dus je als gemeente zelf op voor de extra kosten. Die extra kosten zitten vooral in het uitkeren van een voorschot aan mensen die er volgens de criteria 2023 geen recht op zouden hebben.

PS: denk in de comments even mee over meer opties, want het is nog best ingewikkeld, vind ik.

Budgetten armoede- en schuldenbeleid ’22-’25

Posted on by

Op veler verzoek hierbij een overzicht van de gemeentelijke budgetten vanuit het rijk.

Budgetten (x miljoen)

2022202320242025
Armoedebestrijding kinderen85858585
Energietoeslag1.904
Bijzondere bijstand
en vroegsignalering		35
Vroegsignalering en
bijzondere bijstand (indicatief)		5050
Studenten35
Bijzondere bijstand15
Schuldenbeleid30
Versterking dienstverlening (indicatief):
– Participatiewet in balans
– Dienstverlening
– 20 kwetsbare gebieden
–
87,5
–
–
40
12
7,5
40
4
15
40
4
Energiebesparende maatregelen218,5

Energiearmoede 2022 per gemeente

Posted on by

TNO presenteert vandaag nieuwe energiearmoedecijfers. Bekijk op de interactieve kaart hoe jouw gemeente ervoor staat. Download ook het rapport Energiearmoede in Nederland 2022 en de factsheet.

TNO deed ook onderzoek naar de samenhang met gezondheid. Wat blijkt (geen verrassing): hoe meer energiearmoede, hoe hoger de gezondheidskosten. Dat lees je in het rapport Gezondheidskosten en energiearmoede.

De eerste vier jaar van m’n leven woonde ik in dit huis in Nieuweschans (Oldambt), de gemeente met – na Heerlen en Vaals – de meeste energiearmoede.

Hoe bereik je werkende armen

Posted on by

Op de website van Platform31 vind je een handreiking* over het tegengaan van niet-gebruik van voorzieningen. De handreiking beantwoordt vragen als:

  • Hoe kan ik data vinden over werkende armen buiten de gemeentelijke bronnen?
  • Hoe kom ik er achter in welke sectoren zij werkzaam zijn?
  • Hoe kan ik gebruik van de regelingen monitoren

Meer voorbeelden vind je op dit blog in de rubriek voorlichting & preventie of zoek bijvoorbeeld op niet-gebruik.

* Ik kan/mag helaas geen directe link maken naar de handreiking. Platform31 wil denk ik graag monitoren wie de handreiking downloadt, want je moet je naam en mailadres invoeren.

Minimaregelingen, energietoeslag en noodfondsen langs de meetlat

Posted on by

In de afgelopen weken werd het armoedebeleid van gemeenten verschillende keren langs de meetlat gelegd.

Energietoeslag

Raf Janssen van de Sociale Alliantie bekeek op de websites van alle gemeenten hoe zij de energietoeslag hebben geregeld. Het gros van de gemeenten volgt in grote lijnen de handreiking van Stimulansz, maar er zijn ook een paar interessante afwijkingen als het gaat om bijvoorbeeld peildatum, aanvraagtermijn, inkomens- en vermogengrens, gespreide betaling, vermogensgrens, vakantiegeld en voorschotten. Lees het artikel Energietoeslag in gemeenten heel verschillend geregeld en bekijk het overzicht van gemeenten die de inkomensgrens boven 120% hebben vastgesteld. Janssen doet in het artikel een voorstel voor hoe de Energietoeslag 2023 er uit zou moeten zien.

De Sociale Alliantie doet ook een oproep om energiearmoede tegen te gaan: 5 actiepunten voor gemeenten.

Ook Divosa presenteerde gisteren de resultaten van een peiling. Een opvallende conclusie is dat gemeenten gemiddeld 15% te weinig middelen hebben om de uitkerings- en uitvoeringskosten te dekken. De meeste gemeenten geven aan dat ze bereikcijfers van rond de 90% hebben; een aantal geeft aan boven de 100% uit te komen.

Noodfondsen

Naast de uitvoering van de energietoeslag, laat de Divosa-peiling zien dat de meeste gemeenten nog extra stappen zet om inwoners te ondersteunen. In hoofdstuk 5 van het rapport lees je dat ruim een kwart van gemeenten dit doet in de vorm van een noodfonds, dat zich veelal op inwoners in specifieke situaties richt.

Daarnaast neemt een derde nog aanvullende maatregelen, door een maatwerkvoorziening te treffen, de individuele bijzondere bijstand uit te breiden of in te zetten op reeds bestaande externe fondsen zoals SUNN. Via het recent gestarte Datadashboard van SUNN zie je welke noodhulp jouw lokale fonds biedt, en aan wie.

Aanvulling d.d. 26/1: Platform31 publiceert vandaag het rapport Gemeentelijke noodfondsen voor energiekosten. Met o.a. voorbeelden uit Groningen (zie raadsvoorstel onderaan dit artikel), Oss, Zwolle, Helmond, Deventer en Alphen aan de Rijn.

Minimaregelingen

De NOS vergeleek in de kerstvakantie 214 gemeenten en publiceerde de artikelen ‘Maatregelen bewijzen dat armoede bestaat, maar ze zijn een loterij geworden‘ en Van verjaardagsbon tot gratis dierenarts: gemeenten ‘dichten gaten’ voor armen. Bekijk de statistieken.

Minima profiteren van zonnedaken in Westerkwartier

Posted on by

De gemeente Westerkwartier realiseert samen met energiecoöperatie Gloed op verschillende openbare gebouwen zonnedaken, te beginnen met een zonnecarport op de parkeerplaats achter het gemeentehuis. Het unieke aan dit project is dat in het bijzonder minima profiteren van de opbrengsten.

Er is een constructie bedacht waarbij de gemeente het juridisch eigendom behoudt, de zonnecarport en de zonnepanelen worden geleased door de energiecoöperatie en de opbrengsten rechtstreeks naar minima vloeien. Het project is door de gemeente uitgezonderd van de bijstandsregels. Dit betekent dat mensen met een bijstands- of UWV-uitkering zonder consequenties voor hun toeslagen/uitkering lid kunnen worden van de coöperatie. Werkenden met een laag inkomen kunnen sowieso meedoen.

Lees meer op de website van gemeente Westerkwartier.

Energietoeslag niet meegeteld als vermogen

Posted on by

Staatssecretaris Van Rij heeft de Leidraad Invordering 2008 gewijzigd, zodat een bedrag ter hoogte van de energietoeslag niet meer wordt meegeteld als vermogen bij de beoordeling van een verzoek om kwijtschelding of uitstel van betaling bij een belastingschuld, en in geval van een toeslagschuld voor een persoonlijke betalingsregeling.

Mensen die de energietoeslag hebben ontvangen en daarna door een bankbeslag of een betalingsvordering zijn getroffen, kunnen schriftelijk een verzoek doen om het getroffen bedrag terug te betalen, tot maximaal het bedrag van de energietoeslag.

Deze wijziging met betrekking tot rijksbelastingen wordt ook gevolgd door toeslagen. Gemeenten en waterschappen kunnen dit ook toepassen voor lokale belastingen.

Energietoeslag 2023 á €800 mag je in tweede helft van het jaar uitkeren

Posted on by

Op slag van Kerst werd het wetsvoorstel Wijziging Participatiewet ivm Energietoeslag 2023 gepubliceerd. De verwachte invoering van de wet is juni 2023. Het richtbedrag is €800. Je mag dit pas uitkeren zodra de wet in werking is getreden. Je mag uitkeren t/m 31 december 2023.

Er zijn geen grote wijzigingen t.o.v. de energietoeslag 2022. Studenten zijn net als vorig jaar uitgesloten. Ook dak- en thuislozen en jongeren tot 21 jaar zijn uitgesloten.

De energietoeslag 2022 bedroeg €1.800 waarvan je €500 in 2022 of 2023 mocht uitkeren.

Stimulansz stelt in de eerste helft van 2023 een handreiking en modeldocumenten op voor de energietoeslag 2023.

Lees alle artikelen over de energietoeslag.

Aanvulling d.d. 10/1: De VNG roept het kabinet op om gemeenten – net als vorig jaar – de mogelijkheid te geven om vooruit te lopen op de wetswijziging.

Beleidsregels Ondersteuningsfonds energiekosten gemeente Deventer

Posted on by

Het college van de gemeente Deventer heeft op 29 november de Beleidsregels Ondersteuningsfonds energiekosten 2022 vastgesteld. Het ondersteuningsfonds is gebaseerd op art. 35 Participatiewet (bijzondere bijstand). De gemeente vergoedt het verschil tussen de oude en nieuwe energierekening. Er wordt gekeken naar het besteedbare inkomen, dus na aftrek van vaste lasten. De €190 korting van de energieleverancier wordt in mindering gebracht.

Bij een huishouden met een inkomen hoger dan 140%, die na aftrek van de vaste lasten, een besteedbaar inkomen heeft lager dan de norm voedselbank, wordt aan de bijstandsverlening de verplichting verbonden om budgetbegeleiding van het Budget Adviesbureau te accepteren.

Als er sprake is van een extreem hoog verbruik van energielasten, hoger dan het gemiddelde verbruik van een vergelijkbaar huishouden, dan wordt aan de verlening van de bijzondere bijstand het volgende verbonden:

  • Gesprek met medewerker Budget Adviesbureau;
  • Huisbezoek van een energiecoach.

Nieuws rond energietoeslag

Posted on by

Handreiking

Gisteren verscheen de bijgewerkte Handreiking eenmalige energietoeslag 2022 versie 7. Ook nu weer zijn de wijzigingen ten opzichte van 19 juli 2022 geel gemarkeerd.

Studenten

Je vindt in de handreiking o.a. het advies van de landsadvocaat: De Landsadvocaat ‘vindt het verdedigbaar dat de individuele bijzondere bijstand een afdoende vangnet vormt voor studenten die in de financiële problemen dreigen te komen als gevolg van de gestegen energieprijzen.’ In Gemeentenieuws van vandaag staat ook nog iets over internationale studenten.

Middelen

Eerder vandaag schreef ik over de gemeentelijke budgetten voor o.a. de energietoeslag.

Ambtshalve uitkeren aan AIO’ers

Eerder vandaag schreef ik ook dat het Inlichtingenbureau voor 2023 opnieuw bankrekeningnummers gaat aanleveren van rechthebbende AIO’ers, zodat je de energietoeslag ambtshalve kunt uitkeren.

Decembercirculaire 2022 geeft inzicht in middelen armoede en schulden per gemeente

Posted on by
  • De extra €500 miljoen voor de energietoeslag staan op tabblad Energietoeslag_(2) in Taakmutatie 2022 (.xls). De eerder toegekende budgetten staan op tabbladen Energietoelage_lage_inkomen €854 miljoen) en Energietoeslag (€550 miljoen).
  • De €35 miljoen bijzondere bijstand en vroegsignalering staan op tabblad Bijzondere_bijstand_(3) in Taakmutatie 2022.
  • De €35 miljoen bijzondere bijstand voor studenten staat op p. 41. van de Decembercirculaire.
  • De eerder bekendgemaakte budgetten 2022 voor bijzondere bijstand en gemeentelijke schuldenbeleid vind je op de andere tabbladen van Taakmutatie 2022.

Energietoeslag ambtshalve uitkeren aan AIO’ers

Posted on by

Eerder dit jaar verstrekte het Inlichtingenbureau alle gemeenten proactief AIO-rapporten met hierin (eenmalig) de bankrekeningnummers van de ontvangers van AIO binnen de gemeente. Gemeenten konden na het bepalen van het recht op energietoeslag het geldbedrag direct op het geleverde bankrekeningnummer uitkeren. Het IB is bezig met de voorbereidingen om dat ook voor de Energietoeslag 2023 te gaan doen. Het IB informeert jouw gemeente zodra duidelijk is wanneer deze rapporten zullen worden verstrekt.

Individuele bijzondere bijstand voor energiekosten mag (volgens SZW), ook in 2023

Posted on by

Er is discussie over de vraag of je individuele bijzondere bijstand mag verstrekken voor de gestegen energiekosten. Want is er sprake van bijzondere individuele omstandigheden? In de memorie van toelichting op het wetsvoorstel voor de energietoeslag eerder dit jaar werd deze vraag met ja beantwoord: De regering is van oordeel dat bij de huidige onverwachte en ongekend sterke stijging van de energieprijzen, zoals aangegeven in de inleiding, sprake is van extra kosten die voortvloeien uit bijzondere omstandigheden.

De gemeente Rotterdam stelde recent de vraag of dit overeind blijft als per 1 januari 2023 de diverse Rijksmaatregelen ingaan. Het SZW-standpunt is dat er ook in 2023 nog sprake is van bijzondere omstandigheden v.w.b. de energiekosten. Bijzondere bijstandsverlening in verband met de huidige ongekend sterk gestegen energieprijzen wordt dan ook toelaatbaar geacht.

Stoken op doktersadvies

Bijzondere bijstand voor hoge energiekosten vanwege medische oorzaak was altijd al mogelijk. Wist je dat in sommige gevallen de zorgverzekeraar het extra stroomverbruik vergoed? Bekijk de beleidsreactie van SZW.

Gemeente Twenterand komt met maatwerkregeling voor energiekosten

Posted on by

Ter inspiratie – De raad van Twenterand wil dat iedereen ongeacht het inkomen in aanmerking komt voor een maatwerkregeling en heeft nadrukkelijk niet gekozen voor het uitbreiden van de doelgroep van de energietoeslag. De regeling is niet geënt op de bijzondere bijstand (art. 35 P-wet).

Morgen wordt de Adviesnota behandeld in het college. Daarna wordt de raad verzocht de Verordening vast te stellen op 20 december. De inhoud is dus nog onder voorbehoud.

Structureel € 120 miljoen voor aanpak van geldzorgen, armoede en schulden

Posted on by

Het kabinet trekt de komende jaren structureel € 120 miljoen uit voor de aanpak van geldzorgen, armoede en schulden. In tabel 1 van deze bijlage bij de Kamerbrief (23 nov.) van minister Schouten zie je waar het geld naartoe gaat. Een groot deel gaat naar gemeenten.

In de Miljoenennota werd daarnaast voor 2023 en 2024 al incidenteel €75 miljoen vrijgemaakt. Een groot deel van deze middelen gaat ook naar gemeenten, zo lees je in tabel 2 van de bijlage:

Dit is een indicatieve verdeling. De komende tijd werkt het kabinet aan verdere uitwerking van de plannen. In 2024 worden waarschijnlijk delen van deze besteding voortgezet, om de continuïteit te borgen. Gezien de crisissituatie wordt een slag om de arm gehouden om de ruimte te houden om de middelen voor 2024 in te zetten waar dit het meest noodzakelijk is.

NB. bovengenoemde budgetten staan los van de incidentele gemeentelijke budgetten voor energietoeslag en individuele bijzondere bijstand studenten 2022-2023.

Volgende week begint de begrotingsbehandeling SZW 2023.

In de Kamerbrief zelf lees je niet veel nieuws, d.w.z. de belangrijkste onderwerpen kwamen eerder al aan bod op mijn blog. Behalve dan dat er volgende week al wordt gestart met één gezamenlijke Betalingsregeling Rijk. Ik postte daarover zojuist dit bericht.

Minister Schouten presenteert in een tweede brief (23 nov.) het Implementatieplan Aanpak Geldzorgen, Armoede en Schulden. Dit is een concretisering van de aanpak die het kabinet afgelopen zomer presenteerde. Ook hierin staan geen opvallende nieuwe zaken waarover ik niet al heb bericht.

Verdeling aanvullende middelen energie-maatregelen

Posted on by

In september maakte het kabinet bekend voor 2022 aanvullende middelen ter beschikking te stellen aan gemeenten voor een extra energietoeslag (€ 500 miljoen) en om lage inkomens en studenten individuele bijzondere bijstand te bieden (€ 35 miljoen). In de bijlage bij de oktoberbrief van minister Bruins Slot aan gemeenten staan de indicatieve budgetten per gemeente. Let op: het budget voor studenten gaat alleen naar studentensteden en staat in de tabel op p. 11 van de bijlage. De definitieve verdeling wordt in de decembercirculaire bekend gemaakt.

Rijk werkt aan energietoeslag 2023

Posted on by

Gemeenten mogen zoals bekend opnieuw een energietoeslag uitkeren. Welke huishoudens voor een vergoeding in aanmerking komen, is afhankelijk van inkomen en peildatum:

  • Huishoudens die in 2022 op maximaal. 120% van het sociaal minimum leefden, ontvangen een extra toeslag van €500. Voor 2022 ontvangen zij dan in totaal €1.800.
  • Is hun inkomen op peildatum 1 januari 2023 nog steeds maximaal 120%, dan ontvangen zij daarbovenop in 2023 nog een toeslag van €800. Is hun inkomen op peildatum 1 januari 2023 hoger dan 120%, dan ontvangen zij geen extra toeslag.
  • Huishoudens die in 2022 leefden van meer dan 120% en waarvan het inkomen op peildatum 1 januari 2023 onder de 120% zakt, hebben in 2023 recht op een energietoeslag van €800.

De energietoeslag 2022 komt dus op een totaalbedrag van €1.800. Daarvan kan de additionele €500 in 2022 of 2023 worden uitgekeerd. De energietoeslag 2023 is €800. Deze verdeling is zo omdat er al €500 miljoen is toegevoegd aan het budget van 2022. Het kabinet had in totaal €1,4 miljard toegezegd voor extra energietoeslag, dus daarmee valt het budget voor 2023 lager uit: €900 miljoen inclusief uitvoeringskosten.

Nog onduidelijkheid over Wet energietoeslag 2023*

SZW heeft aangegeven dat gemeenten de beleidsvrijheid hebben om een andere afweging te maken en voor zowel 2022 als 2023 €1.300 euro uit te keren. Om een goede afweging te maken, is het voor gemeenten belangrijk om inzicht te hebben in de Wet energietoeslag 2023. Het ministerie werkt aan die wet en het is nog onduidelijk wanneer erover wordt gecommuniceerd.

Bron: Divosa

(* Er wordt gesproken over een ‘Wet energietoeslag 2023’, maar ik vermoed dat het straks weer gewoon via de categoriale bijzondere bijstand gaat)

Doetinchem biedt extra steun aan inwoners met financiële problemen

Posted on by

Het Doetinchemse college heeft gisteravond de Aanpak ‘Impuls Bestaanszekerheid’ vastgesteld. ‘Hoewel de Uitvoeringsagenda armoedebeleid en schulddienstverlening 2022-2024 van nog relatief recente datum is en we volop werken aan de uitvoering, vinden wij het noodzakelijk dat we deze aanvullen met nieuwe maatregelen’, zegt wethouder Jorik Huizinga. Een paar maatregelen uitgelicht:

  • Verhoging vermogensgrenzen bijzondere bijstand
  • Verhoging inkomensgrens van het Meedoenarrangement
  • Boodschappenpassen voor november en december
  • Aanpak Grip op Energie+
  • Verhoging gemeentelijke bijdrage zorgpremie
  • Vangnetregeling (zelfstandig) ondernemers
  • Afstemming met huisartsen
  • Afstemming met werkgevers via WerkgeversServicePunt Achterhoek
  • Project De Rondkomers: een lokale coalitie tegen armoede
  • Meer en betere communicatie
  • Vroegsignalering

Lees ook het persbericht.

PS: kijk ook eens naar de extra maatregelen van gemeente Utrecht:

En die van gemeente Groningen:

ESF-subsidie voor voedselhulp, materiële basishulp en begeleidende maatregelen

Posted on by

Voor Nederland is vanuit het Europees Sociaal Fonds (ESF) voor de periode tot en met 2027 €15,8 miljoen beschikbaar voor voedselhulp, materiële basishulp en begeleidende maatregelen. Hiervan is €2,5 miljoen specifiek voor de behoeften van kinderen.

Hier lees je alles over de criteria en de procedure voor het aanvragen van een subsidie uit het ESF. Alleen rechtspersonen zonder winstoogmerk kunnen subsidie aanvragen.

Geen voedselbank maar geld voor eigen boodschappen

Posted on by

In Rotterdam wordt geëxperimenteerd met een betaalpas waarmee mensen zelf boodschappen kunnen doen, als alternatief voor de voedselbank. Bekijk de NOS-rapportage:

Lees ook Betaalpas voor gezond eten: ‘Beter dan een voedselbank’ in Binnenlands Bestuur.

Geïnteresseerd? Neem contact op met Rahma Hulsman van Voedselbank Islamitische Stichting Issalaam of Nico van Splunter van Voedselbank Yess! Ik kan je eventueel ook in contact brengen met de beleidsadviseur bij de gemeente.

Gemeentelijke budgetten energietoeslag en individuele bijzondere bijstand studenten

Posted on by

In juli verhoogde het kabinet het budget voor de energietoeslag 2022 met € 550 miljoen. In Taakmutatie 2022, september 2022 bij de Septembercirculaire lees je welk deel jouw gemeente krijgt. In de meicirculaire zag je al welk deel jouw gemeente kreeg van de eerste € 854 miljoen.

Zoals je weet, mogen gemeenten in 2023 opnieuw een energietoeslag á € 1.300 uitkeren. Gemeenten krijgen hiervoor € 1,4 miljard. Het kabinet is voornemens om hiervan € 500 miljoen naar 2022 te schuiven, zodat gemeenten al in 2022 € 500 kunnen uitkeren. Hierdoor blijft er € 900 miljoen over in 2023. Over de verdeling van de middelen in 2022 ‘volgt zo spoedig mogelijk nadere informatie’. Je kunt zelf een goede inschatting maken door hetzelfde percentage te hanteren als voor 2022.

Studenten

Het kabinet blijft zoals gezegd bij haar standpunt dat studenten gebruik kunnen maken van de individuele bijzondere bijstand. Het kabinet stelt een bedrag van € 35 miljoen beschikbaar* voor de uiterste gevallen waarin dit nodig is (Septembercirculaire p. 7). Over de wijze van toekenning en de verdeling van de middelen gaat het kabinet nog in overleg met gemeenten. Ik neem aan dat studentensteden wat meer krijgen.

Verder lees je op p. 7/8: ‘Uit de uitspraak van de Rechtbank Gelderland volgt dat de individuele bijzondere bijstand dan een redelijk alternatief moet bieden voor de eenmalige energietoeslag. Aangezien de voorwaarden voor de energietoeslag per gemeente kunnen verschillen is niet in algemeen te stellen wat een redelijk alternatief is. Wel is, gezien de diversiteit in woonsituatie, het hebben van een energiecontract op naam een redelijke, aanvullende voorwaarde die gemeenten kunnen stellen. Hiermee wordt voorkomen dat studenten een beroep doen op de toeslag, terwijl ze niet onder de doelgroep vallen. Over de verdere uitwerking hiervan wordt u nader geïnformeerd.’

* Aanvulling d.d. 3/10: in Gemeentenieuws van SZW staat een tweede bedrag van € 35 miljoen ‘aan incidentele middelen om zowel via vroegsignalering als via de bijzondere bijstand gerichte hulp aan te bieden aan burgers.’

Energietoeslag 2023 mag je deels al in 2022 uitkeren

Posted on by

Op Prinsjesdag werd duidelijk dat gemeenten in 2023 opnieuw de energietoeslag mogen uitkeren. In deze Kamerbrief lees je: Om huishoudens in 2022 nog beter te ondersteunen, bieden we
gemeenten de mogelijkheid om € 500 hiervan al in 2022 uit te keren. Gemeenten hebben onder de huidige wetgeving de tijd om de toeslag tot 1 juli 2023 uit te keren.

Studenten

In de brief staat op p.9: Het kabinet blijft bij het standpunt dat studenten als groep niet in aanmerking komen voor de categoriale bijzondere bijstand. En: Studenten kunnen […] terecht bij de individuele bijzondere bijstand.

Individuele bijzondere bijstand

Er is momenteel veel discussie over de vraag of gemeenten überhaupt individuele bijzondere bijstand mogen verstrekken voor energiekosten. Zie bijvoorbeeld deze discussie op LinkedIn. De wetgever vindt van wel. Ik denk zelf van niet; er is immers geen sprake van ‘bijzondere individuele omstandigheden’ zoals bedoeld in art. 35 Pw. Desalniettemin kun je bij mij beleidsregels en werkinstructies opvragen van gemeenten die al wel individuele bijzondere bijstand verstrekken.* Realiseer je wel dat je hiermee een precedent schept, dat dit behoorlijk in de papieren kan gaan lopen, en dat het probleem natuurlijk eerst en vooral door het rijk moet worden opgelost. Lees hier welke alternatieven er zijn om inwoners tegemoet te komen.

* Inwoners zullen uiteraard geen bezwaar maken tegen een toekenning. De accountant zal het waarschijnlijk ook bestempelen als rechtmatig, vooral wanneer college en raad zich erover hebben uitgesproken. Bij een afwijzing is nog maar de vraag wat er gebeurt. Ik denk dat de gemeente dan sterk staat, en dat de CRvB er bij een eventueel beroep in meegaat.

De Miljoenennota 2023 over armoede en schulden

Posted on by

De Miljoenennota en Begroting SZW melden het volgende over armoede en schulden:

  • Gemeenten krijgen €1,5 miljard om ook in 2023 de energietoeslag á €1.300 uit te keren aan huishoudens tot 120% van het sociaal minimum (p. 69 Begroting SZW).
  • Het kabinet vervroegt de inkomensafhankelijke huurverlaging naar 1 juli 2023. Dit verlaagt de huren voor sociale huurders met een inkomen onder 120% van het sociaal minimum.
  • De basisbeurs voor uitwonende studenten wordt voor het collegejaar 2023-2024 verhoogd als tegemoetkoming voor de gestegen lasten.
  • Voor 2023 en 2024 is in totaal €300 miljoen extra beschikbaar voor energiebesparende maatregelen, vooral voor ‘kwetsbare’ huishoudens (p. 46 Miljoenennota). Ik vermoed dat een belangrijk deel van dit budget naar gemeenten gaat zoals eerder met de EZK-regeling.
  • Per 1 januari 2023 wordt het wettelijk minimumloon verhoogd met ruim 10% (inclusief de gebruikelijke indexatie). Uitkeringen zijn hieraan gekoppeld.
  • Huur-, zorg- en kinderopvangtoeslag en kindgebonden budget worden verhoogd.
  • De arbeidskorting wordt verhoogd, meer nog dan in het coalitieakkoord was aangekondigd.
  • Het belastingtarief eerste schijf wordt verlaagd, en ook de lasten voor MKB’ers worden verlaagd. De dekking wordt gerealiseerd door o.a. versnelde afbouw van de zelfstandigenaftrek.

Budget aanpak geldzorgen, armoede en schulden

In juli jl. presenteerde minister Schouten de ‘Aanpak geldzorgen, armoede en schulden‘. In de Begroting SZW (p. 68) staat daarover het volgende: ‘Voor de aanpak stelt het kabinet in 2023 €118 miljoen, in 2024 €102 miljoen, in 2025 €95 miljoen en vanaf 2026 structureel €73 miljoen beschikbaar. Daarnaast is het kabinet voornemens om daar bovenop vanaf 2026 structureel €27 miljoen uit de enveloppe arbeidsmarkt, armoede en schulden in te zetten voor dit doel. Deze toevoeging is afhankelijk van de uitkomsten van monitoring en evaluatie. Daarmee zou het totale structurele budget voor de aanpak op €100 miljoen komen.’ Volgens mij is nog niet bekend welk deel naar gemeenten gaat.

‘De uitzonderlijk hoge inflatie vraagt daarnaast om aanvullende, incidentele inzet. Om stapeling van sociale en maatschappelijke problemen te voorkomen wordt daarom door het kabinet incidenteel €200 miljoen extra beschikbaar gesteld.’ In de Miljoenennota wordt dit flankerend beleid genoemd (p. 45). Ik vermoed dat deze €200 miljoen wordt uitgesmeerd over 2022-2024 en ook komt uit de enveloppe armoede en schulden zoals bedoeld in de tabel op p. 44 van de miljoenennota. De middelen zijn bestemd voor enerzijds gerichte tegemoetkomingen (zoals bijzondere bijstand, voedselbanken, initiatieven die deelname van kinderen aan school en samenleving financieel borgen) en anderzijds voor extra capaciteit, snelheid en effectiviteit in de schuldhulpverlening. De precieze inzet van de middelen wordt nader uitgewerkt.

Plafond energieprijzen

Vandaag werd ook een prijsplafond voor energie gepresenteerd als een soort inlegvelletje bij de Miljoenennota.

Bijna driekwart van doelgroep energietoeslag wordt bereikt

Posted on by

Dat is de stand van zaken t/m juni, volgens onderzoek van Divosa. Daaruit blijkt ook dat 34% van de gemeenten budget tekort komt voor de toeslag en/of uitvoeringskosten. Nog eens een derde heeft hier nog geen zicht op. 13% komt precies uit en 18% houdt budget over.

Het grootste deel wordt ambtshalve uitgekeerd:

De meeste gemeenten hanteren een inkomensgrens van 120% van het sociaal minimum:

Voor 58% van gemeenten komt deze grens overeen met die van het lokale armoedebeleid. Voor 17% van de gemeenten wijkt de grens juist naar boven af. Dit zijn niet per se de gemeenten die voor 130% hebben gekozen.

Studenten

In 53% van de gemeenten komen studenten niet in aanmerking. Veel gemeenten die de energietoeslag beschikbaar stellen voor studenten èn een relatief grote studentenpopulatie hebben, verbinden extra voorwaarden aan de aanvraag (zoals bewijs energienota en adres op eigen naam). Gemeenten worden niet vergoed voor deze studenten door de Rijksoverheid en kiezen er dus voor om eigen middelen in te zetten.

Individuele bijzondere bijstand

Bij tweederde van de gemeenten is het mogelijk om een aanvraag voor individuele bijzondere bijstand in te dienen voor energielasten (in dit artikel vind je voorbeelden van Utrecht en Den Haag). Bij 91% van deze gemeenten is de aanvraagprocedure toegankelijk voor inwoners die buiten de randvoorwaarden van de energietoeslag vallen. Inwoners die al de energietoeslag hebben ontvangen, kunnen bij 61% van deze gemeenten ook nog een aanvraag individuele bijzondere bijstand indienen. De meeste gemeenten zien overigens dat het nog niet storm loopt op de aanvragen individuele bijzondere bijstand. Een derde van de gemeenten heeft de individuele bijzondere bijstand (nog) niet ingeregeld.

Uitvoeringscapaciteit

Het mogelijke gebrek aan uitvoeringscapaciteit speelt voor 61% van gemeenten een rol bij het opstellen van de randvoorwaarden. 80% van de gemeenten geeft aan dat de reguliere werkzaamheden (enigszins) onder druk komen te staan door de uitvoering van de bijzondere bijstand. Hiervan geeft maar liefst 39% aan dat deze werkzaamheden sterk onder druk zijn komen te staan. Hoe is de uitvoering geregeld:

Wat te doen nu veel inwoners hun maandbegroting niet meer sluitend krijgen

Posted on by

Lees het artikel Toon lef en biedt perspectief met gebruik van bestaande wetgeving van Joeri Eijzenbach (NVVK). Een artikel zoals ik het zelf had willen schrijven; concreet, to-the-point en een antwoord op de vraag wat je als gemeente kunt doen nu veel inwoners hun maandbegroting niet meer sluitend krijgen.

Een paar tips samengevat:

  • Het beginsel van afstemming (Art. 18 lid 1 Pw) wordt nu negatief uitgelegd (minder bijstand geven) maar biedt juist ook de mogelijkheid om maatwerk te bieden (meer bijstand geven).
  • Het college kan jaarlijks een premie toekennen voor zover dit bijdraagt aan zijn arbeidsinschakeling (Art. 31 lid 2 sub j). Een schuldregeling biedt de rust die nodig is om werk te zoeken en te accepteren.
  • De aanvraag Wgs wordt afgewezen als de maandbegroting niet sluitend is. Het tekort per maand kan voor 36 keer worden toegekend als bijzondere bijstand om de begroting toch sluitend te maken. Deze kosten vallen in de categorie ‘noodzakelijk’, want zonder bijzondere bijstand kan geen schuldhulp gekregen worden.
  • Ten aanzien van de bijzondere bijstand kan ook worden gedacht aan het kwijtschelden van gemeentelijke belastingen en waterschapsbelasting voor ondernemers die vallen onder de werking van de Wgs.
  • Een sluitende begroting zorgt ervoor dat er geen beroep gedaan hoeft te worden op aanvullende voorzieningen zoals bedoeld in de Wmo.
  • Ga na of de mensen met betalingsproblemen vrijwilligerswerk doen. Gemeenten kunnen vervolgens een vrijwilligersvergoeding toekennen als dat nog niet gedaan is.
  • Kredietbanken kunnen noodleningen of overbruggingskredieten bieden voor 36 maanden tegen 0,01% rente (gratis lenen mag vaak niet) om de begroting sluitend te krijgen. Gemeenten kunnen deze kredieten vervolgens overnemen en kwijtschelden na een succesvol doorlopen traject.
  • Prikkel kerken en fondsen om te komen met met maandelijkse inkomens-plus-pakketten. Geen boodschappendoos maar ‘gratis geoormerkt geld’, bijvoorbeeld op een aparte betaalpas. Lokale ondernemers kunnen profiteren van extra omzet.

Meer tips in de volgende artikelen

Kabinet wil schulden overnemen van mensen die energie niet kunnen betalen

Posted on by

De NOS meldt zojuist: Het kabinet legt de laatste hand aan een plan om mensen te helpen die door de stijgende energieprijzen hun energierekening niet meer kunnen betalen. Als ze echt in betalingsproblemen komen en dreigen afgesloten te worden, nemen de overheid en de energiebedrijven de rekening over. Bronnen in Den Haag zeggen dat de maatregel al dit jaar, nog voordat het winter wordt, kan ingaan. […]

De nieuwe regeling gaat alleen gelden voor mensen die dit jaar een nieuw energiecontract moeten afsluiten of hebben afgesloten met hogere tarieven. De verwachting is dat het overgrote merendeel van de mensen binnenkort een contract met variabele tarieven heeft.

Ook wil het kabinet verhinderen dat energiebedrijven omvallen doordat klanten niet aan hun verplichtingen kunnen voldoen. Nadat een energiebedrijf verschillende keren een aanmaning heeft gestuurd zonder dat er betaald is, kan de klant worden aangemeld voor het overnemen van de schulden.

Ook de energiebedrijven dragen bij aan het fonds. […]

Het kabinet wil het definitieve plan vrijdag presenteren, volgens ingewijden als onderdeel van een breder plan om de gevolgen van de hoge energieprijzen ook voor dit jaar te dempen.

Betalingsregeling voor mensen die toeslagen moeten terugbetalen

Posted on by

Sinds maart 2020 is vanwege de coronamaatregelen de invordering van teveel ontvangen toeslagen stilgelegd. Vanaf april 2022 is de invordering opgestart bij mensen die alleen in 2020 t/m februari 2022 te veel toeslagen hebben ontvangen. Vanaf deze week gaat Toeslagen de invordering hervatten bij mensen die over de jaren 2017 t/m februari 2022 te veel ontvangen toeslagen moeten terugbetalen.

Toeslagen verruimt de mogelijkheden om een betalingsregeling te treffen. In het nieuwsbericht worden geen termijnen of minimum aflosbedragen genoemd. Benadrukt wordt dat het een persoonlijke betalingsregeling is, waarbij geen rente wordt gerekend.

Gemeenten, steun de campagne van Jeugdfonds Sport & Cultuur

Posted on by

Aan de start van het nieuwe sport- en cultuur seizoen lanceert het Jeugdfonds vandaag de campagne Kies een club. Met de campagne wil het Jeugdfonds ouders laten weten dat zij kunnen helpen door het lidmaatschap van een club te betalen.

In de toolkit vind je beelden, teksten en filmpjes die je kunt gebruiken om het Jeugdfonds in jouw gemeente bekender te maken. In de campagne worden ouders gewezen op kieseenclub.nl.

Lees dit als je gemeente nog niet aangesloten bij het Jeugdfonds.

Je kunt daarnaast natuurlijk ook attenderen op samenvoorallekinderen.nl. Daar vinden ouders ook het aanbod van Leergeld, Nationaal Fonds Kinderhulp en Jarige Job. Lever bijvoorbeeld een tekstje aan voor de nieuwsbrief die scholen versturen naar ouders.