Categorie archief: Fraudewet

Wetsvoorstel om handhaving sociale zekerheid te versoepelen

Posted on by

Tot 6 maart kun je reageren op het wetsvoorstel handhaving sociale zekerheid. Belangrijke onderdelen voor gemeenten (als bijstandsverstrekker):

  • Bij overtreding van de inlichtingenplicht wordt een boete van €450 opgelegd. Blijkt dat een boete zonder twijfel het aangewezen instrument is, dan bedraagt die €1.000. Deze boetes kunnen naar boven of beneden worden bijgesteld, waarmee vormen van maatwerk, evenredigheid en proportionaliteit worden ingevoerd. (Op dit moment kan de boete nog oplopen tot het benadelingsbedrag, Participatiewet art. 18).
  • Voorafgaand aan het opleggen van een boete voeren uitvoerders een toelichtingsgesprek, ter hoor en wederhoor. De uitkeringsinstantie legt de verplichting uit en vertelt hoe die in de toekomst nageleefd kan worden. Blijkt een gewaarschuwde uitkeringsgerechtigde niet mee te werken aan verplichtingen, dan worden maatregelen getroffen die gericht zijn op het wel laten meewerken van een persoon.
  • En is betrokkene wel bereid tot gedragsaanpassing, dan kan een maatregel worden teruggedraaid.
  • De gemeente kan eerst een waarschuwing opleggen. Die heeft nog geen financiële consequenties.
  • Personen die zich bezondigen aan ernstige misdragingen jegens een ambtenaar komen in principe voor de strafrechter. Maar de gemeente mag een bestuurlijke boete een bestuurlijke boete van €1000 opleggen als ze vindt dat het strafrecht niet de beste weg is.
  • Uitkeringen kunnen voortaan nog maar tot maximaal 5 jaar terug herzien worden.

Een deel van deze versoepelingen werd in juli 2022 aangekondigd. Bekijk alle (voorgenomen) beleidswijzigingen in de categorie Fraudewet.

Meer versoepelingen rond (terugvordering) uitkeringen

Posted on by

Vorige maand kondigde minister Schouten aan dat het kabinet de Participatiewet wil versoepelen. Ministers Schouten en Van Gennip kondigden eergisteren meer versoepelingen aan:

  • Onterecht uitbetaalde WW, AOW en bijstand kan voortaan tot maximaal 5 jaar nadien worden teruggevorderd. Tot nu toe was dat 20 jaar.
  • Het wordt voor uitkeringsinstanties makkelijker om een uitkering te stoppen als het het onmogelijk is om contact te krijgen met de ontvanger. Dit kan leiden tot misbruik van overheidsgeld omdat iemand onterecht een uitkering krijgt en het doorbetalen van de uitkering kan leiden tot steeds hogere terugvorderingen en boetes.
  • UWV en SVB verlenen bij alle geldschulden, op verzoek, uitstel van betaling verlenen tot maximaal 36 maanden. De afgesproken betalingsregeling moet eindig zijn. Mensen moeten perspectief hebben op het einde van de schuld en met een schone lei kunnen beginnen. Mede daarom is de mogelijkheid gecreëerd om mee te werken aan een minnelijke schuldregeling (dat laatste was al bekend).

De ministers hebben het voornemen om eind van dit jaar of begin volgend jaar een voorstel voor wetgeving voor internetconsultatie uit te zetten.

Kabinet versoepelt bijstand en wil ruimere mogelijkheden categoriale bijzondere bijstand

Posted on by

Minister Schouten schrijft aan de Tweede kamer dat ze de Participatiewet wil aanpassen. Veel aanpassingen werden al aangekondigd in het coalitieakkoord of zijn al in gang gezet onder het vorige kabinet. Maar er zijn ook een paar nieuwe voorstellen. Alle voorstellen op een rij:

  1. Verruiming bijverdiengrenzen. Maatregel uit coalitieakkoord.
  2. In schrijnende situaties afwijken van principe aanvraagdatum = ingangsdatum. Bijvoorbeeld tijdens/na afloop oproepcontract of bij pensionering/AIO komt het regelmatig voor dat aanvragers al één of enkele maanden nauwelijks inkomsten hebben ontvangen voordat ze een bijstandsuitkering aanvragen.
  3. Automatisch verrekenen van inkomsten uit arbeid. Door automatisch verrekenen op basis van gegevens uit de polisadministratie kunnen inkomsten worden verrekend zonder dat mensen elke maand hun loonstrook hoeven in te leveren.
  4. Verken mogelijkheden bufferbudget om de hierboven bedoelde inkomensschommelingen op te vangen.
  5. Recht op eigenstandig vormgeven van participatie, als arbeid geen optie is. Denk aan geen voorafgaande toestemming voor het verrichten van vrijwilligerswerk, mantelzorg of voor het volgen van een eigen opleiding.
  6. Versimpel het verrekenen van het vakantiegeld. Uit arbeid opgebouwd vakantiegeld wordt maandelijks op de bijstand in mindering gebracht. In de maand van uitbetaling van het vakantiegeld heeft betrokkene dan een extraatje, maar in de andere maanden beschikt hij over minder middelen dan de bijstandsgerechtigde zonder werk. Wijzigingen in de verrekensystematiek kunnen dit (deels) voorkomen.
  7. Eenvoudigere aanvraagprocedure. Onder andere voor personen die vanwege tijdelijke arbeid kortdurend bijstandsonafhankelijk zijn geweest. Hierdoor wordt een drempel om kortdurende arbeid te aanvaarden weggenomen.
  8. 4-weken-zoektermijn voor jongeren tot 27 jaar wordt kan-bepaling. Hierdoor kan maatwerk worden geboden. Jongeren blijven beter bij de gemeente in beeld, waardoor escalatie (denk aan dakloosheid) kan worden voorkomen.
  9. Merk ontvangsten uit giften, incidentele hobbymatige verkoop, ondersteuning uit eigen netwerk en geldleningen niet als middelen aan, tenzij dit vanuit een oogpunt van bijstandsverlening onaanvaardbaar is. In samenspraak met de uitvoering worden tot indicatieve maximale bedragen komen zodat de financiële prikkel om te werken behouden blijft.
  10. Kostendelersnorm n.v.t. bij vooropgezet tijdelijk verblijf. Denk bijvoorbeeld aan mensen in een crisissituatie, daklozen of mensen die dakloos dreigen te raken.
  11. Wegnemen van belemmeringen voor het verlenen van mantelzorg vanuit de bijstand. Indien arbeidsinschakeling op de korte termijn buiten beeld is, moet worden voorkomen dat andere maatschappelijk gewaardeerde werkzaamheden worden belemmerd.
  12. Harmoniseer de hoogte van de aanvullende bijzondere bijstand aan jongeren van wie ouders niet in beeld zijn of geen ondersteuning kunnen bieden door ziekte of armoede. Er zijn nu nog grote verschillen tussen gemeenten.
  13. Mogelijkheid tot verlening van categoriale bijzondere bijstand. Door de mogelijkheid te creëren om bij AMvB aan te wijzen situaties categoriale bijzondere bijstand toe te staan, kan soepeler worden ingespeeld op bredere behoeften aan inkomensondersteuning, zoals deze zich ook in het recente verleden hebben voorgedaan (Energietoeslag).
  14. Mogelijkheid om arbeids- en/of re-integratieverplichtingen af te stemmen op situatie van de bijstandsgerechtigde.
  15. Gemeenten mogen activiteiten gericht op maatschappelijke participatie verplichten. Voor bijstandsgerechtigden met grote afstand tot arbeidsmarkt.
  16. Gemeenten mogen maatregelen afstemmen op de individuele omstandigheden.
  17. Gelijke inlichtingenplicht bij gemeenten en SVB. Op basis van de Wet eenmalige gegevensuitvraag hoeven burgers al bekende gegevens niet opnieuw aan te leveren. Op dit moment zijn er verschillen tussen wat bij SVB niet en wat bij gemeenten wel moet worden aangeleverd.
  18. Verruim het experimenteerartikel, zodat meer onderzoek kan worden gedaan naar andere werkwijzen.
  19. Investeer in vakmanschap. Denk bijvoorbeeld aan het verankeren van inzichten uit pilots voor het bevorderen van de economische zelfstandigheid binnen het kader van ‘Vakkundig aan het Werk’.
  20. Bijstand afstemmen op individuele omstandigheden. Deze mogelijkheid bestaat al, maar wordt centraler in de wet te verankerd. Hierdoor wordt het professionele belang om steeds te toetsen of de algemene regels in deze situatie wel afdoende zijn sterker geëxpliciteerd.
  21. Expliciteer de maatwerkmogelijkheid binnen de kostendelersnorm. Ook deze mogelijkheid is er al. Maar door de mogelijkheid te expliciteren wordt handelingsverlegenheid voorkomen en meer rechtszekerheid geboden.

Schuldregelen bij uitkeringsfraude

Posted on by

Vanaf 1 januari 2022 mogen gemeenten (en SVB en UWV) bij fraude meewerken aan een schuldregeling, tenzij er sprake is van opzet of grove schuld. Dat wordt geregeld in de Verzamelwet SZW 2022.

Op p. 6 lees je, dat je hierop misschien binnenkort al vooruit mag lopen.* Ik hoop dat dat snel bekend wordt, want over een paar weken is het al 2022. Bovendien ligt dit wetsvoorstel al een jaar in de Eerste Kamer.

Overige fraudewetgeving

Door o.a. de boodschappenaffaire en toeslagenaffaire is de discussie over fraude begin dit jaar in een stroomversnelling geraakt. Meer omvattende wetswijzigingen worden pas weer opgepakt zodra er een nieuw kabinet is. Er liggen diverse voorstellen op tafel.

Hoe vaak opzet of grove schuld?

Uit CBS-onderzoek blijkt dat er in de meeste gevallen sprake is van ‘normale verwijtbaarheid’ (75%). Bij 18% is sprake van verminderde verwijtbaarheid en bij 6% is er sprake van aantoonbare opzet, grove schuld of is aangifte gedaan bij justitie.

* Aanvulling d.d. 11 november 2021: Gemeenten mogen vanaf 15 november vooruitlopen op de wetswijziging. Dat staat in Gemeentenieuws SZW.

Giften vrijgesteld tot € 1.200

Posted on by
Contante giften vanaf 2021 niet langer aftrekbaar - Accorde Accountants + Adviseurs

Vorige week is de motie Van Dijk (SP) aangenomen waarin de regering wordt verzocht voor mensen in de bijstand een landelijke vrijstelling van giften te realiseren van € 1.200 per jaar.

Let op, dit is dus nog geen wetgeving. Maar je kunt in navolging van bijvoorbeeld Amsterdam, Utrecht, Arnhem en Nijmegen al wel je beleidsregels aanpassen.

In januari diende Van Dijk al een amendement in met vergelijkbare strekking, maar dan met een grens van € 1.500. Rond de ‘Wijziging van de Participatiewet met betrekking tot fraudevorderingen’ zijn ook andere amendementen en een initiatiefwet ingediend. Het debat hierover vindt plaats na de verkiezingen.

Je kunt er dus ook voor kiezen je beleidsregels pas aan te passen zodra er over al deze punten meer duidelijkheid is.

Naschrift d.d. 18 mei: Minister Koolmees reageert met één zin op de motie: ‘Een standaardvrijstelling past echter niet geheel binnen de bedoeling van de wet, omdat de wet vraagt om een individuele afweging per gift of deze verantwoord is met het oog op bijstandsverlening.’

Versoepeling fraudewetgeving (2)

Posted on by

In de Eerste Kamer ligt al het voorstel Wijziging van de Participatiewet met betrekking tot fraudevorderingen. Naar aanleiding van de boodschappenaffaire kwam de Tweede Kamer eerder deze maand met een amendement en initiatiefwet, zo schreef ik op 11 januari.

Gezien deze ontwikkelingen verzocht de staatssecretaris de Eerste Kamer vorige week om de behandeling van het wetsvoorstel aan te houden. Nog even geduld dus. Ik weet nog niet welke invloed de kabinetsval (die de dag erna plaatsvond) heeft op de besluitvorming.

Samengevat zijn dit de belangrijkste voorstellen die nu op tafel liggen:

  1. Uitsluiten van fraudevorderingen bij de vermogenstoets;
  2. Beperken van het verbod tot medewerking aan een schuldregeling bij een fraudevordering tot gevallen van opzet of grove schuld;
  3. Terugvorderingsplicht wordt kan-bepaling;
  4. Gemeente hoeft niet meer verplicht boete op te leggen.

Aanvulling d.d. 28/1: Hier komt nog een 5e voorstel bij: giften tot € 1.500 worden vrijgesteld. Amendement Jaspers (SP) vandaag ingediend. 8/2 debat in Tweede Kamer.

Versoepeling fraudewetgeving

Posted on by
Sociale recherche spoort bijna twee ton aan bijstandsfraude in Zwolle op - RTV Oost

Op 8 september jl. nam de Tweede Kamer het voorstel Wijziging van de Participatiewet met betrekking tot fraudevorderingen aan. Een belangrijke wijziging is dat gemeenten straks mogen instemmen met een schuldregeling bij fraudevorderingen waarbij geen sprake is van opzet of grove schuld. Bij maar liefst 95% is daar geen sprake van. De Eerste Kamer behandelt op 19 januari dit voorstel. Ik heb ergens gehoord – weet niet meer waar – dat dit ingaat op 1 april 2021 en dat VNG en SZW onderzoeken of gemeenten hierop vooruit mogen lopen.

De ‘boodschappenaffaire’ heeft de roep om versoepeling in een stroomversnelling gebracht. Afgelopen vrijdag dienden CDA en D’66 een amendement in waarin staat dat de gemeente straks de teveel ontvangen bijstand geheel of gedeeltelijk kan terugvorderen. En de ChristenUnie heeft een initiatiefwet gemaakt om een einde te maken aan de verplichte boete.

Volgens mij is er een Kamermeerderheid hiervoor. En ook het kabinet bij monde van de staatssecretaris is op zoek naar de menselijke maat. Op 12 november jl. schrijft hij bijvoorbeeld dat hij wil kijken naar ‘de mogelijkheden om het geven van een waarschuwing verder uit te breiden en daarin aan te sluiten bij de praktijk’. NB. Gemeenten mogen nu geen waarschuwing geven voordat ze overgaan tot terugvordering en beboeting. In de praktijk gebeurt dat gelukkig wel.

Foutje bij aanvraag bijstand? Gemeente mag meewerken aan schuldregeling

Posted on by

Vandaag is in de Tweede Kamer een amendement aangenomen waarin staat dat het verbod tot medewerking aan een schuldregeling bij een fraudevordering alleen geldt als er sprake is van ‘opzet of grove schuld’. Dat verbod staat o.a. in de Participatiewet (art. 60c).

Mede-indiener René Peters (CDA) legt het uit:

Naschrift d.d. 8/10: de wijziging treedt in werking op 1 april 2021. De VNG onderzoekt met SZW of het mogelijk is dat gemeenten al vooruitlopend op de invoeringsdatum kunnen anticiperen op de werking van het amendement.

Arnhem scheldt bijstandsschulden kwijt

Posted on by
Afbeeldingsresultaat voor arnhem"

Arnhem gaat schulden kwijtschelden van mensen die drie jaar lang aan een betalingsregeling hebben meegewerkt. Het gaat om bijvoorbeeld leenbijstand of bijstandsuitkeringen die later terugbetaald moesten worden wanneer ontvangers werk kregen. Fraudeschulden worden niet kwijtgescholden.

Fraudeschulden mag je volgens de Fraudewet ook niet zomaar kwijtschelden. Dat mag pas na tien jaar. De boete mag je eventueel wel deels kwijtschelden, maar alleen in het kader van een schuldregeling.

Verder verlaagt Arnhem de incassokosten, wordt er geen rente meer in rekening gebracht over langlopende schulden en bedraagt de beslagvrije voet minimaal 95%. Dit laatste is in lijn met de oproep van de staatssecretaris.

PS: André Moerman, bedankt voor de correctie in mijn artikel!

Dwangakkoord mogelijk voor fraudeschuld aan gemeente

Posted on by

Mijn oud-collega Corinne Berhitu attendeert ons in een artikel in Binnenlands Bestuur op een interessante uitspraak van de rechter. De rechtbank in Rotterdam heeft een dwangakkoord opgelegd aan een gemeente met een fraudevordering op grond van de Participatiewet.

Afbeeldingsresultaat voor kredietbank rotterdam

Een inwoner met schulden werd geholpen door de gemeentelijke kredietbank. Aan de schuldeisers is een voorstel gedaan voor finale kwijting. Alle schuldeisers gingen akkoord, op 1 na, het Zorgcollege. De kredietbank wilde deze schuldeiser via een dwangakkoord laten instemmen met het aangeboden voorstel. Bij de rechtbank bleek echter dat in het schuldenpakket ook een fraudevordering van de gemeente zat. De gemeente is wel akkoord gegaan met het voorstel, maar niet met finale kwijting. Dit omdat de gemeente op grond van de artikelen 58, lid 7 sub a Pw en 60c Pw niet mag instemmen met een voorstel met finale kwijting.

Omdat de gemeente niet heeft ingestemd met finale kwijting van de restvordering, heeft de rechtbank de gemeente aangemerkt als weigerende schuldeiser. Daarom betrekt de rechtbank deze vordering ook bij het verzoek om een dwangakkoord. Lees meer.

Manifest Nederland #Schuldvrij

Posted on by

Ik nodig je uit het Manifest Nederland #Schuldvrij te ondertekenen. In het manifest worden vijf verzoeken aan Den Haag gedaan:

  1. Schuldvrij logo 4x3 grootstop met het beboeten van armoede. Geldgebrek los je niet op met boetes
  2. pak de wanpraktijken bij incassobureaus aan. Weinig schuldenaren kennen en halen hun recht
  3. draai de marktwerking voor deurwaarders terug. Eén deurwaarder op één gezin
  4. zorg voor samenhang. Geef de overheid één gezicht
  5. bied meer mensen een perspectief op een schuldvrij bestaan. Een schone lei moet sneller in zicht komen.

Lees het hele verhaal. Het manifest is een initiatief van Jesse Frederik (De Correspondent), Sarah Sylbing en Ester Gould (Schuldig), Annemarie Gehrels (lobbyist / budgetmaatje) en Pieter Hilhorst (Amargi).

Rekenschema voor vaststelling bestuurlijke boete

Posted on by

Afbeeldingsresultaat voor rekenmodelDe expertgroep Fraudewet heeft een rekenmodel ontwikkeld voor de vaststelling van de bestuurlijke boete. Dit rekenmodel is gebaseerd op de bepalingen in de wet, de uitspraak van de CRvB over draagkracht en op keuzen die door veel gemeenten zijn gemaakt.

In het rekenmodel wordt voor bijstandsgerechtigden een beslagvrije voet van 90% van de bijstandsnorm gehanteerd.

Het rekenmodel en meer info vind je op de website van de VNG.

Checklist beleidskeuzes bestuurlijke boete Fraudewet

Posted on by

Op 1 januari 2017 treedt naar verwachting de nieuwe Fraudewet in werking. De verandering betekent o.a. dat UWV, SVB en gemeenten de hoogte van de boete voor mensen met een uitkering voortaan moeten afstemmen op de ernst van de overtreding, de mate waarin deze verwijtbaar is en de omstandigheden van betrokkene.

Wat betekent dit voor de keuzes die uw gemeente maakt? Moet u wijzigingen doorvoeren? De Checklist beleidskeuzes bestuurlijke boete geeft een overzicht van de gevolgen van de wetswijziging voor de keuzes die u heeft gemaakt. Lees meer op VNG.nl.

Gemeente als schuldeiser

Posted on by

handreikingDe handreiking ‘Behoorlijke en effectieve invordering van geldschulden‘ van het Ministerie van BZK geeft aanbevelingen voor de manier waarop gemeenten en andere overheden het proces van invorderen van geldschulden het beste kunnen inrichten. De handreiking is bedoeld voor gemeenten, provincies, waterschappen en uitvoeringsinstanties. In het bijzonder voor de afdelingen die uitkeringen of subsidies verstrekken, belastingen innen, belast zijn met bestuurlijke handhaving of bestuurlijke sancties opleggen. Dus stuur deze handreiking door naar je collega’s van die afdelingen!

Dit schema vat het invorderingsproces samen:

schema

Tweede Kamer neemt wijzigingsvoorstel Fraudewet aan

Posted on by

De Tweede Kamer heeft 31 mei 2016 het wetsvoorstel Wijziging Fraudewet aangenomen. Of preciezer gezegd: het wetsvoorstel met een aanpassing van de Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW-wetgeving als ook aanpassingen van de socialezekerheidswetten op het punt van de regeling van de bestuurlijke boete. De verandering betekent dat UWV, SVB en gemeenten de hoogte van de boete voor mensen met een uitkering voortaan afstemmen op de ernst van de overtreding, de mate waarin deze verwijtbaar is en de omstandigheden van betrokkene.
De Tweede kamer heeft ook nog twee amendementen aangenomen:

  1. Een amendement waarin geregeld wordt dat in het geval van een bestuurlijke boete onder voorwaarden meegewerkt kan worden aan een schuldregeling.
  2. Een amendement dat regelt dat te allen tijde rekening moet worden gehouden met de beslagvrije voet.

Het wetsvoorstel Wijziging Fraudewet is tot stand gekomen naar aanleiding van uitspraken van de Centrale Raad van Beroep (24 november 2014 en 11 januari 2016). Door de uitspraken moet er bij het opleggen van een boete nu al rekening worden gehouden met de draagkracht van de overtreder. Hoe dat moet, staat in de Werkwijzer Draagkracht.

Bekijk alle Kamerstukken. Nu op naar de Eerste Kamer.

Pamflet MOgroep, VNG, Divosa en NVVK naar Tweede Kamer

Posted on by

Vanmiddag boden de MOgroep, VNG, Divosa en de NVVK de Tweede Kamer een pamflet aan met een aantal vergaande concrete maatregelen om armoede en schulden wel beter te voorkomen, signaleren en beperken (hyperlinks naar achtergrondinfo zijn van mijzelf):

Preventie en vroegsignalering

  • Financiële educatie in het onderwijscurriculum, zodat de financiële weerbaarheid onder jongeren wordt vergroot.

De overheid als schuldeiser

  • Opheffen preferenties en andere bijzondere incassobevoegdheden van overheden en andere publieke instellingen. (Rijksincassovisie gaat hierin niet ver genoeg)
  • Correct toepassen en vereenvoudigen van de beslagvrije voet.
  • Afschaffen bronheffing en de mogelijkheid bieden voor een aanvullende ziektekostenverzekering tijdens minnelijk traject schuldhulpverlening.
  • Wegnemen wettelijke belemmeringen voor saneren van vorderingen, bijv. CJIB-boetes en fraudevorderingen bij uitkeringen.

De overheid als systeemverantwoordelijke

  • Wettelijk breed moratorium invoeren.
  • Brede toegang organiseren tot het beslagregister voor de reguliere incasso en de schuldhulpverleners op grond van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening.
  • Eén moment van betaling regelen voor diverse uitkeringen, teruggaaf inkomstenbelasting, toeslagen en vakantiegelden.
  • Vereenvoudig het systeem van inkomensvoorzieningen en toeslagen zodat kwetsbare groepen hun weg kunnen vinden en zorg voor een bestaansminimum.

Budget armoede- en schuldenbeleid

  • Een budget voor beschermingsbewind vanuit het Rijk en de wettelijke mogelijkheid voor gemeenten om een rechter te adviseren bij een aanvraag voor beschermingsbewind.
  • Een toereikend budget voor het armoede- en schuldenbeleid voor gemeenten. De bijzondere bijstand wordt steeds vaker beschouwd als een ‘logische’ demping voor (onvoorziene) inkomenseffecten voor inwoners (kostendelersnorm, kindregelingen, beschermingsbewind, inrichtingskosten, rechtsbijstand). Gemeenten worden geacht bezuinigingen en maatschappelijke ontwikkelingen in het brede sociale domein steeds vaker op te vangen met de bijzondere bijstand. Uit de factsheet van Divosa blijkt dat gemeenten veel meer uitgeven aan bijzondere bijstand dan zij aan budget ontvangen.

CfR8TjUWIAA0vPf
Foto: Marcel Matthijsen

Volgende week vergadert de Kamer over armoede en schulden.

Zie ook: NOS journaal 5 april 2016

Werkwijzer draagkracht geactualiseerd

Posted on by

Naar aanleiding van uitspraken van de Centrale Raad van Beroep in januari 2016 is de Werkwijzer draagkracht, wat te doen als mensen de boete niet kunnen betalen? geactualiseerd.

Bij het opleggen van een boete in het kader van de Fraudewet moet er rekening gehouden worden met de draagkracht van de overtreder. Maar hoe ga je daar als gemeente mee om en wat betekent dat voor de schuldhulpverlening? De Werkwijzer draagkracht biedt hiervoor handvatten.

Fraudewet: de soep wordt niet zo heet gegeten

Posted on by

…als hij wordt opgediend. Er was vanaf het begin veel kritiek op de Fraudewet. Dat leidde ertoe dat gemeenten bij bijstandsverlening nu iets meer op maat mogen handhaven. Nu vindt ook de Centrale Raad van Beroep dat er op de voorgeschreven boetehoogte best wat af te dingen valt. Volgens de CRvB moet bij het vaststellen van de hoogte van een boete ook rekening worden gehouden met de draagkracht van de schuldige. Dat voorkomt dat diegene door de straf zeer langdurig op het absolute minimum moet leven. De CRvB gaat uit van een maximale termijn van twee jaar.

Eerste Kamer neemt Fraudewet aan

Posted on by

De Eerste Kamer heeft zojuist de wet Aanscherping handhaving- en sanctiebeleid SZW-wetten aangenomen. Deze treedt in werking op 1 januari 2013. De meest opvallende elementen binnen deze wet zijn: (a) de (her)invoering van de boete bij schending inlichtingplicht, (b) de terugvorderingsplicht bij fraudevorderingen en (c) het recht om bij recidive de opgelegde boete in de eerste drie maanden met de uitkering te verrekenen zonder rekening te houden met de beslagvrije voet.

Op maandagmiddag 29 oktober organiseert Stimulansz over deze wijzigingen een workshop in Utrecht. In deze workshop gaat – na een korte bespreking van de inhoud van de wet – de aandacht vooral uit naar de vraag hoe de wet is in te passen binnen het eigen gemeentelijke handhavingsbeleid. De focus ligt daarbij op de vraag op welke vlakken de gemeente nog beleidsvrijheid heeft en op welke wijze de gemeente met de aanwezige beleidsvrijheid de effecten van de wet kan beïnvloeden. Vragen die daarbij onder meer aan bod komen zijn:

  • Een nieuw sanctieregime. Wat vraagt dat procesmatig?
  • Is de boete zonder meer gelijk aan het benadelingsbedrag of is er ruimte tot bijstelling?
  • Hoeveel ruimte heeft de gemeente bij de vaststelling van de hoogte van de boete bij nulfraude en hoe kan zij aan die ruimte invulling geven?
  • Hoe kunnen (wellicht) ongewenste neveneffecten van het nieuwe sanctieregime worden ondervangen en wat vraagt dat beleidsmatig?

Daarnaast is er natuurlijk zonder meer aandacht voor de bij verordening te regelen verrekeningsbevoegdheid en zullen er tijdens de workshop verschillende voorbeelden worden gepresenteerd en hoe deze regeltechnisch vorm te geven.

Lees ook: Campagne moet boetes uitkeringsontvangers voorkomen (Divosa) en Minder ruimte voor schuldregeling bij bijstandsfraude.

Platform bezwaar en beroep

Posted on by

Volgende week staat het Platform bezwaar en beroep in het teken van de wet gemeentelijke schuldhulpverlening. Ook wordt gekeken naar de nieuwe werkwijze van de rechterlijke macht en het wetsvoorstel aanscherping handhaving en sanctiebeleid (waarover op 2 oktober wordt gestemd in de Eerste kamer).

Beslagvrije voet blijft gehandhaafd in fraudewet

Posted on by

Met een grote meerderheid is de Tweede Kamer vannacht akkoord gegaan met het “wetsvoorstel aanscherping handhaving en sanctiebeleid szw-wetgeving”. Lees meer op de website van het ministerie van SZW.

Door een aangenomen amendement van Kamerlid Sterk blijft de beslagvrije voet gehandhaafd (het wetsvoorstel ging uit van vervallen beslagvrije voet in de eerste 3 maanden).

Het wetsvoorstel gaat nu naar de Eerste Kamer. Minister Kamp en staatssecretaris De Krom roepen de Eerste Kamer op de wet snel te behandelen. De bewindspersonen willen dat de wet op 1 januari 2013 inwerking treedt.

Kamer over aanscherping sanctiebeleid bijstandsfraude

Posted on by

Gisteren debatteerde de Tweede Kamer over het wetsvoorstel aanscherping handhaving en sanctiebeleid szw-wetgeving. Het lijkt erop dat een meerderheid van de Kamer geen voorstander is van het tijdelijk afschaffen van de beslagvrije voet en het volledig stopzetten van de bijstand in geval van fraude: de overheid moet te allen tijde een bestaansminimum garanderen. Door tegenstanders wordt ook aangegeven dat de maatregelen indirect zullen leiden tot hogere maatschappelijke kosten door huisuitzettingen, kosten maatschappelijke opvang, criminaliteit, etc. Lees het korte of het uitgebreide verslag. Het debat gaat op een later moment verder.

Bijna alle Nederlanders (91%) vinden dat de uitkering bij fraude tijdelijk stopgezet moet worden. 38% vindt dit niet streng genoeg. Dit blijkt uit onderzoek van het ministerie van SZW. De VNG heeft echter kritiek op het onderzoek: ‘De ondervraagden geven aan dat ze niet goed weten hoe fraude wordt bestraft en dat ze geen idee hebben of uitkeringsfraude veel voorkomt. Belangrijkste factor hierbij is de berichtgeving in de media.’

En in Binnenlands Bestuur lees ik: bij mensen in de bijstand is vorig jaar volgens SZW voor in totaal 10 miljoen euro aan verzwegen vermogen, zoals huizen, in het buitenland aangetroffen.

Er wordt ontzettend veel getwitterd en anderszins gelobbyd over dit onderwerp. Uw onafhankelijk blogger van dienst spreekt nu maar eens niet zijn voorkeur uit (zoals ik meestal niet doe). Op 12 september zal ik stemmen.

Controversieel verklaarde onderwerpen

Posted on by

Op 5 juni heeft de Tweede Kamer een aantal onderwerpen controversieel verklaard. Deze onderwerpen zullen stil komen te liggen en pas weer door een nieuw gekozen regering worden behandeld. Dat geldt o.a. voor de Wwnv, maar dat wisten we al. Relevante onderwerpen die niet controversieel zijn verklaard, zijn:

De AMvB over private schuldbemiddeling tegen betaling wordt nog ambtelijk voorbereid en is nog niet bij de Tweede Kamer ingediend. Om die reden is de AMvB ook niet opgenomen op de lijst van de Tweede Kamer.

Bron: NVVK.

Minder ruimte voor schuldregeling bij bijstandsfraude

Posted on by

Minister Kamp en staatssecretaris De Krom van SZW hebben vandaag het wetsvoorstel ‘Aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW-wetgeving’ naar de Tweede Kamer gestuurd. In het voorstel staat:

  • Uitkeringsontvangers die frauderen moeten vanaf 1 januari 2013 altijd de ten onrechte verkregen uitkering terugbetalen en krijgen daarnaast datzelfde bedrag aan boete.
  • De beslagvrije voet wordt in bepaalde gevallen drie maanden buiten werking gesteld. De gemeente kan dus beslag leggen op het volledige inkomen.

Gemeenten worden verplicht de sancties uit te voeren. De mogelijkheden om een schuldregeling te treffen worden zeer beperkt! Let op, in de wet gemeentelijke schuldhulpverlening (art. 3.3) staat een kan-bepaling: “Het college kan schuldhulpverlening in ieder geval weigeren in geval een persoon fraude heeft gepleegd […]”. Maar als het nieuwe sanctiebeleid wordt ingevoerd, heeft het dus niet zo veel zin om jezelf in het beleidsplan schuldhulpverlening veel ruimte te geven voor het treffen van schuldregelingen in geval van bijstandsfraude.

Lees ook de reactie van de VNG.