Financiën TONK

Afgelopen donderdag stuurde minister Koolmees van SZW onderstaande brief naar wethouders waarmee hij de zorgen over de toereikendheid van het budget wil wegnemen. Moet het college morgen het TONK-beleid nog vaststellen, en heb je de indruk dat jouw gemeente vanwege de onzekerheid een te benepen regeling heeft ontworpen? Zorg dan dat de wethouder dit nog even leest en bespreek of je de toekenningscriteria nog wat kan verruimen.

Geachte wethouder,

COVID-19 en de opvolgende beperkende maatregelen hebben een grote impact op Nederland. Veel huishoudens hebben het zwaar, ook in financieel opzicht. Samen proberen we de gevolgen van de crisis zoveel als mogelijk te verzachten en mensen perspectief te bieden. Gemeenten spelen hierbij een zeer belangrijke rol en hebben reeds enorm veel werk verzet. Daarvoor ben ik u zeer erkentelijk.

U bent momenteel druk bezig met de uitwerking van de regeling Tijdelijke Ondersteuning voor Noodzakelijke Kosten (TONK). Met de regeling, die neerkomt op een versoepeling van de gemeentelijke beleidsregels voor bijzondere bijstand, kunnen huishoudens geholpen worden die ten gevolge van de Coronamaatregelen een terugval in hun inkomen hebben en daardoor de noodzakelijke kosten van het bestaan voor het huishouden niet meer kunnen betalen.

Ik ben me er van bewust dat een dergelijke regeling een groot beroep doet op uw organisatie en ook een aantal onzekerheden met zich meebrengt. Ik wil mijn grote waardering en dank uitspreken voor uw inzet om deze regeling mogelijk te maken.

Daarnaast wil ik met deze brief uw mogelijke zorgen over de toereikendheid van het budget wegnemen. Het kabinet wil niet dat gemeenten financiële risico’s lopen bij de uitvoering van de TONK. Gemeenten moeten kunnen doen wat nodig is: een tegemoetkoming verstrekken voor de essentiële vaste lasten voor groepen die dat nodig hebben. Ik zal daarom samen met de VNG, DIVOSA en verschillende gemeenten goed de vinger aan de pols houden. Dit is ook in bestuurlijk overleg zo afgesproken. Ik vraag u dan ook om tijdig aan te geven als er financiële problemen dreigen. Dat kan via de VNG of Divosa of rechtstreeks richting het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (contactpersoon: Ard Broeze abroeze@minszw.nl).

Vanuit het kabinet en de Tweede Kamer is er de nadrukkelijke wens dat de TONK ruimhartig wordt toegepast, zeker voor de groepen die geen aanspraak kunnen maken op andere regelingen en een grote terugval in inkomen kennen. Dat impliceert de oproep aan gemeenten de regeling zo in te richten dat de tegemoetkoming huishoudens substantieel ondersteunt in de betaling van hun vaste lasten en hen daarmee verder helpt. Natuurlijk is het ondoenlijk en onwenselijk om alle noodzakelijke kosten zonder meer te vergoeden als mensen de kosten zelf kunnen betalen. De gemeente is bevoegd om eigen toekenningsregels op te stellen, bijvoorbeeld door rekening te houden met inkomen, uitkering of vermogen.

Omdat we op voorhand niet precies weten hoeveel mensen voor TONK in aanmerking zullen komen en voor welk bedrag zij steun nodig zullen hebben, is het ook onduidelijk hoeveel budget nodig is om de TONK uit te voeren. Voor TONK is tot dusver 130 miljoen euro beschikbaar gesteld voor toekenningen en uitvoeringskosten. Een eerste tranche van 65 miljoen wordt zo snel mogelijk via het gemeentefonds verdeeld op basis van de verdeelsleutel armoede- en schuldenbeleid. Voorafgaand aan toekenning van de tweede tranche zal een weegmoment plaatsvinden, waarbij gekeken wordt naar de ontwikkelingen rondom de maatregelen tegen Corona en de eerste inzichten over het gebruik van de TONK-regeling. Een bijstelling van het budget passend bij deze inzichten zal dan indien nodig plaatsvinden. Ook is het mogelijk dat op basis van de inzichten voor de tweede tranche een aangepaste verdeelsleutel wordt gebruikt. Hierover zal uiteraard overleg plaatsvinden met VNG en Divosa.

Ik hoop dat ik met deze brief uw zorgen over de financiële toereikendheid wegneem en vraag u dan ook uw inzet te baseren op de bovengeschetste doelstelling van de TONK.

Daarnaast is het goed om te weten dat er voor de TONK geen andere of aanvullende verantwoordingseisen zullen worden gevraagd. De verantwoording vindt plaats via de gewone systematiek van de bijzondere bijstand.

[…]

Hoogachtend,

de Minister van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid,

Wouter Koolmees

Geef een reactie