Daags voor de behandeling van het wetsvoorstel gemeentelijke schuldhulpverlening in de Tweede Kamer dient de SP een amendement over het stellen van kwaliteitseisen. De kwaliteitseisen hebben betrekking op:

1. opleidingsniveau schuldhulpverleners;
2. werkwijze schuldhulpverleners;
3. afspraken op medewerkersniveau;
4. afspraken op organisatieniveau
5. uitvoering.

De plenaire behandeling van het wetsvoorstel gemeentelijke schuldhulpverlening is behoudens tegenbericht gepland. De eerste termijn zal plaatsvinden op dinsdag 8 maart van 15.30 uur tot 18.00 uur. De tweede termijn zal plaatsvinden op woensdag 9 maart vanaf 19.00 uur.

Het wetsvoorstel gemeentelijke schuldhulpverlening wordt op 8, 9 o f 10 maart pleniar behandeld door de Tweede kamer.

Deze maand brengt het ministerie van SZW de eerste digitale nieuwsbrief Gemeentelijke schuldhulpverlening uit. De nieuwsbrief houdt u op de hoogte van het wetsvoorstel Gemeentelijke schuldhulpverlening en over de verschillende activiteiten die plaatsvinden ter verbetering van een effectieve schuldhulpverlening. Aanmelden kan via deze link. De info staat ook op het Gemeenteloket (en op mijn weblog natuurlijk).

Zojuist kreeg ik de nota van wijziging van het wetsvoorstel schuldhulpverlening onder ogen die de staatssecretaris tijdens het Kamerdebat had aangekondigd (toezender bedankt!). Belangrijkste wijzigingen:

1. Het college kan schuldhulpverlening weigeren in geval een persoon al eerder gebruik heeft gemaakt van schuldhulpverlening. Het gaat hier om een bevoegdheid van het college en dus niet om een verplichting. NB. in de toelichting wordt vermeld, dat bij de door gemeenten succesvol afgeronde trajecten blijkt, dat circa een derde van de cliënten opnieuw om hulp vraagt.
2. Gemeenten moeten nog wel een beleidsplan schrijven, maar de wet schrijft niet meer exact voor wat er in moet staan.
3. Ook wordt geregeld dat schuldhulpverlening beperkt wordt tot personen die woonachtig zijn in Nederland. ‘Dit betekent dat een voorwaarde voor de toegang tot schuldhulpverlening is dat tussen de betrokkene en Nederland een persoonlijke band van duurzame aard bestaat. Hierbij moet worden vastgesteld of de betrokkene het middelpunt van zijn maatschappelijk leven in Nederland heeft. Doorslaggevend is in welke mate betrokkene een juridische binding, een economische binding en een sociale binding met Nederland heeft. Waar iemand woont wordt door het college beoordeeld op basis van de feitelijke omstandigheden waarin de belanghebbende verkeert.’

Het wetsvoorstel gemeentelijke schuldhulpverlening wordt op 1, 2 of 3 maart plenair behandeld in de Tweede Kamer. Ik neem aan dat er dan gestemd wordt, maar ik weet dat niet zeker. Nadat de Tweede Kamer hem heeft aangenomen, moet hij als de weerga door de Eerste Kamer. Dat lijkt me eerlijk gezegd geen probleem, want ze kennen het wetvoorstel al heel lang, en er staan geen schokkende dongen in. Tenzij de nota van wijziging (over recidive) van de staatssecretaris nog spannende dingen oplevert (denk het niet)… En tenzij de staatssecretaris eerst het moratorium van tafel wil…

Al met al zou de wet dan nog op 1 juli van dit jaar kunnen worden ingevoerd.

Hopelijk wordt er morgen in het AO meer duidelijkheid geschept over de planning.

Ik heb er gisteren niets over geschreven, maar vanmorgen zie ik, dat veel kranten die het Kameroverleg verslaan openen met dit nieuws van de PVV. De PVV vindt dat alleen mensen die tien jaar onafgebroken in Nederland wonen, een beroep kunnen doen op schuldhulpverlening.

Ik heb er niet over geschreven, omdat ik het geen hoofdpunt vond, en omdat zowel Kamerleden als staatssecretaris niet enthousiast reageerden. Ik geloof dus ook niet dat dit beleid wordt en dat je er als gemeente iets mee moet.

(maar nu heb ik het opgeschreven en heeft de PVV toch weer de headlines. NB. ik probeer echt politiek neutraal te zijn op mijn weblog, maar verbaas me alleen over hoe andere media dit oppakken)

Ook de KBvG wil graag dat de wet gemeentelijke schuldhulpverlening er komt. De gerechtsdeurwaarders vinden het vooral belangrijk dat de uitvoeringspraktijk in gemeenten uniformer wordt. Lees het persbericht.

De NVVK betreurt het, dat de VNG haar standpunt heeft herzien en de wet liever niet door ziet gaan. Voorzitter Joke de Kock kan zich echter wel vinden in de reden waarom de VNG haar steun intrekt. ‘Want de beoogde bezuinigingen op schuldhulpverlening zijn geen goed idee. Maar juist vanwege die beoogde bezuinigingen is het belangrijk dat die wet er komt.’ Zie persbericht.

Zie ook VNG draait het concept van de integrale schuldhulpverlening de nek om op Observatrix.

Woeps, deze zag ik niet aankomen… 

De VNG is steeds voorstander van het wetsvoorstel geweest, maar heeft nu een draai gemaakt en wil dat het wordt ingetrokken. Aanleiding zijn de bezuinigingen die het kabinet heeft ingeboekt op de schuldhulpverlening.

Complimenten aan Binnenlands Bestuur voor hun regelmatige primeurs en goede berichtgeving.

Ik denk overigens, dat de VNG de inhoud van het wetsvoorstel wel steunt. Het zijn vooral de voorwaarden waaronder gemeenten hem moeten uitvoeren, waartegen de VNG zich verzet. Zo bezien, vind ik de draai van de VNG wel begrijpelijk. Donderdag praat de Kamer over schuldhulpverlening. Het wetsvoorstel staat niet op de agenda, maar zal ongetwijfeld aan de orde komen.

Naschrift: de VNG heeft  zojuist op haar website hierover een bericht geplaatst.

Het ministerie van SZW gaat vooruitlopend op de invoering van het wetsvoorstel gemeentelijke schuldhulpverlening gemeenten ondersteunen bij de implementatie ervan. Ingezet wordt op drie pijlers:

1. Voorlichting en kennisdeling;
2. Ontwikkeling van instrumenten, producten en onderzoek
3. Opzet van een regionale ondersteuningsstructuur door Divosa. 

Ad 2. In de eerste maanden van 2011 worden de volgende producten ontwikkeld:

• Handreiking over visie en beleidsplan
• Onderzoek naar kosten en baten
• Handreiking  over (innovatieve) samenwerkingsrelaties tussen gemeenten en ketenpartners;
• Handreiking over effectievere en efficiëntere wijze van organiseren van het primaire proces;
• Onderzoek naar klantprofielen.

Met het wetsvoorstel is nu al bereikt, dat schuldhulpverlening hoger op de agenda staat; ook bij gemeenten die jaren niet naar de schuldhulpverlening hebben omgekeken. Dat is al winst, maar geen garantie dat de schuldhulpverlening ook daadwerkelijk verbetert. Ik ben voorstander van een wet die veel sturender is. Een wet die meer duidelijkheid biedt voor schuldenaar, schuldeiser en andere betrokkenen. Een wet zoals bijvoorbeeld de WWB. Met – net als in Engeland en Ierland – misschien zelfs één landelijke organisatie met lokale dependances die de boel aanstuurt (toekomst NVVK?).

De 430 gemeenten vinden nu teveel zelf het wiel uit. Dat is zonde van de kostbare tijd, en het leidt tot ongewenste verschillen in de uitvoering. Ik krijg in elke gemeente waar ik help bij de inrichting van de schuldhulpverlening toch een beetje het gevoel dat we opnieuw het wiel uitvinden en dat we lapwerk uitvoeren op de bestaande praktijk. Ik besef me dat gemeenten vanwege de bezuinigingen niet snel een strenger keurslijf opgelegd zullen/willen krijgen. Maar ik denk, dat meer uniformiteit uiteindelijk juist leidt tot minder kosten.

Meer uniformiteit kun je bijvoorbeeld bereiken door de succesvolle onderdelen van de gedragscodes van de NVVK op te nemen in de wet. Er moet op zijn minst op hoofdlijnen worden aangegeven hoe de schuldhulpverlening dient te worden uitgevoerd en welke producten gemeenten ten minste in huis moeten hebben. Er moet duidelijk worden vastgelegd op welke onderdelen van de schuldhulpverlening de Algemene wet bestuursrecht van toepassing is, zodat klanten goed weten wanneer zij bezwaar en beroep kunnen indienen.

Wat we verder nodig hebben is een model voor vroegsignalering, handvatten voor zelfhulp voor de schuldenaar, een model voor screening aan de poort en een processchema waarbij klantprofielen worden gekoppeld aan producten. Met daarbij normtijden. Vooral de intakefase duurt nu vaak te lang. Misschien kunnen we met een soort borgstelling toewerken naar een situatie waarbij we – ondanks dat het inkomen en schuldenoverzicht nog niet helemaal op orde is – toch al een aanbod doen aan schuldeisers.

Ik zou ook de scheiding tussen het minnelijke en wettelijke traject willen herzien, met behoud van de sterke kanten van beide. Het lijkt me goed als we – een beetje zoals in België – het gehele traject door gemeenten laten uitvoeren en elke schuldregeling laten bezegelen door de rechter. De gemeente komt dan niet meer in de tijdrovende onderhandelingssfeer met schuldeisers.

We gaan standaard saneren in plaats van bemiddelen. Ja, dat betekent dat de overheid het probleem en het risico naar zich toetrekt. Daar staat echter tegenover dat die overheid de terugbetalingsvoorwaarden (denk aan werken en leren) kan bepalen. Het is trouwens ook veel efficiënter, omdat je niet meer gedurende de jarenlange aflosperiode contact hoeft te houden met de schuldeisers.

De toekomstige schuldhulpverlening moet een sluitende aanpak bieden – van preventie, schuldregeling en stabilisatie tot beschermingsbewind en curatele – waarbij per definitie niemand kan uitvallen; ook niet als schulden niet ‘te goeder trouw’ zijn ontstaan.

Ik ben benieuwd naar de mening van de lezer. In de groep schuldhulpverlening heb ik mijn ideeën ingebracht in de discussie Contouren van toekomstige schuldhulpverlening op LinkedIn. Daar staan ook mooie alternatieven en nuances. En op dit weblog – rechtsboven in beeld – kun je stemmen.

Zodra de wet gemeentelijke schuldhulpverlening in werking treedt, zijn alle besluiten (mits schriftelijk, met rechtsgevolgen, etc.) in potentie besluiten in het kader van de Awb. Denk bijvoorbeeld aan het besluit tot toelating tot de schuldhulpverlening, maar ook het besluit of iemand zijn auto moet verkopen of het besluit over de hoogte van de aflossing. Dat betekent o.a. dat er bezwaar en beroep mogelijk is, en dat je een goed dossier moet aanleggen en besluiten goed moet motiveren.

De handreiking ‘Doorwerking Algemene wet bestuursrecht binnen de Schuldhulpverlening’ geeft hierin meer inzicht. De handreiking is exclusief voor gemeenten en organisaties met een Abonnement Schuldhulpverlening te downloaden in het Handboek Stimulansz onder ‘Beleid’.

In aanvulling op mijn vorige bericht over het regeerakkoord:

In de financiële bijlage staat: “Met ingang van 2012 kan beroep worden gedaan op een meer selectieve en gerichte toepassing van schuldhulpverlening en nazorg.” Wat het precies betekent, wordt niet toegelicht, maar het lijkt haaks te staan op het huidige wetsvoorstel waar wordt gesproken over een ‘brede toegankelijkheid’.

In het verkiezingsprogramma van de PVV staat hierover: ‘Eén keer gebruik maken van schuldhulpsanering is het maximum’ en ‘Verplichte budgetcursus voor personen in de schuldhulpsanering, uiteraard op eigen kosten’. Het CDA schrijft in haar programma: ‘Er moet meer aandacht uitgaan naar de plichten van schuldenaren’. In het VVD-verkiezingsprogramma lees ik niets over schuldhulpverlening.

In de verzamelbrief van 28 september van het ministerie van SZW aan gemeenten staat ‘Inwerkingtreding op 1 juli 2011 is nog mogelijk indien de behandeling van het wetsvoorstel door Tweede- en Eerste Kamer op een zodanig tijdstip wordt afgerond dat de publicatie van de wet plaatsvindt voor 1 april 2011.’ Er staat ook dat SZW gemeenten zal ondersteunen bij het verbeteren van de effectiviteit van de gemeentelijke schuldhulpverlening.

Wet schuldhulpverlening een groeibriljantje?

Op 6 februari 2009 verscheen de startnotitie voor het wettelijke kader voor schuldhulpverlening. En op 21 januari 2010 ging het wetsvoorstel naar de Tweede Kamer. Het kan best nog even duren voordat het wetsvoorstel behandeld wordt. We hebben dus alle tijd (gehad) om goed na te denken over de implicaties van de wet. Het valt me op dat de afgelopen maanden er niet veel echt nieuwe ideeën zijn geopperd. Misschien is het omdat er eigenlijk niet zoveel controversieels in het wetsvoorstel staat, en we berusten in het feit dat er in een later stadium altijd nog nieuwe delen aan de wet kunnen worden toegevoegd, zoals een moratorium?

Ik zal nog eens een ballonnetje oplaten: Moet er in artikel 4 lid 1 niet staan: ‘Indien een persoon zich tot het college wendt voor schuldhulpverlening wordt binnen x weken een concreet aanbod gedaan’ of zoiets dergelijks.. De wachttijd tussen aanmelding en ‘het eerste gesprek waarin de hulpvraag wordt vastgesteld’ (zoals nu in het wetsvoorstel) is toch eigenlijk niet zo heel relevant? Helemaal niet als de klant na dat gesprek vervolgens nog eens maanden moet wachten tot hij daadwerkelijk geholpen wordt.

En nog één: Als er grote groepen schuldeisers zijn (waaronder de overheid/belastingdienst zelf) die alleen akkoord gaan met een schuldregeling als deze wordt uitgevoerd volgens de gedragscodes van de NVVK, moeten we de gedragscodes dan niet opnemen in de wet?

Vanmiddag is bekend geworden dat het plenaire debat over schuldhulpverlening op 8 september niet doorgaat. De reden is dat de meerderheid van de kamer de discussie over het wetsvoorstel wil voeren met een nieuw kabinet.

Aanvulling d.d. 8 sept. Vandaag lees ik in Binnenlands Bestuur: PvdA-Kamerlid Hans Spekman wilde tijdens dit debat een amendement indienen om een breed wettelijk moratorium mogelijk te maken. Maar waarschijnlijk gaat het debat helemaal niet meer door. Aanstichter van het uitstel is voormalig medestander CDA. De VVD en PVV volgden snel.

Luister op BNR nieuwsradio naar het antwoord van Hans Spekman op de vraag wat hij vindt van het uitstel.

Het wetsvoorstel gemeentelijke schuldhulpverlening wordt op 8 september vanaf 14.00 uur plenair behandeld in de Tweede Kamer.

Zodra de wet gemeentelijke schuldhulpverlening in werking treedt, zijn alle besluiten (mits schriftelijk, met rechtsgevolgen, etc.) in potentie besluiten in het kader van de Algemene wet bestuursrecht. Denk bijvoorbeeld aan het besluit tot toelating tot de schuldhulpverlening, maar ook het besluit of iemand zijn auto moet verkopen of het besluit over de hoogte van de aflossing. Dat betekent o.a. dat er bezwaar en beroep mogelijk is, en dat je een goed dossier moet aanleggen en besluiten goed moet motiveren. Erik Rutten legt het allemaal uit tijdens de actualiteitendagen schuldhulpverlening (let op; er zijn nog maar twee bijeenkomsten, en we zitten bijna vol!).

Divosa, MOgroep W&MD, NVVK en VNG organiseren op 30 september en 5 en 6 oktober de seminars Integrale Schulphulpverlening. De integrale benadering staat daarin centraal. Lees meer.

Stimulansz organiseert volgende week de laatste twee actualiteitendagen van een reeks. Daarin staan centraal het beleidsplan, wachtlijstbeheer en relatie met de Algemene wet bestuursrecht.

De prognose is dat de nieuwe wet gemeentelijke schuldhulpverlening begin 2011 wordt ingevoerd. De wet geeft gemeenten nog de nodige beleidsvrijheid. Het is aan de gemeenteraad om kaders te stellen. Voor een reeks bijeenkomsten in augustus en september heb ik samen met mijn collega Erik Rutten uitgewerkt welke beleidskeuzes je aan de raad kunt voorleggen. Ze zijn geformuleerd als dilemma’s. Door hierop een standpunt in te nemen, geeft de raad richting aan het verplichte beleidsplan.

Het zijn niet allemaal heel fundamentele vragen, maar wel concreet en herkenbaar genoeg voor raadsleden. In de meeste gevallen maakt de raad geen zwart/wit-keuze, maar bepaalt zij haar positie tussen twee uitersten.

Hoe ver reikt de eigen verantwoordelijkheid van de schuldenaar? Dat is een onderwerp (4) dat meestal een aardige discussie oplevert. Vind je dat de klant die niet meewerkt, eerst en vooral zelf met de gebakken peren zit? Of ontneem je hem door middel van bijvoorbeeld budgetbeheer of beschermingsbewind de verantwoordelijkheid over zijn financiële handelen, omdat hij anders voor grote maatschappelijke kosten zorgt en schuldeisers dupeert?

En hoeveel risico wil je dragen als gemeente (5)? Veel schulden zijn relatief eenvoudig op te lossen door ze simpelweg als gemeente over te kopen. Maar dat kan een dure grap worden voor de gemeente. Hoe ver wil je daar in gaan?

Het is, denk ik, ook goed om bij raadsleden tussen de oren te krijgen dat een schuldenvrije toekomst niet voor iedereen haalbaar is (6). Denk bijvoorbeeld aan mensen met fraudeschulden of verslavingen. In dat geval kun je als gemeente beter insteken op het ‘hanteerbaar’ maken van de schulden.

Hoe proactief wil je als gemeente zijn (2 en 10)? Zoek je klanten op, of wacht je tot ze zich bij het loket melden? En moet het aanvraagformulier volledig ingevuld zijn, of wil daarbij ondersteuning bieden?

Genoeg discussievoer voor een enerverende commissievergadering. Wacht daar niet te lang mee, want de tijd dringt!

Ik heb de prognose voor de invoering van de wet gemeentelijke schuldhulpverlening al een paar keer moeten bijstellen. Nu weer, omdat zojuist bekend is geworden dat het wetsvoorstel pas na het zomerreces behandeld zal worden door de Tweede Kamer. Dan wordt invoering op 1 januari 2011 wel krap. Alternatief is 1 april 2011, want van de regel dat wetten alleen op 1 januari of 1 juli kunnen worden ingevoerd, kan worden afgeweken.

Formeel moet een wet drie maanden voor inwerkingtreding in de staatscourant worden gepubliceerd. Maar ook daarvan kan worden afgeweken als de inhoud van de wet ruim vantevoren bekend is.

Op het moment dat de wet in werking treedt, moet formeel ook het beleidsplan gereed zijn. Maar ik verwacht dat het ministerie van SZW hier soepel mee om zal gaan, en gemeenten wat extra tijd geeft. Maar let op: vanaf invoerdatum is voor klanten bezwaar en beroep mogelijk. Dan moet de gemeente wel al goed hebben vastgelegd op grond waarvan klanten bezwaar kunnen maken…

@ Gisteren vond in Zwolle de eerste van een reeks actualiteitendagen schuldhulpverlening plaats. Deze zijn onder andere bedoeld om gemeenten voor te bereiden op de wet. De zaal zat vol; een teken dat gemeenten niet willen wachten op besluitvorming en nu al aan de slag gaan met het opschudden van de schuldhulpverlening! Maar dat moet ook wel, want het voorbereiden, schrijven en vaststellen van alleen al het beleidsplan kost je gemakkelijk een half jaar.

Minister Donner informeert de Tweede Kamer in een brief (4 juni) over vijf onderwerpen op het gebied van schuldhulpverlening:

1. Verschillen tussen minnelijk traject en Wsnp, met een overzicht van de slagingspercentages;
2. Initiatief van de gemeente Nijmegen ‘Eerst verlossen, dan aflossen’ (gemeente wilde de schuld van jongeren volledig overnemen, maar deze bleek veel hoger dan verwacht (€ 9000 i.p.v. € 2500);
3. Mogelijkheden van een Postbus 51-campagne over hulp bij schulden;
4. Motie Ortega-Martijn (over vrijwilligers);
5. Stand van zaken certificering.

De plenaire Tweede Kamerbehandeling van het wetsvoorstel gemeentelijke schuldhulpverlening staat gepland in de week van 23, 24 en 25 juni, dus toch nog voor het zomerreces. Mijn voorspelling is dat de invoeringsdatum 1 januari 2011 wordt.

De behandeling van het wetsvoorstel gemeentelijke schuldhulpverlening staat nog niet gepland in de Tweede Kamer. Gezien de drukke agenda’s, vakantiedagen en verkiezingen is nu de verwachting dat de wet – in tegenstelling tot eerdere berichtgeving – niet meer voor het zomerreces in de Staatscourant zal staan.

De antwoorden zijn gisteren naar de Tweede Kamer gestuurd. 32 kantjes. Ik heb het nog niet helemaal doorgeploegd, maar kreeg al wel een bevestiging van datgene waar we bij Stimulansz al vanuit gingen: niet de in de wet genoemde 4-wekentermijn is waar we ons (juridische gezien) veel zorgen over moeten maken, maar vooral de 8-wekentermijn die gaat gelden en het feit dat de Wet Dwangsom van toepassing wordt. Een citaat uit de antwoorden:

‘De wachttijd is de termijn die geldt voor het eerste gesprek waarin de hulpvraag wordt vastgesteld en is dus geen termijn waarbinnen een besluit genomen moet worden. Indien de wachttijd van vier weken niet gehaald wordt, is het niet mogelijk voor de hulpvrager om hiertegen bezwaar te maken. De Wet dwangsom en beroep bij niet tijdig beslissen regelt een dwangsom voor het niet naleven van de voorgeschreven beslistermijnen. Bij het niet halen van de termijn van vier weken is geen sprake van het niet naleven van een beslistermijn en is dus geen dwangsom verschuldigd. Dat hoeft niet expliciet in dit wetsvoorstel te worden geregeld. Op basis van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) is de gemeente gehouden binnen een redelijke termijn na de indiening van de aanvraag (voor schuldhulpverlening) een besluit te nemen. Indien de gemeente niet binnen deze redelijke termijn een besluit neemt kan, indien aan de daarvoor geldende voorwaarden is voldaan, het college van B en W een dwangsom verschuldigd zijn.
In het geval de gemeente zich niet aan de wachttijd houdt kan de belanghebbende een klacht indienen bij de Nationale ombudsman, de gemeentelijke ombudsman of gebruik maken van de klachtenprocedure van de desbetreffende gemeente. Voor overige beslissingen – dus niet de beslissing tot aanbod van of weigering van schuldhulpverlening – is bezwaar en beroep mogelijk indien de beslissing een besluit is in de zin van de Awb.’

Klik hier voor de presentatie die ik gisteren verzorgde tijdens een Studiedag van de NVVK. Dit congres was het eerste in een reeks van congressen (ook van Elsevier, kerckebosch, ..) waarin de nieuwe wet prominent op de agenda staat. Dan laat ik het kleinschaligere platform schuldhulpverlening even buiten beschouwing; daar stond de nieuwe wet al vanaf het begin op de agenda.

Ik heb de indruk dat de wet redelijk positief wordt ontvangen. Wel zijn er nog een aantal vragen, bijvoorbeeld of  de aanmelding een aanvraag is zoals bedoeld in artikel 4:1 Algemene wet bestuursrecht. Dat is een aanvraag tot het afgeven van een beschikking en daarop is de Wet dwangsom van toepassing. Dat zou inhouden dat de gemeente niet alleen binnen vier weken een eerste gesprek met de verzoeker dient te hebben, maar dat zij ook binnen een redelijke termijn van maximaal acht weken tot een besluit dient te komen. Die termijn is voor de burger af te dwingen en verlangt van de gemeente meestal beduidend meer actie dan een simpel gesprek.

Scan
Gisteren heeft Stimulansz ook een scan gepresenteerd. De scan bevat een aantal kernvragen die leidend zijn bij het invullen van het verplichte beleidsplan. Binnenkort wordt deze breder verspreid.

De prognose is nu dat de wet op 1 juli wordt ingevoerd. Gemeenten krijgen daarna nog 3 maanden – dus tot 1 oktober – de tijd om beleidsregels en een beleidsplan te schrijven. Zie ook wetgevingskalender.

De vaste Kamercommissie SZW vindt het wetsvoorstel goed genoeg om hem openbaar te behandelen in de Tweede Kamer. De regering moet dan eerst nog wel een aantal vragen beantwoorden. Lees het verslag met de vragen en opmerkingen van de commissie.

De strekking van de vragen en opmerkingen is, dat de wet weinig garanties geeft voor voldoende kwaliteit. En dat het teveel een kaderwet is en aan gemeenten te veel ruimte geeft om invulling te geven aan de wet.

Het wetsvoorstel gemeentelijke schuldhulpverlening is vandaag naar de Tweede Kamer gestuurd. Eerste indruk: weinig artikelen, dus nog veel beleidsvrijheid voor gemeenten. Geen verrassingen. Geheel in lijn met vorige contourennota. De wet leunt vooral zwaar op de Memorie van Toelichting en de gedachte dat deze wet gemeenten in ieder geval verplicht om goed na te denken over de schuldhulpverlening. De belangrijke punten: 

Gemeenten moeten voor ten hoogste vier jaren een beleidsplan vaststellen. Daarin wordt in ieder geval beschreven: doelen, acties, beoogde resultaten, maatregelen om de kwaliteit te borgen, (preventieve) maatregelen om schulden te voorkomen, de wijze waarop de schuldhulpverlening wordt afgestemd op de situatie van de verzoeker en de maximale wachttijd voor het eerste gesprek waarin de hulpvraag wordt vastgesteld.

Bovengenoemde wachttijd mag max. 4 weken bedragen, en max. 3 werkdagen bij een bedreigende situatie. De gemeente moet inzicht geven in het aantal weken tussen het eerste gesprek waarin de hulpvraag wordt vastgesteld en het bereiken van het resultaat. De maximale wachttijd is een termijn van orde. Dit betekent dat er geen directe sanctie voor de gemeente is, indien deze de geldende termijn overschrijdt.

Er ontstaat op grond van dit wetsvoorstel van rechtswege niet een recht op schuldhulpverlening. Een eventueel recht op schuldhulpverlening ontstaat pas nadat het college van B en W de beslissing heeft genomen tot aanbod van schuldhulpverlening. Een beslissing van het college van B en W tot het doen van een aanbod of tot het weigeren van schuldhulpverlening is een besluit in de zin van de Algemene wet bestuursrecht. Tegen een dergelijke beslissing is dan ook bezwaar en beroep mogelijk. Er verandert dus feitelijk niets, maar ik verwacht dat gemeenten naar aanleiding van deze wet nog eens goed gaan kijken naar de status die zij nu geven aan de schuldhulpverleningsovereenkomst (zo werd het gisteren ook besproken in het platform schuldhulpverlening.. waarbij het ministerie van SZW ook aanwezig was voor een toelichting. Verslag volgt binnenkort). Lees ook het artikel Bezwaar en Beroep in de schuldhulpverlening.

Het kabinet heeft eerder al extra middelen vrijgemaakt voor schuldhulpverlening in de jaren 2009 tot en met 2011. De regering meent dat structurele extra middelen niet nodig zijn.

De regering is van mening dat gemeentelijke schuldhulpverlening niet bedoeld is voor zelfstandigen met een nog functionerende onderneming (maar als de gemeente het wenst, kan het wel!). Indien het voortbestaan van een onderneming in gevaar is vanwege te hoog oplopende schulden zal de zelfstandige veelal bij een bank aankloppen om extra krediet. Indien het niet mogelijk is het benodigde extra krediet bij een bank te verkrijgen, kan een zelfstandige beroep doen op het Bbz 2004.

Aan gemeenten wordt gevraagd beleidsregels op te stellen waarin wordt vastgelegd op basis van welke individuele omstandigheden een natuurlijke persoon de toegang tot de schuldhulpverlening wordt ontzegd. Er is dus geen verordeningsplicht.

De Recofa-methode geldt ingeval van toepassing van de Wsnp. De regering acht het zeer gewenst dat de Recofa-methode ook geldt bij de gemeentelijke schuldhulpverlening en dat maximaal 5% van de bijstandsnorm zal worden aangewend voor aflossing. De regering acht het van belang dat controle van de hoogte van de afloscapaciteit ten minste jaarlijks plaatsvindt.

Vooralsnog komt er geen moratorium in de wet. Op 1 juli 2010 wordt een onderzoek naar het moratorium afgerond.

• Wetsvoorstel
• Memorie van Toelichting
• Advies Raad van State en Nader rapport

Bekijk ook dit filmpje met een interview met Klijnsma.

Zie ook berichtgeving VNG.

En zie ook de reactie van Tamara Madern (Nibud).. Wij organiseren samen de platforms schuldhulpverlening.

De ministerraad heeft ermee ingestemd dat het wetsvoorstel voor advies aan de Raad van State zal worden gezonden. De tekst van het wetsvoorstel en van het advies van de Raad van State worden pas openbaar bij indiening bij de Tweede Kamer. Dat staat in een persbericht d.d. 16 oktober van SZW, waar verder niets nieuws in staat. Ik heb begrepen dat het wetsvoorstel naar verwachting in december zal worden aangeboden aan de Tweede Kamer.

Een voorproefje op het debat dat zometeen start in de Tweede Kamer over schuldhulpverlening. Klik hier.