Net als bij de energietoeslag wacht Rotterdam niet op landelijke wetgeving. Minister Schouten wil de kostendelersnorm voor jongeren afschaffen per 1 januari 2023. Maar de gemeente loopt vooruit op wat in het coalitieakkoord staat en schaft al per 1 juli 2022 de kostendelersnorm af voor Rotterdammers tot 27 jaar.
Op 1 januari 2015 is als artikel 22b van de Participatiewet de kostendelersnorm ingevoerd. Dat houdt in dat als iemand een woning deelt met meer volwassenen, de bijstandsuitkering daarop wordt aangepast. Hoe meer personen van 21 jaar of ouder in de woning, hoe lager de bijstandsuitkering. De gemeente gaat er dan van uit dat de bijstandsgerechtigde de woonkosten kan delen. Sinds 1 januari geldt de norm voor nieuwe aanvragers. Sinds 1 juli jl. geldt hij ook voor bijstandsgerechtigden die al in 2014 een uitkering ontvingen. Zie filmpje met uitleg.
De kostendelersnorm is de opvolger van de huishoudinkomenstoets en de huishouduitkeringstoets die allebei erg controversieel waren en het uiteindelijk niet overleefden in de WWB en Wet Werken naar Vermogen.
Ook de kostendelersnorm doet veel stof opwaaien. Zo wordt het door sommigen een ‘boete op solidariteit‘ genoemd. De kostendelersnorm geldt namelijk ook als iemand mantelzorg verleent. Maatschappelijke organisaties luiden de noodklok. Zij zien een verviervoudiging van het aantal mensen dat aanklopt bij de daklozenopvang. En wat als je een vluchteling uit Syrië wilt opvangen?
Overigens is de kostendelersnorm voor mensen met een AOW (dus de ouderen die relatief vaak mantelzorg nodig hebben) uitgesteld tot 1 januari 2018. De overheid wil de effecten hiervan eerst nog onderzoeken, zo staat in de Miljoenennota (p. 82). Maar minister Dijsselbloem verklapte afgelopen zaterdag dat deze ‘mantelzorgboete’ er zeer waarschijnlijk helemaal niet komt. Staatssecretaris Klijnsma is daar niet zo stellig over.
Amsterdam gaat het inkomstenverlies voor een aantal bijstandsgerechtigden compenseren. Voor de huishoudtoets bedachten we destijds ook compensatiemogelijkheden.
De geplande invoering van de kostendelersnorm in de beslagvrije voet per 1 juli jl. is niet door gegaan. Dat schreef staatssecretaris Klijnsma in een brief aan de Tweede Kamer. Gelukkig maar; de berekening van de beslagvrije voet is al complex genoeg. Maar daarover later meer…
Nabrander d.d. 6 oktober: Weg met de kostendelersnorm! – door Hans Nacinovic
Nabrander d.d. 9 oktober: Den Haag gaat in voorkomende gevallen het inkomen aanvullen met Bijzondere Bijstand.
Met de huishouduitkeringstoets betalen kinderen volgens mij NIET mee aan de aflossing van de schulden van de ouders. Dat was de facto WEL het geval bij de voormalige huishoudinkomenstoets.
Verder denk ik, dat deze huishouduitkeringstoets veel beter uitvoerbaar is dan de huishoudinkomenstoets. Hangt natuurlijk wel af van de uitwerking ervan. Ik heb uit het veld nog weinig reacties gehoord over inhoud en uitvoerbaarheid.
NB. ik spreek vanaf nu voor het gemak over ‘huishoudtoets’. De andere twee termen dekken ook de lading niet, maar leveren wel veel gestotter op.
Het Regeerakkoord staat online. Daarin lees ik (p.5):
“De huishoudinkomenstoets wordt vervangen door een huishouduitkeringstoets. Dit voorkomt dat binnen een huishouden sprake kan zijn van stapeling van uitkeringen, waardoor de inkomsten hoger zijn dan bij de buurman of buurvrouw die aan het werk is. Tegelijkertijd zorgen we ervoor dat het wel loont om aan het werk te gaan door dit loon niet te verrekenen met de uitkeringen in het huishouden.”
Op p.69 staat:
“Een huishouduitkeringstoets wordt ingevoerd per 2015. Het normbedrag van de WWB wordt verlaagd naarmate in een huishouden meer inwonende volwassenen aanwezig zijn. De inkomsten van gezinsleden binnen het huishouden worden niet verrekend met de uitkering van de bijstandsontvanger, zodat werken lonend is en niet direct consequenties heeft voor de overige gezinsleden. Wel wordt de bijstandsuitkering lager naarmate er meer boven bedoelde gezinsleden zijn. Elk van de gezinsleden blijft een zelfstandig recht op bijstand houden.”
Ombuiging
De invoering van de huishouduitkeringstoets levert een bezuiniging op van 80 miljoen per jaar (p.63). Opvallend: dat is meer dan besparing die de invoering van de huishoudtoets moest opleveren (54 miljoen per jaar)!
| 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | Structureel | |
| Huishouduitkeringstoets | – | – | 80 | 80 | 80 | 80 |
Uitwerking
Ik ben erg benieuwd hoe de huishouduitkeringstoets (zullen we vanaf nu spreken over HUT) uitgewerkt gaat worden!
De oplossing is volgens mij toch echt anders dan het alternatief dat de G4 vorig jaar aandroegen voor de huishoudtoets: Beperk de bijstandsnorm voor inwonende kinderen tot het niveau van de uitgaven die voor hen noodzakelijk zijn. Hierbij wordt gedacht aan het niveau van de persoonlijke toelage voor personen in een intramurale instelling (circa € 340 per maand) om bijvoorbeeld verplichte verzekeringen te betalen.
Het Lenteakkoord is openbaar, maar helaas, er staat nog steeds niets in over hoe de huishoudtoets wordt teruggedraaid. Wel staat er in dat de kosten van het afschaffen hiervan voor de gemeente zijn.
Kijk op het Weblog Wwnv voor een samenvatting van de belangrijkste maatregelen. Daar is ook te lezen dat de Wwnv voorlopig niet doorgaat omdat het huidige wetsvoorstel niet op een meerderheid in de Kamer kan rekenen.
Recofa heeft besloten bij de berekening van het vtlb geen rekening te houden met de huishoudtoets, ook niet over de periode gelegen vóór 1 januari 2013. Dit zal worden verwerkt in de in juli 2012 te verschijnen versie van het rapport van de Werkgroep Rekenmethode vtlb.
De huishoudtoets wordt met terugwerkende kracht per 1 januari 2012 afgeschaft.
Dat melden Haagse bronnen volgens NU.nl. De toets is 1 januari ingevoerd voor bestaande gevallen, per 1 juli zou de toets ook gelden voor bestaande bijstandgevallen. Bij de totstandkoming van het Lenteakkoord was al bekendgemaakt dat de structurele bezuiniging van 54 miljoen vanaf 2013 van tafel zou gaan.
Nu is afgesproken dat er ook voor gezinnen die dit jaar al te maken kregen met een afwijzing of een lagere of beëindigde bijstandsuitkering alsnog krijgen waar ze voorheen recht op hadden. Om hoeveel mensen dit gaat is niet bekend.
Naar verwachting maakt het kabinet morgen de begrotingsstukken voor 2013 openbaar.
NB. De VNG dient een claim van 20 miljoen euro in bij het kabinet voor de kosten die zijn gemaakt voor de invoering van de huishoudtoets.
Steeds meer gemeenten stoppen met de huishoudtoets. Google maar eens op huishoudtoets.
Niet iedereen is daar blij mee.