Private schuldbemiddeling wordt hèt thema van 2012. Het kabinet wil private schuldbemiddelaars toestaan tegen een vergoeding schuldbemiddeling te verrichten. Het plan moet nog worden uitgewerkt in een AMvB, maar duidelijk is al wel dat de commerciële schuldbemiddelaar pas een rekening mag sturen als er daadwerkelijk een schuldregeling tot stand is gekomen. Deze vergoeding is gemaximeerd en mag niet ten laste komen van het VTLB. De Belastingdienst/Holland-Midden houdt toezicht.
Nog uit te werken
Het lijkt me wijs om in het AMvB ook goed vast te leggen hoe ver de verantwoordelijkheid van de bemiddelaar strekt nadat de schuldregeling is getroffen. Wat als de schuldeiser er pas na een jaar achter komt dat de schuldenaar helemaal niet gereserveerd heeft en – erger nog – concurrente schuldeisers er met de buit vandoor zijn gegaan? Andere vragen die moeten worden beantwoord: Mag de private partij inkomen beheren? Is NVVK-lidmaatschap en/of werken conform gedragscodes verplicht? Kan de private schuldbemiddelaar een dwangakkoord en moratorium aanvragen en verwijzen naar de Wsnp zonder tussenkomst van de gemeente?
Afroming
In de nu al drie jaar durende discussie over het wetsvoorstel gemeentelijke schuldhulpverlening is private schuldbemiddeling vrijwel nooit aan de orde geweest. Wel heeft de VVD regelmatig gepleit voor een slanke overheid. En de ChristenUnie stelde onlangs dat de publieke schuldhulpverlening zich specifiek moet gaan richten op mensen met een verantwoord uitgavenpatroon. Andere mensen moeten volgens de CU naar de particuliere schuldhulp. Ik verwacht eigenlijk het tegenovergestelde: dat juist de particuliere schuldhulp zich zal gaan richten op mensen met een verantwoord uitgavenpatroon. Deze zijn gemakkelijker bemiddelbaar, hebben waarschijnlijk wat hogere inkomens en er valt dus meer aan te verdienen. Afroming dus.
Als de vergoeding die de private schuldbemiddelaars mogen vragen van hun klant overeenkomt met de vergoeding die zij nu al mogen vragen als ze worden ingehuurd door de gemeente, vraag ik me trouwens af of private schuldbemiddeling überhaupt lucratief is.
Aanbod gemeenten verandert
Gemeenten zullen zich gaan afvragen wat zij nog willen doen met de harde kern van schuldenaren die minder of helemaal niet bemiddelbaar zijn. De kosten/baten-verhouding van schuldhulpverlening is meestal positief, maar zal wel onder druk komen te staan als het aanbod niet verandert. Misschien gooien gemeenten de schuldbemiddeling wel helemaal overboord en gaan zij zich uitsluitend nog richten op stabilisatie, inkomensbeheer, beschermingsbewind, budgetbegeleiding en psychosociale hulpverlening!
Gemeenten als marktpartij
Misschien leidt de grotere aandacht voor kosten en baten ertoe dat gemeenten zichzelf gaan opstellen als marktpartij. De gemeente Spijkenisse (platform schuldhulpverlening) loopt hierin voorop. Al in 2009 presenteerden ze het rapport Het topje van de ijsberg over de kosten en baten van schuldhulp. Spijkenisse heeft bovendien een aanbod geformuleerd voor bedrijven in de regio. De werkgevers betalen voor schuldhulpverlening die de gemeente biedt aan hun werknemers. De animo bij de werkgevers is groot. En het biedt de gemeente de gelegenheid om een deel van de bezuinigingen terug te verdienen! Meer info over het aanbod van Spijkenisse:
- Algemeen
- Folder
- Beleidsnota deel I ‘Van schuldhulpverlening naar schuldbemiddeling’
- Beleidsnota deel II ‘Wsnp Bewindvoering’
- Artikel Ondernemersblad
- Evaluatie
- Werkgeversformulier (Hiermee geeft schuldenaar gemeente toestemming om contact op te nemen met werkgever)
- Dienstverleningsovereenkomst