De nieuwe landelijke tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten vervangt niet de categoriale bijzondere bijstand voor chronisch zieken en gehandicapten. Dat is te lezen in de SZW-verzamelbrief van 9 februari 2009. Bij de helpdesk van Stimulansz (vragenwwb@stimulansz.nl, alleen voor stimulansz-abonnees) ontvingen we eind januari een vraag van een gemeente hierover:
Vraag
Onze gemeente kent per 1 januari 2008 de regeling ‘Tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten’. Alleenstaanden komen per jaar in aanmerking voor € 100,00 en een gezin/onvolledig gezin voor € 150,00.
Met de invoering van de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten per 1 januari 2009 wordt feitelijk dezelfde doelgroep omschreven. Betekent continuering van onze regeling nu ook doorkruising van Rijksbeleid? Zo ja, zijn we dan na 1 januari 2009 niet geoorloofd bezig?
Antwoord
De wetgever heeft de mogelijkheid voor het verstrekken van categoriale bijzondere bijstand voor deze doelgroep uit de Invoeringswet WWB gehaald en opgenomen in artikel 35 WWB. Dat betekent dat de wetgever het gemeenten nog steeds toestaat om categoriale bijzondere bijstand voor deze doelgroep te formuleren ook met de inwerkingtreding van de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten. De gemeente kan dus aanvullend op die wet categoriaal bijzonder bijstandsbeleid voor deze doelgroep maken.
Er zit qua insteek een verschil tussen de categoriale bijzondere bijstand en de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten. Het karakter van categoriale bijzondere bijstand is dat er een doelgroep wordt geformuleerd waarvan redelijkerwijs ervan wordt uitgegaan dat kosten worden gemaakt die niet uit het periodieke inkomen bestreden kunnen worden zonder dat die kosten hoeven te worden aangetoond.
De Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten gaat uit van kosten die gemaakt worden en als die behoren tot de kosten die limitatief worden opgesomd, dat er dan een vergoeding plaatsvindt.
Overigens is dit vraagstuk niet echt niet nieuw. Er bestond eerder een landelijke fiscale regeling voor chronische zieken. Aanvankelijk in de vorm van belastingaftrek waarbij het zou kunnen dat het niet tot verzilvering kon komen omdat niet meer teruggave kon worden gedaan dan aan loonheffing werd betaald. Later is dat probleem van verzilvering (tot januari 2009) opgelost via de TBU. De wet chronische zieken biedt als het ware meer stroomlijning en vereenvoudiging.
De kritiek op de wet, bijvoorbeeld vanuit de CG-raad, is dat door de regelgeving hieromtrent (bijv. alleen medicijnen voor chronische aandoeningen) weer veel chronisch zieken en gehandicapten buiten de boot vallen. Daarbij bestaat ook de mogelijkheid dat het verzamelinkomen voor deze personen hoger wordt waardoor hun recht op toeslagen weer minder wordt. De categoriale bijzondere bijstand voor chronisch zieken, gehandicapten en ouderen gaat meer uit van maatwerk hierin. Dat pleit er dus voor om de gemeentelijke categoriale regeling gewoon voort te laten bestaan. Je kunt als gemeente misschien wel gaan afwegen of je AWBZ-mensen en mensen in zorginstellingen die vergoeding ook moet geven; want die krijgen dus al vanuit de landelijke regeling een tegemoetkoming. Bovendien is het de vraag of deze personen wel de kosten hebben, zoals mensen die niet in die instellingen verblijven, gelet op de zorg die ze vanuit de instelling wordt geboden.
In het Handboek Stimulansz is deze vraag met het antwoord opgenomen bij artikel 35 WWB.