Beschermingsbewind biedt op relatief korte termijn financiële stabiliteit en de meeste mensen worden terecht onder bewind gesteld. Dat blijkt uit verdiepend onderzoek naar onder bewind gestelde Nederlanders dat staatssecretaris Klijnsma afgelopen vrijdag aanbood aan de Tweede Kamer. Slechts 7 tot 14% kan op termijn volledig financieel zelfredzaam zijn. Maar er is weinig samenwerking tussen bewind en gemeenten. Klijnsma schrijft dat ze dit zorgwekkend vindt, omdat ongeveer 60% van de onder bewind gestelde mensen kampt met problematische schulden. Juist dan kan de gemeente helpen met aanvullende dienstverlening, terwijl een tijdige (en bij voorkeur kortdurende) inzet van bewind escalatie van de schuldenproblematiek in bepaalde situaties kan voorkomen.
VNG en Divosa roepen de staatssecretaris op om gemeenten meer mogelijkheden te bieden om grip te krijgen op de forse toename in beschermingsbewind en gemeenten tegemoet te komen in de stijging van de kosten die zij via bijzondere bijstand aan het beschermingsbewind kwijt zijn. VNG en Divosa hebben hierover al eerder een brief aan de staatssecretaris en de Tweede Kamer gestuurd en zullen dat binnenkort opnieuw doen. Lees ook: Kosten beschermingsbewind rijzen de pan uit (25 sept. 2015).
Naschrift 11-11-2015: Er is veel gereageerd op dit bericht, ook via Twitter. De conclusie van de onderzoekers dat de meeste mensen terecht onder bewind worden gesteld, behoeft misschien wat nuancering. Met de invoering van de Wet wijziging curatele, beschermingsbewind en mentorschap op 1-1-2014 verdween ‘Verkwisting’ als grond voor curatele en werd het samen met het hebben van ‘problematische schulden’ een grond voor beschermingsbewind. Maar vóór 2014 zaten er ook al mensen in beschermingsbewind met alleen problematische schulden. Dat deze groep werd geregistreerd onder ‘psychische problemen’ duidt er volgens de onderzoekers op, dat de wetswijziging een formalisering van bestaande praktijk is geweest. Oorzaken van de problematische schulden zijn vaak een verstandelijke beperking of een psychisch probleem – wat al gronden waren voor beschermingsbewind. Maar het is dus niet duidelijk of daarvan bij deze groep sprake was. Je kunt je afvragen of mensen met (alleen) problematische schulden überhaupt in beschermingsbewind thuishoren. Die kunnen misschien beter bij de gemeentelijke schuldhulp en budgetbeheer terecht?
Is in dit onderzoek ook meegenomen dat het hebben van problematische schulden voor veel mensen kan leiden tot wel 13 punten IQ verlaging? Dus daar waar wordt geconstateerd dat mensen o.a. vanwege hun IQ terecht onder bewind geplaatste worden zou de problematische schuldsituatie zelf weleens de oorzaak kunnen zijn van het voldoen aan de Beschermingsbewindscriteria. Een cirkelredenering inderdaad, dat besef ik terdege. Maar dit is in ieder geval een valide kanttekening bij de snelle conclusie dat de ‘meeste mensen terecht onder bewind worden gesteld’.