Eind vorig jaar presenteerden we het voorstel voor een nieuwe Schuldenwet. In verschillende artikelen belichten we onderdelen daarvan. In dit artikel kijken we vanuit het perspectief van schuldeisers.

Wgs en Wsnp borgen onvoldoende de belangen van schuldeisers

Schuldeisers moeten te vaak lang wachten op een voorstel of überhaupt een bericht van de schuldhulpverlener. Ze krijgen  afwijkende voorstellen van gemeenten, moeten in veel gemeenten te veel kwijtschelden en te lang wachten tot het geld op de rekening staat. Gemiddeld moeten schuldeisers 95% van hun vordering kwijtschelden. De doorstroom naar de Wsnp verloopt moeizaam en is door veel schuldeisers helemaal niet gewenst, omdat het weer extra tijd kost en omdat ze daar nóg minder van hun vordering terugkrijgen.

Mede daarom worden in de Schuldenwet de Wgs, Wsnp en bewindvoering samengevoegd. Voor schuldenaren en schuldeisers is er dan één loket met daarachter één regisseur en een eenduidig traject. Gemeenten voeren de schuldenwet uniform uit en mogen schuldregelingen opleggen volgens in de wet vastgelegde criteria, en meestal met een saneringskrediet. Schuldeisers die het niet eens zijn met de regeling, kunnen naar de rechter.

Voordelen Schuldenwet

De voordelen van de Schuldenwet voor schuldeisers op een rij:

• Geen verschillen meer tussen gemeenten.
• Je weet snel waar je aan toe bent. 
• Je krijgt snel je geld, direct na totstandkoming van de regeling. Dus niet meer drie jaar wachten.
• Je krijgt een hoger percentage van je vordering terug, want (a) je betaalt niet meer de kosten van Wsnp-bewind en (b) door vroegsignalering en een kortere doorlooptijd loopt de totale schuld minder hoog op. Sommige gemeenten brengen indirect uitvoeringskosten in rekening. In de nieuwe Schuldenwet wordt dat geüniformeerd of afgeschaft. Optioneel is om ook het onderscheid tussen preferente en concurrente schuldeisers te laten vervallen.
• Je weet zeker dat de klant maximaal aflost. 
• Het risico dat de klant na een akkoord toch niet betaalt, ligt bij de gemeente.
• Je kunt snel de boeken sluiten en maakt minder incasso- en administratiekosten. 
• Je vraagt bij de Belastingdienst meteen de btw terug. 
• De relatie met je klant is snel weer goed. Lopende verplichtingen worden gegarandeerd betaald. 
• Je hebt geen last meer van andere schuldeisers die voortrekken of traineren. 
• Je wordt niet meer ongewenst door andere schuldeisers de Wsnp in gesleurd.
• Er is eenduidige en snelle communicatie via het Schuldenknooppunt.
• Je hebt snel inzicht in de kredietwaardigheid van (potentiële) klanten. 

Michel van Leeuwen directielid en gerechtsdeurwaarder bij Flanderijn, ziet zeker de voordelen van de Schuldenwet en de één-loketgedachte. ‘Dat is dus ook de reden dat we aangesloten zijn bij Nederlandse Schuldhulp Route en rechtstreekse afspraken hebben met de grote gemeenten over doorverwijzingen. Schuldeisers zijn best bereid om (schuld)hulpverleners hun werk te laten doen, maar ze willen wel voortgang zien en op de hoogte blijven van het traject. En door de versnippering en de kwaliteitsverschillen is dat nu echt een probleem.’

Schuldeiser als vroegsignaleerder

Rémi Langenberg, strategisch adviseur bij het CAK zou graag zien dat (overheids)schuldeisers meer de mogelijkheden en verantwoordelijkheden krijgen om mensen door te geleiden naar schuldhulpverlening. ‘In het kader van wettelijke vroegsignalering mogen woningcorporaties, zorgverzekeraars en water- en energiebedrijven betalingsachterstanden melden bij gemeenten. Het CAK mag en doet dat ook al voor de wanbetalersregeling zorgpremie. Zou het niet mooi zijn als ook andere overheidsorganisaties zoals Belastingdienst, SVB, UWV, gemeentebelastingen, sociale dienst, DUO en CJIB dat ook zouden mogen doen? Zij hebben namelijk ontzettend veel mensen met financiële problemen in beeld die niet bekend zijn bij de gemeentelijke hulpdiensten. Soms is het meer ‘laatsignalering’ dan vroegsignalering, maar beter laat dan nooit. Op die manier maken we een groot deel van de thans onzichtbare armoede voor de gemeenten inzichtelijk. En als we dat dan ook nog gezamenlijk mogen doen, als één overheid, dan faciliteren we het lokale domein maximaal in hun toch al complexe uitvoeringsopgave. Uitvoerders, beleid en politiek hebben hierin ook een gemeenschappelijke doelstelling: snellere en eenvoudiger hulpverlening. Waarmee burgers weer sneller perspectief op een schuldenvrije toekomst krijgen.’

Michel van Leeuwen vult het lijstje van overheidsorganisaties aan met de gerechtsdeurwaarders. ‘Ondanks alle initiatieven op het gebied van preventie en vroegsignalering komen veel mensen pas in actie zodra ze met de gerechtsdeurwaarder worden geconfronteerd. Zeker de grotere kantoren beschikken over veel data waarmee zij een goed zicht hebben op de financiële situatie van de schuldenaar en kunnen daarmee goede analyses maken over de problematiek. De ene keer zal er aangestuurd moeten worden op een betaling, de andere keer op hulp. Schuldeisers en schuldenaren moeten erop kunnen vertrouwen dat de meest passende interventie wordt ingezet. Daarbij is het ook belangrijk dat er aandacht komt voor het verdienmodel waarbij het betekenen van een dagvaarding wel wordt betaald maar een warme overdracht richting hulpverlening niet.’